Systematic Reviews and Meta Analysis
BibTex RIS Cite

Türkiye’de Matematiksel Düşünme Konusu Üzerine Yapılan Çalışmaların İncelenmesi: Betimsel Analiz Çalışması

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 60 - 90, 31.05.2025

İsmet Eryılmaz , Neşe Işık Tertemiz

Abstract

Bu araştırma Türkiye de matematiksel düşünme konusu üzerine yapılan araştırmaları yayın yılı, konu alanı, yayın türü, örneklem yöntemi, çalışma grubu seçimi, veri toplama aracı, araştırma desenleri ve veri analiz yöntemleri açısından incelemeyi ve elde edilen verileri betimsel analiz ışığında eğilimini ortaya koymayı amaçlanmıştır. Çeşitli veri tabanları aracılığıyla elde edilen çalışmalar yayın sınıflama formu kullanılarak tek tek analiz edilmiştir. Elde edilen analizler sonucunda araştırmaların alt kategorilere göre raporlaştırılmıştır. Bu verilere dayanarak Türkiye’de matematiksel düşünme alanında yapılan çalışmaların ağırlıklı araştırma yönü belirlenmeye ve yıllara göre araştırma konularının değişimi, araştırma eğilimlerinin yönü ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma bulgularına göre yayın türleri niceliksel olarak çok farklılaşmamaktadır. Yıllara göre yayın sayıları ise farklılaşmakta ve belirli bir doğrusal grafik göstermemektedir. Matematiksel düşünme ve matematiksel düşünce kavramlarının sıklıkla birbiri yerine kullanıldığı görülmektedir. Araştırma grubunun seçimi yaşa göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmalarda en sık kullanılan yöntemin durum çalışması olduğu belirlenmiştir. Bu veriler ışığında öneriler sunulmuştur.

Keywords

Matematiksel Düşünme Betimsel Analiz Meta Analiz

Ethical Statement

Bu çalışmanın başlangıcında, hazırlanmasında ve sonlandırılmasında etik değerlere uygun şekilde hareket edilmiştir.

Supporting Institution

Yok

Thanks

Literatüre katkı sağlayan tüm araştırmacılara teşekkürler.

References

  • Anwar, L., Budayasa, I. K., Amin, S. M., & de Haan, D. (2012). Eliciting Mathematical Thinking of Students through Realistic Mathematics Education. Indonesian Mathematical Society Journal on Mathematics Education, 3(1), 55-70. Association for Supervision & Currculum Development.
  • Aydın, A., Selvitopu, A., & Kaya, M. (2018). Türkiye􀀀de Yüksek.ğretim Yönetimi Alanında Üretilen Doktora Tezlerine İlişkin Bir İnceleme. Yüksek.ğretim Ve Bilim Dergisi(2), 305-313.
  • Buhari-Gülmez, D. ve Uğur-Rızzı (2021). "Akademik Tezi Bilimsel Yayına D.nüştürme Stratejileri: Uluslararası İlişkiler Örneği", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2021 Sayı 42:Özel sayı 1, Denizli, ss. Ö49-Ö61.
  • Burton, L. (1984). Mathematical thinking: The struggle for meaning. Journal for Research in Mathematics Education, 15(l), 35-49.
  • Cai, J. (2000). Mathematical Thinking Involved in U.S. and Chinese Students' Solving of Process-Constrained and Process-Open Problems, Mathematical Thinking and Learning, 2(4), 309-340, DOI: 10.1207/ S15327833MTL0204_4
  • Calder, N. (2018). Using Scratch to facilitate mathematical thinking’. Waikato Journal of Education, 23(2), 43-58. doi: 10.15663/wje.v23i2.654.
  • Coşkun, Recai & Altunişik, Remzi & Yildirim, Engin. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı, Genişletilmiş 10 baskı.
  • Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik Analizinin Parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 33-384
  • Çalık, M., Ayas, A. & Ebenezer, J.V. (2005). A review of solution chemistry studies: Insights into students’ conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50.
  • Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B. & Karataş, F.Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, Special Edition, 23-45.
  • Dalga, A. (2017). Anasınıfı Çocuklarına Yönelik Matematiksel Düşünme Becerisi Değerlendirme Aracı (Matbed): Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Dreyfus, T. (2002). Advanced mathematical thinking processes. In Advanced Mathematical Thinking, 25-41.
  • Durlak, Joseph. (2001). Understanding meta-analysis. Evidence-based Oncology. 2. 10.1054/ebon.2001.0140.
  • Eren, E., & Dökme, İ. (2022). Fen Eğitiminde Kullanılan STEM Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 669-681.https://doi.org/10.21666/muefd.1080617
  • Eyüp, B. (2020). Türk.e öğretmenleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri: Bir içerik analizi (2000- 2019). RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 536-558.
  • Hartley, J. ve Kostoff, R. (2003). How Useful are `Key Words' in Scientific Journals?. Journal of Information Science. 29. 433-438. 10.1177/01655515030295008.
  • Hudson, B., Henderson, S. ve Hudson, A. (2014). Developing mathematical thinking in the primary classroom. Liberating students and teachers as learners of mathematics, Journal of Curriculum Studies, 47(3), 374-398. DOI: 10.1080/00220272.2014.979233
  • Hunter, J., & Jones, I. (2018). Free-Response Tasks in Primary Mathematics: A Window on Students' Thinking. 41st annual conference of the Mathematics Education Research Group of Australasia, 400-407.
  • Kajikawa, Y., Abe, K., and Noda S. (2006),Filling the gap between researchers studying different materials and different methods: a proposal for structured keywords, Journal of Information Science, 32 (6), 511–524.
  • Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
  • Kim, H., Han, C., Bae, M. & Kwo, O. N. (2017). The Relationship between Mathematics Teachers' Noticing and Responsive Teaching:In the Context of Teaching for All Students' Mathematical Thinkin. The Mathematical Education, 56(3), 341–363. https://doi.org/10.7468/MATHEDU.2017.56.3.34
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). İlköğretim Matematik (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Dersi Öğretim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Ortaöğretim Matematik (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Dersi Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
  • Mutlu, H. (2018). Ana Dili Eğitimi Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 6. 1196-1209. 10.16916/aded.450275.
  • Nepal, B. (2017). Impact of Gender and Location on Mathematical Thinking and Mathematics Achievement. Journal of Advanced Academic Research, 3(3), 11-21. https://doi.org/10.3126/jaar.v3i3.16803
  • Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to think mathematically: problem solving, metacognition, an sensemaking in mathematics. (Ed. D.A. Grouws). Handbook of research on mathematics teaching and learning: a project of the national council of teachers of mathematics. (pp.334- 370). Newyork: Macmillan.
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
  • Sezer, N. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Matematiksel Düşünme Süre. Ve Becerilerinin Boylamsal İncelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Sözbilir, M., Kutu, H., ve Yaşar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillon& D. Jorde (Eds). The World of Science Education:
  • Handbook of Research in Europe (pp.341-374). Rotterdam: Sense Publishers.
  • Tall, D. (2002). Advanced mathematical thinking. USA: Kluwer Academic Publishers. Tall, D. (2004).
  • Thinking through three worlds of mathematics. International Group for the Psychology of Mathematics Education, 4, 281–288.
  • Taşdemir, A. (2008). Matematiksel düşünme becerilerinin ilköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki akademik başarilari, problem çözmebbecerileri ve tutumlari üzerine etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Tatar, E., & Tatar, E. (2008). Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Arastırmalarının Analizi I: Anahtar Kelimeler. İn.nü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89-103.
  • Tereci, A., & Bindak, R. (2019). 2010-2017 Yılları Arasında Türkiye’de Matematik Eğitimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 40-55. https://doi.org/10.21666/muefd.485737
  • Umdu Topsakal, Ü., Çalık, M. & Çavuş, R. (2012). What trends do Turkish biology education studies indicate?. International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 639-649
  • Yakar, E. A. (2019). Ortaokul öğrencilerinin matematiksel düşünme süre.lerinin ve matematiksel dil becerilerinin matematiğin ü. dünyası kuramsal çerçevesi açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
  • Yıldırım, C. (2000). Matematiksel düşünme (3. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Analysis of Research On Mathematıcal Thınkıng In Turkey: Descriptive Analysis Study

Year 2025, Volume: 10 Issue: 1, 60 - 90, 31.05.2025

İsmet Eryılmaz , Neşe Işık Tertemiz

Abstract

This research aims to examine the studies conducted on the subject of mathematical thinking in Turkey in terms of publication year, subject area, publication type, sampling method, study group selection, data collection tool, research designs and data analysis methods and to reveal the tendency of the obtained data in the light of descriptive analysis. The studies obtained through various databases were analyzed one by one using the publication classification form. As a result of the obtained analyses, the studies were reported according to subcategories. Based on this data, it was attempted to determine the dominant research direction of the studies conducted in the field of mathematical thinking in Turkey and to reveal the change in research topics and the direction of research trends according to years. According to the research findings, the types of publications do not differ much quantitatively. The number of publications differs according to years and does not show a certain linear graph. It is seen that the concepts of mathematical thinking and mathematical thought are often used interchangeably. It was concluded that the selection of the research group does not differ according to age. It was determined that the most frequently used method in the studies was the case study. Suggestions were presented in the light of this data.

Keywords

Mathematical thinking descriptive analysis meta-analysis

References

  • Anwar, L., Budayasa, I. K., Amin, S. M., & de Haan, D. (2012). Eliciting Mathematical Thinking of Students through Realistic Mathematics Education. Indonesian Mathematical Society Journal on Mathematics Education, 3(1), 55-70. Association for Supervision & Currculum Development.
  • Aydın, A., Selvitopu, A., & Kaya, M. (2018). Türkiye􀀀de Yüksek.ğretim Yönetimi Alanında Üretilen Doktora Tezlerine İlişkin Bir İnceleme. Yüksek.ğretim Ve Bilim Dergisi(2), 305-313.
  • Buhari-Gülmez, D. ve Uğur-Rızzı (2021). "Akademik Tezi Bilimsel Yayına D.nüştürme Stratejileri: Uluslararası İlişkiler Örneği", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2021 Sayı 42:Özel sayı 1, Denizli, ss. Ö49-Ö61.
  • Burton, L. (1984). Mathematical thinking: The struggle for meaning. Journal for Research in Mathematics Education, 15(l), 35-49.
  • Cai, J. (2000). Mathematical Thinking Involved in U.S. and Chinese Students' Solving of Process-Constrained and Process-Open Problems, Mathematical Thinking and Learning, 2(4), 309-340, DOI: 10.1207/ S15327833MTL0204_4
  • Calder, N. (2018). Using Scratch to facilitate mathematical thinking’. Waikato Journal of Education, 23(2), 43-58. doi: 10.15663/wje.v23i2.654.
  • Coşkun, Recai & Altunişik, Remzi & Yildirim, Engin. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı, Genişletilmiş 10 baskı.
  • Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik Analizinin Parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 33-384
  • Çalık, M., Ayas, A. & Ebenezer, J.V. (2005). A review of solution chemistry studies: Insights into students’ conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50.
  • Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B. & Karataş, F.Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, Special Edition, 23-45.
  • Dalga, A. (2017). Anasınıfı Çocuklarına Yönelik Matematiksel Düşünme Becerisi Değerlendirme Aracı (Matbed): Geliştirme Çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Dreyfus, T. (2002). Advanced mathematical thinking processes. In Advanced Mathematical Thinking, 25-41.
  • Durlak, Joseph. (2001). Understanding meta-analysis. Evidence-based Oncology. 2. 10.1054/ebon.2001.0140.
  • Eren, E., & Dökme, İ. (2022). Fen Eğitiminde Kullanılan STEM Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 669-681.https://doi.org/10.21666/muefd.1080617
  • Eyüp, B. (2020). Türk.e öğretmenleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri: Bir içerik analizi (2000- 2019). RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 536-558.
  • Hartley, J. ve Kostoff, R. (2003). How Useful are `Key Words' in Scientific Journals?. Journal of Information Science. 29. 433-438. 10.1177/01655515030295008.
  • Hudson, B., Henderson, S. ve Hudson, A. (2014). Developing mathematical thinking in the primary classroom. Liberating students and teachers as learners of mathematics, Journal of Curriculum Studies, 47(3), 374-398. DOI: 10.1080/00220272.2014.979233
  • Hunter, J., & Jones, I. (2018). Free-Response Tasks in Primary Mathematics: A Window on Students' Thinking. 41st annual conference of the Mathematics Education Research Group of Australasia, 400-407.
  • Kajikawa, Y., Abe, K., and Noda S. (2006),Filling the gap between researchers studying different materials and different methods: a proposal for structured keywords, Journal of Information Science, 32 (6), 511–524.
  • Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
  • Kim, H., Han, C., Bae, M. & Kwo, O. N. (2017). The Relationship between Mathematics Teachers' Noticing and Responsive Teaching:In the Context of Teaching for All Students' Mathematical Thinkin. The Mathematical Education, 56(3), 341–363. https://doi.org/10.7468/MATHEDU.2017.56.3.34
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). İlköğretim Matematik (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Dersi Öğretim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı, Ankara.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Ortaöğretim Matematik (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Dersi Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
  • Mutlu, H. (2018). Ana Dili Eğitimi Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi. 6. 1196-1209. 10.16916/aded.450275.
  • Nepal, B. (2017). Impact of Gender and Location on Mathematical Thinking and Mathematics Achievement. Journal of Advanced Academic Research, 3(3), 11-21. https://doi.org/10.3126/jaar.v3i3.16803
  • Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to think mathematically: problem solving, metacognition, an sensemaking in mathematics. (Ed. D.A. Grouws). Handbook of research on mathematics teaching and learning: a project of the national council of teachers of mathematics. (pp.334- 370). Newyork: Macmillan.
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
  • Sezer, N. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Matematiksel Düşünme Süre. Ve Becerilerinin Boylamsal İncelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Sözbilir, M., Kutu, H., ve Yaşar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillon& D. Jorde (Eds). The World of Science Education:
  • Handbook of Research in Europe (pp.341-374). Rotterdam: Sense Publishers.
  • Tall, D. (2002). Advanced mathematical thinking. USA: Kluwer Academic Publishers. Tall, D. (2004).
  • Thinking through three worlds of mathematics. International Group for the Psychology of Mathematics Education, 4, 281–288.
  • Taşdemir, A. (2008). Matematiksel düşünme becerilerinin ilköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki akademik başarilari, problem çözmebbecerileri ve tutumlari üzerine etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Tatar, E., & Tatar, E. (2008). Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Arastırmalarının Analizi I: Anahtar Kelimeler. İn.nü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89-103.
  • Tereci, A., & Bindak, R. (2019). 2010-2017 Yılları Arasında Türkiye’de Matematik Eğitimi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 40-55. https://doi.org/10.21666/muefd.485737
  • Umdu Topsakal, Ü., Çalık, M. & Çavuş, R. (2012). What trends do Turkish biology education studies indicate?. International Journal of Environmental and Science Education, 7(4), 639-649
  • Yakar, E. A. (2019). Ortaokul öğrencilerinin matematiksel düşünme süre.lerinin ve matematiksel dil becerilerinin matematiğin ü. dünyası kuramsal çerçevesi açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
  • Yıldırım, C. (2000). Matematiksel düşünme (3. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
There are 41 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Other Fields of Education (Other)
Journal Section Research Articles
Authors

İsmet Eryılmaz 0000-0003-4915-2227

Neşe Işık Tertemiz 0000-0001-7033-7192

Publication Date May 31, 2025
Submission Date January 7, 2025
Acceptance Date April 30, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 10 Issue: 1

Cite

APA Eryılmaz, İ., & Işık Tertemiz, N. (2025). Türkiye’de Matematiksel Düşünme Konusu Üzerine Yapılan Çalışmaların İncelenmesi: Betimsel Analiz Çalışması. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 10(1), 60-90.