Research Article
BibTex RIS Cite

One of the Ottoman Statesman: Mahmud Celaleddın Pasha (1838-1899)

Year 2025, Issue: 15, 63 - 89, 30.06.2025
https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1700053

Abstract

Mahmud Celaleddin Pasha was born on 1838 in the Vefa district of Istanbul.He is known as Mahmud Celaleddin Pasha Corluluzade, the fifth generation grandson of Çorlulu Ali Pasha. Mahmud Celaleddin Pasha, who continued Darul Maarif after Rüştiye Mektebi, started his civil service life by working as a mulazim at the Meclis-i Vala Mazbata Chamber He served as a Member of the Şura yı Devlet, Undersecretary of Internal Affairs, Amedi Kalemi, Minister of Finance, Governor of Hudavendigar, Minister of Commerce and Nafia, Deputy governor of Crete Province. Mahmud Celaleddin Pasha, who came to the fore with his works written in addition to the important tasks he had, died on January 19, 1899. In this study, the life of Mahmud Celaleddin Pasha is examined in the light of the official duties he undertook and the works he wrote, and it is desired to emphasize the versatility of the statesmen of the period

References

  • “Şefik Mehmed Efendi”. 2010. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.38, ss.415-417). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
  • Esenbel, A. (1950). Kardeşinin Kalemiyle Paris Sefiri Salih Münir Paşa. Tarih Dünyası Dergisi, C.2 (S.15).
  • Aktaş N. (1991). Amedci. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.3, ss.12). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
  • Akyıldız A. (2015). Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Akyıldız A. (2011). Tercüme Odası. DİA. (C.40, ss.504-506). İstanbul.
  • Akyıldız A. (2010). Şura-yı Devlet. DİA. (C.39, ss. 236-239). İstanbul.
  • Beydilli K. (2020). Mühendishane-i Bahri Hümayun. DİA. (C.31, ss.513-514).Ankara.
  • Beydilli K. (2020). Mühendishane-i Berri Hümayun. DİA .(C.31, ss.515-516).Ankara.
  • Bursalı Mehmed Tahir Bey (1975). Şefik Mehmed Efendi (Vak’anüvis Musarrif-Zade). Osmanlı Müellifleri. (C.3,ss.143). İ. Özen (hzl).İstanbul: Meral Yayınevi.
  • Demiroğlu F.(1955). Abdülhamid’e Verilen Jurnaller. İstanbul:Tarih Kütüphanesi Yayınları..
  • Esenbel, A. (1950). Oğlunun Kalemiyle Mahmut Celaleddin Paşa. Tarih Dünyası Dergisi. (C.2, ss. 583-584-585, 602). (S14).
  • Hızlı K. (2020). Paris Büyükelçisi Salih Münir Paşa’nın (Çorlu) Hayatı Ve Faaliyetleri (1857- 1939). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
  • İkdam Gazetesi, 8 Kanun-i Sani 1314
  • İnal, M. K. (1958). Hoş Sada. İstanbul: Maarif Basımevi.
  • İnal, M. K. (1969). Celalüddin Paşa. Son Asır Türk Şairleri. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. s.205-208.
  • İnalcık H. (1992). Bursa. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.6,ss. 445-449). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
  • İşli, E. N. (1999). İstanbul Mezartaşlarının Yaşamöyküleri Açısından Önemi. Kitap-lık. (S.36, ss. 214-219).
  • Jules Payot (1908). La Morale à l'École. Paris: Lıbraırıe Armand Colın.
  • Koçoğlu T. (2016). 18. Asırda Yazılmış Münşiyâne/Üslûb-I Âlî Nesir Ve Mensur Muammâ Örneği Bir Eser: Şefîk- Nâme. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi [Journal Of Academic Literature], (S.3, ss.101-112).
  • Koçver A. (2008). Mahmud Celaleddin Paşa Divanı İnceleme-Metin. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Mahmud Celaleddin Paşa (1327).Ahlâk Vazife-i Şahsiyye ve İctimaiyye. İstanbul:Matbaa-i Hayriye,
  • Mahmud Celaleddin Paşa (1879). Girid İhtilâli Tarihi. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonu.
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1289). Ravzatü’l Kâmilîn- Şerh-i Şefikname. Marmara Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonu.
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1312). Münşeât-ı Mahmud Celaleddin Paşa. Dersaadet:Matbaa-i Osmaniye.
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1326). Mir’ât-ı Hakîkat. Dersaadet:Matbaa-i Osmaniye. (C.1-2-3).
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1983). Mir’ât-ı Hakîkat. İ. Miroğlu (hzl). İstanbul:Berekat Yayınevi.
  • Mahmud Celaleddin Paşa.,Mecmûa-yı Eş’âr.
  • Mehmed Süreyya. (1996). Aziz Mehmed Efendi. Sicill-i Osmani. (C.2,ss.346).N. Akbayar (hzl.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları,
  • Özcan, A. (2003). Mahmud Celâleddin Paşa. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.27,ss.360). Ankara: İslam Araştırmaları Merkezi,
  • Öztuna Y. (1974). Türk Musikisi Ansiklopedisi. (C.2, ss.3). (1.Kısım). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi,
  • Pakalın M. Z. (1971). Mülazemet. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. (C.2). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Pakalın M. Z. (1972). Reîs-ül-Küttâb. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. (C.3). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Pakalın, M. Z. (1977). Maliye Teşkilatı Tarihi. Ankara: Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayını.
  • Salih Münir Paşa (2015). Geçmiş Zamanlar. A. Birinci (hzl), Ankara: TTK Yayınları.
  • Topuz, E. (2018). Siyasi İstikrar ve İçtimai Sıhhat Bağlamında Osmanlı Devleti’nde Geleneksel Eğitim Kurumları. İstanbul: Libra Kitap.
  • Topuz, E. (2018), “İstirahat-ı Raiyyet ve Te’yid-i Rabıta-ı Payitaht” Bağlamında Osmanlı Devletinde Aşiret ve Mektep İlişkisi (1880-1908). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Dergisi. (S.42, ss. 345-358).
  • Tukin C. (1996). Girit. DİA. (C.14,ss. 85-93).İstanbul.
  • Uzunçarşılı İ.H. (1988). Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı. Ankara: TTK Yayınları,

Osmanlı Ricâl-i Devleti’nden Bir Zât: Mahmud Celaleddin Paşa (1838-1899)

Year 2025, Issue: 15, 63 - 89, 30.06.2025
https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1700053

Abstract

Mahmud Celaleddin Paşa, 1838 tarihinde İstanbul’un Vefa semtinde doğmuştur. Çorlulu Ali Paşa’nın beşinci kuşak torunu olan Mahmud Celaleddin Paşa, Çorluluzâde olarak anılmaktadır. Rüştiye Mektebi’nin ardından Darü’l Maarife devam eden Mahmud Celaleddin Paşa, memuriyet hayatına Meclis-i Vâlâ Mazbata Odası’nda mülazım olarak çalışarak başladı. Şûrâ-yı Devlet Üyeliği, Dâhiliye Müsteşarlığı, Âmedî Kalemi, Maliye Nâzırlığı, Hüdavendigar Valiliği, Ticaret ve Nafia Nâzırlığı, Girit Vilayeti vali vekilliği gibi görevlerde bulundu. Bulunduğu önemli görevlerin yanısıra yazmış olduğu eserlerle de ön plana çıkan Mahmud Celaleddin Paşa, 19 Ocak 1899 yılında vefat etmiştir. Bu çalışmada, Mahmud Celaleddin Paşa'nın hayatı; üstlendiği memuriyetler ve kaleme aldığı eserler ışığında incelenerek, dönemin devlet adamlarının çok yönlülüğü vurgulanmak istenmektedir.

References

  • “Şefik Mehmed Efendi”. 2010. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.38, ss.415-417). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
  • Esenbel, A. (1950). Kardeşinin Kalemiyle Paris Sefiri Salih Münir Paşa. Tarih Dünyası Dergisi, C.2 (S.15).
  • Aktaş N. (1991). Amedci. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.3, ss.12). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
  • Akyıldız A. (2015). Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Akyıldız A. (2011). Tercüme Odası. DİA. (C.40, ss.504-506). İstanbul.
  • Akyıldız A. (2010). Şura-yı Devlet. DİA. (C.39, ss. 236-239). İstanbul.
  • Beydilli K. (2020). Mühendishane-i Bahri Hümayun. DİA. (C.31, ss.513-514).Ankara.
  • Beydilli K. (2020). Mühendishane-i Berri Hümayun. DİA .(C.31, ss.515-516).Ankara.
  • Bursalı Mehmed Tahir Bey (1975). Şefik Mehmed Efendi (Vak’anüvis Musarrif-Zade). Osmanlı Müellifleri. (C.3,ss.143). İ. Özen (hzl).İstanbul: Meral Yayınevi.
  • Demiroğlu F.(1955). Abdülhamid’e Verilen Jurnaller. İstanbul:Tarih Kütüphanesi Yayınları..
  • Esenbel, A. (1950). Oğlunun Kalemiyle Mahmut Celaleddin Paşa. Tarih Dünyası Dergisi. (C.2, ss. 583-584-585, 602). (S14).
  • Hızlı K. (2020). Paris Büyükelçisi Salih Münir Paşa’nın (Çorlu) Hayatı Ve Faaliyetleri (1857- 1939). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
  • İkdam Gazetesi, 8 Kanun-i Sani 1314
  • İnal, M. K. (1958). Hoş Sada. İstanbul: Maarif Basımevi.
  • İnal, M. K. (1969). Celalüddin Paşa. Son Asır Türk Şairleri. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. s.205-208.
  • İnalcık H. (1992). Bursa. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.6,ss. 445-449). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi.
  • İşli, E. N. (1999). İstanbul Mezartaşlarının Yaşamöyküleri Açısından Önemi. Kitap-lık. (S.36, ss. 214-219).
  • Jules Payot (1908). La Morale à l'École. Paris: Lıbraırıe Armand Colın.
  • Koçoğlu T. (2016). 18. Asırda Yazılmış Münşiyâne/Üslûb-I Âlî Nesir Ve Mensur Muammâ Örneği Bir Eser: Şefîk- Nâme. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi [Journal Of Academic Literature], (S.3, ss.101-112).
  • Koçver A. (2008). Mahmud Celaleddin Paşa Divanı İnceleme-Metin. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Mahmud Celaleddin Paşa (1327).Ahlâk Vazife-i Şahsiyye ve İctimaiyye. İstanbul:Matbaa-i Hayriye,
  • Mahmud Celaleddin Paşa (1879). Girid İhtilâli Tarihi. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonu.
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1289). Ravzatü’l Kâmilîn- Şerh-i Şefikname. Marmara Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonu.
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1312). Münşeât-ı Mahmud Celaleddin Paşa. Dersaadet:Matbaa-i Osmaniye.
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1326). Mir’ât-ı Hakîkat. Dersaadet:Matbaa-i Osmaniye. (C.1-2-3).
  • Mahmud Celaleddin Paşa. (1983). Mir’ât-ı Hakîkat. İ. Miroğlu (hzl). İstanbul:Berekat Yayınevi.
  • Mahmud Celaleddin Paşa.,Mecmûa-yı Eş’âr.
  • Mehmed Süreyya. (1996). Aziz Mehmed Efendi. Sicill-i Osmani. (C.2,ss.346).N. Akbayar (hzl.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları,
  • Özcan, A. (2003). Mahmud Celâleddin Paşa. Diyanet İslam Ansiklopedisi. (C.27,ss.360). Ankara: İslam Araştırmaları Merkezi,
  • Öztuna Y. (1974). Türk Musikisi Ansiklopedisi. (C.2, ss.3). (1.Kısım). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi,
  • Pakalın M. Z. (1971). Mülazemet. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. (C.2). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Pakalın M. Z. (1972). Reîs-ül-Küttâb. Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. (C.3). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Pakalın, M. Z. (1977). Maliye Teşkilatı Tarihi. Ankara: Maliye Bakanlığı Tetkik Kurulu Yayını.
  • Salih Münir Paşa (2015). Geçmiş Zamanlar. A. Birinci (hzl), Ankara: TTK Yayınları.
  • Topuz, E. (2018). Siyasi İstikrar ve İçtimai Sıhhat Bağlamında Osmanlı Devleti’nde Geleneksel Eğitim Kurumları. İstanbul: Libra Kitap.
  • Topuz, E. (2018), “İstirahat-ı Raiyyet ve Te’yid-i Rabıta-ı Payitaht” Bağlamında Osmanlı Devletinde Aşiret ve Mektep İlişkisi (1880-1908). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Dergisi. (S.42, ss. 345-358).
  • Tukin C. (1996). Girit. DİA. (C.14,ss. 85-93).İstanbul.
  • Uzunçarşılı İ.H. (1988). Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı. Ankara: TTK Yayınları,
There are 38 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Late Modern Ottoman History
Journal Section Araştırma Makaleleri
Authors

Feyza Mücahitoğlu 0000-0003-2048-2150

Early Pub Date June 29, 2025
Publication Date June 30, 2025
Submission Date May 15, 2025
Acceptance Date June 28, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 15

Cite

APA Mücahitoğlu, F. (2025). Osmanlı Ricâl-i Devleti’nden Bir Zât: Mahmud Celaleddin Paşa (1838-1899). Vankulu Sosyal Araştırmalar Dergisi(15), 63-89. https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1700053