Research Article
Year 2025,
Volume: 2025 Issue: 49, 588 - 599, 26.06.2025
Abstract
İnsan yaşamı için tarımsal üretim büyük öneme sahiptir. Tarımsal faaliyetler sonucunda yetiştirilen ürünlerin başında ise hemen hemen bütün toplumlar tarafından bilinen ve birçok türü bulunan pirinç gelir. Ne zaman ve nerede ortaya çıktığı konusu tartışmalı olan pirinç diğer milletlerde olduğu gibi Türkler için de önemli bir besin kaynağıdır. Türkler arasında Orta Asya’dan itibaren tarımı yapılan ve ticaret ürünü olarak düşünülen pirinç sözcüğü tuturkan şekliyle ilk olarak Eski Uygurlarda karşımıza çıkar. Eski Uygur metinlerinde yaygın kullanım alanına sahip sözcük, Kaşgarlı’nın Dîvânü Lügâti’t-Türk’ünde de kendine yer bulur. Eski Türkçenin ardından Orta Türkçe devresine ait Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi dil yadigârlarında da tuturkan sözcüğü pirinç için kullanılmaya devam eder. Eski Anadolu Türkçesinde karşılaşmadığımız sözcük 17. yüzyıl Osmanlı sahasında kaleme alınmış bir edviye lügatinde yeniden görülür. Bugün, tuturkan sözcüğü Çağdaş Türk lehçelerinden yalnız Sarı Uygurlarda kullanılır. Bu çalışmanın amacı ise bu zamana kadar yapılan birçok araştırmada Moğolcadan alıntılanmış olduğu öne sürülen tuturkan sözcüğünün kökenbilgisinin verilmesidir. Çalışma altı bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmının ardından ilk kısımda tuturkan sözcüğünün tarihî Türk dillerindeki şekillerine, ikinci kısımda pirinç için çağdaş Türk dillerinde bulunan karşılıklara, üçüncü kısımda tuturkan sözcüğü için önceki araştırmacıların görüşlerine, dördüncü kısımda tuturkan sözcüğünün kökenbilgisel ve anlambilgisel yönlerine, son kısımda ise araştırmanın sonuçlarına yer verilmiştir.
Keywords
Thanks
Makaleyi okuyup değerli fikirlerini benimle paylaşan hocam Doç. Dr. Hakan Aydemir’e teşekkür ederim.
References
- Abayev, V. İ. (1958). İstoriya – etimologiçeskiy slovar Osetinskogo yazıka. [vol. 3]. Moskva: Leningrad: Akademii Nauk SSSR.
- Altaylı, S. (2018). Azerbaycan Türkçesi sözlüğü (3. cilt). Ankara: TDK Yayınları.
- Al-Turk, G. (2012). Kitābu bulġatu’l-muştāḳ fî luġati’t-Türk we’l-Kıfçāḳ üzerine dil incelemesi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Asanov, Ş. A., Garkavets A. N. & Useinov S. M. (1988). Krımskotatarsko-russkiy slovar’. Kiev: Radyanska Şkola.
- Atalay, B. (Çev.). (1945). et-Tuhfetü'z-zekiyye fi'l-lugati't-Türkiyye. İstanbul: TDK Yayınları.
- Ayazlı, Ö. (2015). Sarı Uygurcadaki Moğolca ödünçlemeler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 103-111.
- Aydemir, H. (2022). Xuanzang biyografisi. Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/xuanzang-biyografisi-tees-1668. [Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2024].
- Aydın, M. B. & Murad, S. (2019). Nizâmü’l-Edviye-Sakızlı İsa Efendi. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
- Baskakov, N. A. (1963). Nogaysko-russkiy slovar’. Moskva: İnostrannıy Em Natsional'nıy So'zliklerinin Gasudarstvennıy İzdatel'stvosı.
- Baskakov, N. A. (1964). Russko-Altayskiy Slovar’. Moskva: Izdatel’stvo Sovyetskaya Entsiklopediya.
- Baskakov, N. A. & İnkijekova-Grekul A. İ. (1953). Hakassko-russkiy slovar’. Moskva: Ministerstvo Kul’turı SSR.
- Battal, A. (1934). İbnü’l-Mühennâ. İstanbul: Devlet Matbaası.
- Bayram, B. (2019). Çuvaş Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Boeschoten, H. (2022). A dictionary of early Middle Turkic. Brill: Leiden-Boston.
- Borovkov, A. K. (1959). Uzbeksko-russkiy slovar'. Moskva: Akademija Nauk Uzbekskoy SSR.
- Caferoğlu, A. (1931). Abû Hayyân kitâb al-idrâk li-lisân al-atrâk. İstanbul: Evkaf Matbaası.
- Clark, L. V. (1977). Mongol elements in Old Turkic?. Journal de la Société Finno-Ougrienne (75), 110-168.
- Clauson, G. (1972). An etymological dictionary of pre-thirteenth century Turkish. Oxford: Oxford University Press.
- Clauson, Sir G. (1960). Sanglax: A Persian guide to the Turkish language by Muhammad Mahdī Xān. Facsimile text with an introduction and indices. London: Lu-zac.
- Çandarlıoğlu, G. (2004). Uygur devletleri tarihi ve kültürü (Çin kaynakları ve Uygur kitabelerine göre). İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
- Dankoff, R. (1987). The Turkic vocabulary in the Farhang-ı Zafân-Gûyâ (8th/14th century). Bloomington: Indiana University-Research Institute for Inner Asia Studies.
- Delice, H. İ. (2018). Kıpçak Türkçesiyle yazılmış atçılık kitabı [Kitâb fî-Riyâzâti’l-Hayl]. İstanbul: Asitan Kitap.
- Doerfer, G. (1987). Lexik und sprachgeographie des Chaladsch. Textband (VIII+320). Kartenband (321-535). Wiesbaden.
- Doerfer, G. (1963, 1965, 1967, 1975). Türkische und mongolische elemente im Neupersischen I-IV. Wiesbaden.
- Durmuşkahya, Ç. (Aralık 2008). Pirinç. Bilim ve Teknik, 94-95.
- Eckmann, J. (1956). Nehcü’l-ferâdîs. Ankara: TDK Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (1975). maç /meç eki üzerine. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 21, 83-88.
- Erdal, M. (1991). Old Turkic word formation: A functional approach to the lexicon. Vol. I-II. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- Eren, H. (2020). Türk dilinin etimolojik sözlüğü. (Ş. H. Akalın, Haz.). Ankara: TDK Yayınları.
- Gabain, A. v. (1954). Türkische Turfan texte VIII: Texte im Brāhmīschrift. Berlin: Verlag der Akademie der Wissenschaften.
- Gagauzca-Rusça Sözlük (2019). (M. F. Mavrodi, Haz.). 1-4 klaslar. Komrat.
- Genç, R. (2018). Kaşgarlı Mahmud'a göre XI. yüzyılda Türk dünyası. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
- Golovkina, O. V. (1966). Tatarsko-russkiy slovar’. Moskva: Sovyetskaya Enciklopediya.
- Grønbech, K. (1942). Komanisches wörterbuch. Turkischer wortindex zu Codex Cumanicus. København: Einar Munksgaard.
- Gül, B. (2004). Eski Türk tarım terimleri. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Horn, P. & Hobsmann, H. (2015). Ferheng-i Rîşe-Şinâsî-yi Fârsî. (C. Hâlikî-yi Mutlak, Çev.). İsfahan: Mihr-efrûz.
- İbn Baytâr (2017). Tercüme-i câmi‘u müfredâti’l-edviye ve’l-eğziye. (K. Topkar vd., Haz). İstanbul: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Yayınları.
- Kahya, E. (2002). Eski Türklerde bilim. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek & Salim Koca (Ed.), Türkler içinde (s. 410-418). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
- Kakuk, Z. (2012). Krimtatarisches Wörterverzeichnis: Aufgrund der Sammlung von Ignac Kunos zusammengestellt von Zsuzsa Kakuk. Szeged: Altajisztikai Tanszék.
- Kanal, S. (2013). Eski Türklerde şehircilik: Karahanlı Devleti örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Karahan. S. O. (Hzl.). (2011). Dobruca Kırımtatar ağzı sözlüğü (dictionarul graiului Tatar Dobrogean): Ö – Z. Köstence-Romanya.
- Kaya, C. (1994). Uygurca Altun Yaruk giriş, metin ve dizin. Ankara: TDK Yayınları.
- Kırımtatatardja-Rusça-Ukraindje lug’at (2008). Tertip edici: Seyran Memet oğlu Useynov, Akmescit: Tezis neşriyat evi.
- Koç, K., Bayniyazov, A. & Başkapan, V. (2019). Kazak Türkçesi Türkiye Türkçesi sözlüğü (3. cilt). Ankara: TDK Yayınları.
- Lessing, F. D. (1960). Mongolian-English dictionary. Berkeley, Los Angeles, USA: University of California Press.
- Ligeti, L. (1953). Histoire du lexique des langues turques. RO [Rocznik Orientalystycztny], (17), 80-91.
- Malov, S. E. (1957). Yazık jeltıh uygurov. Slovar' i grammatika. Alma-Ata.
- Necip, E. N. (1995). Yeni Uygur Türkçesi sözlüğü. (İ. Kurban, Çev.). Ankara: TDK Yayınları.
- Nugteren, H. (2011). Mongolic phonology and the Qinghai-Gansu languages. Utrecht (LOT Dissertations 289).
- Ölmez M. & Röhrborn, K. (2001). Die alttürkische Xuanzang-Biographie III, Nach der Handschrift von Paris, Peking und St. Petersburg sowie nach dem transkript von Annemarie v. Gabain hrsg., übers. und kommentiert. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
- Özşahin, M. (2017). Başkurt Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Pekacar, Ç. (2011). Kumuk Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Rahmati, G. R. (1936). Türkische Turfan texte VII: Mit Sinologischen anmerkungen von Dr. W. Eberhard. Berlin: Verlag der Akademie der Wissenschaften.
- Räsänen, M. (1969). Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen. Helsinki: Suomalais Ugrilainen Seura
- Röhrborn, K. (1991). Die alttürkische Xuanzang-Biographie VII. Nach der Handschrift von Paris, Peking und St. Petersburg sowie nach dem Transkript von Annemarie v. Gabain. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- Sleptsova, P.A. (redaktor). (1972). Yakutsko-Russkiy slovar. Moskva: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya.
- Smith. C. W. & Dilday R. H. (Ed.). (2003). Rice: origin, history, technology, and production. New Jersey: John Wiley & Sons.
- Şçerbak, A. (2019). Eski dönem Türk-Moğol dil ilişkileri. (R. Alimov, Çev.) Ankara: TDK Yayınları.
- Tavkul, U. (2000). Karaçay-Malkar Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Tekin, T., Ölmez, M., Ceylan. E., Ölmez, Z. & Eker, S. (1995). Türkmence-Türkçe sözlük. Ankara: Simurg.
- Tenişev, E. R. (1968). Tuvinsko-russkiy slovar’. Moskva: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya.
- Toparlı, R. (Hzl.). (2003). ed-dürretü’l-mudiyye fi’l-lugati’t-Türkiyye. Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çöğenli, M. S. & Yanık, N. H. (Haz.). (1999). el-kavânînü’l-külliye li-zabti’l-lügati’t-Türkiyye. Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çöğenli, M. S. & Yanık, N. H. (Haz.). (2000). Kitâb-ı mecmû-ı tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî. Ankara: TDK Yayınları.
- Türk Dil Kurumu. (2009). Türkçe sözlük (10. Bs.). Ankara.
- Türk Dil Kurumu. (1963-1982). Derleme sözlüğü. (12 cilt), Ankara.
- Uyğur, C. V. (2020). Karakalpak Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Veli, H. (2022). Eski Uygurlarda yerleşik yaşam kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Wilkens, J. (2021). Handwörterbuch des Altuigurischen, (Altuigurisch – Deutsch – Türkisch) / Eski Uygurcanın el sözlüğü, (Eski Uygurca – Almanca – Türkçe). Akademie der Wissenschaften zu Göttingen (Hrsg.).
- Yudahin, K. K. (1945-1948). Kırgız sözlüğü. I-II. (Çev.) A. Taymas, Ankara: TDK Yayınları (I-II 1988).
- Zemahşerî (2009). Mukaddimetü’l-Edeb Moğolca-Çağatayca çevirinin sözlüğü. (N.N. Poppe, Haz., M. S. Kaçalin, Çev.) Ankara: TDK Yayınları.
Year 2025,
Volume: 2025 Issue: 49, 588 - 599, 26.06.2025
Abstract
Agricultural production holds great importance for human life. Among the products resulting from agricultural activities, rice stands out, being known by almost all societies and existing in many varieties. The question of when and where rice originated is a matter of debate; however, for Turks, as for other nations, rice is an important source of nutrition. The word for rice, in the form tuturkan, first appears among the Ancient Uyghurs, who cultivated agriculture from Central Asia onwards and considered rice a commodity for trade. This word, widely used in Old Uyghur texts, also found its place in Kashgari’s Dīwān Lugāt at-Turk. Following Old Turkic, the word tuturkan for rice continues to be used in the linguistic heritage of Middle Turkic, including Khorezmian, Kipchak, and Chagatai Turkic. This term, absent in Old Anatolian Turkish, reappeared in a glossary written in 17th-century Ottoman literature. Today, the word tuturkan is used only in the Sari Uyghur dialect among contemporary Turkic languages. The aim of this study is to provide the etymology of the word tuturkan, which has been suggested to be borrowed from Mongolian in many previous studies. This study comprises six parts. Following the introduction, the first part examines the historical forms of the word tuturkan in Turkic languages; the second part explores the contemporary equivalents for rice in Turkic languages; and the third part reviews previous researchers’ opinions regarding the word tuturkan; the fourth part examines the etymological and semantic aspects of the word tuturkan, and the final part presents the research’s conclusions.
Keywords
References
- Abayev, V. İ. (1958). İstoriya – etimologiçeskiy slovar Osetinskogo yazıka. [vol. 3]. Moskva: Leningrad: Akademii Nauk SSSR.
- Altaylı, S. (2018). Azerbaycan Türkçesi sözlüğü (3. cilt). Ankara: TDK Yayınları.
- Al-Turk, G. (2012). Kitābu bulġatu’l-muştāḳ fî luġati’t-Türk we’l-Kıfçāḳ üzerine dil incelemesi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Asanov, Ş. A., Garkavets A. N. & Useinov S. M. (1988). Krımskotatarsko-russkiy slovar’. Kiev: Radyanska Şkola.
- Atalay, B. (Çev.). (1945). et-Tuhfetü'z-zekiyye fi'l-lugati't-Türkiyye. İstanbul: TDK Yayınları.
- Ayazlı, Ö. (2015). Sarı Uygurcadaki Moğolca ödünçlemeler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 103-111.
- Aydemir, H. (2022). Xuanzang biyografisi. Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü. http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/xuanzang-biyografisi-tees-1668. [Erişim Tarihi: 05 Mayıs 2024].
- Aydın, M. B. & Murad, S. (2019). Nizâmü’l-Edviye-Sakızlı İsa Efendi. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları.
- Baskakov, N. A. (1963). Nogaysko-russkiy slovar’. Moskva: İnostrannıy Em Natsional'nıy So'zliklerinin Gasudarstvennıy İzdatel'stvosı.
- Baskakov, N. A. (1964). Russko-Altayskiy Slovar’. Moskva: Izdatel’stvo Sovyetskaya Entsiklopediya.
- Baskakov, N. A. & İnkijekova-Grekul A. İ. (1953). Hakassko-russkiy slovar’. Moskva: Ministerstvo Kul’turı SSR.
- Battal, A. (1934). İbnü’l-Mühennâ. İstanbul: Devlet Matbaası.
- Bayram, B. (2019). Çuvaş Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Boeschoten, H. (2022). A dictionary of early Middle Turkic. Brill: Leiden-Boston.
- Borovkov, A. K. (1959). Uzbeksko-russkiy slovar'. Moskva: Akademija Nauk Uzbekskoy SSR.
- Caferoğlu, A. (1931). Abû Hayyân kitâb al-idrâk li-lisân al-atrâk. İstanbul: Evkaf Matbaası.
- Clark, L. V. (1977). Mongol elements in Old Turkic?. Journal de la Société Finno-Ougrienne (75), 110-168.
- Clauson, G. (1972). An etymological dictionary of pre-thirteenth century Turkish. Oxford: Oxford University Press.
- Clauson, Sir G. (1960). Sanglax: A Persian guide to the Turkish language by Muhammad Mahdī Xān. Facsimile text with an introduction and indices. London: Lu-zac.
- Çandarlıoğlu, G. (2004). Uygur devletleri tarihi ve kültürü (Çin kaynakları ve Uygur kitabelerine göre). İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
- Dankoff, R. (1987). The Turkic vocabulary in the Farhang-ı Zafân-Gûyâ (8th/14th century). Bloomington: Indiana University-Research Institute for Inner Asia Studies.
- Delice, H. İ. (2018). Kıpçak Türkçesiyle yazılmış atçılık kitabı [Kitâb fî-Riyâzâti’l-Hayl]. İstanbul: Asitan Kitap.
- Doerfer, G. (1987). Lexik und sprachgeographie des Chaladsch. Textband (VIII+320). Kartenband (321-535). Wiesbaden.
- Doerfer, G. (1963, 1965, 1967, 1975). Türkische und mongolische elemente im Neupersischen I-IV. Wiesbaden.
- Durmuşkahya, Ç. (Aralık 2008). Pirinç. Bilim ve Teknik, 94-95.
- Eckmann, J. (1956). Nehcü’l-ferâdîs. Ankara: TDK Yayınları.
- Ercilasun, A. B. (1975). maç /meç eki üzerine. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 21, 83-88.
- Erdal, M. (1991). Old Turkic word formation: A functional approach to the lexicon. Vol. I-II. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- Eren, H. (2020). Türk dilinin etimolojik sözlüğü. (Ş. H. Akalın, Haz.). Ankara: TDK Yayınları.
- Gabain, A. v. (1954). Türkische Turfan texte VIII: Texte im Brāhmīschrift. Berlin: Verlag der Akademie der Wissenschaften.
- Gagauzca-Rusça Sözlük (2019). (M. F. Mavrodi, Haz.). 1-4 klaslar. Komrat.
- Genç, R. (2018). Kaşgarlı Mahmud'a göre XI. yüzyılda Türk dünyası. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
- Golovkina, O. V. (1966). Tatarsko-russkiy slovar’. Moskva: Sovyetskaya Enciklopediya.
- Grønbech, K. (1942). Komanisches wörterbuch. Turkischer wortindex zu Codex Cumanicus. København: Einar Munksgaard.
- Gül, B. (2004). Eski Türk tarım terimleri. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Horn, P. & Hobsmann, H. (2015). Ferheng-i Rîşe-Şinâsî-yi Fârsî. (C. Hâlikî-yi Mutlak, Çev.). İsfahan: Mihr-efrûz.
- İbn Baytâr (2017). Tercüme-i câmi‘u müfredâti’l-edviye ve’l-eğziye. (K. Topkar vd., Haz). İstanbul: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Yayınları.
- Kahya, E. (2002). Eski Türklerde bilim. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek & Salim Koca (Ed.), Türkler içinde (s. 410-418). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
- Kakuk, Z. (2012). Krimtatarisches Wörterverzeichnis: Aufgrund der Sammlung von Ignac Kunos zusammengestellt von Zsuzsa Kakuk. Szeged: Altajisztikai Tanszék.
- Kanal, S. (2013). Eski Türklerde şehircilik: Karahanlı Devleti örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Karahan. S. O. (Hzl.). (2011). Dobruca Kırımtatar ağzı sözlüğü (dictionarul graiului Tatar Dobrogean): Ö – Z. Köstence-Romanya.
- Kaya, C. (1994). Uygurca Altun Yaruk giriş, metin ve dizin. Ankara: TDK Yayınları.
- Kırımtatatardja-Rusça-Ukraindje lug’at (2008). Tertip edici: Seyran Memet oğlu Useynov, Akmescit: Tezis neşriyat evi.
- Koç, K., Bayniyazov, A. & Başkapan, V. (2019). Kazak Türkçesi Türkiye Türkçesi sözlüğü (3. cilt). Ankara: TDK Yayınları.
- Lessing, F. D. (1960). Mongolian-English dictionary. Berkeley, Los Angeles, USA: University of California Press.
- Ligeti, L. (1953). Histoire du lexique des langues turques. RO [Rocznik Orientalystycztny], (17), 80-91.
- Malov, S. E. (1957). Yazık jeltıh uygurov. Slovar' i grammatika. Alma-Ata.
- Necip, E. N. (1995). Yeni Uygur Türkçesi sözlüğü. (İ. Kurban, Çev.). Ankara: TDK Yayınları.
- Nugteren, H. (2011). Mongolic phonology and the Qinghai-Gansu languages. Utrecht (LOT Dissertations 289).
- Ölmez M. & Röhrborn, K. (2001). Die alttürkische Xuanzang-Biographie III, Nach der Handschrift von Paris, Peking und St. Petersburg sowie nach dem transkript von Annemarie v. Gabain hrsg., übers. und kommentiert. Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
- Özşahin, M. (2017). Başkurt Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Pekacar, Ç. (2011). Kumuk Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Rahmati, G. R. (1936). Türkische Turfan texte VII: Mit Sinologischen anmerkungen von Dr. W. Eberhard. Berlin: Verlag der Akademie der Wissenschaften.
- Räsänen, M. (1969). Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen. Helsinki: Suomalais Ugrilainen Seura
- Röhrborn, K. (1991). Die alttürkische Xuanzang-Biographie VII. Nach der Handschrift von Paris, Peking und St. Petersburg sowie nach dem Transkript von Annemarie v. Gabain. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
- Sleptsova, P.A. (redaktor). (1972). Yakutsko-Russkiy slovar. Moskva: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya.
- Smith. C. W. & Dilday R. H. (Ed.). (2003). Rice: origin, history, technology, and production. New Jersey: John Wiley & Sons.
- Şçerbak, A. (2019). Eski dönem Türk-Moğol dil ilişkileri. (R. Alimov, Çev.) Ankara: TDK Yayınları.
- Tavkul, U. (2000). Karaçay-Malkar Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Tekin, T., Ölmez, M., Ceylan. E., Ölmez, Z. & Eker, S. (1995). Türkmence-Türkçe sözlük. Ankara: Simurg.
- Tenişev, E. R. (1968). Tuvinsko-russkiy slovar’. Moskva: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya.
- Toparlı, R. (Hzl.). (2003). ed-dürretü’l-mudiyye fi’l-lugati’t-Türkiyye. Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çöğenli, M. S. & Yanık, N. H. (Haz.). (1999). el-kavânînü’l-külliye li-zabti’l-lügati’t-Türkiyye. Ankara: TDK Yayınları.
- Toparlı, R., Çöğenli, M. S. & Yanık, N. H. (Haz.). (2000). Kitâb-ı mecmû-ı tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî. Ankara: TDK Yayınları.
- Türk Dil Kurumu. (2009). Türkçe sözlük (10. Bs.). Ankara.
- Türk Dil Kurumu. (1963-1982). Derleme sözlüğü. (12 cilt), Ankara.
- Uyğur, C. V. (2020). Karakalpak Türkçesi sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
- Veli, H. (2022). Eski Uygurlarda yerleşik yaşam kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Wilkens, J. (2021). Handwörterbuch des Altuigurischen, (Altuigurisch – Deutsch – Türkisch) / Eski Uygurcanın el sözlüğü, (Eski Uygurca – Almanca – Türkçe). Akademie der Wissenschaften zu Göttingen (Hrsg.).
- Yudahin, K. K. (1945-1948). Kırgız sözlüğü. I-II. (Çev.) A. Taymas, Ankara: TDK Yayınları (I-II 1988).
- Zemahşerî (2009). Mukaddimetü’l-Edeb Moğolca-Çağatayca çevirinin sözlüğü. (N.N. Poppe, Haz., M. S. Kaçalin, Çev.) Ankara: TDK Yayınları.
There are 71 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Old Turkic Language (Orhon, Uyghur, Karahan) |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | June 26, 2025 |
| Submission Date | July 17, 2024 |
| Acceptance Date | March 19, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 2025 Issue: 49 |
