Research Article
BibTex RIS Cite

Sürdürülebilirlik Açısından Gıda Bankacılığı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi

Year 2025, Volume: 39 Issue: 3, 329 - 340

Reşat Karcıoğlu , Şerife Kılıçarslan

https://doi.org/10.16951/trendbusecon.1623286

Abstract

Araştırmanın amacı, işletmelerin gıda bankacılığı yoluyla yaptığı bağışların; muhasebeleştirme ve finansal raporlama sürecine etkisini, ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik boyutları çerçevesinde değerlendirmektir. Bu kapsamda, hipotetik (varsayımsal) bir işletme modeli kullanılarak bağışların muhasebe kayıtlarına, vergi matrahına, bilanço ve gelir tablosuna olan etkileri somut olarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda; bağışların vergi avantajları sayesinde tasarruf sağlayabileceği, stok maliyetlerini düşürerek kaynakların verimli kullanımına katkı sunabileceği ve atık oluşumunu engelleyerek doğal kaynakların korunmasını destekleyebileceği belirtilmiştir. Bağış faturalarına "ihtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır" ifadesinin eklenmesi durumunda, bağışların yasalara uygun biçimde muhasebeleştirilebileceği, aksi takdirde bağış işlemlerinin satış olarak değerlendirilerek vergi matrahından düşülemeyeceği ifade edilmiştir. Ayrıca, dijital reklam faaliyetlerinin çevresel ayak izini azaltabileceği, bağışlanan ürünlerin sosyal dayanışmayı artırabileceği ve işletmenin marka değerini güçlendirebileceği vurgulanmıştır. Bu bağlamda gıda bankacılığının yalnızca bir yardım mekanizması olmadığı, işletmelerin sürdürülebilirlik hedeflerini destekleyebilecek stratejik uygulamalar sunduğu anlaşılmaktadır.

Keywords

Gıda Bankacılığı Sürdürülebilirlik Muhasebe Kayıtları Vergi Teşvikleri

References

  • Aday, M. S., & Aday, S. (2021). Gıda kayıp ve israfının azaltılmasında gıda bankacılığı. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 291-310. [CrossRef]
  • Akartepe, B. B. (2016). Türkiye’de gıda bankacılığı ve zekât ile ilişkisi. İLEM Blog, 4, 1-11.
  • Alhaddi, H. (2015). Triple bottom line and sustainability: A literature review, Business and Management Studies, 1(2), 6–10. [CrossRef]
  • Arumugam, S., Özkan, B., Jayaraman, A., & Mockaısamy, P. (2021). Impacts of COVID-19 pandemic on global agriculture, livelihoods and food systems. Journal of Agricultural Sciences, 27(3), 239-246. [CrossRef]
  • Bazerghi, C., McKay, F. H., & Dunn, M. (2016). The role of food banks in addressing food insecurity: A systematic review. Journal of Community Health, 41(4), 732-740. [CrossRef]
  • Bük, T. B., & Akboğa, S. (2020). Kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde işletme-sivil toplum kuruluşları işbirliklerinin dinamikleri: Türkiye örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 75(3), 813-837.
  • Çankaya, F. (2006). Yoksulluğun giderilmesinde yeni arayışlar: Gıda bankacılığı ve muhasebe işlemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 155-172.
  • Caraher, M., & Furey, S. (2018). Food banks and their contribution/detraction from welfare budgets. In M. Caraher & S. Furey (Eds.), The economics of emergency food aid provision (73-90). Palgrave Macmillan.
  • Çekici, E. (2009). Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin Türkiye’de tarım sigortalarına etkisi. Öneri Dergisi, 8(32), 105-111. [CrossRef]
  • Çuhadar, S. (2020). Sivil toplum kuruluşlarına genel bakış ve ANKOS. Ibn Haldun Çalışmaları Dergisi, 5 (2), 137-151.
  • Demirhan, T., Ekinci, İ., & Aytaç, Z. (2015). Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara yapılan bağışlarda KDV istisnası. Vergi Raporu, 192, 287-295.
  • Dukhi, N. (2020). Global prevalence of malnutrition: Evidence from literature. In M. Imran & A. Imran (Eds.), Malnutrition (1-16). IntechOpen.
  • Durna, D. (2020). Amerika Birleşik Devletleri'nde gıda bankacılığı uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(47), 339-354. [CrossRef]
  • Ekergil, V., & Göde, M. Ö. (2017). Küresel raporlama girişimi (GRI) standartlarına göre seçilen otellerin sürdürülebilirlik raporlarının analizi ve değerlendirilmesi. Business and Economics Research Journal, 8(4), 859-871.
  • Avrupa Gıda Bankaları Federasyonu (European Food Banks Federation-FEBA). (2024). Our Story. http://www.eurofoodbank.org Erişim Tarihi: 06.08.2024
  • Frigo, A., & Lucchini, M. (2018). Working together towards circular economy: Recovery and redistribution of surplus food for social purposes. In Proceedings of the 6th International Conference on Sustainable Solid Waste Management (13-16). Naxos Island, Greece.
  • Gazzola, P., Amelio, S., Papagiannis, F., & Michaelides, Z. (2021). Sustainability reporting practices and their social impact to NGO funding in Italy. Critical Perspectives on Accounting, 79, 102085.
  • Gıda Kurtarma Derneği. (2024). Hakkımızda. https://gktd.org/2030-vizyonumuz/, Erişim Tarihi: 27.12.2024
  • Gönüllü Hareketi Derneği. (2024). Gıda bankası nedir? https://www.gonulluhareketi.org/gida-bankasi-nedir, Erişim Tarihi: 27.12.2024
  • González-Torre, P. L., & Coque, J. (2016). How is a food bank managed? Different profiles in Spain. Agriculture and Human Values, 33(1), 89-100. [CrossRef]
  • Gribnau, H., & Jallai, A. (2018). Sustainable tax governance and transparency. In S. Arvidsson (Ed.), Challenges in managing sustainable business: Reporting, taxation, ethics and governance (pp. 337–369). Palgrave Macmillan.
  • Haznedar, N. K., & Aktaş, N. (2022). Sürdürülebilir beslenme ve gıda güvencesinin sağlanmasında gıda ve beslenme okuryazarlığının gerekliliği. Türkiye Klinikleri Nutrition and Dietetics-Special Topics, 8(4), 17-25.
  • Kala, E. S. (2020). Türkiye’de gıda bankacılığı mevzuatı ve uygulamaları. Journal of Management and Economics Research, 18(3), 190-211. [CrossRef]
  • Leal Filho, W., Dibbern, T., Dinis, M. A. P., Cristofoletti, E. C., Mbah, M. F., Mishra, A., ... & Aina, Y. A. (2024). The added value of partnerships in implementing the UN sustainable development goals. Journal of Cleaner Production, 438, 140794 (1-12)
  • Lehner, M., Mont, O., & Heiskanen, E. (2016). Nudging–A promising tool for sustainable consumption behaviour? Journal of Cleaner Production, 134, 166-177.
  • Lohnes, J., & Wilson, B. (2018). Bailing out the food banks? Hunger relief, food waste, and crisis in Central Appalachia. Environment and Planning A: Economy and Space, 50(2), 350-369. [CrossRef]
  • McIntyre, L. (2003). Food security: More than a determinant of health. Policy Options, 24(3), 46-51.
  • Mereles, M. L. A., Nuño, C. M., Fernández, R. R. S., & Chenet, M. E. (2025). Good Practices of Food Banks in Spain: Contribution to Sustainable Development from the CFS-RAI Principles. Sustainability, 17(3), 1-25.
  • Niang, I., Ruppel, O. C., Abdrabo, M. A., Essel, A., Lennard, C., Padgham, J., & Urquhart, P. (2014). Africa. In V. R. Barros, C. B. Field, D. J. Dokken, et al. (Eds.), Climate change 2014: Impacts, adaptation, and vulnerability. Part B: Regional aspects (1199-1265). Cambridge University Press.
  • Öğüz, A. A., & Akarçay, Ç. (2015). Türkiye’de uygulanan gıda bankacılığı sisteminin işleyişi ve vergisel avantajlarının diğer ülkelerle karşılaştırılması. Öneri Dergisi, 11(44), 1-16.
  • Özden, E. (2019). Vergi avantajları boyutuyla gıda bankacılığı sistemi. Mali Çözüm Dergisi, 29, 123-143.
  • Penalver, J. G., & Aldaya, M. M. (2022). The role of the food banks in saving freshwater resources through reducing food waste: The case of the Food Bank of Navarra, Spain. Foods, 11(2), 163.
  • Pinto, R. S., Melo, F., Campos, S., & Cordovil, C. (2018). A simple awareness campaign to promote food waste reduction in a university canteen. Waste Management, 76, 28-38.
  • Prayogo, E., Chater, A., Chapman, S., Barker, M., Rahmawati, N., Waterfall, T., & Grimble, G. (2018). Who uses foodbanks and why? Exploring the impact of financial strain and adverse life events on food insecurity. Journal of Public Health, 40(4), 676-683.
  • Resmi Gazete. (2004). Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Kanun No. 5035). Resmi Gazete (Sayı: 25334).
  • Sertyeşilışık, E. (2022). Gıda güvencesini arttırmaya yönelik sürdürülebilir tarım ve çevre politikaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(36), 1394-1406. [CrossRef]
  • Singh, A. (2024). Sustainability practices in business operations. International Journal for Research Publication and Seminar, 15(3), 18-34 [CrossRef]
  • Sürmen, Y., & Aygün, D. (2009). Türkiye’de gıda bankacılığı ve muhasebe işlemleri. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 195-210.
  • Tarasuk, V., & Eakin, J. M. (2005). Food assistance through "surplus" food: Insights from an ethnographic study of food bank work. Agriculture and Human Values, 22(2), 177-186. [CrossRef]
  • Temel İhtiyaç Derneği (TİDER). (2024). www.tider.org, Erişim Tarihi: 27.12.2024
  • Topcu, N., & Kaya, A. (2010). Gıda bankacılığı ve muhasebesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 257-266.
  • Yamano, T., Sato, N., & Arif, B. W. (2021). The impact of COVID-19 and locust invasion on farm households: Evidence from Pakistan. IFPRI Discussion Paper No. 01992. International Food Policy Research Institute.
  • Yeniçeri, T., & Böcek, A. (2022). Sürdürülebilir perakendecilik: Bist sürdürülebilirlik endeksinde yer alan perakendeci şirketler üzerine içerik analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(26), 682-709. [CrossRef]

Evaluation and Accounting of Food Banking Activities from a Sustainability Perspective

Year 2025, Volume: 39 Issue: 3, 329 - 340

Reşat Karcıoğlu , Şerife Kılıçarslan

https://doi.org/10.16951/trendbusecon.1623286

Abstract

The aim of this study is to evaluate the impact of donations made by businesses through food banking on accounting and financial reporting processes within the framework of economic, social, and environmental sustainability dimensions. In this context, a hypothetical business model was used to examine the effects of donations on accounting records, tax base, balance sheet, and income statement in a concrete manner. Based on the findings obtained, it has been indicated that donations may provide savings through tax advantages, contribute to the efficient use of resources by reducing stock costs, and support the conservation of natural resources by preventing waste generation. It was also stated that, in cases where the invoice includes the phrase "No VAT has been calculated as the donation was made on the condition of being delivered to those in need," such donations can be accounted for in accordance with the law; otherwise, the donations may be considered sales and not deductible from the tax base. Furthermore, it has been emphasized that digital advertising activities may reduce environmental footprint, donated products may enhance social solidarity, and these practices may strengthen the brand value of the business. In this regard, it is understood that food banking is not merely a mechanism of aid, but a strategic practice that can support businesses in achieving their sustainability goals.

Keywords

Food Banking Sustainability Accounting Records Tax Incentives

References

  • Aday, M. S., & Aday, S. (2021). Gıda kayıp ve israfının azaltılmasında gıda bankacılığı. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 291-310. [CrossRef]
  • Akartepe, B. B. (2016). Türkiye’de gıda bankacılığı ve zekât ile ilişkisi. İLEM Blog, 4, 1-11.
  • Alhaddi, H. (2015). Triple bottom line and sustainability: A literature review, Business and Management Studies, 1(2), 6–10. [CrossRef]
  • Arumugam, S., Özkan, B., Jayaraman, A., & Mockaısamy, P. (2021). Impacts of COVID-19 pandemic on global agriculture, livelihoods and food systems. Journal of Agricultural Sciences, 27(3), 239-246. [CrossRef]
  • Bazerghi, C., McKay, F. H., & Dunn, M. (2016). The role of food banks in addressing food insecurity: A systematic review. Journal of Community Health, 41(4), 732-740. [CrossRef]
  • Bük, T. B., & Akboğa, S. (2020). Kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde işletme-sivil toplum kuruluşları işbirliklerinin dinamikleri: Türkiye örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 75(3), 813-837.
  • Çankaya, F. (2006). Yoksulluğun giderilmesinde yeni arayışlar: Gıda bankacılığı ve muhasebe işlemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 155-172.
  • Caraher, M., & Furey, S. (2018). Food banks and their contribution/detraction from welfare budgets. In M. Caraher & S. Furey (Eds.), The economics of emergency food aid provision (73-90). Palgrave Macmillan.
  • Çekici, E. (2009). Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin Türkiye’de tarım sigortalarına etkisi. Öneri Dergisi, 8(32), 105-111. [CrossRef]
  • Çuhadar, S. (2020). Sivil toplum kuruluşlarına genel bakış ve ANKOS. Ibn Haldun Çalışmaları Dergisi, 5 (2), 137-151.
  • Demirhan, T., Ekinci, İ., & Aytaç, Z. (2015). Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara yapılan bağışlarda KDV istisnası. Vergi Raporu, 192, 287-295.
  • Dukhi, N. (2020). Global prevalence of malnutrition: Evidence from literature. In M. Imran & A. Imran (Eds.), Malnutrition (1-16). IntechOpen.
  • Durna, D. (2020). Amerika Birleşik Devletleri'nde gıda bankacılığı uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(47), 339-354. [CrossRef]
  • Ekergil, V., & Göde, M. Ö. (2017). Küresel raporlama girişimi (GRI) standartlarına göre seçilen otellerin sürdürülebilirlik raporlarının analizi ve değerlendirilmesi. Business and Economics Research Journal, 8(4), 859-871.
  • Avrupa Gıda Bankaları Federasyonu (European Food Banks Federation-FEBA). (2024). Our Story. http://www.eurofoodbank.org Erişim Tarihi: 06.08.2024
  • Frigo, A., & Lucchini, M. (2018). Working together towards circular economy: Recovery and redistribution of surplus food for social purposes. In Proceedings of the 6th International Conference on Sustainable Solid Waste Management (13-16). Naxos Island, Greece.
  • Gazzola, P., Amelio, S., Papagiannis, F., & Michaelides, Z. (2021). Sustainability reporting practices and their social impact to NGO funding in Italy. Critical Perspectives on Accounting, 79, 102085.
  • Gıda Kurtarma Derneği. (2024). Hakkımızda. https://gktd.org/2030-vizyonumuz/, Erişim Tarihi: 27.12.2024
  • Gönüllü Hareketi Derneği. (2024). Gıda bankası nedir? https://www.gonulluhareketi.org/gida-bankasi-nedir, Erişim Tarihi: 27.12.2024
  • González-Torre, P. L., & Coque, J. (2016). How is a food bank managed? Different profiles in Spain. Agriculture and Human Values, 33(1), 89-100. [CrossRef]
  • Gribnau, H., & Jallai, A. (2018). Sustainable tax governance and transparency. In S. Arvidsson (Ed.), Challenges in managing sustainable business: Reporting, taxation, ethics and governance (pp. 337–369). Palgrave Macmillan.
  • Haznedar, N. K., & Aktaş, N. (2022). Sürdürülebilir beslenme ve gıda güvencesinin sağlanmasında gıda ve beslenme okuryazarlığının gerekliliği. Türkiye Klinikleri Nutrition and Dietetics-Special Topics, 8(4), 17-25.
  • Kala, E. S. (2020). Türkiye’de gıda bankacılığı mevzuatı ve uygulamaları. Journal of Management and Economics Research, 18(3), 190-211. [CrossRef]
  • Leal Filho, W., Dibbern, T., Dinis, M. A. P., Cristofoletti, E. C., Mbah, M. F., Mishra, A., ... & Aina, Y. A. (2024). The added value of partnerships in implementing the UN sustainable development goals. Journal of Cleaner Production, 438, 140794 (1-12)
  • Lehner, M., Mont, O., & Heiskanen, E. (2016). Nudging–A promising tool for sustainable consumption behaviour? Journal of Cleaner Production, 134, 166-177.
  • Lohnes, J., & Wilson, B. (2018). Bailing out the food banks? Hunger relief, food waste, and crisis in Central Appalachia. Environment and Planning A: Economy and Space, 50(2), 350-369. [CrossRef]
  • McIntyre, L. (2003). Food security: More than a determinant of health. Policy Options, 24(3), 46-51.
  • Mereles, M. L. A., Nuño, C. M., Fernández, R. R. S., & Chenet, M. E. (2025). Good Practices of Food Banks in Spain: Contribution to Sustainable Development from the CFS-RAI Principles. Sustainability, 17(3), 1-25.
  • Niang, I., Ruppel, O. C., Abdrabo, M. A., Essel, A., Lennard, C., Padgham, J., & Urquhart, P. (2014). Africa. In V. R. Barros, C. B. Field, D. J. Dokken, et al. (Eds.), Climate change 2014: Impacts, adaptation, and vulnerability. Part B: Regional aspects (1199-1265). Cambridge University Press.
  • Öğüz, A. A., & Akarçay, Ç. (2015). Türkiye’de uygulanan gıda bankacılığı sisteminin işleyişi ve vergisel avantajlarının diğer ülkelerle karşılaştırılması. Öneri Dergisi, 11(44), 1-16.
  • Özden, E. (2019). Vergi avantajları boyutuyla gıda bankacılığı sistemi. Mali Çözüm Dergisi, 29, 123-143.
  • Penalver, J. G., & Aldaya, M. M. (2022). The role of the food banks in saving freshwater resources through reducing food waste: The case of the Food Bank of Navarra, Spain. Foods, 11(2), 163.
  • Pinto, R. S., Melo, F., Campos, S., & Cordovil, C. (2018). A simple awareness campaign to promote food waste reduction in a university canteen. Waste Management, 76, 28-38.
  • Prayogo, E., Chater, A., Chapman, S., Barker, M., Rahmawati, N., Waterfall, T., & Grimble, G. (2018). Who uses foodbanks and why? Exploring the impact of financial strain and adverse life events on food insecurity. Journal of Public Health, 40(4), 676-683.
  • Resmi Gazete. (2004). Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Kanun No. 5035). Resmi Gazete (Sayı: 25334).
  • Sertyeşilışık, E. (2022). Gıda güvencesini arttırmaya yönelik sürdürülebilir tarım ve çevre politikaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(36), 1394-1406. [CrossRef]
  • Singh, A. (2024). Sustainability practices in business operations. International Journal for Research Publication and Seminar, 15(3), 18-34 [CrossRef]
  • Sürmen, Y., & Aygün, D. (2009). Türkiye’de gıda bankacılığı ve muhasebe işlemleri. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 195-210.
  • Tarasuk, V., & Eakin, J. M. (2005). Food assistance through "surplus" food: Insights from an ethnographic study of food bank work. Agriculture and Human Values, 22(2), 177-186. [CrossRef]
  • Temel İhtiyaç Derneği (TİDER). (2024). www.tider.org, Erişim Tarihi: 27.12.2024
  • Topcu, N., & Kaya, A. (2010). Gıda bankacılığı ve muhasebesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 257-266.
  • Yamano, T., Sato, N., & Arif, B. W. (2021). The impact of COVID-19 and locust invasion on farm households: Evidence from Pakistan. IFPRI Discussion Paper No. 01992. International Food Policy Research Institute.
  • Yeniçeri, T., & Böcek, A. (2022). Sürdürülebilir perakendecilik: Bist sürdürülebilirlik endeksinde yer alan perakendeci şirketler üzerine içerik analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(26), 682-709. [CrossRef]
There are 43 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Financial Accounting
Journal Section Research Articles
Authors

Reşat Karcıoğlu 0000-0002-0903-3816

Şerife Kılıçarslan 0000-0002-5715-3417

Early Pub Date July 13, 2025
Publication Date
Submission Date January 22, 2025
Acceptance Date June 1, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 39 Issue: 3

Cite

APA Karcıoğlu, R., & Kılıçarslan, Ş. (2025). Sürdürülebilirlik Açısından Gıda Bankacılığı Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi. Trends in Business and Economics, 39(3), 329-340. https://doi.org/10.16951/trendbusecon.1623286
 Download Cover Image

Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License

29928