Yoğun Bakım Hemşirelerinin Deliryum Hakkındaki Farkındalıkları ve Deliryum Yönetimlerinin İncelenmesi
Abstract
Amaç: Deliryum, ani başlangıçlı dalgalı seyirle karakterize bir sendromdur. Birçok risk faktörü sonucunda oluşabildiği bilinmektedir. Deliryuma ait risk faktörleri ise yoğun bakım şartlarında fazlasıyla bulunmaktadır. Bu çalışma, deliryumun, özellikle yoğun bakım hastalarında görülmesi nedeni ile yoğun bakım hemşirelerinin deliryum hakkındaki farkındalıkları ve deliryum yönetimlerinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Yöntem: Araştırma, tanımlayıcı nitelikte olup, İstanbul ilinde bulunan bir eğitim ve araştırma hastanesinde yürütüldü. Araştırmanın örneklemini, araştırmanın yapıldığı hastanenin yetişkin yoğun bakım ünitelerinde görev yapan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 125 yoğun bakım hemşiresi oluşturdu. Verilere; Hemşire Bilgi Formu, Hemşirelerin Deliryum Risk Faktörlerine İlişkin Bilgi Düzeyleri, Hemşirelerin Deliryum Yönetimi ve Hemşirelik Girişimleri Hakkındaki Görüşleri şeklinde dört ana başlıklı, 76 soruluk veri toplama aracı ile erişildi. Bulgular: Çalışmaya katılan 125 yoğun bakım hemşiresinden, %20,8’i deliryum konusunda eğitim aldığını, %9,1’i deliryum konusunda araştırma yaptığını belirtti. Bununla beraber hemşirelerin %56,9’u deliryum yönetimi konusunda kendilerine güvendiklerini ifade etti. Çalışmaya katılan hemşirelerin, deliryuma ait risk faktörlerini bilme düzeyleri iyi durumdaydı. Fakat en az bilinen risk faktörleri kardiyak durumlarla ilgili olan risk faktörleriydi. Bunun dışında yoğun bakım hemşirelerinin %99,2’si deliryumu tedavi sürecini etkileyecek önemli bir tablo olarak görmekteydi. Ayrıca hemşirelerin %96,8’i deliryum yönetimini hastayı daha fazla gözlemledikleri için hemşirelerin daha iyi yapabildiklerini düşündüğünü bildirdi. Deliryum yönetimine dair sorun yaşadığını belirten hemşirelerin oranı %51,2 olarak belirlenirken, bu hemşirelerden %90,2’si yaşadığı sorunu hastanın tıbbi ekipmanı çekmesi olarak belirtti. Sonuç: Çalışmaya katılan yoğun bakım hemşirelerinin deliryuma ait bilgi düzeyleri orta düzeydeydi. Hemşirelerin, yoğun bakımlarda sık karşılaşılan deliryum hakkında farkındalık ve yönetim becerileri kazanabilmeleri için daha fazla araştırma yapıp, eğitim almaları gerektiği düşünülmektedir.
Keywords
Ethical Statement
27/11/2018 tarihinde 2018-58 numaralı kararla Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan çalışma izni alındı. Çalışmaya katılan hemşirelerin bilgilendirilmiş gönüllü onamları alındı.
References
- 1. Karaca Sivrikaya S, Sarıkaya S. Yoğun bakım hastalarında bası ülseri, önleme ve hemşirelik bakımı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2020;24(2):139-149.
- 2. Bölüktaş RP. Yoğun bakım ünitelerindeki yaşlı hastalarda deliryumun değerlendirilmesi, önlenmesi ve yönetimine ilişkin stratejiler. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2015;19(2):68-79.
- 3. Turan E, Manav G, Baran G. Çocuklarda deliryum belirleme formu: Delphi tekniği ile araştırma. J Psychiatric Nursing. 2021;2(1):50-58.
- 4. Özdemir L. Yoğun bakım hastasında deliryumun yönetimi ve hemşirenin sorumlulukları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(1): 0– 98.
- 5. Kılıç G, Kav S, Çevik B. Yoğun bakım ünitelerinde deliryumun kanıta dayalı olarak değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2022;15(2):227-232
- 6. Girgin Kelebek N, İşçimen R, Aydoğmuş İ, Bora S, Kocaeli Akkurt A, Kahveci F. Postoperatif deliryum etiyolojisinde tiroid fırtınası: Olgu sunumu. Türk Yoğun Bakım Dergisi. 2016;14:63-67.
- 7. Akıncı SB, Şahin A. Yoğun bakımda deliryum. Yoğun Bakım Dergisi. 2005;5(1):26-35.
- 8. Velthuijsen E, Zwakhalen S, Mulder W, Verhey F, Kempen G. Detection and management of hyperactive and hypoactive delirium in older patients during hospitalization: A retrospective cohort study evaluating daily practice. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2018;33(11):1521-1529.
- 9. Uluşahin A. Depresyona genel yaklaşım. Türkiye Tıp Dergisi. 2003;10:79-88.
- 10. Bayram S, Usta E, Altınbaş Akkaş Ö, Şık T. Uzun süreli kurumsal bakım alan yaşlılarda ajitasyon davranışlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Florence Nightingale Journal of Nursing. 2019;27(2):173-187.
- 11. Balcıoğlu YH, Balcıoğlu İ. Acil tıp pratiğinde saldırgan hastaya yaklaşım, psikiyatri dışı branşlarda karşılaşılan psikozlar. 5. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2007:8.
- 12. Topuz Ş, Doğan N. Bir üniversite hastanesinin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin deliryum konusuna ilişkin bilgi düzeyleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2012;14(3):21-26.
- 13. Özer KB, Ulusoy ZG, Kanlı İ, Tamam L. Deliryum. Çukurova Tıp Öğrenci Dergisi. 2021;1(2):61-68.
- 14. Akarsu Ayazoğlu T, Tür H, Bolat C, Özkaynak İ, Candan M. Yaşlılarda kardiyak cerrahi sonrası yoğun bakımda deliryum prevalansı ve risk faktörleri. Deneysel ve Klinik Tıp Dergisi. 2012;29(2):101-107.
- 15. Pan Y, Yan J, Jiang Z, Luo H, Zhang J, Yang K. Incidence, risk factors, and cumulative risk of delirium among icu patients: a case-control study. International Journal of Nursing Sciences. 2019;6(3):247-251.
- 16. Turna Ö, Gürsoy A. Yoğun bakım ünitelerinde fiziksel tespit kullanımı: Nedenler ve sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021;8(2):127-133.
- 17. Sarı N. Sağlık Çalışanlarının Yoğun Bakımlarda Deliryum Yönetimlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2015.
- 18. Çevik B, Akyüz E, Ersayın A, Uğurlu Z, Doğan N. Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin deliryum yönetimi konusunda farkındalıklarının belirlenmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2016;1(1):32-46.
- 19. Balcı H. Yoğun Bakım Hemşirelerinin Fiziksel Tespit Edici Kullanımına Yönelik Bilgi, Tutum ve Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2016.
- 20. Ateş A. Yoğun Bakım Ünitesinde Hemşirelik Tanılaması ile Deliryum Riskinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı Hemşirelik Esasları Bilim Dalı; 2012.
- 21. Temiz Z, Aydın Sayılan A. Yoğun bakım hemşirelerinin deliryum bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi: Tanımlayıcı çalışma. Türkiye Klinikleri J Nursing Sciences. 2021;13(4):751-758.
- 22. Çelik S, Kavrazlı S, Demircan E, Güven N, Durmuş Ö, Duran ES. Yoğun bakım hemşirelerinin fiziksel tespit kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve uygulamaları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;3(3):176-183.
- 23. Aktaş Y. Yoğun Bakım Hemşirelerinin Hastaların Psikolojik Bakım Gereksinimlerini Belirlemeye ve Uygulamaya Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2016.
- 24. Ose SO, Tjønnås MS, Kaspersen SL, Færevik H. One-year trial of 12- hour shifts in a non-intensive care unit and an intensive care unit in a public hospital: A qualitative study of 24 nurses experiences. BMJ Open. 2019;9(7):1-11.
- 25. Stanojevic C, Simic S, Milutinovic D. Health effects of sleep deprıvatıon on nurses workıng shıfts. Medicinski Pregled. 2016;69(5-6):183-188.
- 26. Zeki Ö. Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Deliryum Yönetimi Konusunda Düşünceleri ve Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı; 2013.
- 27. Çetin HB. Hemşirelerin Deliryum Yönetimine Yönelik Bilgi, Uygulamaları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Psikiyatri Hemşireliği Bilim Dalı; 2018.
- 28. Erel S. Yoğun Bakım Hastalarında Deliryum Risk Faktörleri ve Tedavi Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı; 2019.
- 29. Zümrüt EA, Evren Ş, Perihan EÖ. Sedasyon altındaki yoğun bakım hastalarında magnezyum düzeyleri ve deliryum gelişmesi üzerine olan etkileri. Türk Yoğun Bakım Dergisi. 2015;13(1),31-36.
- 30. Bayrak Kahraman B, Bostanoğlu H. İç hastalıkları yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin hasta iletişiminde yaşadıkları güçlüklerin saptanması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;15(4):236-243.
- 31. Efil S, Kurucu NM, Eser O. Beyin cerrahi yoğun bakımında takip edilen hastaların hasta yakını ziyaret sıklığının ve hemşire ile olan iletişimin hastanın iyileşmesine etkisi. Kocatepe Tıp Dergisi. 2011;12:151-155.
- 32. Baran S. Açık Kalp Cerrahisi Sonrası Yaşlılarda Deliryum. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2013
Abstract
Objective: Delirium, a syndrome characterized by sudden onset and fluctuating status, is known to occur as a result of many risk factors found in intensive care conditions. As delirium is particularly seen in intensive care patients, the aim of this study is to examine how knowledgeable intensive care nurses are of delirium and delirium management. Method: This descriptive study was conducted in a training and research hospital in Istanbul. The sample of the study consisted of 125 intensive care nurses working in the adult intensive care units of the hospital who agreed to participate in the study. The data was collected using a 76-question data collection tool that included four main headings: Information on the Nurses, Nurses' Knowledge of Delirium Risk Factors, Nurses' Opinions on Delirium Management and Nursing Interventions. Results: 20.8% of the 125 intensive care nurses in the study stated that they received training on delirium, while 9.1% stated that they had researched delirium, and 56.9% of the nurses stated that they felt confident about delirium management. While the nurses did have a good level of knowledge of the risk factors of delirium, the least known risk factors were those related to cardiac conditions. 99.2% of the intensive care nurses surveyed considered delirium to be an important factor in the treatment process, and 96.8% felt that nurses were particularly suitable for the management of delirium because they observed the patient more. The proportion of nurses who reported having problems with delirium management was 51.2%, while 90.2% stated that the main problem they experienced was the patient's withdrawal of medical equipment. Conclusion: The intensive care nurses who participated in the study were considered to have a intermediate level of knowledge of delirium. It is therefore suggested that, as delirium is frequently encountered in intensive care units, nurses should conduct further research and be better trained in order to improve their awareness and management skills related to this important condition.
Keywords
Ethical Statement
Study permission was obtained from the Health Sciences University Istanbul Mehmet Akif Ersoy Chest Heart and Vascular Surgery Training and Research Hospital Clinical Research Ethics Committee on 27/11/2018 (Decision numbered 2018-58). Informed voluntary consent was obtained from the nurses participating in the study.
References
- 1. Karaca Sivrikaya S, Sarıkaya S. Yoğun bakım hastalarında bası ülseri, önleme ve hemşirelik bakımı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2020;24(2):139-149.
- 2. Bölüktaş RP. Yoğun bakım ünitelerindeki yaşlı hastalarda deliryumun değerlendirilmesi, önlenmesi ve yönetimine ilişkin stratejiler. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2015;19(2):68-79.
- 3. Turan E, Manav G, Baran G. Çocuklarda deliryum belirleme formu: Delphi tekniği ile araştırma. J Psychiatric Nursing. 2021;2(1):50-58.
- 4. Özdemir L. Yoğun bakım hastasında deliryumun yönetimi ve hemşirenin sorumlulukları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(1): 0– 98.
- 5. Kılıç G, Kav S, Çevik B. Yoğun bakım ünitelerinde deliryumun kanıta dayalı olarak değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2022;15(2):227-232
- 6. Girgin Kelebek N, İşçimen R, Aydoğmuş İ, Bora S, Kocaeli Akkurt A, Kahveci F. Postoperatif deliryum etiyolojisinde tiroid fırtınası: Olgu sunumu. Türk Yoğun Bakım Dergisi. 2016;14:63-67.
- 7. Akıncı SB, Şahin A. Yoğun bakımda deliryum. Yoğun Bakım Dergisi. 2005;5(1):26-35.
- 8. Velthuijsen E, Zwakhalen S, Mulder W, Verhey F, Kempen G. Detection and management of hyperactive and hypoactive delirium in older patients during hospitalization: A retrospective cohort study evaluating daily practice. International Journal of Geriatric Psychiatry. 2018;33(11):1521-1529.
- 9. Uluşahin A. Depresyona genel yaklaşım. Türkiye Tıp Dergisi. 2003;10:79-88.
- 10. Bayram S, Usta E, Altınbaş Akkaş Ö, Şık T. Uzun süreli kurumsal bakım alan yaşlılarda ajitasyon davranışlarının ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Florence Nightingale Journal of Nursing. 2019;27(2):173-187.
- 11. Balcıoğlu YH, Balcıoğlu İ. Acil tıp pratiğinde saldırgan hastaya yaklaşım, psikiyatri dışı branşlarda karşılaşılan psikozlar. 5. Baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2007:8.
- 12. Topuz Ş, Doğan N. Bir üniversite hastanesinin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin deliryum konusuna ilişkin bilgi düzeyleri. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2012;14(3):21-26.
- 13. Özer KB, Ulusoy ZG, Kanlı İ, Tamam L. Deliryum. Çukurova Tıp Öğrenci Dergisi. 2021;1(2):61-68.
- 14. Akarsu Ayazoğlu T, Tür H, Bolat C, Özkaynak İ, Candan M. Yaşlılarda kardiyak cerrahi sonrası yoğun bakımda deliryum prevalansı ve risk faktörleri. Deneysel ve Klinik Tıp Dergisi. 2012;29(2):101-107.
- 15. Pan Y, Yan J, Jiang Z, Luo H, Zhang J, Yang K. Incidence, risk factors, and cumulative risk of delirium among icu patients: a case-control study. International Journal of Nursing Sciences. 2019;6(3):247-251.
- 16. Turna Ö, Gürsoy A. Yoğun bakım ünitelerinde fiziksel tespit kullanımı: Nedenler ve sonuçlar. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021;8(2):127-133.
- 17. Sarı N. Sağlık Çalışanlarının Yoğun Bakımlarda Deliryum Yönetimlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2015.
- 18. Çevik B, Akyüz E, Ersayın A, Uğurlu Z, Doğan N. Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin deliryum yönetimi konusunda farkındalıklarının belirlenmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2016;1(1):32-46.
- 19. Balcı H. Yoğun Bakım Hemşirelerinin Fiziksel Tespit Edici Kullanımına Yönelik Bilgi, Tutum ve Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2016.
- 20. Ateş A. Yoğun Bakım Ünitesinde Hemşirelik Tanılaması ile Deliryum Riskinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı Hemşirelik Esasları Bilim Dalı; 2012.
- 21. Temiz Z, Aydın Sayılan A. Yoğun bakım hemşirelerinin deliryum bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi: Tanımlayıcı çalışma. Türkiye Klinikleri J Nursing Sciences. 2021;13(4):751-758.
- 22. Çelik S, Kavrazlı S, Demircan E, Güven N, Durmuş Ö, Duran ES. Yoğun bakım hemşirelerinin fiziksel tespit kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve uygulamaları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;3(3):176-183.
- 23. Aktaş Y. Yoğun Bakım Hemşirelerinin Hastaların Psikolojik Bakım Gereksinimlerini Belirlemeye ve Uygulamaya Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2016.
- 24. Ose SO, Tjønnås MS, Kaspersen SL, Færevik H. One-year trial of 12- hour shifts in a non-intensive care unit and an intensive care unit in a public hospital: A qualitative study of 24 nurses experiences. BMJ Open. 2019;9(7):1-11.
- 25. Stanojevic C, Simic S, Milutinovic D. Health effects of sleep deprıvatıon on nurses workıng shıfts. Medicinski Pregled. 2016;69(5-6):183-188.
- 26. Zeki Ö. Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Deliryum Yönetimi Konusunda Düşünceleri ve Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı; 2013.
- 27. Çetin HB. Hemşirelerin Deliryum Yönetimine Yönelik Bilgi, Uygulamaları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Psikiyatri Hemşireliği Bilim Dalı; 2018.
- 28. Erel S. Yoğun Bakım Hastalarında Deliryum Risk Faktörleri ve Tedavi Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı; 2019.
- 29. Zümrüt EA, Evren Ş, Perihan EÖ. Sedasyon altındaki yoğun bakım hastalarında magnezyum düzeyleri ve deliryum gelişmesi üzerine olan etkileri. Türk Yoğun Bakım Dergisi. 2015;13(1),31-36.
- 30. Bayrak Kahraman B, Bostanoğlu H. İç hastalıkları yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin hasta iletişiminde yaşadıkları güçlüklerin saptanması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;15(4):236-243.
- 31. Efil S, Kurucu NM, Eser O. Beyin cerrahi yoğun bakımında takip edilen hastaların hasta yakını ziyaret sıklığının ve hemşire ile olan iletişimin hastanın iyileşmesine etkisi. Kocatepe Tıp Dergisi. 2011;12:151-155.
- 32. Baran S. Açık Kalp Cerrahisi Sonrası Yaşlılarda Deliryum. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2013
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Internal Diseases Nursing, ICU Nursing |
| Journal Section | Research |
| Authors | |
| Publication Date | April 30, 2025 |
| Submission Date | December 28, 2024 |
| Acceptance Date | April 16, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 29 Issue: 1 |
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License