Karamenderes Havzası Mansabının Batı Bölümü Arazilerinin Kalite Durumlarının Arazi Kalite İndeks (AKİ) Yaklaşımı ile Belirlenmesi
Abstract
Bu çalışmada Karamenderes Havzası mansabının batı bölümü arazilerinin kalite durumlarının arazi kalite indeks (AKİ) yaklaşımı ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Çanakkale ilinin Ezine ilçesinin kuzeybatı bölümünü oluşturan arazilerin kalite durumunu belirlemek için toprak tekstürü, strüktürü, eğim, derinlik, taşlılık, pH, tuzluluk, kireç, alkalilik, profil içerisindeki sert katman durumu, drenaj koşulları, erozyon ve verimlilik durumu kullanılarak bir değerlendirme çalışması gerçekleştirilmiştir. Toplam 49901.52 dekar yüzölçümüne sahip olan çalışma alanı arazilerinin AKİ yaklaşımına göre % 58.18’i çok iyi (S1), % 33.24’ü iyi (S2), % 6.80’i orta (S3) ve % 1.78’i kötü olarak sınıflandırılmıştır. Çalışma arazilerinin büyük bir bölümü (% 91.41) iyi ve çok iyi olarak sınıflandırılmıştır. Buna karşın yaklaşık % 9’luk bir alanın ise orta ve kötü sınıflarda olduğu belirlenmiştir. Eğim, derinlik ve drenaj problemi nedeniyle sorunlu olarak sınıflandırılan araziler için toprak koruma tedbirlerine uyulmalı, arazi ıslahı çalışmalarına önem verilmeli ve sürdürülebilir koşullar yeniden sağlanmalıdır. Çalışma bölgesinde başarı ile uygulanan parametrik yaklaşımın daha farklı coğrafyalarda uygulanması tavsiye edilmektedir.
Keywords
Parametrik yöntem arazi kalite değerlendirme coğrafi bilgi sistemleri mekânsal değerlendirme Çanakkale
References
- Alaboz, P., Dengiz, O., 2024. Relationship of some soil physical and erodibility factors with biological properties. Forestist, 74(3): 387-393.
- Anonim, 2025. İllere Ait Genel İstatistik Veriler. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (https://www.mgm. gov.tr/), (Erişim Tarihi: 20.02.2025).
- Arshad, M.A., Martin, S., 2002. Identifying critical limits for soil quality indicators in agro-ecosystems. Agriculture, Ecosystems & Environment, 88(2): 153-160.
- Bünemann, E.K., Bongiorno, G., Bai, Z., Creamer, R.E., De Deyn, G., De Goede, R., Fleskens, L., Geissen, V., Kuyper, T.W., Mäder, P., Pulleman, M., Sukkel, W., van Groenigen, J.W., Brussaard, L., 2018. Soil quality-A critical review. Soil Biology and Biochemistry, 120: 105-125.
- de Paul Obade, V., Lal, R., 2016. Towards a standard technique for soil quality assessment. Geoderma, 265: 96-102.
- Dengiz, O., 2002. Ankara Gölbaşı ilçesi ve yakın çevresinde yayılım gösteren arazilerin kalite durumlarının belirlenmesinde parametrik metod yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi), 16(30): 59-69.
- Dengiz, O., Bayramin, İ., Usul, M., 2005. Kahramanmaraş tarım işletmesi topraklarının parametrik yöntemle kalite durumlarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(1): 45-50.
- Dengiz, O., Demirağ Turan, İ., 2023. Soil quality assessment for desertification based on multi-indicators with the best-worst method in a semi-arid ecosystem. Journal of Arid Land, 15(7): 779-796.
- Doran, J.W., Parkin, T.B., 1994. Defining and assessing soil quality. In: J.W. Doran, D.C. Coleman, D.F. Bezdicek and B.A. Stewart (Eds.), Defining Soil Quality for a Sustainable Environment, SSSA Special Publications, Volume 35, pp. 1-21.
- Everest, T., 2015. Truva Tarihi Milli Parkı arazilerinin detaylı toprak etüt ve haritalanması ile arazi değerlendirmesi. Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
- Everest, T., Sungur, A., Özcan, H., 2021. Determination of agricultural land suitability with a multiple-criteria decision-making method in Northwestern Turkey. International Journal of Environmental Science and Technology, 18: 1073-1088.
- Ghorbanzadeh, O., Feizizadeh, B., Blaschke, T., 2018. Multi-criteria risk evaluation by integrating an analytical network process approach into GIS-based sensitivity and uncertainty analyses. Geomatics Nat Hazards Risk, 9(1): 127-151.
- Karlen, D.L., Ditzler, C.A., Andrews, S.S., 2003. Soil quality: why and how? Geoderma, 114(3-4): 145-156. Kayan, İ., 2000. The Water Supply of Troia. Studia Troica, Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein, pp. 135-144.
- Lal, R., 2015. Restoring soil quality to mitigate soil degradation. Sustainability, 7(5): 5875-5895. Montagne, D., Cornu, S., Le Forestier, L., Cousin, I., 2009. Soil drainage as an active agent of recent soil evolution: A review. Pedosphere, 19(1): 1-13.
- Şişman, Y., Dengiz, O., Şişman, A., Turan, I.D., 2016. Arazi kalite değerlendirme çalışmalarında parametrik yöntem ve deneysel tasarım. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(2): 283-293.
- Tunçay, T., Bayramin, İ., Erpul, G., Kibar, M., 2010. Kırşehir Çiçekdağ Tarım İşletmesi topraklarının kalite durumlarının belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 25(3): 185-191.
- Usul, M., Tuğaç, M.G., Dilsiz, A., 2006. Gökhöyük tarım işletmesi topraklarının kalite durumlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(1): 21-27.
- Warkentin, B.P., Fletcher, H.F., 1977. Soil quality for intensive agriculture. Proceedings of the International Seminar on Soil Environment and Fertility Management in Intensive Agriculture, Tokyo, Japan: Society of Science of Soil and Manure, pp. 594-598.
- Wienhold, B.J., Varvel, G.E., Doran, J.W., 2005. Quality of soil. In: D. Hillel (Ed.), Encyclopedia of Soils in the Environment, Elsevier, pp. 349-353.
- Xiong, M., Sun, R., Chen, L., 2018. Effects of soil conservation techniques on water erosion control: A global analysis. Science of the Total Environment, 645: 753-760.
- Zhang, B., Jia, T., Peng, S., Yu, X., She, D., 2022. Spatial distribution, source identification, and risk assessment of heavy metals in the cultivated soil of the Qinghai-Tibet Plateau region: Case study on Huzhu County. Global Ecology and Conservation, 35: e02073.
Determination of Land Quality in the Western Part of the Karamenderes Basin Downstream with Land Quality Index (LQI) Approach
Abstract
In this study, it was aimed to determine the quality status of the lands in the western part of the Karamenderes catchment by using the land quality index (LQI) approach. Soil texture, structure, slope, depth, stoniness, pH, salinity, lime, alkalinity, hard layer status in the profile, drainage conditions, erosion status, and productivity were used to determine the quality status of the lands forming the north west part of the Ezine district. According to the LQI approach results, 58.18% of the lands in the study area, which has a total surface area of 49901.52 da, were classified as highly suitable (S1), 33.24% as suitable (S2), 6.80% as moderate (S3), and 1.78% as not suitable. Most of the study lands (91.41%) were classified as highly suitable and suitable. On the other hand, about 9% of the area was classified as moderate or not suitable. For these problematic areas, soil conservation measures should be followed, and sustainable conditions should be re-established by giving importance to land reclamation activities. It is recommended that the parametric approach, which has been successfully applied in the study area, should be applied in different geographies.
Keywords
Parametric method land quality evaluation geographic information system spatial assessment Çanakkale
References
- Alaboz, P., Dengiz, O., 2024. Relationship of some soil physical and erodibility factors with biological properties. Forestist, 74(3): 387-393.
- Anonim, 2025. İllere Ait Genel İstatistik Veriler. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (https://www.mgm. gov.tr/), (Erişim Tarihi: 20.02.2025).
- Arshad, M.A., Martin, S., 2002. Identifying critical limits for soil quality indicators in agro-ecosystems. Agriculture, Ecosystems & Environment, 88(2): 153-160.
- Bünemann, E.K., Bongiorno, G., Bai, Z., Creamer, R.E., De Deyn, G., De Goede, R., Fleskens, L., Geissen, V., Kuyper, T.W., Mäder, P., Pulleman, M., Sukkel, W., van Groenigen, J.W., Brussaard, L., 2018. Soil quality-A critical review. Soil Biology and Biochemistry, 120: 105-125.
- de Paul Obade, V., Lal, R., 2016. Towards a standard technique for soil quality assessment. Geoderma, 265: 96-102.
- Dengiz, O., 2002. Ankara Gölbaşı ilçesi ve yakın çevresinde yayılım gösteren arazilerin kalite durumlarının belirlenmesinde parametrik metod yaklaşımı. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi), 16(30): 59-69.
- Dengiz, O., Bayramin, İ., Usul, M., 2005. Kahramanmaraş tarım işletmesi topraklarının parametrik yöntemle kalite durumlarının belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(1): 45-50.
- Dengiz, O., Demirağ Turan, İ., 2023. Soil quality assessment for desertification based on multi-indicators with the best-worst method in a semi-arid ecosystem. Journal of Arid Land, 15(7): 779-796.
- Doran, J.W., Parkin, T.B., 1994. Defining and assessing soil quality. In: J.W. Doran, D.C. Coleman, D.F. Bezdicek and B.A. Stewart (Eds.), Defining Soil Quality for a Sustainable Environment, SSSA Special Publications, Volume 35, pp. 1-21.
- Everest, T., 2015. Truva Tarihi Milli Parkı arazilerinin detaylı toprak etüt ve haritalanması ile arazi değerlendirmesi. Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
- Everest, T., Sungur, A., Özcan, H., 2021. Determination of agricultural land suitability with a multiple-criteria decision-making method in Northwestern Turkey. International Journal of Environmental Science and Technology, 18: 1073-1088.
- Ghorbanzadeh, O., Feizizadeh, B., Blaschke, T., 2018. Multi-criteria risk evaluation by integrating an analytical network process approach into GIS-based sensitivity and uncertainty analyses. Geomatics Nat Hazards Risk, 9(1): 127-151.
- Karlen, D.L., Ditzler, C.A., Andrews, S.S., 2003. Soil quality: why and how? Geoderma, 114(3-4): 145-156. Kayan, İ., 2000. The Water Supply of Troia. Studia Troica, Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein, pp. 135-144.
- Lal, R., 2015. Restoring soil quality to mitigate soil degradation. Sustainability, 7(5): 5875-5895. Montagne, D., Cornu, S., Le Forestier, L., Cousin, I., 2009. Soil drainage as an active agent of recent soil evolution: A review. Pedosphere, 19(1): 1-13.
- Şişman, Y., Dengiz, O., Şişman, A., Turan, I.D., 2016. Arazi kalite değerlendirme çalışmalarında parametrik yöntem ve deneysel tasarım. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(2): 283-293.
- Tunçay, T., Bayramin, İ., Erpul, G., Kibar, M., 2010. Kırşehir Çiçekdağ Tarım İşletmesi topraklarının kalite durumlarının belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 25(3): 185-191.
- Usul, M., Tuğaç, M.G., Dilsiz, A., 2006. Gökhöyük tarım işletmesi topraklarının kalite durumlarının değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(1): 21-27.
- Warkentin, B.P., Fletcher, H.F., 1977. Soil quality for intensive agriculture. Proceedings of the International Seminar on Soil Environment and Fertility Management in Intensive Agriculture, Tokyo, Japan: Society of Science of Soil and Manure, pp. 594-598.
- Wienhold, B.J., Varvel, G.E., Doran, J.W., 2005. Quality of soil. In: D. Hillel (Ed.), Encyclopedia of Soils in the Environment, Elsevier, pp. 349-353.
- Xiong, M., Sun, R., Chen, L., 2018. Effects of soil conservation techniques on water erosion control: A global analysis. Science of the Total Environment, 645: 753-760.
- Zhang, B., Jia, T., Peng, S., Yu, X., She, D., 2022. Spatial distribution, source identification, and risk assessment of heavy metals in the cultivated soil of the Qinghai-Tibet Plateau region: Case study on Huzhu County. Global Ecology and Conservation, 35: e02073.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Soil Survey and Mapping |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2025 |
| Submission Date | March 21, 2025 |
| Acceptance Date | June 26, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 12 Issue: 2 |
Cite
TARANILAN DİZİNLER