Year 2014,
Volume: 183 Issue: 183, 197 - 249, 01.04.2014
Abstract
Over twenty Turkish written languages spreading in the extensive region from Adriatic to the Great Wall of China are written with three different alphabets in different versions. The Turkish language entered into the 20th century together with two different written languages using the same alphabet and possessed quite different written languages in accordance with policies and political decisions at the end of 20th century. In the 19th century, language policies rules of which were determined by the Tsardom of Russia were conducted during the period of crumbling Soviet Russia mercilessly and artificial written languages led to the incomprehension problems among Turkish world. In other respects, the promotion and incitement of ethnical and regional nationalism by Soviet Union made the borders clearer and more explicit and accordingly made brother communities become more distant from one another.
References
- AKAR, Ali (2005), Türk Dili Tarihi, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1987), “Dil Meseleleri ve Türk Dili”, Makaleler I, (hzl. O. F. Sertkaya), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 325-332.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1987), “Türk Şivelerinin Tasnifi” Makaleler I, (hzl. O. F. Sertkaya), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 69-149.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1976), “Türk Milletinin Dili”, Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 131-141.
- AYDOĞDU, Özkan (2009), “Divanu Lügati’t-Türk’te Geçen Türk Boyları ve Boylara Ait Dil Özellikleri”, Zeitschriftfür die Welt der Türken, Vol 1, No 1, s. 55-81.
- BİNLER, Mehmet Ziya (2007), Türk Dünyası Aile ve Akrabalık Terimleri Sözlüğü, Selenge Yayınları, İstanbul.
- BURAN, Ahmet (2007), Kurşunlanan Türkoloji, Manas Yayıncılık, Elazığ.
- BURAN, Ahmet-Alkaya, Ercan (1999), Çağdaş Türk Lehçeleri, Türkiye ve Türk Dünyası İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Vakfı Elazığ Şubesi Yayınları, Elazığ.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1984), Türk Dili Tarihi, Enderun Kitabevi, 3. Baskı, İstanbul, s. (Türk Dili Tarihi I) 103-202; (Türk Dili Tarihi II) 1-48.
- ÇOBAN, M. Selda (2005), Divanu Lügati’t-Türk’te Geçen Oğuzca Kayıtlı Dil Malzemesi, (A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek lisans Tezi), Ankara.
- ÇOBANOĞLU, Özkul (2004), Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü, AtaTürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- DOERFER, Gerhard (1992), “Türk Şiveleri mi, Türk Dilleri mi? Türk Dilleri ”, Türkoloji Eleştirileri, (M. Ölmez’in çevirdiği 9 Kasım 1992 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’ndeki aynı başlıklı yazı), s. 291-293.
- DOĞAN, Levent (2007), “Azerbaycan Türkçesi” Çağdaş Türk Lehçeleri El kitabı, (Ed. Levent doğan), 1. Baskı, Kriter Yayınları, İstanbul, s. 1-51.
- EMRE, Ahmet Cevat (1949), Türk Lehçelerinin Mukayeseli Grameri I Fonetik, TDK İstanbul.
- ERCİLASUN, A Bican (Ed.) (2007), Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yayınları, Ankara.
- ERCİLASUN, A. Bican (1993), “Türk Dünyasında Alfabe ve Dil” Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 56-64.
- ERCİLASUN, A. Bican (1993), “Türk Dünyasının Dil Birliği Meselesi”, Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 65-75.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican (1991), “Söz Başı”, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, Kültür Bakanlığı, Ankara, s. X-XIII.
- ERCİLASUN, A. Bican (Ed) (1991), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- EREN, Hasan (1993), “Yazı Reformları Karşısında”, Türk Dili, S. 494, Ankara, s. 82-83.
- ERGİN, Muharrem (2000), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basın-Yayın-Tanıtım, İstanbul.
- GÖZAYDIN, Nevzat (1998), “Türk Dünyasının Atasözleri”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 6, Güz 1998, TDK Yayınları, Ankara, s. 708-719.
- JANKOWSKİ, Henryk (2010), “Orta Asya Türk Dillerinin Bazı Ortak Özellikleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 17, 2, s. 131-142.
- JORMA, Atilla (1999), Hazar Berisi Karadeniz Kültür Çevresinde Türk Dili, SOTA, Haarlem.
- KARA, Mehmet (2001), Türkmence (Griş-Gramer-Metinler-Sözlük), 2. Bsakı, Akçağ Yayınları, Ankara.
- KARAHAN, Kasım (2010), Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Örneğinde Atasözlerinin Anlam Yönünden Karşılaştırılması, (Yyımlanmamış lisans tezi, danışman Yrd. Doç. Dr. Abdullah Kök), Kızılorda.
- KARAMANLIOĞLU, Ali (1986), Türk Dili, 4. Baskı, Dergah Yayınları, İstanbul.
- KARTALLIOĞLU, Yavuz (2007), “Azerbaycan Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri (Ed. A. Bican Ercilasun), 1. Baskı, AkÇağ Yayınları, Ankara, s. 171-230.
- KAYDAROV, Abdu Ali Turganbayulı- ORAZOV, Meyirbek (1999), Türklük Bilgisine Giriş, (çev. Vahit Türk), Birleşik Yayıncılık, İstanbul.
- KORAŞ, Hikmet (2013), “Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü Hakkında Bir Değerlendirme”, Zeitschriftfür die Welt der Türken, Vol 5, No 1, April 2013, s. 105-114.
- KÖK, Abdullah (2004), Karahanlı Türkçesi Satır-Arası Kur’an Tercümesi (TİEM 73 1v-235v/2) Giriş-İnceleme-Metin-Dizin, (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
- MERT, Osman (2007), “Kazak Türkçesinde Hayvan Adlarıyla Kurulan Atasözleri”, Kazakistan ve Türkiye’nin Ortak Kültürel Değerleri Uluslar Arası Sempozyumu, 21-23 Mayıs 2007 Bildiriler, (ed. Doç. Dr. Sebahattin Şimşir-Yrd. Doç. Dr. Bedri Aydoğan), Almatı, s. 297-312.
- MUSAOĞLU, Mehman (2004), “Avrasya Türkçelerinin Karşılaştırmalı İncelenmesi” Dil Dergisi, S. 124, A.Ü. Tömer, s. 53-81.
- ÖZÖNDER, Sema Barutçu (2002), Eski Türklerde Dil ve Edebiyat”, Türkler C. 3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, s, 481-501.
- ROY, Olivier (2005), Yeni Orta Asya ya da Ulusların İmal Edilişi, (çev. Mehmet Moralı), 2. Baskı, Metis Yayınları, İstanbul.
- TANÇ, Mustafa (2004), “Türkiye Türkçesi Ağızlarında Çağdaş Kıpçak Grubu Türk Lehçeleriyle Ortaklık Gösteren Söz Varlıkları”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 18, Yaz 2004, Ankara; s. 89-102
- TDK (2005), Türkçe Sözlük, TDK, Ankara.
- TEKİN, Talat (1997), “ ‘Türk Dilleri’ mi, ‘Türk Şiveleri’ mi?”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara 1997, s. 265-270.
- TEKİN, Talat (1997), “ ‘Türk Diyalektleri’ Değil, ‘Türk Dilleri’ ”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara 1997, s. 271-281.
- TEKİN, Talat (1997), “Türk Dilleri Ailesi I”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 238-247.
- TEKİN, Talat (1997), “Türk Dilleri Ailesi II”; Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 248-264.
- TEKİN, Talat (1997), “Türk Dilleri Ailesi III”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 352-368.
- TEKİN, Talat (1997), “Türkî Tiller Familyası”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 234-237.
- TOGAN, A. Zeki Velidi (1981), Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi, 2. Baskı, Enderun Kitabevi, İstanbul.
- TOKTAMIŞ, Sibel (2010), Kazakçada Hayvan İsimleri ile Kurulmuş Deyimler ve Anlamlandırılması, (Yayımlanmamış lisans tezi), Kızılorda.
- ZEYNALOV, Ferhat (1993), Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Dilbilgisi, (çev. Yusuf Gedikli), Cem Yayınevi, İstanbul.
Year 2014,
Volume: 183 Issue: 183, 197 - 249, 01.04.2014
Abstract
Adriyatikten Çin Seddine uzanan geniş bölgede yirminin üzerinde Türk yazı dili, farklı varjantlarıyla üç farklı alfabe ile yazılmaktadır. 20. asra aynı alfabeyi kullanan iki farklı yazı dili ile giren Türk dili, uygulanan politikalar ve alınan siyasi kararlarla 20 asrın sonunda çok farklı yazı dillerine sahip olmuştur. 19. yüzyılda esaslarını Çarlık Rusyasının belirlediği dil politikaları, dağılan Sovyetler Birliği döneminde acımasız bir şekilde uygulanmış, yaratılan sun’i yazı dilleri Türk dünyasını birbirini anlamaz hale getirmiştir. Diğer taraftan Sovyetler Birliğinin etnik ve bölgesel milliyetçiliği teşvik ve kışkırtması sınırları keskinleştirirken kardeş toplulukları birbirinden uzaklaştırmıştır.
References
- AKAR, Ali (2005), Türk Dili Tarihi, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1987), “Dil Meseleleri ve Türk Dili”, Makaleler I, (hzl. O. F. Sertkaya), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 325-332.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1987), “Türk Şivelerinin Tasnifi” Makaleler I, (hzl. O. F. Sertkaya), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 69-149.
- ARAT, Reşit Rahmeti (1976), “Türk Milletinin Dili”, Türk Dünyası El Kitabı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 131-141.
- AYDOĞDU, Özkan (2009), “Divanu Lügati’t-Türk’te Geçen Türk Boyları ve Boylara Ait Dil Özellikleri”, Zeitschriftfür die Welt der Türken, Vol 1, No 1, s. 55-81.
- BİNLER, Mehmet Ziya (2007), Türk Dünyası Aile ve Akrabalık Terimleri Sözlüğü, Selenge Yayınları, İstanbul.
- BURAN, Ahmet (2007), Kurşunlanan Türkoloji, Manas Yayıncılık, Elazığ.
- BURAN, Ahmet-Alkaya, Ercan (1999), Çağdaş Türk Lehçeleri, Türkiye ve Türk Dünyası İktisadi ve Sosyal Araştırmalar Vakfı Elazığ Şubesi Yayınları, Elazığ.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1984), Türk Dili Tarihi, Enderun Kitabevi, 3. Baskı, İstanbul, s. (Türk Dili Tarihi I) 103-202; (Türk Dili Tarihi II) 1-48.
- ÇOBAN, M. Selda (2005), Divanu Lügati’t-Türk’te Geçen Oğuzca Kayıtlı Dil Malzemesi, (A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek lisans Tezi), Ankara.
- ÇOBANOĞLU, Özkul (2004), Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü, AtaTürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- DOERFER, Gerhard (1992), “Türk Şiveleri mi, Türk Dilleri mi? Türk Dilleri ”, Türkoloji Eleştirileri, (M. Ölmez’in çevirdiği 9 Kasım 1992 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’ndeki aynı başlıklı yazı), s. 291-293.
- DOĞAN, Levent (2007), “Azerbaycan Türkçesi” Çağdaş Türk Lehçeleri El kitabı, (Ed. Levent doğan), 1. Baskı, Kriter Yayınları, İstanbul, s. 1-51.
- EMRE, Ahmet Cevat (1949), Türk Lehçelerinin Mukayeseli Grameri I Fonetik, TDK İstanbul.
- ERCİLASUN, A Bican (Ed.) (2007), Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yayınları, Ankara.
- ERCİLASUN, A. Bican (1993), “Türk Dünyasında Alfabe ve Dil” Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 56-64.
- ERCİLASUN, A. Bican (1993), “Türk Dünyasının Dil Birliği Meselesi”, Türk Dünyası Üzerine İncelemeler, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 65-75.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican (1991), “Söz Başı”, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, Kültür Bakanlığı, Ankara, s. X-XIII.
- ERCİLASUN, A. Bican (Ed) (1991), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
- EREN, Hasan (1993), “Yazı Reformları Karşısında”, Türk Dili, S. 494, Ankara, s. 82-83.
- ERGİN, Muharrem (2000), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basın-Yayın-Tanıtım, İstanbul.
- GÖZAYDIN, Nevzat (1998), “Türk Dünyasının Atasözleri”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 6, Güz 1998, TDK Yayınları, Ankara, s. 708-719.
- JANKOWSKİ, Henryk (2010), “Orta Asya Türk Dillerinin Bazı Ortak Özellikleri”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 17, 2, s. 131-142.
- JORMA, Atilla (1999), Hazar Berisi Karadeniz Kültür Çevresinde Türk Dili, SOTA, Haarlem.
- KARA, Mehmet (2001), Türkmence (Griş-Gramer-Metinler-Sözlük), 2. Bsakı, Akçağ Yayınları, Ankara.
- KARAHAN, Kasım (2010), Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesi Örneğinde Atasözlerinin Anlam Yönünden Karşılaştırılması, (Yyımlanmamış lisans tezi, danışman Yrd. Doç. Dr. Abdullah Kök), Kızılorda.
- KARAMANLIOĞLU, Ali (1986), Türk Dili, 4. Baskı, Dergah Yayınları, İstanbul.
- KARTALLIOĞLU, Yavuz (2007), “Azerbaycan Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri (Ed. A. Bican Ercilasun), 1. Baskı, AkÇağ Yayınları, Ankara, s. 171-230.
- KAYDAROV, Abdu Ali Turganbayulı- ORAZOV, Meyirbek (1999), Türklük Bilgisine Giriş, (çev. Vahit Türk), Birleşik Yayıncılık, İstanbul.
- KORAŞ, Hikmet (2013), “Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü Hakkında Bir Değerlendirme”, Zeitschriftfür die Welt der Türken, Vol 5, No 1, April 2013, s. 105-114.
- KÖK, Abdullah (2004), Karahanlı Türkçesi Satır-Arası Kur’an Tercümesi (TİEM 73 1v-235v/2) Giriş-İnceleme-Metin-Dizin, (Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
- MERT, Osman (2007), “Kazak Türkçesinde Hayvan Adlarıyla Kurulan Atasözleri”, Kazakistan ve Türkiye’nin Ortak Kültürel Değerleri Uluslar Arası Sempozyumu, 21-23 Mayıs 2007 Bildiriler, (ed. Doç. Dr. Sebahattin Şimşir-Yrd. Doç. Dr. Bedri Aydoğan), Almatı, s. 297-312.
- MUSAOĞLU, Mehman (2004), “Avrasya Türkçelerinin Karşılaştırmalı İncelenmesi” Dil Dergisi, S. 124, A.Ü. Tömer, s. 53-81.
- ÖZÖNDER, Sema Barutçu (2002), Eski Türklerde Dil ve Edebiyat”, Türkler C. 3, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, s, 481-501.
- ROY, Olivier (2005), Yeni Orta Asya ya da Ulusların İmal Edilişi, (çev. Mehmet Moralı), 2. Baskı, Metis Yayınları, İstanbul.
- TANÇ, Mustafa (2004), “Türkiye Türkçesi Ağızlarında Çağdaş Kıpçak Grubu Türk Lehçeleriyle Ortaklık Gösteren Söz Varlıkları”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 18, Yaz 2004, Ankara; s. 89-102
- TDK (2005), Türkçe Sözlük, TDK, Ankara.
- TEKİN, Talat (1997), “ ‘Türk Dilleri’ mi, ‘Türk Şiveleri’ mi?”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara 1997, s. 265-270.
- TEKİN, Talat (1997), “ ‘Türk Diyalektleri’ Değil, ‘Türk Dilleri’ ”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara 1997, s. 271-281.
- TEKİN, Talat (1997), “Türk Dilleri Ailesi I”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 238-247.
- TEKİN, Talat (1997), “Türk Dilleri Ailesi II”; Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 248-264.
- TEKİN, Talat (1997), “Türk Dilleri Ailesi III”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 352-368.
- TEKİN, Talat (1997), “Türkî Tiller Familyası”, Türkoloji Eleştirileri, Simurg Yayınları, Ankara, s. 234-237.
- TOGAN, A. Zeki Velidi (1981), Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi, 2. Baskı, Enderun Kitabevi, İstanbul.
- TOKTAMIŞ, Sibel (2010), Kazakçada Hayvan İsimleri ile Kurulmuş Deyimler ve Anlamlandırılması, (Yayımlanmamış lisans tezi), Kızılorda.
- ZEYNALOV, Ferhat (1993), Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Dilbilgisi, (çev. Yusuf Gedikli), Cem Yayınevi, İstanbul.
There are 46 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | April 1, 2014 |
| Submission Date | October 9, 2015 |
| Published in Issue | Year 2014 Volume: 183 Issue: 183 |