Öz
Although the history is very old a community in the Ottoman Palace organization was called musâhib. There was not much information about the musâhibs until the 19th century although their names are frequently mentioned in the history books. The new documents that the Ottoman Archive put into service on this subject made the subject more understandable. The biggest truth that emerges from these documents is that musâhibs were dealing with music more often. Therefore, it has been understood that most of the people who were recorded as musâhibs for the last 200 years were hânende, sâzende or a great composer. The second truth revealed by the archive documents is the fact that these people called musâhibs were two classes.
Anahtar Kelimeler
Musâhib Evliya Çelebi Hubbî Hanım Şükrullah II. Mahmud İsmail Dede Hattat Hüseyin Said Efendi Abdi Bey (Küpeli Çavuş)
Kaynakça
- Aksun, Z. N. (1994). Osmanlı Tarihi. Ötüken Yayınları.
- Alparslan, A. (1999). Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. İstanbul: Promat Matbaası, Yapı Kredi Yayınları.
- Arslan, M. (2000). Osmanlı Edebiyat, Tarih, Kültür Makaleleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Doğan, M. (2002). Osmanlı İmparatorluğu’nda Makam Vergisi Caize. İstanbul: Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi sayı 7 (2002).
- Ekdal, M. (2005). Kapalı Hayat Kutusu Kadıköy Konakları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Çelebi, E. (1898). Seyahatname (A. Cevdet, Neşr.). Dersaadet: İkdam Matbaası.
- Gürani, D. (1998). Alevilikte Ön Bilgiler, Cem ve Zâkirlik. İstanbul: Kayhan Matbaacılık.
- Hızır İlyas Efendi. (1860). Tarih-i Enderûn (Letâif-i Vekaayi’-i Enderuniyye). Dersaadet:
- Dâru’t-tıba’ati’l-âmire.
- İpşirli, M. (2020). Musahib. Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 31, ss. 230-231). Ankara: TDV Yayınları.
- Osmanoğlu, A. (1960). Babam Abdülhamid. İstanbul.
- Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul.
- Rado, Ş. (1984). Türk hattatları [Kitabın sonundaki tablo]. İstanbul: Tifdruk Matbaası.
- Şemsettin Sami. (1901). Kamus-i Türkî. Dersaadet.
- Uzun, M. (1998). “Hubbî” Diyanet İslam Ansiklopedisi. İstanbul.
- Uzunçarşılı, İ. H. (1945). Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilatı. Ankara: TTK.
- Ünal, M. A. (2011). Osmanlı Tarih Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, I. Baskı, Eren Ofset.
- Ünüvar, S. (1964). Saray Hatıralarım. İstanbul.
Öz
Tarihi çok eski olmakla beraber Osmanlı saray teşkilatında da yer alan bir zümreye musâhib adı veriliyordu. Tarih kitaplarında adları çok geçse de musâhiblerin XVIII, bilhassa da XIX. Asra kadar haklarında fazla bir bilgi bulunmuyordu. Osmanlı Arşivi’nin bu konuda hizmete sunduğu yeni belgeler konuyu daha anlaşılır hale getirdi. Bu belgelerden ortaya çıkan en büyük gerçek musâhiblerin daha çok mûsikî ile uğraşan kimseler olduğunu açığa çıkardı. Dolayısıyla son 200 senedir musâhib olarak kayda geçen zevatın çok büyük bir kısmının hânende, sâzende veya büyük bir besteci olduğu anlaşıldı. Arşiv belgelerinin ortaya çıkardığı bir ikinci gerçekse musâhib adı verilen bu zümrenin iki sınıf olduğu görüldü.
Anahtar Kelimeler
Musâhib Evliya Çelebi Hubbî Hanım Şükrullah II. Mahmud İsmail Dede Hattat Hüseyin Said Efendi Abdi Bey (Küpeli Çavuş).
Kaynakça
- Aksun, Z. N. (1994). Osmanlı Tarihi. Ötüken Yayınları.
- Alparslan, A. (1999). Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. İstanbul: Promat Matbaası, Yapı Kredi Yayınları.
- Arslan, M. (2000). Osmanlı Edebiyat, Tarih, Kültür Makaleleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Doğan, M. (2002). Osmanlı İmparatorluğu’nda Makam Vergisi Caize. İstanbul: Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi sayı 7 (2002).
- Ekdal, M. (2005). Kapalı Hayat Kutusu Kadıköy Konakları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Çelebi, E. (1898). Seyahatname (A. Cevdet, Neşr.). Dersaadet: İkdam Matbaası.
- Gürani, D. (1998). Alevilikte Ön Bilgiler, Cem ve Zâkirlik. İstanbul: Kayhan Matbaacılık.
- Hızır İlyas Efendi. (1860). Tarih-i Enderûn (Letâif-i Vekaayi’-i Enderuniyye). Dersaadet:
- Dâru’t-tıba’ati’l-âmire.
- İpşirli, M. (2020). Musahib. Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 31, ss. 230-231). Ankara: TDV Yayınları.
- Osmanoğlu, A. (1960). Babam Abdülhamid. İstanbul.
- Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul.
- Rado, Ş. (1984). Türk hattatları [Kitabın sonundaki tablo]. İstanbul: Tifdruk Matbaası.
- Şemsettin Sami. (1901). Kamus-i Türkî. Dersaadet.
- Uzun, M. (1998). “Hubbî” Diyanet İslam Ansiklopedisi. İstanbul.
- Uzunçarşılı, İ. H. (1945). Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilatı. Ankara: TTK.
- Ünal, M. A. (2011). Osmanlı Tarih Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, I. Baskı, Eren Ofset.
- Ünüvar, S. (1964). Saray Hatıralarım. İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Arşiv, Bilgi Etkileşimi, Eleştirel Miras, Müze ve Arşiv Çalışmaları |
| Bölüm | İnceleme Yazıları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 3 Şubat 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 12 Sayı: 1 |
