Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Asymmetric Causality Between Inflation and Public Expenditures in Türkiye: Evidence from 1979 to 2023

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 155 - 169, 31.07.2025

Yasin Karadeniz

https://doi.org/10.22466/acusbd.1674032

Öz

This paper aims to investigate the relationship between public expenditures and inflation in Türkiye over the period 1979–2023. To this end, the study employs the Hacker–Hatemi-J symmetric causality test and the Hatemi-J asymmetric causality test methods. The results of the asymmetric causality analysis indicate that positive shocks in the growth rates of current, investment, and transfer expenditures do not cause inflation. However, there is evidence of a causal relationship running from positive shocks in inflation to positive shocks in current and investment expenditures. Moreover, the findings reveal a causal relationship between negative shocks in investment expenditure growth and negative shocks in inflation. However, the results indicate that there is no causal relationship from either positive or negative shocks in transfer expenditures to inflation. Additionally, the symmetric causality results suggest a bidirectional causal relationship between inflation and transfer expenditures, as well as a unidirectional causality running from inflation to current expenditures. Overall, the results suggest that public expenditures were not inflationary during the examined period. On the contrary, they may serve as an effective tool for curbing inflation. Nevertheless, the presence of asymmetric causality from public investment expenditures to inflation implies that underemployment conditions may persist in the economy.

Anahtar Kelimeler

Inflation Public Expenditure Asymmetric Causality

Kaynakça

  • Afonso, A., Şen H., & Kaya, A. (2021). Government size, unemployment and inflation nexus in eight large emerging market economies. Hacienda Pública Española / Review of Public Economics, 235(1), 133-170.
  • Attari, M. I. J., & Javed, A. Y. (2013). Inflation, economic growth and government expenditure of pakistan: 1980-2010. Procedia Economics and Finance, 5, 58-67.
  • Bayrak, M. ve Kanca, O. C. (2013). Türkiye’de 1970-2011 yılları arasında oluşan ekonomik ve siyasi gelişmelerin seyri. Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-20.
  • Bölükbaş, M. ve Alp, M. (2018). Türkiye’de enflasyon ve kamu harcamaları arasındaki ilişki:1960-2017 dönemi için bir analiz. IV. International Caucasus-Central Asia Foreign Trade and Logistics Congress, September, 7-8, Didim-Aydın, 1121- 1132.
  • Büyükbaşaran, T. Cebi, C. ve Yılmaz, E. (2020). Interaction of monetary and fiscal policies in turkey. Central Bank Review, 20(4), 193-203.
  • Ceyhan, M. S. ve Akdağ, H. (2022). Kamu harcamaları ve makroekonomik göstergeler arasındaki nedensellik ilişkisi: bric-t ülkeleri. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 7(1), 100- 118.
  • Çadırcı, Ç. ve Kaya, L. (2024). Enflasyon ve döviz kuru etkisi altında kamu harcamaları ve dış borç ilişkisi: türkiye için simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. KOCATEPE İİBFD, 26(2), 222-237.
  • Ersin, İ. ve Kırca, M. (2024). Türkiye’de cari transfer harcamalarının enflasyon üzerindeki etkisi: kesirli frekanslı fourier ARDL sınır testi ile analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(3), 887 – 905.
  • Friedman, M. (1969). The optimum quantity of money and other essays. Aldine Publishing Company.
  • Güneş, H. (2020). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme ve enflasyona etkisi: 28 oecd ülkesi için bir panel veri analizi. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(2), 1-15.
  • Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489–1500.
  • Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical Economics, 43(1), 447-456.
  • Hussain, M. I., & Zafar, T. (2018). The interrelationship between money supply, inflation, public expenditure and economic growth. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 7(1), 1-24.
  • Kanca, O. C. ve Bayrak, M. (2016). Kamu harcamalarının Türkiye’de bazı makro ekonomik değişkenler üzerine etkisi. Maliye Finans Yazıları, 106, 169-212.
  • Kekeç, H. M. ve Arslan, M. (2023). Kamu Harcamalarının Makro değişkenlere etkisinin araştırılması üzerine ampirik bir uygulama: türkiye örneği. EKEV Akademi Dergisi, (93), 227-240.
  • Korkmaz, S., & Güvenoğlu, H. (2021). The relationship between government expenditures, economic growth and ınflation in oecd countries. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 490-498.
  • Lerner, A. P. (1943). Functional finance and the federal debt. Social Research, 10(1), 38–51.
  • Miller, P. J. (1983). Higher Deficit policies lead to higher inflation. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review (Winter 1983): 8-19.
  • Ng, S., & Perron, P. (2001). Lag length selection and the construction of unit root tests with good size and power. Econometrica, 69(6), 1519–1554.
  • Olayungbo, D. O. (2013). Government spending and inflation in nigeria: an asymmetry causality Test. International Journal of Humanities and Management Sciences (IJHMS), 1(4), 238-242.
  • Öksüz, M. ve Aydın, M. (2023). Türkiye’de sosyal harcamaların makroekonomik etkileri: 1990 sonrası kriz dönemleri özelinde bir analiz. International Journal of Social Inquiry, 16(1), 275-296.
  • Roşoiu, I. (2015). The impact of the government revenues and expenditures on the economic growth. Procedia Economics and Finance, 32, 526-533.
  • Shifaniya, A. J. F., Hettiarachchi, K. H. I. S., Weeraddana, M. N., & Parmila, N. S. (2022). The impact of government expenditure on inflation: evidence from sri lanka and india. Sri Lankan Journal of Banking and Finance, 5(1), 101-118.
  • Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2024). Ekonomik ve sosyal göstergeler; yıllık programlar. https://www.sbb.gov.tr/ adresinden 21.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (1999b). 2000 Yılı Enflasyonu Düşürme Programı: Kur ve Para Politikası Uygulaması, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/555855c8-90e0-4740-9188-e5b03bdc96a8 /baskan_ParaPol00.pdf?MOD=AJPERES adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (1998). 1998 Yılı Para Politikası Uygulaması. https://www.tcmb.gov.tr/ wps/wcm/connect/fda0f0a0-7e3e-42df-a7bd-c8167dc81b62/1998_Ercel.pdf?MOD =AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-fda0f0a0-7e3e-42df-a7bd-c8167dc81b62-m3fBeKg adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (1999a). Enflasyonla Mücadele Işığında Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/729e109d-7a31-443a-a4f8-d80d74a342d5/ Gelismeler.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-729e109d-7a31-443a-a4f8-d80d74a342d5-m3fBeKj adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (2002). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2002 Yıllık Rapor. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Yillik+Rapor/ adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (2003). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2002 Yıllık Rapor. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Yillik+Rapor/ adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (2024). Tüm Seriler. https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket adresinden 21.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995) Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes, Journal of Econometrics, 66, 225–50.
  • Ulusoy, A. ve Yiğit, N. (2016). Türkiye’de kamu harcamaları enflasyon ilişkisinin ampirik analizi: 1990- 2015 Dönemi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 0(12), 375- 390.

Türkiye’de Enflasyon ile Kamu Harcamaları Arasındaki Asimetrik Nedensellik İlişkisi: 1979-2023 Döneminden Kanıtlar

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 155 - 169, 31.07.2025

Yasin Karadeniz

https://doi.org/10.22466/acusbd.1674032

Öz

Bu çalışma, 1979-2023 döneminde Türkiye’de kamu harcamaları ile enflasyon arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla çalışmada, Hacker-Hatemi-J Simetrik Nedensellik Testi ile Hatemi-J Asimetrik Nedensellik Testi yöntemi kullanılmaktadır. Yapılan asimetrik nedensellik testi sonuçları gerek cari gerek yatırım gerekse transfer harcamalarının büyüme oranlarındaki pozitif şokların enflasyonu etkilemediğini göstermektedir. Buna karşılık enflasyonda meydana gelen pozitif şoklardan cari harcamalar ile yatırım harcamalarının pozitif şoklarına doğru bir nedensel ilişki tespit edilmektedir. Ayrıca yatırım harcamalarının büyümesinde meydana gelen negatif şoklardan da enflasyonun negatif şoklarına doğru bir nedensellik söz konusudur. Bununla birlikte sonuçlar, transfer harcamalarının pozitif ve negatif şoklarından enflasyona doğru herhangi bir nedensellik ilişkisi olmadığını ortaya koymaktadır. Ek olarak simetrik nedensellik sonuçları da enflasyon ile transfer harcamaları arasında çift yönlü bir nedenselliğe; enflasyon ile cari harcamalar arasında ise tek yönlü bir nedenselliğe işaret etmektedir. Sonuçta, elde edilen bulgulara göre incelenen dönemde kamu harcamalarının enflasyonist olmadığını; buna karşılık enflasyonu düşürmek için elverişli bir araç olduğunu söylemek mümkündür. Bununla birlikte kamu yatırım harcamalarından enflasyona doğru tespit edilen asimetrik nedensellik ise ekonomide eksik istihdam durumunun varlığını ima etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon Kamu Harcamaları Asimetrik Nedensellik

Kaynakça

  • Afonso, A., Şen H., & Kaya, A. (2021). Government size, unemployment and inflation nexus in eight large emerging market economies. Hacienda Pública Española / Review of Public Economics, 235(1), 133-170.
  • Attari, M. I. J., & Javed, A. Y. (2013). Inflation, economic growth and government expenditure of pakistan: 1980-2010. Procedia Economics and Finance, 5, 58-67.
  • Bayrak, M. ve Kanca, O. C. (2013). Türkiye’de 1970-2011 yılları arasında oluşan ekonomik ve siyasi gelişmelerin seyri. Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-20.
  • Bölükbaş, M. ve Alp, M. (2018). Türkiye’de enflasyon ve kamu harcamaları arasındaki ilişki:1960-2017 dönemi için bir analiz. IV. International Caucasus-Central Asia Foreign Trade and Logistics Congress, September, 7-8, Didim-Aydın, 1121- 1132.
  • Büyükbaşaran, T. Cebi, C. ve Yılmaz, E. (2020). Interaction of monetary and fiscal policies in turkey. Central Bank Review, 20(4), 193-203.
  • Ceyhan, M. S. ve Akdağ, H. (2022). Kamu harcamaları ve makroekonomik göstergeler arasındaki nedensellik ilişkisi: bric-t ülkeleri. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 7(1), 100- 118.
  • Çadırcı, Ç. ve Kaya, L. (2024). Enflasyon ve döviz kuru etkisi altında kamu harcamaları ve dış borç ilişkisi: türkiye için simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. KOCATEPE İİBFD, 26(2), 222-237.
  • Ersin, İ. ve Kırca, M. (2024). Türkiye’de cari transfer harcamalarının enflasyon üzerindeki etkisi: kesirli frekanslı fourier ARDL sınır testi ile analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(3), 887 – 905.
  • Friedman, M. (1969). The optimum quantity of money and other essays. Aldine Publishing Company.
  • Güneş, H. (2020). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme ve enflasyona etkisi: 28 oecd ülkesi için bir panel veri analizi. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(2), 1-15.
  • Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489–1500.
  • Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical Economics, 43(1), 447-456.
  • Hussain, M. I., & Zafar, T. (2018). The interrelationship between money supply, inflation, public expenditure and economic growth. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 7(1), 1-24.
  • Kanca, O. C. ve Bayrak, M. (2016). Kamu harcamalarının Türkiye’de bazı makro ekonomik değişkenler üzerine etkisi. Maliye Finans Yazıları, 106, 169-212.
  • Kekeç, H. M. ve Arslan, M. (2023). Kamu Harcamalarının Makro değişkenlere etkisinin araştırılması üzerine ampirik bir uygulama: türkiye örneği. EKEV Akademi Dergisi, (93), 227-240.
  • Korkmaz, S., & Güvenoğlu, H. (2021). The relationship between government expenditures, economic growth and ınflation in oecd countries. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 490-498.
  • Lerner, A. P. (1943). Functional finance and the federal debt. Social Research, 10(1), 38–51.
  • Miller, P. J. (1983). Higher Deficit policies lead to higher inflation. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review (Winter 1983): 8-19.
  • Ng, S., & Perron, P. (2001). Lag length selection and the construction of unit root tests with good size and power. Econometrica, 69(6), 1519–1554.
  • Olayungbo, D. O. (2013). Government spending and inflation in nigeria: an asymmetry causality Test. International Journal of Humanities and Management Sciences (IJHMS), 1(4), 238-242.
  • Öksüz, M. ve Aydın, M. (2023). Türkiye’de sosyal harcamaların makroekonomik etkileri: 1990 sonrası kriz dönemleri özelinde bir analiz. International Journal of Social Inquiry, 16(1), 275-296.
  • Roşoiu, I. (2015). The impact of the government revenues and expenditures on the economic growth. Procedia Economics and Finance, 32, 526-533.
  • Shifaniya, A. J. F., Hettiarachchi, K. H. I. S., Weeraddana, M. N., & Parmila, N. S. (2022). The impact of government expenditure on inflation: evidence from sri lanka and india. Sri Lankan Journal of Banking and Finance, 5(1), 101-118.
  • Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2024). Ekonomik ve sosyal göstergeler; yıllık programlar. https://www.sbb.gov.tr/ adresinden 21.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (1999b). 2000 Yılı Enflasyonu Düşürme Programı: Kur ve Para Politikası Uygulaması, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/555855c8-90e0-4740-9188-e5b03bdc96a8 /baskan_ParaPol00.pdf?MOD=AJPERES adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (1998). 1998 Yılı Para Politikası Uygulaması. https://www.tcmb.gov.tr/ wps/wcm/connect/fda0f0a0-7e3e-42df-a7bd-c8167dc81b62/1998_Ercel.pdf?MOD =AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-fda0f0a0-7e3e-42df-a7bd-c8167dc81b62-m3fBeKg adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (1999a). Enflasyonla Mücadele Işığında Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/729e109d-7a31-443a-a4f8-d80d74a342d5/ Gelismeler.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-729e109d-7a31-443a-a4f8-d80d74a342d5-m3fBeKj adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (2002). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2002 Yıllık Rapor. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Yillik+Rapor/ adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (2003). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2002 Yıllık Rapor. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Yillik+Rapor/ adresinden 26.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • TCMB (2024). Tüm Seriler. https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket adresinden 21.10.2024 tarihinde alınmıştır.
  • Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995) Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes, Journal of Econometrics, 66, 225–50.
  • Ulusoy, A. ve Yiğit, N. (2016). Türkiye’de kamu harcamaları enflasyon ilişkisinin ampirik analizi: 1990- 2015 Dönemi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 0(12), 375- 390.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Maliye Politikası, Kamu Maliyesi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Yasin Karadeniz 0000-0003-3087-3729

Yayımlanma Tarihi 31 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 11 Nisan 2025
Kabul Tarihi 12 Temmuz 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 11 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Karadeniz, Y. (2025). Türkiye’de Enflasyon ile Kamu Harcamaları Arasındaki Asimetrik Nedensellik İlişkisi: 1979-2023 Döneminden Kanıtlar. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 155-169. https://doi.org/10.22466/acusbd.1674032
 Kapak Resmi İndir

Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi

ACUSBD, Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC) ile lisanslanmıştır.