Abstract
Geleneksel Türk giysilerinin kalıp oyuntu formları incelendiğinde, günümüzden farklı bir teknik kullanıldığı göze çarpmaktadır. Kol oyuntusu, yaka oyuntusu, bel ve ağ kısımlarında oyuntu formu yerine parça eklendiği ve düz kesim yapıldığı gözlenmiştir. Bu kalıp yapma yönteminin giysilerin vücuda uyumu ve ergonomik açıdan hareket serbestisine etkisi araştırma konusudur. Kültürel değeri büyük olan eski giysilerde bu işlemlerin uygulanması mümkün olmayacağı için; uygulama giysilerin dijital kopyaları ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada net sonuca ulaşılabilmesi açısından farklı pozisyonlarda esneme germe denemelerinin yapılması gerekmektedir. Bu amaçla Denizli ili Tavas ilçesi geleneksel kadın giysisi olan üçetek giysisi belirlenmiştir. Alan taraması yöntemi ile üçetek, göynek ve şalvar üzerinde ölçüm yapılarak teknik föyler oluşturulmuştur. Teknik detaylara göre giysinin orijinal kalıbı elde edilmiştir. Bu ölçüler ve kalıp formları birebir uygulanarak 3D giydirme yazılımında kalıplar hazırlanmıştır. Orijinal ve eski tarihli bir üçeteğin kumaş ve diğer malzemeleri örnek alınarak 3D giydirme yazılımında avatara giydirilmiştir. Üçetek ve göynekte üst bedene özgü kol ve bel hareketleri, şalvarda da ağ formundan etkilenen hareketler uygulanmıştır. Araştırma sonucunda kalıp oyuntularının; giysilerde hareket rahatlığı sağladığı gözlenmiştir. Günlük hayatta yapılan hareketlerin kolaylıkla yapılabildiği ve giysilerin bu anlamda ergonomik olduğu söylenebilir. Çalışma geleneksel giysilerin teknik detay ve ölçülendirmesini sağlamıştır. Giysilerin beden üzerindeki gerginlik ve basınç değerleri ile giyen kişiler üzerindeki ergonomik etkileri de tespit edilmiştir.
Keywords
3D moda tasarım kalıp oyuntu formları bilgisayar destekli kalıp hazırlama Geleneksel giysiler dijital ikiz
References
- Aktaş, C., & Adanır, E. Ö. (2024). Geleneksel Türk kadın giysilerinde sıfır atık tasarım yaklaşımı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 14(1), 353-373.
- Aldrich, W. (2008) Metric pattern cutting for women's wear. Blackwell Publishing.
- Aydoğdu, G., Yeşilpinar, S., & Erdem, D. (2017, October). Evaluation of three-dimensional virtual perception of garments. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 254, No. 15, p. 152001). IOP Publishing.
- Baran, H., & Koca, E. (2018). İç Anadolu Bölgesinde kadınların şalvar kullanımının kültürel ve fonksiyonel değerler açısından değerlendirilmesi, TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, S (15).
- Cihangir, E. (2002) technical manual series: Dimensions in apparel industry. Istanbul Textile and Apparel Exporter Associations (ITKIB) Publishing.
- Enes, E. & Doğan Sözüer, Z. (2024). Sıfır atık moda tasarım yaklaşımı ile modern şalvar tasarımı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 63, 59-72.
- Erden, F., Tufan, M., & Özus, E. (2014). Denizli Tavas ilçesi geleneksel kadın kıyafetleri. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 469-486.
- Esirgenler, E., & Başaran, B. (2008). Denizli ili Tavas ilçesi Hırka köyü üçetek gelinliklerinden çağdaş giysi tasarımları. Türk Kültür Tarihinde Denizli ve Kentleşme Sorunları Sempozyumu, 22-23 Aralık 2008, Denizli, 154-171.
- Koca, E., & Kırkıncıoğlu, Z. (2016). Denizli İli gelin giyim-kuşamının göstergebilimsel açıdan çözümlenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(8).
- Koca E, Koç F, Vural T (2007). Kültürlerarası etkileşimde giyim kuşam, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 10-15 Eylül, Ankara, 793-808.
- Koç, F., & Çelik, R. (2015). Mersin-Mut ilçesi Yörükleri kadın ve erkek iç giyimleri. Arış Dergisi, 11, 36-52. Koçu, R. E. (1967). Türk giyim, kuşam ve süslenme sözlüğü. Sümerbank Yayınları.
- Kuş, Ö. N., Çelik, D., & Kılınç, N. (2023). Giyim sanatı açısından Kırşehir Müzesi işlik ve cepkenlerinin araştırılması. Motif Academy Journal of Folklore, 16(42).
- Özus, E., Erden, F., & Tufan, M. (2014). Konya geleneksel kadın kiyafetlerinden günümüze yansımalar. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 634-649.
- Porterfield, A., & Lamar, T. A. (2017). Examining the effectiveness of virtual fitting with 3D garment simulation. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, 10(3), 320-330.
- Power, J. (2013). Fabric objective measurements for commercial 3D virtual garment simulation. International Journal of Clothing Science and Technology, 25(6), 423-439.
- Shoben M. & J. Ward, J. (1987) Pattern cutting and making up: The professional approach. Routledge.
- Sözen, A. & Geyik Değerli, N. (2022). Kastamonu Cide ve Şenpazar kadın giyiminde üçetek gelinliklerin karşılaştırması. International Social Sciences Studies Journal, (e-ISSN:2587-1587) Vol:8, Issue:95; pp:820-835.
- Şahin, Y. (2016). Geleneksel Türk giyim kültürü ve 20. yüzyıl modasının kesişme noktası: Geometrik kesim. Art-e Sanat Dergisi, 9(17), 376-390.
- Tatman, D. (2021). Sürdürülebilirlik örneği; numune üretiminde dijital iş akışı. Başkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi 4. Uluslararası Sanat ve Tasarım Sempozyumu, 5-6 Nisan 2021, Ankara, 583-590.
- Tatman, D., Soydan, A. S., & Gümüş, B. (2022). Konfeksiyonda dijital numune ile fiziksel numune üretim süreçlerinin verimlilik ve sürdürülebilirlik açısından karşılaştırılması. Verimlilik Dergisi, 156-171. https://doi.org/10.51551/verimlilik.989352
- Uğurlu, S. S. (2021). Geleneksel Anadolu Dokumalarında Çizgi ve İkonografisi / The Line and Iconography in the Traditional Anatolian Weavings, Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, 13 (2), 255-275.
- Ural, Ö. (2023) Giyinme kültürü. V. Kalınkara & D. Tatman (Eds.), Benim bedenim Benim Giysim (ss. 259-298). Nobel Yayınevi.
- Ural, Ö., & Tatman, D. Investigating the effect of body shape on denim clothing fit. Textile Research Journal. 2025;95(11-12):1219-1230. doi:10.1177/00405175241307370
- Vural, T., Koç, F., Koca, E., & Pamuk, B. (2006). Geleneksel kadın giysilerinde kol formu özelliklerinin giysi konforu açısından incelenmesi. 12. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler Kitabı, s.343-349.
- Zangue, F., Pirch, C., Klepser, A., & Morlock, S. (2020). Virtual fit vs. physical fit-how well does 3D simulation represent the physical reality. Proceedings of 3DBODY. TECH
Abstract
When examining the pattern shapes of traditional Turkish garments, it is evident that a different technique was used compared to modern methods. It has been observed that instead of round cutout forms in patterns at areas like the armhole, neckline, waist, and crotch, triangle or square pieces were added, and straight cuts were made. This pattern-making method's impact on the fit of the garments and their functional contribution to freedom of movement is the subject of investigation. Since applying these processes to old garments with significant cultural value is not feasible, the application was carried out using digital copies of the garments. To reach conclusive results in the study, pressure,stretching and tension tests in various positions are necessary. For this purpose, üçetek, a traditional women’s garment from the Tavas district, was chosen. Using field scanning methods, a technical form has been created. These measurements and pattern forms were replicated exactly and used to prepare patterns in 3D-software. The fabric and other materials of an original and historically dated üçetek were used as samples and dressed on an avatar in the 3D software. Movements specific to the upper body, such as arm and waist movements, were applied to the üçetek and göynek, while movements influenced by the crotch form were tested for the şalvar. As a result of the research, it was observed that pattern contours facilitate ease of movement in garments. It can be stated that these garments are ergonomic and functional, allowing daily movements to be performed with ease.
Keywords
3D fashion design pattern round cutout forms computer-aided pattern design traditional costumes digital twin
References
- Aktaş, C., & Adanır, E. Ö. (2024). Geleneksel Türk kadın giysilerinde sıfır atık tasarım yaklaşımı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 14(1), 353-373.
- Aldrich, W. (2008) Metric pattern cutting for women's wear. Blackwell Publishing.
- Aydoğdu, G., Yeşilpinar, S., & Erdem, D. (2017, October). Evaluation of three-dimensional virtual perception of garments. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 254, No. 15, p. 152001). IOP Publishing.
- Baran, H., & Koca, E. (2018). İç Anadolu Bölgesinde kadınların şalvar kullanımının kültürel ve fonksiyonel değerler açısından değerlendirilmesi, TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, S (15).
- Cihangir, E. (2002) technical manual series: Dimensions in apparel industry. Istanbul Textile and Apparel Exporter Associations (ITKIB) Publishing.
- Enes, E. & Doğan Sözüer, Z. (2024). Sıfır atık moda tasarım yaklaşımı ile modern şalvar tasarımı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 63, 59-72.
- Erden, F., Tufan, M., & Özus, E. (2014). Denizli Tavas ilçesi geleneksel kadın kıyafetleri. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 469-486.
- Esirgenler, E., & Başaran, B. (2008). Denizli ili Tavas ilçesi Hırka köyü üçetek gelinliklerinden çağdaş giysi tasarımları. Türk Kültür Tarihinde Denizli ve Kentleşme Sorunları Sempozyumu, 22-23 Aralık 2008, Denizli, 154-171.
- Koca, E., & Kırkıncıoğlu, Z. (2016). Denizli İli gelin giyim-kuşamının göstergebilimsel açıdan çözümlenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(8).
- Koca E, Koç F, Vural T (2007). Kültürlerarası etkileşimde giyim kuşam, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 10-15 Eylül, Ankara, 793-808.
- Koç, F., & Çelik, R. (2015). Mersin-Mut ilçesi Yörükleri kadın ve erkek iç giyimleri. Arış Dergisi, 11, 36-52. Koçu, R. E. (1967). Türk giyim, kuşam ve süslenme sözlüğü. Sümerbank Yayınları.
- Kuş, Ö. N., Çelik, D., & Kılınç, N. (2023). Giyim sanatı açısından Kırşehir Müzesi işlik ve cepkenlerinin araştırılması. Motif Academy Journal of Folklore, 16(42).
- Özus, E., Erden, F., & Tufan, M. (2014). Konya geleneksel kadın kiyafetlerinden günümüze yansımalar. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 634-649.
- Porterfield, A., & Lamar, T. A. (2017). Examining the effectiveness of virtual fitting with 3D garment simulation. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, 10(3), 320-330.
- Power, J. (2013). Fabric objective measurements for commercial 3D virtual garment simulation. International Journal of Clothing Science and Technology, 25(6), 423-439.
- Shoben M. & J. Ward, J. (1987) Pattern cutting and making up: The professional approach. Routledge.
- Sözen, A. & Geyik Değerli, N. (2022). Kastamonu Cide ve Şenpazar kadın giyiminde üçetek gelinliklerin karşılaştırması. International Social Sciences Studies Journal, (e-ISSN:2587-1587) Vol:8, Issue:95; pp:820-835.
- Şahin, Y. (2016). Geleneksel Türk giyim kültürü ve 20. yüzyıl modasının kesişme noktası: Geometrik kesim. Art-e Sanat Dergisi, 9(17), 376-390.
- Tatman, D. (2021). Sürdürülebilirlik örneği; numune üretiminde dijital iş akışı. Başkent Üniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi 4. Uluslararası Sanat ve Tasarım Sempozyumu, 5-6 Nisan 2021, Ankara, 583-590.
- Tatman, D., Soydan, A. S., & Gümüş, B. (2022). Konfeksiyonda dijital numune ile fiziksel numune üretim süreçlerinin verimlilik ve sürdürülebilirlik açısından karşılaştırılması. Verimlilik Dergisi, 156-171. https://doi.org/10.51551/verimlilik.989352
- Uğurlu, S. S. (2021). Geleneksel Anadolu Dokumalarında Çizgi ve İkonografisi / The Line and Iconography in the Traditional Anatolian Weavings, Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, 13 (2), 255-275.
- Ural, Ö. (2023) Giyinme kültürü. V. Kalınkara & D. Tatman (Eds.), Benim bedenim Benim Giysim (ss. 259-298). Nobel Yayınevi.
- Ural, Ö., & Tatman, D. Investigating the effect of body shape on denim clothing fit. Textile Research Journal. 2025;95(11-12):1219-1230. doi:10.1177/00405175241307370
- Vural, T., Koç, F., Koca, E., & Pamuk, B. (2006). Geleneksel kadın giysilerinde kol formu özelliklerinin giysi konforu açısından incelenmesi. 12. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler Kitabı, s.343-349.
- Zangue, F., Pirch, C., Klepser, A., & Morlock, S. (2020). Virtual fit vs. physical fit-how well does 3D simulation represent the physical reality. Proceedings of 3DBODY. TECH
Details
| Primary Language | English |
|---|---|
| Subjects | Textile and Fashion Design |
| Journal Section | RESEARCH ARTICLES |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 30, 2025 |
| Publication Date | July 1, 2025 |
| Submission Date | April 7, 2025 |
| Acceptance Date | June 27, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 15 Issue: 3 |
