Abstract
Bu makale Huseyn Ahmadov tarafından Rusça asıl biçiminden Türkçeye çevrilmiştir. Makalenin aslının künyesi: Habiçev, M. A. (1970). O Drevnetyurksih Runiçeskih Nadpisyah v Alanskih Katakombah. Sovyetskaya Tyurkologiya, Akademiya Nauk SSSR Akademiya Nauk Azerbaydjanskoy SSR, Nauçno-Teoretiçeksiy Jurnal, N. 2 Mart-Aprel.
Son yıllarda, Kuzey Kafkasya'daki Humarin Kalesi ve Karakent Kalesi'nde eski Türk runik yazıtları keşfedilmiştir. Türkolog A. M. Şcherbak ve arkeolog V. A. Kuznetsov bu yazıtları incelemektedir. 1968’de Karakent Kalesi’nde bulunan yazıtlar, Novoçerkassk Müzesi’ndeki ve Mayatsk ile Humarin Kaleleri’ndeki runlarla benzerlik göstermektedir.
Tokmak-Kaya Katakompları da önemli keşiflere sahne olmuştur. 1962’de Katakomp No. 1’in tavanında eski Türk runik yazıları tespit edilmiştir. Yazıt, "Zanguz uj" (Tek ev, yalnız ev) şeklinde okunmuştur. Diğer bir yazıtta “Zangyz üj. Baj Tangrim! Bantal öldürüldü, kağan burada defnedildi.” ifadeleri yer almaktadır. Katakomp No. 2’nin girişindeki yazıt ise “Prens Eza’nın mezarı” olarak okunmuştur.
Bu bulgular, Alanların yalnızca İran dillerini konuşmadığını, bir kısmının başından beri Türk diliyle iletişim kurduğunu göstermektedir. Katakomplar ve yazıtlar, Türk dilli Alan runları terimiyle anılmaktadır. Bu keşifler, Türk runik yazısının geniş bir alanda kullanıldığını ve Kuzey Kafkasya’daki Türk kültürünün köklü geçmişini kanıtlamaktadır.
Keywords
References
- Alekseyeva, E. P. (1966). Pamyatniki moet-skoy i sarmato-alanskoy kulturı Karaçayevo-Çerkesin. Trudı KÇNİİ, VIP, V (seriya istorsiçeskaya), Stavropol.
- Artamonov. M.İ. (1954). Nadpisi na baklajkax Novoçerkasskova muzeya i na kamnyax Mayaçkogo gorodişa. Sovetskaya arheologiya, XIX, Str. 263-268.
- Kuzneçov, V.A. (1963). Nadpisi Humarinskogo gorodişa. Sovetskaya Arhelogiya, T. I, Str. 303.
- Minayeva, T.M. (1963). Skalnıye katakombnıye mogilniki verhovyev reki Kubani. (Doklad, proçitannıy v g. Minske 22 Aprelya 1963 g. na sessi, posvyaşennoy rezultatam Tyulevıh issledovaniiy İAİİE AN SSSR, 1962 g.)
- Şerbak, A.M. (1958). Znaki na keramike iz Sarkela. Epigrafika Vostoka, XII, Str. 58.
- Şerbak, A.M. (1960). Znaki na keramike i kirpiçah iz Sarkela - Beloy Veji. Trudı Volga-Donskoy Arheologiçeskoy Ekspediçii, T. II, 1960, Str. 385.
Abstract
References
- Alekseyeva, E. P. (1966). Pamyatniki moet-skoy i sarmato-alanskoy kulturı Karaçayevo-Çerkesin. Trudı KÇNİİ, VIP, V (seriya istorsiçeskaya), Stavropol.
- Artamonov. M.İ. (1954). Nadpisi na baklajkax Novoçerkasskova muzeya i na kamnyax Mayaçkogo gorodişa. Sovetskaya arheologiya, XIX, Str. 263-268.
- Kuzneçov, V.A. (1963). Nadpisi Humarinskogo gorodişa. Sovetskaya Arhelogiya, T. I, Str. 303.
- Minayeva, T.M. (1963). Skalnıye katakombnıye mogilniki verhovyev reki Kubani. (Doklad, proçitannıy v g. Minske 22 Aprelya 1963 g. na sessi, posvyaşennoy rezultatam Tyulevıh issledovaniiy İAİİE AN SSSR, 1962 g.)
- Şerbak, A.M. (1958). Znaki na keramike iz Sarkela. Epigrafika Vostoka, XII, Str. 58.
- Şerbak, A.M. (1960). Znaki na keramike i kirpiçah iz Sarkela - Beloy Veji. Trudı Volga-Donskoy Arheologiçeskoy Ekspediçii, T. II, 1960, Str. 385.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Modern Turkic Languages and Literatures (Other) |
| Journal Section | Çeviri Makale |
| Translators | |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | March 27, 2025 |
| Acceptance Date | April 25, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 8 Issue: 2 |
