Research Article
BibTex RIS Cite

Rekreatif Olarak Kış Sporları Yapan Bireylerin Çok Yönlü Liderlik Yönelimleri ve Heyecan Arama Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 220 - 238, 29.04.2025

Mustafa Soner Yüce , Kenan Koç , Mustafa Zahit Serarslan , Bayram Karakuş , Ayşe Nur Bebek

Abstract

Bu araştırmanın amacı, rekreatif olarak kış sporları yapan bireylerin çok yönlü liderlik yönelimleri ve heyecan arama düzeyleri arasındaki ilişkinin tespiti ve bağımsız değişkenler ile karşılaştırmaların incelenmesidir. Araştırmanın modeli; nicel araştırma modellerinden olan tarama ve ilişkisel tarama modelinde oluşturulmuştur. Araştırmaya Kayseri ilinde rekreatif olarak kış sporları ile ilgilenen tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 362 birey gönüllü olarak katılım sağlamıştır. Araştırmada veri toplama araçları; Dursun vd.,tarafından geliştirilen Çok Yönlü Liderlik Yönelimleri Ölçeği (ÇYLYÖ), Hoyle v.d. (2002) tarafından geliştirilen Çelik & Turan (2016) tarafından Türkçe’ye çevirisi gerçekleştirilen Yetişkinler için Heyecan Arayışı Ölçeği ve araştırmacı tarafından oluşturulmuş sosyo demografik bilgi formudur. Elde edilen veriler istatistik programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Ölçeklerden elde edilen puanların iki değişkenli karşılaştırmalarında bağımsız T test istatistiği kullanılırken; ikiden fazla değişkene sahip karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizi Anova (Lsd) test istatistiği kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen puanlar arasındaki ilişkiyi ortaya koyabilmek için Pearson Korelasyon analizi (r) uygulanmıştır. Çalışma neticesinde rekreatif olarak kış sporları ile ilgilenen bireylerin liderlik yönelimleri ve heyecan arama düzeyleri yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın korelasyon sonuçları incelendiğinde ise liderlik yönelimi ile heyecan arama arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir.

Keywords

Heyecan arama Kış sporları liderlik yönelimi

Ethical Statement

Erciyes Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu 30.01.2025 tarihinde gerçekleştirilen toplantı neticesinde '021' başvuru numaralı 'Rekreatif Olarak Kış Sporları Yapan Bireylerin Çok Yönlü Liderlik Yönelimleri ve Heyecan Arama Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi' başlıklı çalışmamız etik açıdan uygun bulunmuştur.

References

  • Barlow, M., Woodman, T., & Hardy, L. (2013). Great expectations: Different high-risk activities satisfy different motives. Journal of Personality and Social Psychology, 105(3), 458-475.
  • Beşikçi, T. (2016). Macera rekreasyonunda heyecan arayışı, serbest zaman motivasyonu ve serbest zaman tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi: Çok hafif hava araçları (ÇHHA) pilot örneği (Yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi.
  • Bilgen, H., & Yüksel, O. (2021). Kick boks sporcularının heyecan arayışı ve serbest zamanda algılanan özgürlük düzeylerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Araştırmaları Dergisi, 13(2), 71-81.
  • Bryman, A., Grint, K., & Collinson, D. L. (2011). The SAGE handbook of leadership.
  • Brymer, E., & Schweitzer, R. (2013a). Ekstrem sporlarda özgürlük arayışı: Fenomenolojik bir araştırma. Spor ve Egzersiz Psikolojisi, 14(6), 865-873.
  • Brymer, E., & Schweitzer, R. (2013b). Extreme sports are good for your health: A phenomenological understanding of fear and anxiety in extreme sport. Journal of Health Psychology, 18(4), 477-487.
  • Callow, N., Smith, M. J., Hardy, L., Arthur, C. A., & Hardy, J. (2009). Measurement of transformational leadership and its relationship with team cohesion and performance level. Journal of Applied Sport Psychology, 21(4), 395-412.
  • Castanier, C., Le Scanff, C., & Woodman, T. (2010). Beyond sensation seeking: Affect regulation as a framework for predicting risk-taking behaviors in high-risk sport. Journal of Sport and Exercise Psychology, 32(5), 731-738.
  • Chelladurai, P., & Saleh, S. D. (2007). Dimensions of leader behavior in sports: Development of a leadership scale.
  • Cross, C. P., Cyrenne, D. L. M., & Brown, G. R. (2013). Duygu arayışındaki cinsiyet farklılıkları: Bir meta-analiz. Bilimsel Raporlar, 3(1), 2486.
  • Çelik, E., & Turan, M. E. (2016). A study on the psychometric features of the Turkish version of the Brief Sensation Seeking Scale (BSSS-8) for Young Adults and the Relation between sensation seeking and life satisfaction. International Journal of Educational Research Review, 1(1), 29-39.
  • Dayıcan, Y., & Demiray, E. (2021). Türkiye masa tenisi liglerinde oynayan sporcuların liderlik yönelimleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 257-268.
  • Dursun, E., & Göksel, A. (2022). Öğrencilerin liderlik yönelimlerinin incelenmesi (Spor bilimleri fakültesi örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 111-123.
  • Ekinci, E., Budak, D., Güngörmüş, H. A., & Gürbüz, B. (2022). Zipline katılımcılarında heyecan arama ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. 3. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi (pp. 125-126). Antalya, Turkey.
  • Eliçora, A. (2021). Öğretmenlerin öğretmen öz yeterliliği, çeşitlilik ve sosyal adalet algıları ve çok yönlü liderlik yönelimlerinin araştırılması. Route Educational & Social Science Journal, 8(5), 362-377.
  • Evans-Polce, R. J., Schuler, M. S., Schulenberg, J. E., & Patrick, M. E. (2018). Gender-and age-varying associations of sensation seeking and substance use across young adulthood. Addictive Behaviors, 84, 271-277.
  • Ewert, A., & Yoshino, A. (2011). The influence of short-term adventure-based experiences on levels of resilience. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 11(1), 35-50.
  • Gomà-i-Freixanet, M., Martha, C., & Muro, A. (2012). Does the sensation-seeking trait differ among participants engaged in sports with different levels of physical risk? Anales de Psicología, 28(1), 223-232.
  • Gönen, A. B. (2021). Faal hakemlerin liderlik özellikleri ile empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.
  • Gözütok, A. (2024). Curling spor branşında yarışan sporcuların çok yönlü liderlik yönelimleri düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi.
  • Işık, D. (2024). Fizyoterapistlerde liderlik yönelimlerinin motivasyon düzeyleri ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi.
  • Jack, S. J., & Ronan, K. R. (1998). Sensation seeking among high- and low-risk sports participants. Personality and Individual Differences, 25(6), 1063-1083.
  • Kadak, Z. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf yönetimi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi.
  • Karaka, M. (2023). Gençlik kulüpleri çalışanlarının liderlik yönelimlerinin özgüvenleri üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi.
  • Kendirli, S., & Bozdağ, B. (n.d.). Spor yöneticilerinde çok yönlü liderlik.
  • Kerr, J. H., & Mackenzie, S. H. (2012). Multiple motives for participating in adventure sports. Psychology of Sport and Exercise, 13(5), 649-657.
  • Klinar, P., Burnik, S., & Kajtna, T. (2017). Personality and sensation seeking in high-risk sports. Acta Gymnica, 47(1), 41-48. https://doi.org/10.5507/ag.2017.005
  • Kural, B. (2022). Kaya tırmanıcıların kişilik özellikleri, öz yeterlilikleri ve heyecan arama davranışları. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 1), 516-530.
  • Kurşun, N. Ş., Hazar, S., & Özkurt, B. (2024). Snowboard ve kayakçılarda kişilik özellikleri ile heyecan arama davranışlarının incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(3).
  • Mohammed, K. A., Othman, J., & D'Silva, J. L. (2012). Malezya'daki seçili kuruluşlardaki üst düzey yöneticiler arasında dönüşümsel liderlik tarzlarını etkileyen sosyal demografik faktörler. Asya Sosyal Bilimleri, 8(13), 51.
  • Önal, L. (n.d.). Serbest zamanda sıkılma algısı, internet bağımlılığı ve heyecan arama davranışı ilişkisi.
  • Öngen, D. E. (2007). Türk üniversite öğrencileri arasında duyum arayışı ile cinsiyet rolü yönelimleri arasındaki ilişkiler. Cinsiyet Rolleri, 57, 111-118.
  • Öz, N. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinin iletişim becerilerinin liderlik davranışlarına olan etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi.
  • Pain, M. T. G., & Pain, M. A. (2005). Risk taking in sport. The Lancet, 366, S33-S34.
  • Paquette, L., Dumais, M., Bergeron, J., & Lacourse, É. (2016). The effect of personality traits and beliefs on the relationship between injury severity and subsequent sport risk taking among adolescents. Pediatric Research International Journal.
  • Priest, S., & Gass, M. (2018). Effective leadership in adventure programming (3rd ed.). Human Kinetics.
  • Raue, M., Streicher, B., Lermer, E., & Frey, D. (2015). How far does it feel? Construal level and decisions under risk. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 4(3), 256-264.
  • Senger, K., & Kaya, H. İ. (2017). Öğretmenlerin liderlik yönelim algılarının yaş ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi. Turan: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 9(36), 168-175.
  • Thomson, C. J., & Carlson, S. R. (2014). Personality and risky downhill sports: Associations with impulsivity dimensions. Personality and Individual Differences, 60, 67-72.
  • Thomson, C. J., Morton, K. L., Carlson, S. R., & Rupert, J. L. (2012). The Contextual Sensation Seeking Questionnaire for skiing and snowboarding (CSSQ-S): Development of a sport specific scale. International Journal of Sport Psychology, 43(6), 503-521.
  • Ünsal, Y. (2018). Eğitim örgütlerinde sergilenen hizmetkâr liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmasına etkisi (Yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi
  • Yazıcı, A. G., Engin, M. Ç., & Özdemir, K. (2020). Sporcuların bazı değişkenlere göre liderlik özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 26-37. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.747190
  • Yumuk, E. D. (2019). Heyecan arayışı ile yaşam doyumu ve serbest zamanda algılanan özgürlük düzeyi ilişkisi: İzmir korku evleri örneği (Yüksek lisans tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
  • Zuckerman, M. (1994). Behavioral expressions and biosocial bases of sensation seeking. Cambridge University Press.

Year 2025, Volume: 6 Issue: 1, 220 - 238, 29.04.2025

Mustafa Soner Yüce , Kenan Koç , Mustafa Zahit Serarslan , Bayram Karakuş , Ayşe Nur Bebek

Abstract

References

  • Barlow, M., Woodman, T., & Hardy, L. (2013). Great expectations: Different high-risk activities satisfy different motives. Journal of Personality and Social Psychology, 105(3), 458-475.
  • Beşikçi, T. (2016). Macera rekreasyonunda heyecan arayışı, serbest zaman motivasyonu ve serbest zaman tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi: Çok hafif hava araçları (ÇHHA) pilot örneği (Yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi.
  • Bilgen, H., & Yüksel, O. (2021). Kick boks sporcularının heyecan arayışı ve serbest zamanda algılanan özgürlük düzeylerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Araştırmaları Dergisi, 13(2), 71-81.
  • Bryman, A., Grint, K., & Collinson, D. L. (2011). The SAGE handbook of leadership.
  • Brymer, E., & Schweitzer, R. (2013a). Ekstrem sporlarda özgürlük arayışı: Fenomenolojik bir araştırma. Spor ve Egzersiz Psikolojisi, 14(6), 865-873.
  • Brymer, E., & Schweitzer, R. (2013b). Extreme sports are good for your health: A phenomenological understanding of fear and anxiety in extreme sport. Journal of Health Psychology, 18(4), 477-487.
  • Callow, N., Smith, M. J., Hardy, L., Arthur, C. A., & Hardy, J. (2009). Measurement of transformational leadership and its relationship with team cohesion and performance level. Journal of Applied Sport Psychology, 21(4), 395-412.
  • Castanier, C., Le Scanff, C., & Woodman, T. (2010). Beyond sensation seeking: Affect regulation as a framework for predicting risk-taking behaviors in high-risk sport. Journal of Sport and Exercise Psychology, 32(5), 731-738.
  • Chelladurai, P., & Saleh, S. D. (2007). Dimensions of leader behavior in sports: Development of a leadership scale.
  • Cross, C. P., Cyrenne, D. L. M., & Brown, G. R. (2013). Duygu arayışındaki cinsiyet farklılıkları: Bir meta-analiz. Bilimsel Raporlar, 3(1), 2486.
  • Çelik, E., & Turan, M. E. (2016). A study on the psychometric features of the Turkish version of the Brief Sensation Seeking Scale (BSSS-8) for Young Adults and the Relation between sensation seeking and life satisfaction. International Journal of Educational Research Review, 1(1), 29-39.
  • Dayıcan, Y., & Demiray, E. (2021). Türkiye masa tenisi liglerinde oynayan sporcuların liderlik yönelimleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 257-268.
  • Dursun, E., & Göksel, A. (2022). Öğrencilerin liderlik yönelimlerinin incelenmesi (Spor bilimleri fakültesi örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 111-123.
  • Ekinci, E., Budak, D., Güngörmüş, H. A., & Gürbüz, B. (2022). Zipline katılımcılarında heyecan arama ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. 3. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi (pp. 125-126). Antalya, Turkey.
  • Eliçora, A. (2021). Öğretmenlerin öğretmen öz yeterliliği, çeşitlilik ve sosyal adalet algıları ve çok yönlü liderlik yönelimlerinin araştırılması. Route Educational & Social Science Journal, 8(5), 362-377.
  • Evans-Polce, R. J., Schuler, M. S., Schulenberg, J. E., & Patrick, M. E. (2018). Gender-and age-varying associations of sensation seeking and substance use across young adulthood. Addictive Behaviors, 84, 271-277.
  • Ewert, A., & Yoshino, A. (2011). The influence of short-term adventure-based experiences on levels of resilience. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 11(1), 35-50.
  • Gomà-i-Freixanet, M., Martha, C., & Muro, A. (2012). Does the sensation-seeking trait differ among participants engaged in sports with different levels of physical risk? Anales de Psicología, 28(1), 223-232.
  • Gönen, A. B. (2021). Faal hakemlerin liderlik özellikleri ile empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi.
  • Gözütok, A. (2024). Curling spor branşında yarışan sporcuların çok yönlü liderlik yönelimleri düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi.
  • Işık, D. (2024). Fizyoterapistlerde liderlik yönelimlerinin motivasyon düzeyleri ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi.
  • Jack, S. J., & Ronan, K. R. (1998). Sensation seeking among high- and low-risk sports participants. Personality and Individual Differences, 25(6), 1063-1083.
  • Kadak, Z. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin liderlik stilleri ile sınıf yönetimi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi.
  • Karaka, M. (2023). Gençlik kulüpleri çalışanlarının liderlik yönelimlerinin özgüvenleri üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi.
  • Kendirli, S., & Bozdağ, B. (n.d.). Spor yöneticilerinde çok yönlü liderlik.
  • Kerr, J. H., & Mackenzie, S. H. (2012). Multiple motives for participating in adventure sports. Psychology of Sport and Exercise, 13(5), 649-657.
  • Klinar, P., Burnik, S., & Kajtna, T. (2017). Personality and sensation seeking in high-risk sports. Acta Gymnica, 47(1), 41-48. https://doi.org/10.5507/ag.2017.005
  • Kural, B. (2022). Kaya tırmanıcıların kişilik özellikleri, öz yeterlilikleri ve heyecan arama davranışları. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 1), 516-530.
  • Kurşun, N. Ş., Hazar, S., & Özkurt, B. (2024). Snowboard ve kayakçılarda kişilik özellikleri ile heyecan arama davranışlarının incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(3).
  • Mohammed, K. A., Othman, J., & D'Silva, J. L. (2012). Malezya'daki seçili kuruluşlardaki üst düzey yöneticiler arasında dönüşümsel liderlik tarzlarını etkileyen sosyal demografik faktörler. Asya Sosyal Bilimleri, 8(13), 51.
  • Önal, L. (n.d.). Serbest zamanda sıkılma algısı, internet bağımlılığı ve heyecan arama davranışı ilişkisi.
  • Öngen, D. E. (2007). Türk üniversite öğrencileri arasında duyum arayışı ile cinsiyet rolü yönelimleri arasındaki ilişkiler. Cinsiyet Rolleri, 57, 111-118.
  • Öz, N. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinin iletişim becerilerinin liderlik davranışlarına olan etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi.
  • Pain, M. T. G., & Pain, M. A. (2005). Risk taking in sport. The Lancet, 366, S33-S34.
  • Paquette, L., Dumais, M., Bergeron, J., & Lacourse, É. (2016). The effect of personality traits and beliefs on the relationship between injury severity and subsequent sport risk taking among adolescents. Pediatric Research International Journal.
  • Priest, S., & Gass, M. (2018). Effective leadership in adventure programming (3rd ed.). Human Kinetics.
  • Raue, M., Streicher, B., Lermer, E., & Frey, D. (2015). How far does it feel? Construal level and decisions under risk. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 4(3), 256-264.
  • Senger, K., & Kaya, H. İ. (2017). Öğretmenlerin liderlik yönelim algılarının yaş ve cinsiyet değişkenleri açısından incelenmesi. Turan: Stratejik Araştırmalar Merkezi, 9(36), 168-175.
  • Thomson, C. J., & Carlson, S. R. (2014). Personality and risky downhill sports: Associations with impulsivity dimensions. Personality and Individual Differences, 60, 67-72.
  • Thomson, C. J., Morton, K. L., Carlson, S. R., & Rupert, J. L. (2012). The Contextual Sensation Seeking Questionnaire for skiing and snowboarding (CSSQ-S): Development of a sport specific scale. International Journal of Sport Psychology, 43(6), 503-521.
  • Ünsal, Y. (2018). Eğitim örgütlerinde sergilenen hizmetkâr liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmasına etkisi (Yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi
  • Yazıcı, A. G., Engin, M. Ç., & Özdemir, K. (2020). Sporcuların bazı değişkenlere göre liderlik özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 26-37. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.747190
  • Yumuk, E. D. (2019). Heyecan arayışı ile yaşam doyumu ve serbest zamanda algılanan özgürlük düzeyi ilişkisi: İzmir korku evleri örneği (Yüksek lisans tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
  • Zuckerman, M. (1994). Behavioral expressions and biosocial bases of sensation seeking. Cambridge University Press.
There are 44 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Sports and Recreation, Exercise and Sports Psychology
Journal Section 2025 Cilt: 6 Sayı : 1
Authors

Mustafa Soner Yüce

Kenan Koç 0000-0002-1459-2655

Mustafa Zahit Serarslan 0000-0001-7181-9118

Bayram Karakuş

Ayşe Nur Bebek

Publication Date April 29, 2025
Submission Date April 10, 2025
Acceptance Date April 19, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 6 Issue: 1

Cite

APA Yüce, M. S., Koç, K., Serarslan, M. Z., Karakuş, B., et al. (2025). Rekreatif Olarak Kış Sporları Yapan Bireylerin Çok Yönlü Liderlik Yönelimleri ve Heyecan Arama Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 220-238.
 Download Cover Image