Öz
Eser sözleşmesinde, işin uzmanı kabul edilen yüklenicinin sözleşmenin niteliği gereği iş sahibinin talimatlarıyla bağlı kılınması beraberinde birtakım problemler getirmekte, özellikle iş sahibinin uygun olmayan talimatı konusunda uyarılmasına rağmen işe aynı şekilde devam konusunda ısrar etmesi halinde bu talimata uyma yükümlülüğünün olup olmadığı sorusunun cevaplanması gerekmektedir. TBK m. 476 hükmünün sadece ayıp sorumluluğunu ortadan kaldıran düzenlemesi karşısında, yüklenicinin talimata uymak ve işe devam etmek zorunda olduğu sonucuna varılabilir. Ancak, hükümde yüklenicinin ayıplı olacağını bile bile işe devam etmek zorunda olup olmayacağı, bu durumun işleri geçici süreyle durdurmayı sağlayacak bir def’i hakkı sağlayıp sağlamayacağı veya haklı nedenle fesih sebebi oluşturup oluşturmayacağı konusunda açıklama yapılmamıştır. Kanaatimizce farklı gerekçelere dayansa da yargı kararlarından yola çıkılarak bu imkânlar yükleniciye sağlanabilir. Ancak nihai olarak yüklenicinin içinde bulunduğu belirsizliği ortadan kaldıracak açık bir düzenleme getirilmeli, Alman hukukunda VOB/B (die Verdingungsordnungen für Bauleistungen) düzenlemesinde olduğu gibi yükleniciye işe devam etmeme ve edimini ifa etmekten geçici süreyle kaçınma hakkı tanınmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Eser Sözleşmesi İş Sahibinin Talimatı Uygun Olmayan Talimat Yüklenicinin Talimat ile Bağlılığı Uygun Olmayan Talimat Karşısında Yüklenicinin Hakları.
Kaynakça
- Aral F/ Ayrancı H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 15. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
- Aydoğdu M/Kahveci N, Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Sözleşmeler Hukuku, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
- Bühler T, Der Werkvertrag, Zürcher Kommentar zum Obligationrecht, Art. 363-379, Zürich, 1998 (Bühler-ZK OR Art 369).
- Cramer M. M. S/Kandel R/Preussner M, BeckOK VOB/B, 56. Ed., München, 2024 (BeckOK VOB/B/Brüninghaus).
- Ender T, Präjudizienbuch OR, Die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2020), 10. Aufl., 2021.
- Eren F, Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, 11. Baskı, Legem Yayınevi, Ankara, 2023 (Eren, ÖzelHükümler).
- Ganten H/Jansen G/Voit W-(Bearbeiter), Beck’scher VOB-Kommentar Vergabe-und Vertragsordnung für Bauleistung Teil B, Allgemeine Vertragsbedingungen für die Ausführung von Bauleitungen, 4. Aufl., 2023 (Ganten/Jansen/Voit/Bearbeiter).
- Gauch P, Der Werkvertrag, 6. Aufl., 2019.
- Gsell B/Krüger W/Lorenz S/Reymann, C- (Bearbeiter), Beck-online Grosskommentar, BGB § 634 Rechte des Bestellers bei Mängeln, 1.01.2025 (BeckOGK/Seichter BGB § 634).
- Gümüş M A, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. II, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012.
- Herberger M/Martinek M/Rüßmann H/Weth S/Würdinger M, juris Praxiskommentar BGB, Allgemeiner Teil, 9. Aufl. Saarbrüchen Juris 2020.
- Huguenin C, Obligationenrecht, Allgemeiner und Besonderer Teil, 3. Aufl., 2019.
- Ingenstau H/Korbion H-(Bearbeiter), Kommentar zur VOB Teile A und B, 17. Aufl., Köln, 2010 (Ingenstau, H/Korbion/Bearbeiter, VOB/B).
- Jansen G/Seibel M-(Bearbeiter), VOB/B Kommentar, 6. Auflage, VOB/B § 6 Behinderung und Unterbrechung der Ausführung, 2025 (Jansen/Seibel/Sonntag, VOB/B § 6).
- Kapellmann K. D/Messerschmidt B-(Bearbeiter), VOB Kommentar, Teil A/B, 8. Aufl., 2022 (Kapellmann/Messerschmidt-Bearbeiter).
- Kapellmann K D, “Die erforderliche Mitwirkung nach § 642 BGB, Vertragspflichten und keine Obligenheiten”, NZBay 2011, Heft 4, s. 193-197.
- Karahasan M. R, İnşaat, İmar, İhale Hukuku, Cilt I, İstanbul 1997.
- Kniffka R/Koeble W/Jurgeleit A/Dagmar S/Zahn A- (Bearbeiter), Kompendium des Baurechts, München, 2008 (Kniffka/Koeble/Jurgeleit/Sacher).
- Koller A, Schweizerisches Werkvertragsrecht, St. Gallen, 2015.
- Larenz K, Lehrbuch des Schuldrechts,Allgemeiner Teil, Bd. 1, 14. Aufl., München, 1987.
- Nicklisch F/Weick G, VOB Teil B-Kommentar, 3. Aufl., § 13 VOB/B, München, 2001.
- Reisoğlu S, Hizmet Akdi, Ankara, 1968.
- Seliçi Ö, Borçlar Kanunu’na Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, İstanbul 1976.
- Siegenthaler T/ Hürlimann, Haftpflichtkommentar, Kommentar zu den schweizerischen Haftpflichtbestimmungen, 2016.
- Schwarze T, Das Kooperationsprinzip des Bauvertragsrecht, Berlin, 2003.
- Tandoğan H, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. II, 5. Tıpkı Basım, İstanbul, 2010.
- Tunçomağ K, Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. II, 3. Bası, İstanbul, 1977 (Tunçomağ, Özel).
- Uyumaz A, “Öğreti ve Yargıtay Kararları Işığında İş Sözleşmesi ve İstisna Sözleşmesinin Ayrıştırılması”, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a Armağan, Ankara, 2009.
- Yavuz C/Acar F/ Özen B, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Bası, İstanbul, 2014.
- Zevkliler A/Gökyayla E, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 21. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021.
Öz
In construction contracts, holding the contractor, who is considered the expert on the work, bound by the employer's instructions due to the nature of the contract, brings about certain problems. In particular, the question arises as to whether the contractor has an obligation to comply with an instruction if the employer insists on proceeding with the work in the same manner despite being warned about the inappropriateness of that instruction. Article 476 of the Turkish Code of Obligations (TBK) only addresses the elimination of liability for defects, which could lead to the conclusion that the contractor is obligated to follow the instructions and continue the work. However, the provision does not clarify whether the contractor is obligated to continue the work even knowing it will be defective, whether this situation provides a defense allowing temporary suspension of work, or whether it constitutes grounds for termination with just cause. In our opinion, based on court decisions, albeit grounded on different reasons, these options can be afforded to the contractor. Ultimately, however, a clear provision should be introduced to eliminate the ambiguity faced by the contractor, granting them a "right to object" similar to the VOB/B (die Verdingungsordnungen für Bauleistungen) provision in German law.
Anahtar Kelimeler
Construction Contract Client Incorrect instruction Contractor Contractor
Kaynakça
- Aral F/ Ayrancı H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 15. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
- Aydoğdu M/Kahveci N, Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, Sözleşmeler Hukuku, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
- Bühler T, Der Werkvertrag, Zürcher Kommentar zum Obligationrecht, Art. 363-379, Zürich, 1998 (Bühler-ZK OR Art 369).
- Cramer M. M. S/Kandel R/Preussner M, BeckOK VOB/B, 56. Ed., München, 2024 (BeckOK VOB/B/Brüninghaus).
- Ender T, Präjudizienbuch OR, Die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2020), 10. Aufl., 2021.
- Eren F, Borçlar Hukuku, Özel Hükümler, 11. Baskı, Legem Yayınevi, Ankara, 2023 (Eren, ÖzelHükümler).
- Ganten H/Jansen G/Voit W-(Bearbeiter), Beck’scher VOB-Kommentar Vergabe-und Vertragsordnung für Bauleistung Teil B, Allgemeine Vertragsbedingungen für die Ausführung von Bauleitungen, 4. Aufl., 2023 (Ganten/Jansen/Voit/Bearbeiter).
- Gauch P, Der Werkvertrag, 6. Aufl., 2019.
- Gsell B/Krüger W/Lorenz S/Reymann, C- (Bearbeiter), Beck-online Grosskommentar, BGB § 634 Rechte des Bestellers bei Mängeln, 1.01.2025 (BeckOGK/Seichter BGB § 634).
- Gümüş M A, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. II, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012.
- Herberger M/Martinek M/Rüßmann H/Weth S/Würdinger M, juris Praxiskommentar BGB, Allgemeiner Teil, 9. Aufl. Saarbrüchen Juris 2020.
- Huguenin C, Obligationenrecht, Allgemeiner und Besonderer Teil, 3. Aufl., 2019.
- Ingenstau H/Korbion H-(Bearbeiter), Kommentar zur VOB Teile A und B, 17. Aufl., Köln, 2010 (Ingenstau, H/Korbion/Bearbeiter, VOB/B).
- Jansen G/Seibel M-(Bearbeiter), VOB/B Kommentar, 6. Auflage, VOB/B § 6 Behinderung und Unterbrechung der Ausführung, 2025 (Jansen/Seibel/Sonntag, VOB/B § 6).
- Kapellmann K. D/Messerschmidt B-(Bearbeiter), VOB Kommentar, Teil A/B, 8. Aufl., 2022 (Kapellmann/Messerschmidt-Bearbeiter).
- Kapellmann K D, “Die erforderliche Mitwirkung nach § 642 BGB, Vertragspflichten und keine Obligenheiten”, NZBay 2011, Heft 4, s. 193-197.
- Karahasan M. R, İnşaat, İmar, İhale Hukuku, Cilt I, İstanbul 1997.
- Kniffka R/Koeble W/Jurgeleit A/Dagmar S/Zahn A- (Bearbeiter), Kompendium des Baurechts, München, 2008 (Kniffka/Koeble/Jurgeleit/Sacher).
- Koller A, Schweizerisches Werkvertragsrecht, St. Gallen, 2015.
- Larenz K, Lehrbuch des Schuldrechts,Allgemeiner Teil, Bd. 1, 14. Aufl., München, 1987.
- Nicklisch F/Weick G, VOB Teil B-Kommentar, 3. Aufl., § 13 VOB/B, München, 2001.
- Reisoğlu S, Hizmet Akdi, Ankara, 1968.
- Seliçi Ö, Borçlar Kanunu’na Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, İstanbul 1976.
- Siegenthaler T/ Hürlimann, Haftpflichtkommentar, Kommentar zu den schweizerischen Haftpflichtbestimmungen, 2016.
- Schwarze T, Das Kooperationsprinzip des Bauvertragsrecht, Berlin, 2003.
- Tandoğan H, Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. II, 5. Tıpkı Basım, İstanbul, 2010.
- Tunçomağ K, Türk Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. II, 3. Bası, İstanbul, 1977 (Tunçomağ, Özel).
- Uyumaz A, “Öğreti ve Yargıtay Kararları Işığında İş Sözleşmesi ve İstisna Sözleşmesinin Ayrıştırılması”, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a Armağan, Ankara, 2009.
- Yavuz C/Acar F/ Özen B, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Bası, İstanbul, 2014.
- Zevkliler A/Gökyayla E, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 21. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk (Diğer) |
| Bölüm | ÖZEL HUKUK |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 31 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 10 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 74 |
