SANIĞIN DURUŞMADA HAZIR BULUNMA HAKKINDAN FERAGAT ETMESİNİN MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI SORUNUNA SEGBİS ÖZELİNDEN BİR BAKIŞ
Öz
Yargılama yapılabilmesi için varlığı aranan şartlar olarak nitelendirilen yargılama şartlarından birisini oluşturan sanığın duruşmada hazır bulunması kuralının özellikle ses ve görüntü bilişim sistemi (SEGBİS) yöntemi kullanılan bazı yargılamalarda ihlal edildiği görülmektedir. Bu kapsamda SEGBİS yönteminin kullanıldığı yargılamalarla ilgili olarak gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gerek Anayasa Mahkemesi gerek Yargıtay tarafından verilmiş çok sayıda karar mevcuttur. Bununla birlikte araştırma konusunun sınırlarını aşmamak adına mevcut çalışmada, SEGBİS ile ilgili ayrıntılı açıklamalarda bulunulmamış, yalnızca SEGBİS aracılığıyla sorgusunun yapılmasına veya duruşmalara katılmasına karar verilen sanığın, duruşmada hazır bulunma hakkının ihlal edilip edilmediği meselesi üzerinde durulmuştur. Çalışmada ayrıca sanığın duruşmada hazır bulunma hakkından feragat edip edemeyeceği, şayet feragat edebileceği kabul edilecek olursa bunun örtülü bir şekilde gerçekleştirilebilmesinin mümkün olup olmadığı, son olarak da SEGBİS tekniği kullanımının sanığın duruşmada hazır bulunma hakkı açısından nasıl anlamlandırılacağı sorularına mahkemelerin görüşleri de ortaya konulmak suretiyle cevap aranmıştır.
Anahtar Kelimeler
Adil yargılanma hakkı savunma hakkı SEGBİS duruşmada hazır bulunma hakkı AİHM AİHS
Kaynakça
- Ateş B, “Adil Yargılanma Hakkı Kapsamında Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve SEGBİS Sistemi”, Yıl 13, Sayı 51, Temmuz 2022, TAAD, ss.443-482.
- Beulke W, Strafprozessrecht, 11. Auflage, C.F. Müller, Heidelberg, 2010.
- Çatlı M/Demir Elifsu Beyza, “Pandemi Döneminde Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması ve SEGBİS”, 2021/2, Bilişim Hukuku Dergisi, ss.230-265.
- Doğan İ/Bozdağ A, “Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi”, 2023, 22(3), Gaziantep University Journal of Social Sciences, ss.1004-1020.
- Ersoy U, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2024.
- İnceoğlu S, Adil Yargılanma Hakkı (Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-4), Ankara 2019.
- Şahin C/Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
- Karlsruher Kommentar zur Strafprozessordnung mit GVG, EGGVG und EMRK, 7. Auflage, Münih, 2013.
- Kühne H H, Strafprozessrecht, 8. Auflage, Heidelberg, 2010.
- Löwe-Rosenberg, Die Strafprozeßordnung und das Gerichtsverfassungsgesetz, Großkommentar, 27. Auflage, Band 6 (§§212-255a), Berlin-Boston, 2019.
- Meyer-Goßner L, Strafprozessordnung, 53. Auflage, Münih, 2010.
- Özbek V Ö/Doğan K/Bacaksız P, Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
- Roxin C, Strafverfahrensrecht, 25. Auflage, Münih, 1998.
- Sanıvar R, “Ceza Muhakemesinde SEGBİS (Video Konferans Yönteminin) Kullanılması ve COVID 19 Pandemisi Sürecinde Uygulanabilirliği ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin SEGBİS Uygulamasına İlişkin Yaklaşımı: Adil Yargılanma Hakkı Çerçevesinde Marcello/İtalya İçtihat Kararı Işığında Belirlenen Kriterler”, C. XVIII, S.2 (2021), YÜHFD, ss.1615-1666.
- Sarıtaş E, “Ceza Muhakemesinde Sanığın Yokluğunda Duruşma”, İstanbul Hukuk Mecmuası, 78 (3), ss.1525-1591.
- Satzger H/Schluckebier W/Widmaier G, Strafprozessordnung, Köln, 2014.
- Taner F G, Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği, Ankara 2019.
- Yerdelen E, “Ceza Muhakemesinde Videokonferans Yönteminin (SEGBİS) Kullanımı”, 2019/2, Bilişim Hukuku Dergisi, ss.271-287.
- Yerdelen E/Taş B, “SEGBİS Kullanımında ‘Zorunlu’ KavramıC. 18, S. 51, Nisan 2023, .” Ceza Hukuku Dergisi (CHD), ss.17-34.
- Yurtcan E, Ceza Yargılaması Hukuku, 16. Bası, Ankara, 2019.
- MAHKEME KARARLARI
- Anayasa Mahkemesi Kararları:
- Anayasa Mahkemesi, E: 2021/121, K: 2022/88, K.T. 20.07.2022.
- Anayasa Mahkemesi, E: 2022/120, K: 2023/108, K.T. 01.06.2023.
- Anayasa Mahkemesi, E: 2022/145, K: 2023/59, K. T. 22.03.2023.
- S.Ö. Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2020/38783, K.T. 04.07.2024.
- Nurettin Balta Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2016/10023, K.T. 28.12.2021.
- Ansar Onat Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2019/14515, K.T. 15.06.2022.
- Emrah Yayla Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2017/38732, K.T. 06.02.2020.
- Şehrivan Çoban Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2017/22672, K.T. 06.02.2020.
- Yargıtay Kararları:
- Yargıtay 3. CD, E: 2021/2265, K: 2023/7102, T: 11.10.2023.
- Yargıtay 8. CD, E: 2020/945, K: 2020/16545, T: 05.10.2020.
- Yargıtay 16. CD, E: 2020/803, K: 2021/3878, T: 03.06.2021.
- Yargıtay 16. CD, E: 2015/1076, K: 2015/1932, T: 19.06.2015.
- Yargıtay 16. CD, E: 2015/1083, K: 2015/1926, T: 19.06.2015.
- Yargıtay 16. CD, E: 2019/9711, K: 2020/5965, T: 02.12.2020.
- Yargıtay 16. CD, E: 2020/7862, K: 2021/3023 T: 28.04.2021.
- Yargıtay 16. CD, E: 2020/6134, K: 2021/3415, T: 28.05.2021.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları:
- AİHM 3. Daire, Başvuru No: 45106/04, K.T. 05.10.2006.
- AİHM Büyük Daire, Başvuru No: 21272/03, K.T. 02.11.2010.
A Look at the Problem of Whether it is Possible for the Defendant to Waive His Right to Be Present at the Trial From the Segbis Perspective
Öz
It is seen that the rule of the presence of the defendant at the hearing, which constitutes one of the most important conditions of the trial, which is characterized as the conditions required for a trial to be held, is violated especially in some trials where the audio and video information system (SEGBİS) method is used. In this context, there are many violation decisions issued by the European Court of Human Rights, the Constitutional Court and the Court of Cassation regarding the trials in which the SEGBİS method is used. However, in order not to exceed the limits of the research subject, the present study will not make detailed explanations about SEGBİS, and will only focus on the issue of whether the situations in which it is decided to interrogate and attend the hearings via SEGBİS are compatible with the defendant's right to be present at the hearing. The main question to be answered in the study will be whether the defendant can waive his/her right to be present at the hearing, if it is accepted that he/she can waive, whether it is possible to realize this implicitly, and finally, how the use of the SEGBİS technique will be interpreted in terms of the defendant's right to be present at the hearing.
Anahtar Kelimeler
Right to a fair trial right to defense SEGBİS right to be present at the hearing ECtHR ECHR
Kaynakça
- Ateş B, “Adil Yargılanma Hakkı Kapsamında Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve SEGBİS Sistemi”, Yıl 13, Sayı 51, Temmuz 2022, TAAD, ss.443-482.
- Beulke W, Strafprozessrecht, 11. Auflage, C.F. Müller, Heidelberg, 2010.
- Çatlı M/Demir Elifsu Beyza, “Pandemi Döneminde Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması ve SEGBİS”, 2021/2, Bilişim Hukuku Dergisi, ss.230-265.
- Doğan İ/Bozdağ A, “Ceza Muhakemesinde İstinabe Uygulamasının Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı Bağlamında Değerlendirilmesi”, 2023, 22(3), Gaziantep University Journal of Social Sciences, ss.1004-1020.
- Ersoy U, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2024.
- İnceoğlu S, Adil Yargılanma Hakkı (Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi-4), Ankara 2019.
- Şahin C/Göktürk N, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
- Karlsruher Kommentar zur Strafprozessordnung mit GVG, EGGVG und EMRK, 7. Auflage, Münih, 2013.
- Kühne H H, Strafprozessrecht, 8. Auflage, Heidelberg, 2010.
- Löwe-Rosenberg, Die Strafprozeßordnung und das Gerichtsverfassungsgesetz, Großkommentar, 27. Auflage, Band 6 (§§212-255a), Berlin-Boston, 2019.
- Meyer-Goßner L, Strafprozessordnung, 53. Auflage, Münih, 2010.
- Özbek V Ö/Doğan K/Bacaksız P, Ceza Muhakemesi Hukuku, 15. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
- Roxin C, Strafverfahrensrecht, 25. Auflage, Münih, 1998.
- Sanıvar R, “Ceza Muhakemesinde SEGBİS (Video Konferans Yönteminin) Kullanılması ve COVID 19 Pandemisi Sürecinde Uygulanabilirliği ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin SEGBİS Uygulamasına İlişkin Yaklaşımı: Adil Yargılanma Hakkı Çerçevesinde Marcello/İtalya İçtihat Kararı Işığında Belirlenen Kriterler”, C. XVIII, S.2 (2021), YÜHFD, ss.1615-1666.
- Sarıtaş E, “Ceza Muhakemesinde Sanığın Yokluğunda Duruşma”, İstanbul Hukuk Mecmuası, 78 (3), ss.1525-1591.
- Satzger H/Schluckebier W/Widmaier G, Strafprozessordnung, Köln, 2014.
- Taner F G, Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği, Ankara 2019.
- Yerdelen E, “Ceza Muhakemesinde Videokonferans Yönteminin (SEGBİS) Kullanımı”, 2019/2, Bilişim Hukuku Dergisi, ss.271-287.
- Yerdelen E/Taş B, “SEGBİS Kullanımında ‘Zorunlu’ KavramıC. 18, S. 51, Nisan 2023, .” Ceza Hukuku Dergisi (CHD), ss.17-34.
- Yurtcan E, Ceza Yargılaması Hukuku, 16. Bası, Ankara, 2019.
- MAHKEME KARARLARI
- Anayasa Mahkemesi Kararları:
- Anayasa Mahkemesi, E: 2021/121, K: 2022/88, K.T. 20.07.2022.
- Anayasa Mahkemesi, E: 2022/120, K: 2023/108, K.T. 01.06.2023.
- Anayasa Mahkemesi, E: 2022/145, K: 2023/59, K. T. 22.03.2023.
- S.Ö. Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2020/38783, K.T. 04.07.2024.
- Nurettin Balta Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2016/10023, K.T. 28.12.2021.
- Ansar Onat Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2019/14515, K.T. 15.06.2022.
- Emrah Yayla Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2017/38732, K.T. 06.02.2020.
- Şehrivan Çoban Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2017/22672, K.T. 06.02.2020.
- Yargıtay Kararları:
- Yargıtay 3. CD, E: 2021/2265, K: 2023/7102, T: 11.10.2023.
- Yargıtay 8. CD, E: 2020/945, K: 2020/16545, T: 05.10.2020.
- Yargıtay 16. CD, E: 2020/803, K: 2021/3878, T: 03.06.2021.
- Yargıtay 16. CD, E: 2015/1076, K: 2015/1932, T: 19.06.2015.
- Yargıtay 16. CD, E: 2015/1083, K: 2015/1926, T: 19.06.2015.
- Yargıtay 16. CD, E: 2019/9711, K: 2020/5965, T: 02.12.2020.
- Yargıtay 16. CD, E: 2020/7862, K: 2021/3023 T: 28.04.2021.
- Yargıtay 16. CD, E: 2020/6134, K: 2021/3415, T: 28.05.2021.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları:
- AİHM 3. Daire, Başvuru No: 45106/04, K.T. 05.10.2006.
- AİHM Büyük Daire, Başvuru No: 21272/03, K.T. 02.11.2010.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk (Diğer) |
| Bölüm | KAMU HUKUKU |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 4 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 74 |
