Huzurevinde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Kırılganlık ve Uyku Kalitesi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi
Year 2025,
Volume: 18 Issue: 1, 1 - 13, 30.06.2025
Pınar Erman
,
Güler Balcı Alparslan
Abstract
Amaç: Bu çalışmanın amacı Kocaeli Huzurevi’nde yaşayan yaşlılarda kırılganlık düzeyi ile uyku kalitesi arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir.
Yöntem ve Gereçler: Bu çalışma kesitsel nitelikte olup Kocaeli Huzurevi’nde kalan yaklaşık 90 yaşlı bireyden 75’i ile 1 Mart 2022- 1 Eylül 2022 tarihleri arasında herkese açık olan oturma salonunda gün içerisinde yaşlıların uygun olduğu zaman diliminde yapıldı.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 76.60∓8.04, %52’sinin erkek,%50,7’sinin evli, %41,3’ünün ilköğretim mezunudur. Katılımcıların %45,3’ünün kendini çok yaşlı hissettiği, %53,3’ünün şiddetli kırılgan ve kadınların kırılganlık puanının (ort=11.55) erkeklerden (ort=8.53) daha yüksek olduğu (p=0.001), kendini çok yaşlı olarak algılayanların Edmonton Kırılganlık Ölçeği puan ortalamasının (ort=12.38) kendini yaşlı algılayanlardan (ort=8.69) ve orta yaşlı algılayanlardan (ort=6.46) daha yüksek olduğu (p=0.001) görülmüştür. Katılımcıların
%100’ünün kötü uyku kalitesine sahiptir. Kronik hastalığı olanların Pittsburg Uyku Kalite İndeksi ortalamasının (ort=13.28), olmayanların ortalamasından (ort=11.5) daha yüksek olduğu (p=0.001), günde ortalama 3-4 saat uyuyanların uyku kalitesi puan ortalamasının (ort=10.70) olduğu, ortalama 4-6 saat uyuyanların ortalama puanının (ort=10.13) olduğu (p=0.004) tespit edilmiştir.
Sonuç: Pittsburg Uyku Kalite İndeksi ile Edmonton Kırılganlık Ölçeği arasındaki ilişkisi incelendiğinde; aralarında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p=0.797>0.05).
Ethical Statement
Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim.
Supporting Institution
Bu çalışma için hiçbir kurumdan destek alınmamıştır.
References
- Ağargün, M.Y, Kara, H., & Anlar, O. (1996). Pitts-burgh Uyku Kalitesi İndeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Derg, 7, 107-111.
- Akdemir, N. (2022). Yaşlılarda özel sorunlar ve hemşirelik bakımı. N. Akdemir (Ed.). Temel Geriatri ve Hemşirelik Bakımı. Ankara: TÜED Eğitim Yayınları.
- Arabacı, S., Tunç Karaman, S., & Basat, O. (2023). Yaşlıların sağlık durumları ile kırılganlık dü-zeylerinin değerlendirilmesi ve yaşam kalitesi ile ilişkisinin incelenmesi. TJFMPC, 17(2), 324-332 doi:10.21763/tjfmpc.1222425
- Aygör, H. (2013). Edmanton Kırılganlık Ölçeği’nin Türk Toplumu İçin Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Bal, Özkaptan. (2019). Sağlıklı- aktif yaşlanma ve sağlığın geliştirilmesi. S. Kapucu, (Ed.). Geri-atri Hemşireliği. (s. 41-42). Ankara: Hipokrat Yayıncılık.
- Bilgili, N., Kitiş,Y., & Ayaz, S. (2012). Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Ge-riatrics, 15(1), 81-88.
- Buysee, D. J., Reynolds, C. F., Monk, T. H., Berman, S. R., & Kupfer, D. J. (1989). Pittsburgh sleep quality index. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 28(2), 193-213. doi:10. 1016/0165-1781(89)90047-4.
- Carneiro, J. A., Cardoso, R. R., Durães, M. S., Guedes, M. C. A., Santos, F. L., Costa, F. M. D., & Caldeira, A. P. (2017). Frailty in the elderly: Prevalence and associated factors. Revista brasileira de enfermagem, 70(4), 747-752.
- Castell, M. V., Sánchez, M., Julián, R., Queipo, R., Martín, S., & Otero, Á. (2013). Frailty preva-lence and slow walking speed in persons age 65 and older: Implications for primary care. BMC Family Practice, 14, 1-9.
- Ceyhan, Ö., Göriş, S., & Zincir, H. (2018). Yaşlı bireylerde uykuyu etkileyen önemli bir prob-lem: İnkontinans. Sağlık Bilimleri Dergisi, 27(1), 29-35.
- Çalık, İ. (2013). Yaşlılarda fiziksel aktivite ile uyku kalitesi arasındaki ilişki. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 24(1), 110-117.
- Delbari, A., Zanjari, N., Momtaz, Y. A., Rahim, F., & Saeidimehr, S. (2021). Prevalence of frailty and associated socio-demographic factors among community-dwelling older people in southwestern Iran: a cross-sectional study. Journal of Diabetes & Metabolic Disorders, 20(1), 601-610.
- Dolu, İ., & Nahcivan, N. (2020). Yaşlılarda uyku bozuklukları nasıl yönetilmeli? Semptom yö-netimi teorisi ve hemşirelik uygulama-larında kullanımı. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(ek sayı), 103-9. doi:10.5222/head.2020. 59260
- DSÖ (2021). Global Health Estimates: Life expec-tancy and leading causes of death and disabi-lity [Internet]. https://www.who.int/ da-ta/gho/data/themes/mortality-and-global-health-estimates E.T: 01.12.2024
- Duru Aşiret, G., Çetinkaya, F. (2018). Hastanede yatırılan yaşlı hastaların kırılganlık ve uyku kalitesi arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi, 23(4), 184-188.
- Düzgün, G., Üstündağ, S. & Karadakovan, A. (2021). Assessment of frailty in the elderly. Florence Nightingale J Nurs, 29(1), 2–8. doi:10.5152/FNJN.2021.414736
- Espinoza, S., & Fried, L. (2007). Risk factors for frailty in the older adult. Clinical Geriatrics, 15(6), 37-44.
- Eyigor, S., Kutsal, Y. G., Duran, E., Huner, B., Paker, N., Durmus, B., ... & Turkish society of physical medicine and rehabilitation, geriatric rehabilitation working group (2015). Frailty prevalence and related factors in the older adult—FrailTURK Project. Age, 37, 1-13. https://www.ncbi. nlm.nih.gov/pubmed/ 25948502 ET: 19-12-2019
- Fougère, B., & Morley, J. E. (2017). Weight loss is a major cause of frailty. J Nutr Health Aging, 21(9), 933-935.
- Gocer, S., & Gunay, O. (2019). Prevalence of frailty syndrome and related factors in older adults living in a nursing home. Medicine Science Internatıonal Medical Journal, 8(1), 21-26 doi:10.5455/medscience.2018.07. 8904
- Gothe, N. P., Ehlers, D. K., Salerno, E. A., Fanning, J., Kramer, A. F., & McAuley, E. (2020). Physi-cal activity, sleep and quality of life in older adults: ınfluence of physical, mental and social well-being. Behav Sleep Med, 18(6), 797–808.
- İmren, I. G. (2020). Geriatrik Hastalarda Kırıl-ganlık ile Dermatolojik Yaşam Kalitesi ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Denizli.
- İnce Parpucu, T., Keskin, T., Başkurt, F., & Başkurt, Z. (2023). Yaşlılarda uyku kalitesi ve uykululuk durumunun yorgunluk günlük ya-şam aktivitesi ve fiziksel aktivite üzerine et-kisi. Journal of Turkish Sleep Medicine, 10, 104-109. doi:10.4274/jtsm.galenos.2022. 92408
- Jankowska-Polanska, B., Uchmanowicz, B., Ku-jawska-Danecka, H., Nowicka-Sauer, K., Chudiak, A., Dudek, K., & Rosińczuk, J. (2019). Assessment of frailty syndrome using Ed-monton Frailty Scale in Polish elderly sample. Aging male, 22(3), 177–186. doi:10.1080/13685538.2018.1450376.
- Kapucu, S., & Ünver, G. (2017). Kırılgan yaşlılık ve hemşirelik bakımı. Osmangazi Tıp Dergisi, 39, 122-129. Doi: 10.20515/otd.288967
- Kazoğlu, M., & Yürük, Z. Ö. (2020). Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda uyku kalitesi ve yorgunluk düzeylerinin incelenmesi. J Exerc Ther Rehabil, 7(2), 145-153.
- Özdemir, S., Öztürk, Z. A., Türkbeyler, İ. H, Şirin, F., & Göl, M. (2017). Klinikte yatan geriatrik hastalarda farklı ölçekler kullanılarak kırıl-ganlık prevalansının belirlenmesi. KSU Tıp Fakültesi Dergisi, 12(3), 1-5. https://dergipark.org.tr/en/download/ article-file/ 369632 ET: 20.12.2019
- Öztürk, D. (2022). Yaşlı Bireylerde Kırılganlık, Düşme Korkusu Kaçınma Davranışının ve Ya-şam Kalitesinin İncelenmesi. İstanbul Saba-hattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Özvurmaz, S., Asgarpour, H., & Güneş, Z. (2018). Yaşlılarda uyku kalitesi ve yaşam kalitesi ara-sındaki ilişki: Kesitsel bir çalışma. Medical Sciences, 13(3), 72-79. https://dergipark.org. tr/tr/download/article-file/511921 ET:20.12.2019
- Palteki, A. S., Aykaç, E. F., Yükselen, N. H., Mam-madova, L., Çakırlı, Y. A., & Hayran, O. (2021). Yaşlı bakımevinde konaklayan yaşlılarda uyku kalitesi ve depresyon. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 6(2),105-113. doi:10.35232/ es-tudamhsd.875463
- Rodriguez, J.C, Dzierzewski, J.M. & Alessi, C.A. (2015). Sleep problems in the elderly. Med Clin North Am, 99, 431–439.
- Rolfson, D. B., Majumdar, S. R., Tsuyuki, R. T., Tahir, A., & Rockwood, K. (2006). Validity and reliability of the Edmonton Frail Scale. Age and ageing, 35(5), 526-529.
- Roschelle, A (2011). The frailty syndrome: A comprehensive review. Journal of Nutrition in Gerontology and Geriatrics, 30(4), 315-368. https://www.tandfonline.com/doi/full/ 10.1080/21551197.2011.623931scroll=top&needAccess=true ET: 21.12.2019
- Setiati, S., Soejono, C. H., Harimurti, K., Dwimartutie, N., Aryana, I., Sunarti, S., Bu-diningsih, F., Mulyana, R., Dwipa, L., Sudarso, A., Rensa, R., Istanti, R., Azwar, M. K., & Mar-sigit, J. (2021). Frailty and its associated risk factors: First phase analysis of multicentre Indonesia longitudinal aging study. Frontiers in medicine, 8, 658580. doi:10.3389/fmed. 2021.658580.
- Şenol, V., Soyuer, F., & Nar Şenol, F. (2013). Hu-zurevinde kalan yaşlıların uyku kalitesinin Pittsburg, Epworth ve Sabahçıl-akşamcıl anketi ölçekleri ile değerlendirilmesi. Turk J Geriatr, 16, 60-68.
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
- Tosun Taşar, P. & Şahin, S. (2017). Yaşlıda Uyku Bozuklukları ve Uyku Bozukluklarında Tedavi. Turkiye Klinikleri J Geriatr-Special Topics, 3(2),104-109.
- Toşur, T. (2017). “Kırılgan Olan Ve Olmayan 65 Yaş Ve Üzeri Yaşlılarda Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversi-tesi,Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim dalı, Uzmanlık Tezi, İzmir.
- TÜİK (2023a). Dünya Nüfus Günü, 2023. Yayın-lanma Tarihi: 06 Temmuz 2023, Sayı:496888. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dunya-Nufus-Gunu-2023-49688 E.T: 20.09.2023
- TÜİK (2023b). İstatistiklerle Yaşlılar, 2022. Yayınlanma Tarihi: 17 Mart 2023, Sayı: 49667 E.T: 10.06.2023
- Ünver, G. (2019). Yaşlıda kırılganlık ve etkileyen faktörler. S. Kapucu, (Ed.). Geriatri Hemşireliği. (s. 265-267). Ankara: Hipokrat Yayıncılık.
- Yalınkılıç, M., Kılıçaslan, K., Uysal, H., Bilgin, S. & Enç, N. (2020). Kalp yetersizliği olan yaşlı bi-reylerin kırılganlık durumunun belirlenmesi. Turk J Cardiovasc Nurs, 11(25), 51-59.
- Ye, L., Elstgeest, L. E., Zhang, X., Alhambra-Borrás, T., Tan, S. S., & Raat, H. (2021). Factors associated with physical, psychological and social frailty among community-dwelling older persons in Europe: a cross-sectional study of Urban Health Centres Europe (UHCE). BMC geriatrics, 21(1), 1-11.
- Yücel Ağargün, M., Kara, H. & Anlar, Ö. (1996). Pitsburg Uyku Kalitesi İndeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115. https://cir.nii.ac.jp/crid/15725430 24182338176 ET: 29.12.2019
- Woo, J., Yu, R., Wong, M., Yeung, F., Wong, M., & Lum, C. (2015). Frailty screening in the community using the FRAIL scale. Journal of the American Medical Directors Associa-tion, 16(5), 412-419.
Evaluation of The Relationship Between Frailty and Sleep Quality of Older Adults Living in Nursing Home
Year 2025,
Volume: 18 Issue: 1, 1 - 13, 30.06.2025
Pınar Erman
,
Güler Balcı Alparslan
Abstract
Aim: The aim of this study was to evaluate the relationship between frailty level and sleep quality in elderly people living in Kocaeli Nursing Home.
Method: This study is cross-sectional and was conducted with 75 of approximately 90 elderly individuals staying in Kocaeli Nursing Home between 1 March 2022 and 1 September 2022 in the living room, which was open to everyone, at the time of the day when the elderly were available.
Results: The mean age of the participants was 76.60∓8.04, 52% were male, 50.7% were married, 41.3% were primary school graduates. It was observed that 45.3% of the participants felt very old, 53.3% were severely frail, and the frailty score of women (mean=11.55) was higher than that of men (mean=8.53) (p=0.001), the mean Edmonton Frailty Scale score of those who perceived themselves as very old (mean=12.38) was higher than those who perceived themselves as old (mean=8.69) and middle-aged (mean=6.46) (p=0.001). 100% of the participants had poor sleep quality. It was found that the mean Pittsburg Sleep Quality Index score of those with chronic disease (mean=13.28) was higher than the mean score of those without chronic disease (mean=11.5) (p=0.001), the mean sleep quality score of those who slept an average of 3-4 hours a day was (mean=10.70), and the mean score of those who slept an average of 4-6 hours a day
was (mean=10.13) (p=0.004).
Conclusion: When the relationship between Pittsburg Sleep Quality Index and Edmonton Frailty Scale was analysed, no significant relationship was found between them (p=0.797>0.05).
References
- Ağargün, M.Y, Kara, H., & Anlar, O. (1996). Pitts-burgh Uyku Kalitesi İndeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Derg, 7, 107-111.
- Akdemir, N. (2022). Yaşlılarda özel sorunlar ve hemşirelik bakımı. N. Akdemir (Ed.). Temel Geriatri ve Hemşirelik Bakımı. Ankara: TÜED Eğitim Yayınları.
- Arabacı, S., Tunç Karaman, S., & Basat, O. (2023). Yaşlıların sağlık durumları ile kırılganlık dü-zeylerinin değerlendirilmesi ve yaşam kalitesi ile ilişkisinin incelenmesi. TJFMPC, 17(2), 324-332 doi:10.21763/tjfmpc.1222425
- Aygör, H. (2013). Edmanton Kırılganlık Ölçeği’nin Türk Toplumu İçin Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Bal, Özkaptan. (2019). Sağlıklı- aktif yaşlanma ve sağlığın geliştirilmesi. S. Kapucu, (Ed.). Geri-atri Hemşireliği. (s. 41-42). Ankara: Hipokrat Yayıncılık.
- Bilgili, N., Kitiş,Y., & Ayaz, S. (2012). Yaşlılarda yalnızlık, uyku kalitesi ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Ge-riatrics, 15(1), 81-88.
- Buysee, D. J., Reynolds, C. F., Monk, T. H., Berman, S. R., & Kupfer, D. J. (1989). Pittsburgh sleep quality index. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 28(2), 193-213. doi:10. 1016/0165-1781(89)90047-4.
- Carneiro, J. A., Cardoso, R. R., Durães, M. S., Guedes, M. C. A., Santos, F. L., Costa, F. M. D., & Caldeira, A. P. (2017). Frailty in the elderly: Prevalence and associated factors. Revista brasileira de enfermagem, 70(4), 747-752.
- Castell, M. V., Sánchez, M., Julián, R., Queipo, R., Martín, S., & Otero, Á. (2013). Frailty preva-lence and slow walking speed in persons age 65 and older: Implications for primary care. BMC Family Practice, 14, 1-9.
- Ceyhan, Ö., Göriş, S., & Zincir, H. (2018). Yaşlı bireylerde uykuyu etkileyen önemli bir prob-lem: İnkontinans. Sağlık Bilimleri Dergisi, 27(1), 29-35.
- Çalık, İ. (2013). Yaşlılarda fiziksel aktivite ile uyku kalitesi arasındaki ilişki. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 24(1), 110-117.
- Delbari, A., Zanjari, N., Momtaz, Y. A., Rahim, F., & Saeidimehr, S. (2021). Prevalence of frailty and associated socio-demographic factors among community-dwelling older people in southwestern Iran: a cross-sectional study. Journal of Diabetes & Metabolic Disorders, 20(1), 601-610.
- Dolu, İ., & Nahcivan, N. (2020). Yaşlılarda uyku bozuklukları nasıl yönetilmeli? Semptom yö-netimi teorisi ve hemşirelik uygulama-larında kullanımı. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(ek sayı), 103-9. doi:10.5222/head.2020. 59260
- DSÖ (2021). Global Health Estimates: Life expec-tancy and leading causes of death and disabi-lity [Internet]. https://www.who.int/ da-ta/gho/data/themes/mortality-and-global-health-estimates E.T: 01.12.2024
- Duru Aşiret, G., Çetinkaya, F. (2018). Hastanede yatırılan yaşlı hastaların kırılganlık ve uyku kalitesi arasındaki ilişki. Fırat Tıp Dergisi, 23(4), 184-188.
- Düzgün, G., Üstündağ, S. & Karadakovan, A. (2021). Assessment of frailty in the elderly. Florence Nightingale J Nurs, 29(1), 2–8. doi:10.5152/FNJN.2021.414736
- Espinoza, S., & Fried, L. (2007). Risk factors for frailty in the older adult. Clinical Geriatrics, 15(6), 37-44.
- Eyigor, S., Kutsal, Y. G., Duran, E., Huner, B., Paker, N., Durmus, B., ... & Turkish society of physical medicine and rehabilitation, geriatric rehabilitation working group (2015). Frailty prevalence and related factors in the older adult—FrailTURK Project. Age, 37, 1-13. https://www.ncbi. nlm.nih.gov/pubmed/ 25948502 ET: 19-12-2019
- Fougère, B., & Morley, J. E. (2017). Weight loss is a major cause of frailty. J Nutr Health Aging, 21(9), 933-935.
- Gocer, S., & Gunay, O. (2019). Prevalence of frailty syndrome and related factors in older adults living in a nursing home. Medicine Science Internatıonal Medical Journal, 8(1), 21-26 doi:10.5455/medscience.2018.07. 8904
- Gothe, N. P., Ehlers, D. K., Salerno, E. A., Fanning, J., Kramer, A. F., & McAuley, E. (2020). Physi-cal activity, sleep and quality of life in older adults: ınfluence of physical, mental and social well-being. Behav Sleep Med, 18(6), 797–808.
- İmren, I. G. (2020). Geriatrik Hastalarda Kırıl-ganlık ile Dermatolojik Yaşam Kalitesi ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Denizli.
- İnce Parpucu, T., Keskin, T., Başkurt, F., & Başkurt, Z. (2023). Yaşlılarda uyku kalitesi ve uykululuk durumunun yorgunluk günlük ya-şam aktivitesi ve fiziksel aktivite üzerine et-kisi. Journal of Turkish Sleep Medicine, 10, 104-109. doi:10.4274/jtsm.galenos.2022. 92408
- Jankowska-Polanska, B., Uchmanowicz, B., Ku-jawska-Danecka, H., Nowicka-Sauer, K., Chudiak, A., Dudek, K., & Rosińczuk, J. (2019). Assessment of frailty syndrome using Ed-monton Frailty Scale in Polish elderly sample. Aging male, 22(3), 177–186. doi:10.1080/13685538.2018.1450376.
- Kapucu, S., & Ünver, G. (2017). Kırılgan yaşlılık ve hemşirelik bakımı. Osmangazi Tıp Dergisi, 39, 122-129. Doi: 10.20515/otd.288967
- Kazoğlu, M., & Yürük, Z. Ö. (2020). Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda uyku kalitesi ve yorgunluk düzeylerinin incelenmesi. J Exerc Ther Rehabil, 7(2), 145-153.
- Özdemir, S., Öztürk, Z. A., Türkbeyler, İ. H, Şirin, F., & Göl, M. (2017). Klinikte yatan geriatrik hastalarda farklı ölçekler kullanılarak kırıl-ganlık prevalansının belirlenmesi. KSU Tıp Fakültesi Dergisi, 12(3), 1-5. https://dergipark.org.tr/en/download/ article-file/ 369632 ET: 20.12.2019
- Öztürk, D. (2022). Yaşlı Bireylerde Kırılganlık, Düşme Korkusu Kaçınma Davranışının ve Ya-şam Kalitesinin İncelenmesi. İstanbul Saba-hattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Özvurmaz, S., Asgarpour, H., & Güneş, Z. (2018). Yaşlılarda uyku kalitesi ve yaşam kalitesi ara-sındaki ilişki: Kesitsel bir çalışma. Medical Sciences, 13(3), 72-79. https://dergipark.org. tr/tr/download/article-file/511921 ET:20.12.2019
- Palteki, A. S., Aykaç, E. F., Yükselen, N. H., Mam-madova, L., Çakırlı, Y. A., & Hayran, O. (2021). Yaşlı bakımevinde konaklayan yaşlılarda uyku kalitesi ve depresyon. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 6(2),105-113. doi:10.35232/ es-tudamhsd.875463
- Rodriguez, J.C, Dzierzewski, J.M. & Alessi, C.A. (2015). Sleep problems in the elderly. Med Clin North Am, 99, 431–439.
- Rolfson, D. B., Majumdar, S. R., Tsuyuki, R. T., Tahir, A., & Rockwood, K. (2006). Validity and reliability of the Edmonton Frail Scale. Age and ageing, 35(5), 526-529.
- Roschelle, A (2011). The frailty syndrome: A comprehensive review. Journal of Nutrition in Gerontology and Geriatrics, 30(4), 315-368. https://www.tandfonline.com/doi/full/ 10.1080/21551197.2011.623931scroll=top&needAccess=true ET: 21.12.2019
- Setiati, S., Soejono, C. H., Harimurti, K., Dwimartutie, N., Aryana, I., Sunarti, S., Bu-diningsih, F., Mulyana, R., Dwipa, L., Sudarso, A., Rensa, R., Istanti, R., Azwar, M. K., & Mar-sigit, J. (2021). Frailty and its associated risk factors: First phase analysis of multicentre Indonesia longitudinal aging study. Frontiers in medicine, 8, 658580. doi:10.3389/fmed. 2021.658580.
- Şenol, V., Soyuer, F., & Nar Şenol, F. (2013). Hu-zurevinde kalan yaşlıların uyku kalitesinin Pittsburg, Epworth ve Sabahçıl-akşamcıl anketi ölçekleri ile değerlendirilmesi. Turk J Geriatr, 16, 60-68.
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
- Tosun Taşar, P. & Şahin, S. (2017). Yaşlıda Uyku Bozuklukları ve Uyku Bozukluklarında Tedavi. Turkiye Klinikleri J Geriatr-Special Topics, 3(2),104-109.
- Toşur, T. (2017). “Kırılgan Olan Ve Olmayan 65 Yaş Ve Üzeri Yaşlılarda Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversi-tesi,Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim dalı, Uzmanlık Tezi, İzmir.
- TÜİK (2023a). Dünya Nüfus Günü, 2023. Yayın-lanma Tarihi: 06 Temmuz 2023, Sayı:496888. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dunya-Nufus-Gunu-2023-49688 E.T: 20.09.2023
- TÜİK (2023b). İstatistiklerle Yaşlılar, 2022. Yayınlanma Tarihi: 17 Mart 2023, Sayı: 49667 E.T: 10.06.2023
- Ünver, G. (2019). Yaşlıda kırılganlık ve etkileyen faktörler. S. Kapucu, (Ed.). Geriatri Hemşireliği. (s. 265-267). Ankara: Hipokrat Yayıncılık.
- Yalınkılıç, M., Kılıçaslan, K., Uysal, H., Bilgin, S. & Enç, N. (2020). Kalp yetersizliği olan yaşlı bi-reylerin kırılganlık durumunun belirlenmesi. Turk J Cardiovasc Nurs, 11(25), 51-59.
- Ye, L., Elstgeest, L. E., Zhang, X., Alhambra-Borrás, T., Tan, S. S., & Raat, H. (2021). Factors associated with physical, psychological and social frailty among community-dwelling older persons in Europe: a cross-sectional study of Urban Health Centres Europe (UHCE). BMC geriatrics, 21(1), 1-11.
- Yücel Ağargün, M., Kara, H. & Anlar, Ö. (1996). Pitsburg Uyku Kalitesi İndeksi’nin geçerliği ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115. https://cir.nii.ac.jp/crid/15725430 24182338176 ET: 29.12.2019
- Woo, J., Yu, R., Wong, M., Yeung, F., Wong, M., & Lum, C. (2015). Frailty screening in the community using the FRAIL scale. Journal of the American Medical Directors Associa-tion, 16(5), 412-419.