Research Article
BibTex RIS Cite

RÛM’UN(ANADOLU’NUN) GÖZCÜSÜ KARACA AHMED VE UŞAK KARACAAHMET KÖYÜ

Year 2025, Issue: 114, 77 - 110, 22.06.2025
https://doi.org/10.60163/tkhcbva.1586505

Abstract

Karaca Ahmed ve onunla birlikte geldiği düşünülen cemaatinin, Moğol baskısı sonucu
meydana gelen nüfus hareketliliği esnasında Batı Anadolu’ya ve bilhassa Germiyan bölgesine
gelmiş olmaları muhtemeldir. Söz konusu nüfus hareketliliği sonucunda Karaca Ahmed ve
cemaatinin Anadolu ve Balkanlar’ın birçok yerinde izler bıraktığı söylenebilir.
İnceleme konumuz olan Karaca Ahmed’in dışında Hacım Sultan ve Dedebalı’nın da
yine Kirman bölgesinden geldikleri için beyliklerine Germiyan Beyliği adını veren beyliğin
topraklarında bulunmaları bu ihtimali güçlendirmektedir. Her üç ismin de sonradan Hacı
Bektaş-ı Veli ve Bektaşilik ile ilişkilendirilmeleri yani Bektaşi geleneğine dâhil edilmeleri
meselenin sadece Germiyanoğulları Beyliği arazisi ile sınırlı kalmadığını ve daha geniş bir
coğrafyayı ilgilendirdiğini göstermektedir. Nitekim her üç şahsiyet ile ilgili Osmanlı arşiv
belgelerine yansıyan belge ve bilgilerin bütün Anadolu ve Balkan coğrafyasını ilgilendirmesi
bu gerçeğin bir ifadesi olarak değerlendirilmelidir. Bilhassa Dedebalı ve Karaca Ahmed’in
Anadolu ve Balkanlarda benzer şekilde ve birbirlerine yakın coğrafyalarda yerleşmeleri ya da
iz bırakmaları da aynı gelişmenin sonucu olarak görülmelidir.
Osmanlı arşiv kayıtları incelendiğinde araştırma konumuz olan Uşak’ın Ulubey ilçesine
bağlı Karacaahmet1 köyünün haricinde yine Uşak’ın Banaz ilçesine bağlı Kaplangı köyünde
de Karaca Ahmed’le ilişkilendirilen, zaviye ile Uşak’ın Kâfirviran karyesinde çiftlik ve yine
inceleme konumuz olan Karacaahmet köyünün güneyinde Denizli/Lazkiye’ye bağlı Karaca
Ahmedlü karyesinin ve doğusunda Karahisar-ı Sahib sancağı Sincanlı nahiyesinde Karaca
Ahmed karyesinin bulunması, Karaca Ahmed’in veya bağlı olduğu cemaatin bölgedeki iskân
ve yayılma sahalarını ve bıraktıkları izleri göstermesi açısından önemli olsa gerektir.
Bu makale, Anadolu’da Bektaşilik geleneği içinde önemli bir figür olan Karaca Ahmed ve Uşak Karacaahmet köyünün Osmanlı dönemindeki sosyo-ekonomik yapısı üzerine bir
araştırmadır. Uşak Karacaahmet köyünün tarihi ve sosyo-ekonomik yapısı, Osmanlı dönemi
tahrir, avarız, hurufat, nüfus, temettuat defterleri ve salnameler ile tespit edilen yerel kaynaklar
kullanılmak suretiyle analiz edilmeye çalışılmıştır.

References

  • 438 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri I, T.C Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara 1993.
  • ACAR, Türkan, “(Uşak) Karaca Ahmet Sultan Türbesi’ndeki Tavus Kuşu Motifi ve Türbede Gerçekleştirilen Halk İnanışları” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Veli Araştırma Dergisi, S.99, Ankara 2021.
  • ALKAN, Mustafa, “Uşak Para Vakıfları (1890-1923)”, Belleten, 70/58, (Ağustos 2006).
  • AŞIKPAŞAZADE, Osmanoğulları’nın Tarihi, Çev. Kemal Yavuz-M.A. Yekta Saraç, Koç Kitaplığı, İstanbul 2003.
  • BARKAN, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu olarak Vakıflar ve Temlikler I İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler” Vakıflar Dergisi, S.2, 1942, 279-386.
  • BAYRAKAL, Sedat, Uşak’ta Osmanlı Mezar Taşları, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir 2016.
  • BELDİCEANU–STEİNHERR, Irène, “Les Bektaşi a la lumiere des recensements ottomans (XV-XVI. Siecles)”, Wiener Zeitshrift für die Kunde des Morgenlandes, 81, 1991, 21-79.
  • BIYIK, Ömer, Fatih Mehmed Devri Anadolu Vilâyeti Müsellem ve Piyâde Defterleri, Ege Üniversitesi Yay., İzmir 2016.
  • BOA, HAT.1617/17.
  • BOA, KK.d., 2963.
  • BOA, MAD.d., 4.
  • BOA, MAD.d.,2498.
  • BOA, ML.d., 1786.
  • BOA, ML.VRD.TMT.d, 2074.
  • BOA, MŞH.ŞCS.d. 8851.
  • BOA, NFS.d., 1584.
  • BOA, NFS.d., 1611.
  • BOA. TTd. 45.
  • BOA. TTd. 48.
  • BOA. TTd. 49.
  • BOA, TT.d., 103.
  • BOA, TT.d., 242.
  • BOA, TT.d., 589.
  • DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2023.
  • Enisi, Hüseyin, Miratü’l Vefa Li Vucuh Es-Safa,(Yazma Eser, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi) No. 2605/1
  • Ebu’l Hayr-ı Rûmi Saltıknâme (Saltık Gazi Destanı), Haz. Necati Demir- M. Dursun Demir, Uluslararası Kalkınma ve İş birliği Derneği Kültür Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Gelibolulu Mustafa Âli Efendi, Kitabü’t-Tarih-i Künhü’l-Ahbâr, Haz: A. Uğur-M. Çuhadar Gül-İ.H. Çuhadar, C.I, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, 1997.
  • GÖNENÇ, Cevriye Sezen, İstanbul Karaca Ahmet Sultan Dergâhı, Karacaahmet Sultan Kültür Derneği Yay., İstanbul 2016.
  • GÜLERER, Salih, Hacım Sultan Menâkıbnâmesi Üzerine Bir İnceleme, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Denizli, Haziran 2012.
  • HALAÇOĞLU, Yusuf, Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650), C.I, Türk Tarih Kurumu Yay. Ankara 2009.
  • HASLUCK, F.W, Bektaşilik Tetkikleri, Çev. Ragıp Hulusi, Meb Yay., Ankara 2000.
  • HASLUCK, F.W, Chrıstıanıty and Islam Under The Sultans, I, London: Oxford University Press, 1929.
  • Hoca Sadeddin Efendi, Tacü’t-Tevarih, Kültür Bakanlığı Yayınları, Cilt 5, İstanbul 1979.
  • Karaca Ahmet Sultan Menâkıbnâmesi, Haz. H. Dursun Gümüşoğlu, Post Yayınevi, İstanbul 2021.
  • KARPAT, Kemal H., Osmanlı Nüfusu 1830-1914, Çev.Bahar Tırnakçı, Timaş Yayınları, İstanbul 2010.
  • KÖK, Hafize, Osmanlı Döneminde Eşme Kazasının Sosyo-Ekonomik Durumu, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak 2019.
  • KÖPRÜLÜ, Mehmed Fuad, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Alfa Yayınları, İstanbul 2023.
  • KÖSE, Ali, “İhtida”, DİA, C.21, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2000.
  • Köylerimiz, İstanbul Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi, İstanbul 1933.
  • MADEN, Fahri, “Horasan Ereni Karaca Ahmed Sultan ve Yenişehir’deki Türbesi”, Sarı Saltuk’tan Osmanlı’ya Dervişlerle Yazılan Tarih, ed. Ayşegül Kılıç, Trakya Üniversitesi Sarı Saltuk Gazi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayın No: 2, Edirne 2023.
  • MADEN, Fahri, “Üsküdar Karaca Ahmet Sultan Külliyesi”, Alevilik Araştırmaları Dergisi, S.14, 2017, 167-216.
  • Manakıb-ı Hacı Bektâş-ı Velî (Vilâyet-Nâme), Haz. Abdülbaki Gölpınarlı, İnkılap Yay. İstanbul 2016.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri, İletişim Yayınları, İstanbul 2015.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, Orta Çağ Anadolusu’nda İki Büyük Yerleşimci/Kolonizatör Derviş Dede Garkın ve Emîrci Sultan Vefâiyye ve Yeseviyye Gerçeği, Dergâh Yayınları, İstanbul 2014.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, Türk Sufiliğine Bakışlar, İletişim Yayınları, İstanbul 1996.
  • Oruç Beğ Tarihi(Osmanlı Tarihi 1288-1502), Haz. Necdet Öztürk, Çamlıca Basım Yayın, İstanbul 2007.
  • ÖNTUĞ, Mustafa Murat, Uşak’ta Hacim Sultan Zâviyesi ve Vakfiyesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.1, 1998, 107-122.
  • ÖZCAN, Hüseyin-GÖNENÇ, C.Sezen, “Yazılı ve Sözlü Ortamlardaki Karaca Ahmet Sultan Menkabelerinin Karşılaştırılması” Turkish Studies, 10/4, 2015, 717-746.
  • ÖZDEĞER, Mehtap, 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.
  • SAKİN, Orhan, 16.yy. Osmanlı Arşiv Kayıtlarına Göre Anadolu’da Türkmenler ve Yörükler (Boylar, Kabileler, Cemaatler), Ekim Yayınevi, İstanbul 2010.
  • Salnâme-i Vilayet-i Aydın, Hicri: 1297, 1298, 1312, 1313, 1314, 1315, 1316.
  • SAVAŞ, Saim, “Dedebalıların İzinde II: Dedebalı Zaviyesi ve Harmancık Kazası Dedebalı Karyesi” Vakıflar Dergisi 80. Yıl Özel Sayısı, Ankara 2019, 211-243.
  • SAVAŞ, Saim, “Dedebalıların İzinde III: Balkanlarda Dedebalılar Cemaati ve Tırnova Kazası Dedebalı Karyesi”, Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, 4/8, 2021, 173-295.
  • SAVAŞ, Saim, “Dedebâli Cemaati ve Uşak Kazası Dedebalılar Köyü”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.32 Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.32, Denizli 2018, 243-262.
  • Seyyid Hüseyin, Mir’âtü’l-vefâ (Yazma Eser, İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Sadberk Hanım Müzesi, Hüseyin Kocabaş Kitaplığı) No.169.
  • ŞAHİN, Haşim, “Karaca Ahmed Üzerine Yapılan Çalışmalara Dair Bir Literatür Değerlendirmesi” VIII. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu Bildirileri, C.3, İstanbul 21-23 Kasım 2014, 61-77.
  • ŞAHİN, Haşim, “Karaca Ahmed”, DİA, C.24, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2001, 374- 375.
  • ŞENTÜRK, Oğuz, “1678 Tarihli Avârız Defterine ve 1834-35/1840-41 Tarihli Nüfus Defterlerine Göre İnay Kazâsının Nüfus Yapısı” Turkish Studies, 14/4, 2019, 1001-1028.
  • T.C Dahiliye Vekâleti Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları, İstanbul 1928.
  • T.C İçişleri Başkanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü Köylerimiz 1 Mart 1968 Gününe Kadar, Ankara 1968.
  • TANERİ, Aydın, “Celâleddin Hârzimşah”, DİA, C.7, 248-250.
  • TAŞ, Kenan Ziya, “Karaca Ahmed’in Ahfadına Dair Yeni Belge ve Bilgiler”, VII. Uluslararası Osmanlı İstanbul’u Sempozyumu Bildirileri, İstanbul 3-5 Mayıs 2019, 437-451.
  • TAŞĞIN, Ahmet, Dediği Sultan ve Menakıbı Konya ve Çevresinde Ahmet Yesevi Halifelerinin İzleri, Çizgi Kitabevi, Konya 2013.
  • TOSUN, Necdet, “Karaca Ahmed Hakkında Meçhul Kalmış Bilgiler”, V. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu 1-5 Kasım 2007, Cilt: II, 323-328.
  • TTD. EV. 560.
  • TURGUT, Vedat, “Ahu ve Derviş: XII. Yüzyıl Tasavvuf Dünyası Üzerine Bazı Yeni Bulgular”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.96, 2020a, 11-32.
  • TURGUT, Vedat, “ Batı Anadolu Beyliklerinin Menşei Meselesi”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 2/3, 2016, 55-89.
  • TURGUT, Vedat, “Germiyanoğulları’nın Menşei, Vakıfları ve Batı Anadolu’nun Türkleşmesi Meselesi Üzerine”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3/5, 2017, 1-98.
  • TURGUT, Vedat, “Renklerin Efendileri: XIII. Yüzyıl Anadolusu’nun Tasavvuf Dünyasına Prosopografik Bir Yaklaşım”, Osmanlı Araştırmaları, 57/57, 2021, 35-80.
  • TURĞUT, Vedat, “Cemâlüddin Musa Sâvî/Zilî ve Şeyh Osman-ı Velî ile Ahfadına Dair Vakfiyeler ve Düşündürdükleri (Vahdet-i Tarikat)” VAKANÜVİS- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 5/2, 2020b, 1029-1073.
  • ULUÇAY, M.Çağatay, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, Manisa Halkevi Yayınları, Manisa 1940.
  • VGMA, Defter nr: 210, 604.
  • VGMA, Hurufat Defterleri, Nr: 532, 534, 1055, 1062, 1065, 1066, 1070, 1072, 1133, 1134.
  • Yeniden Bir Vilâyet ve Dört Kaza Kurulması Hakkında Kanun (YBVVDKKHK), (Kanun No.6129), Resmî Gazete 8458 (15 Temmuz 1953). Erişim 18 Ağustos 2024 https://www. resmigazete.gov.tr/arsiv/8458.pdf

The Watcher of Rum (Anatolia), Karaca Ahmed, and the Karacaahmet Village of Uşak

Year 2025, Issue: 114, 77 - 110, 22.06.2025
https://doi.org/10.60163/tkhcbva.1586505

Abstract

It is probable that Karaca Ahmed and the community thought to have accompanied
him arrived in Western Anatolia, particularly in the Germiyan region, during the population
movements caused by the Mongol invasions. It can be said that, as a result of these population
movements, Karaca Ahmed and his community left traces in many parts of Anatolia and the
Balkans.
Apart from Karaca Ahmed, who is the subject of our study, the fact that Hacım Sultan and
Dedebalı also resided in the lands of the Germiyan Beylik-so named because they came from
the Kirman region-further strengthens this possibility. The later association of all three figures
with Hacı Bektaş-ı Veli and their inclusion in the Bektashi tradition indicates that this issue
is not limited to the territory of the Germiyanoğulları Beylik but concerns a much broader
geographical area
Indeed, the Ottoman archival records related to these three figures reflect information and
documents that concern the entire Anatolian and Balkan regions, which can be considered a
testament to this reality. In particular, the similar settlement patterns and traces left by Dedebalı
and Karaca Ahmed in nearby regions of Anatolia and the Balkans can be regarded as a result
of the same development.
An examination of Ottoman archival records reveals that, besides Karacaahmet village in
Ulubey, a district of Uşak—which is the focus of our research—there are also other settlements
associated with Karaca Ahmed in Uşak’s Banaz district, such as the zaviyah in Kaplangı
village, the farm in Kâfirviran hamlet, and Karaca Ahmedlü village south of Karacaahmet in
Denizli/Lazkiye. Additionally, Karaca Ahmed village located east of Karahisar-ı Sahib district
in Sincanlı township also indicates the settlement and spread areas of Karaca Ahmed or his
associated community in the region.
This article is a study on Karaca Ahmed, an important figure within the Bektashi tradition
in Anatolia, and the socio-economic structure of Karacaahmet village in Uşak during the
Ottoman period. The historical and socio-economic structure of Uşak’s Karacaahmet village
has been analyzed using Ottoman-era tahrir, avarız, hurufat, population, temettuat registers, and
salnames, as well as identified local source

References

  • 438 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Anadolu Defteri I, T.C Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara 1993.
  • ACAR, Türkan, “(Uşak) Karaca Ahmet Sultan Türbesi’ndeki Tavus Kuşu Motifi ve Türbede Gerçekleştirilen Halk İnanışları” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş-ı Veli Araştırma Dergisi, S.99, Ankara 2021.
  • ALKAN, Mustafa, “Uşak Para Vakıfları (1890-1923)”, Belleten, 70/58, (Ağustos 2006).
  • AŞIKPAŞAZADE, Osmanoğulları’nın Tarihi, Çev. Kemal Yavuz-M.A. Yekta Saraç, Koç Kitaplığı, İstanbul 2003.
  • BARKAN, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu olarak Vakıflar ve Temlikler I İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler” Vakıflar Dergisi, S.2, 1942, 279-386.
  • BAYRAKAL, Sedat, Uşak’ta Osmanlı Mezar Taşları, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir 2016.
  • BELDİCEANU–STEİNHERR, Irène, “Les Bektaşi a la lumiere des recensements ottomans (XV-XVI. Siecles)”, Wiener Zeitshrift für die Kunde des Morgenlandes, 81, 1991, 21-79.
  • BIYIK, Ömer, Fatih Mehmed Devri Anadolu Vilâyeti Müsellem ve Piyâde Defterleri, Ege Üniversitesi Yay., İzmir 2016.
  • BOA, HAT.1617/17.
  • BOA, KK.d., 2963.
  • BOA, MAD.d., 4.
  • BOA, MAD.d.,2498.
  • BOA, ML.d., 1786.
  • BOA, ML.VRD.TMT.d, 2074.
  • BOA, MŞH.ŞCS.d. 8851.
  • BOA, NFS.d., 1584.
  • BOA, NFS.d., 1611.
  • BOA. TTd. 45.
  • BOA. TTd. 48.
  • BOA. TTd. 49.
  • BOA, TT.d., 103.
  • BOA, TT.d., 242.
  • BOA, TT.d., 589.
  • DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2023.
  • Enisi, Hüseyin, Miratü’l Vefa Li Vucuh Es-Safa,(Yazma Eser, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi) No. 2605/1
  • Ebu’l Hayr-ı Rûmi Saltıknâme (Saltık Gazi Destanı), Haz. Necati Demir- M. Dursun Demir, Uluslararası Kalkınma ve İş birliği Derneği Kültür Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Gelibolulu Mustafa Âli Efendi, Kitabü’t-Tarih-i Künhü’l-Ahbâr, Haz: A. Uğur-M. Çuhadar Gül-İ.H. Çuhadar, C.I, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, 1997.
  • GÖNENÇ, Cevriye Sezen, İstanbul Karaca Ahmet Sultan Dergâhı, Karacaahmet Sultan Kültür Derneği Yay., İstanbul 2016.
  • GÜLERER, Salih, Hacım Sultan Menâkıbnâmesi Üzerine Bir İnceleme, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Denizli, Haziran 2012.
  • HALAÇOĞLU, Yusuf, Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650), C.I, Türk Tarih Kurumu Yay. Ankara 2009.
  • HASLUCK, F.W, Bektaşilik Tetkikleri, Çev. Ragıp Hulusi, Meb Yay., Ankara 2000.
  • HASLUCK, F.W, Chrıstıanıty and Islam Under The Sultans, I, London: Oxford University Press, 1929.
  • Hoca Sadeddin Efendi, Tacü’t-Tevarih, Kültür Bakanlığı Yayınları, Cilt 5, İstanbul 1979.
  • Karaca Ahmet Sultan Menâkıbnâmesi, Haz. H. Dursun Gümüşoğlu, Post Yayınevi, İstanbul 2021.
  • KARPAT, Kemal H., Osmanlı Nüfusu 1830-1914, Çev.Bahar Tırnakçı, Timaş Yayınları, İstanbul 2010.
  • KÖK, Hafize, Osmanlı Döneminde Eşme Kazasının Sosyo-Ekonomik Durumu, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak 2019.
  • KÖPRÜLÜ, Mehmed Fuad, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Alfa Yayınları, İstanbul 2023.
  • KÖSE, Ali, “İhtida”, DİA, C.21, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2000.
  • Köylerimiz, İstanbul Matbaacılık ve Neşriyat Türk Anonim Şirketi, İstanbul 1933.
  • MADEN, Fahri, “Horasan Ereni Karaca Ahmed Sultan ve Yenişehir’deki Türbesi”, Sarı Saltuk’tan Osmanlı’ya Dervişlerle Yazılan Tarih, ed. Ayşegül Kılıç, Trakya Üniversitesi Sarı Saltuk Gazi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayın No: 2, Edirne 2023.
  • MADEN, Fahri, “Üsküdar Karaca Ahmet Sultan Külliyesi”, Alevilik Araştırmaları Dergisi, S.14, 2017, 167-216.
  • Manakıb-ı Hacı Bektâş-ı Velî (Vilâyet-Nâme), Haz. Abdülbaki Gölpınarlı, İnkılap Yay. İstanbul 2016.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri, İletişim Yayınları, İstanbul 2015.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, Orta Çağ Anadolusu’nda İki Büyük Yerleşimci/Kolonizatör Derviş Dede Garkın ve Emîrci Sultan Vefâiyye ve Yeseviyye Gerçeği, Dergâh Yayınları, İstanbul 2014.
  • OCAK, Ahmet Yaşar, Türk Sufiliğine Bakışlar, İletişim Yayınları, İstanbul 1996.
  • Oruç Beğ Tarihi(Osmanlı Tarihi 1288-1502), Haz. Necdet Öztürk, Çamlıca Basım Yayın, İstanbul 2007.
  • ÖNTUĞ, Mustafa Murat, Uşak’ta Hacim Sultan Zâviyesi ve Vakfiyesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.1, 1998, 107-122.
  • ÖZCAN, Hüseyin-GÖNENÇ, C.Sezen, “Yazılı ve Sözlü Ortamlardaki Karaca Ahmet Sultan Menkabelerinin Karşılaştırılması” Turkish Studies, 10/4, 2015, 717-746.
  • ÖZDEĞER, Mehtap, 15-16. Yüzyıl Arşiv Kaynaklarına Göre Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.
  • SAKİN, Orhan, 16.yy. Osmanlı Arşiv Kayıtlarına Göre Anadolu’da Türkmenler ve Yörükler (Boylar, Kabileler, Cemaatler), Ekim Yayınevi, İstanbul 2010.
  • Salnâme-i Vilayet-i Aydın, Hicri: 1297, 1298, 1312, 1313, 1314, 1315, 1316.
  • SAVAŞ, Saim, “Dedebalıların İzinde II: Dedebalı Zaviyesi ve Harmancık Kazası Dedebalı Karyesi” Vakıflar Dergisi 80. Yıl Özel Sayısı, Ankara 2019, 211-243.
  • SAVAŞ, Saim, “Dedebalıların İzinde III: Balkanlarda Dedebalılar Cemaati ve Tırnova Kazası Dedebalı Karyesi”, Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, 4/8, 2021, 173-295.
  • SAVAŞ, Saim, “Dedebâli Cemaati ve Uşak Kazası Dedebalılar Köyü”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.32 Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.32, Denizli 2018, 243-262.
  • Seyyid Hüseyin, Mir’âtü’l-vefâ (Yazma Eser, İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Sadberk Hanım Müzesi, Hüseyin Kocabaş Kitaplığı) No.169.
  • ŞAHİN, Haşim, “Karaca Ahmed Üzerine Yapılan Çalışmalara Dair Bir Literatür Değerlendirmesi” VIII. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu Bildirileri, C.3, İstanbul 21-23 Kasım 2014, 61-77.
  • ŞAHİN, Haşim, “Karaca Ahmed”, DİA, C.24, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2001, 374- 375.
  • ŞENTÜRK, Oğuz, “1678 Tarihli Avârız Defterine ve 1834-35/1840-41 Tarihli Nüfus Defterlerine Göre İnay Kazâsının Nüfus Yapısı” Turkish Studies, 14/4, 2019, 1001-1028.
  • T.C Dahiliye Vekâleti Son Teşkilat-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları, İstanbul 1928.
  • T.C İçişleri Başkanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü Köylerimiz 1 Mart 1968 Gününe Kadar, Ankara 1968.
  • TANERİ, Aydın, “Celâleddin Hârzimşah”, DİA, C.7, 248-250.
  • TAŞ, Kenan Ziya, “Karaca Ahmed’in Ahfadına Dair Yeni Belge ve Bilgiler”, VII. Uluslararası Osmanlı İstanbul’u Sempozyumu Bildirileri, İstanbul 3-5 Mayıs 2019, 437-451.
  • TAŞĞIN, Ahmet, Dediği Sultan ve Menakıbı Konya ve Çevresinde Ahmet Yesevi Halifelerinin İzleri, Çizgi Kitabevi, Konya 2013.
  • TOSUN, Necdet, “Karaca Ahmed Hakkında Meçhul Kalmış Bilgiler”, V. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu 1-5 Kasım 2007, Cilt: II, 323-328.
  • TTD. EV. 560.
  • TURGUT, Vedat, “Ahu ve Derviş: XII. Yüzyıl Tasavvuf Dünyası Üzerine Bazı Yeni Bulgular”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, S.96, 2020a, 11-32.
  • TURGUT, Vedat, “ Batı Anadolu Beyliklerinin Menşei Meselesi”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD), 2/3, 2016, 55-89.
  • TURGUT, Vedat, “Germiyanoğulları’nın Menşei, Vakıfları ve Batı Anadolu’nun Türkleşmesi Meselesi Üzerine”, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3/5, 2017, 1-98.
  • TURGUT, Vedat, “Renklerin Efendileri: XIII. Yüzyıl Anadolusu’nun Tasavvuf Dünyasına Prosopografik Bir Yaklaşım”, Osmanlı Araştırmaları, 57/57, 2021, 35-80.
  • TURĞUT, Vedat, “Cemâlüddin Musa Sâvî/Zilî ve Şeyh Osman-ı Velî ile Ahfadına Dair Vakfiyeler ve Düşündürdükleri (Vahdet-i Tarikat)” VAKANÜVİS- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 5/2, 2020b, 1029-1073.
  • ULUÇAY, M.Çağatay, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, Manisa Halkevi Yayınları, Manisa 1940.
  • VGMA, Defter nr: 210, 604.
  • VGMA, Hurufat Defterleri, Nr: 532, 534, 1055, 1062, 1065, 1066, 1070, 1072, 1133, 1134.
  • Yeniden Bir Vilâyet ve Dört Kaza Kurulması Hakkında Kanun (YBVVDKKHK), (Kanun No.6129), Resmî Gazete 8458 (15 Temmuz 1953). Erişim 18 Ağustos 2024 https://www. resmigazete.gov.tr/arsiv/8458.pdf
There are 74 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Ottoman Culture and Art, Late Modern Urban History, Early Modern Urban History, Ottoman history
Journal Section Research Article
Authors

İzzeddin Yıldırım 0000-0002-4281-688X

Saim Savaş 0000-0002-1533-2177

Publication Date June 22, 2025
Submission Date November 16, 2024
Acceptance Date January 12, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 114

Cite

ISNAD Yıldırım, İzzeddin - Savaş, Saim. “RÛM’UN(ANADOLU’NUN) GÖZCÜSÜ KARACA AHMED VE UŞAK KARACAAHMET KÖYÜ”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 114 (June 2025), 77-110. https://doi.org/10.60163/tkhcbva.1586505.

Bu dergide yayımlanan makaleler Creative Commons Attribution 4.0 ile lisanslanmıştır. Bu lisans, açık erişimli bir makalenin ticari olmayan bir şekilde tekrar kullanılmasına, yazar doğru atfedildiği sürece izin verir.