Öz
Toprak, küresel ve ulusal gıda güvenliğinin sağlanmasında temel unsuru oluşturmakla birlikte tüm özelliklerinin bilimsel ölçekte tanımlanması gerekmektedir. Toprakların incelenen besin elementleri açısından yeterlilik durumlarının saptanması; yeterlilik ve eksiklik seviyelerinin ortaya konulmasına imkan verecek, gübre üretim planlaması ve yöreye göre ihtiyaç duyulan gübrelerin çeşit ve miktarının belirlenmesinde önemli bilgi kaynağı oluşturacaktır.
Çalışma alanı örnekleme noktaları tespiti için MAPinr uygulamasından yararlanılmıştır. Belirlenen noktalardan iki farklı derinlikten olmak üzere toplamda 100 adet toprak örneklemesi gerçekleştirilmiştir. Laboratuvarda yapılan fiziksel ve kimyasal analiz sonuçları ArcGIS 9.3 programına girilerek jeoistatiksel yöntemle dağılım haritaları oluşturulmuştur. Yüksek doğruluk gösteren kriging enterpolasyon yöntemi kullanılarak çalışma alanının örneklenmemiş alanlarındaki her bir özelliğin değerleri tahmin edilerek haritalanmış ve yüzde dağılım oranları tespiti yapılmıştır. Çalışma alanı alüviyal topraklarının genel özellikleri hafif alkali olup, tuzsuz, orta kireçli, organik madde içeriği az düzeyde, tınlı ve kumlu tın bünyeye sahip fosfor, kalsiyum, sodyum ve demir değerleri fazla olup, mikro element içerikleri bakımından Zn ve Cu yeterli düzeyde Mn değeri ise az sonuçlarına ulaşılmıştır. Toprakların farklı iki derinliği için üretilmiş olan verimlilik haritaları, gelecek yıllarda yapılacak çalışmalara katkı sağlayacak, oluşturulan veri tabanı sayesinde izlenebilirlik ve zamansal değişimlerinin takibi mümkün olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Veri tabanı toprak verimliliği kriging coğrafi bilgi sistemi
Etik Beyan
Gerek yok.
Destekleyen Kurum
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
Proje Numarası
ZRF-21016
Teşekkür
Projenin yürütülmesi aşamasında maddi destek sağlayan ADU Bilimsel Araştırma Projeleri birimine teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Akcan D (2019). Büyük Menderes Grabeni İçerisinde Bulunan Aydın-Nazilli Bölgesi Sığ Kabuk Yapısının Jeofizik Yöntemlerle Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Arslan E, Çaycı G, Dengiz O, Yüksel M, Atikmen N Ç (2018) Toprakların Bazı Makro Besin Elementi İçeriklerinin Farklı Tarımsal Arazi Kullanımları Altında Konumsal Dağılımlarının Belirlenmesi. Toprak Su Dergisi, 7(2), 28-37.
- Boettinger JL (2005) Alluvium and Alluvial Soils, Elsevier (Ed.), Encyclopedia of Soils in The Environment, pp: 45-49.
- Bouyoucos GJ (1951) A Recalibration of the Hydrometer Methods for Making Mechanical Analysis of Soils. Agronomy Journal. 43(9), 434-438.
- Chitiga M, Soropa G, Dube T, Sengera P (2023) Spatial Interpolation of Vertisol Physico-Chemical Properties Through Ordinary Kriging in South-Eastern Zimbabwe, South African Journal of Plant and Soil, Vol:40, 46-57.
- Jackson ML (1958) Soil Chemical Analysis. Prentice-Hall Inc., Englewood Cliffs, NJ, 498 p.
- Kalkancı N, Şimşek T, Aslan N, Büyük GB (2021) Tarım Topraklarının Verimlilik Durumlarının Tematik Düzeyde Haritalanarak Sürdürülebilir Yönetiminin Sağlanması: Osmaniye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(4), 859-870.
- Karabulut A, Ünver İ (2012) Çukurova’da Alüvyal Bir Tarım Arazisinde Bazı Toprak Verimlilik Parametrelerinin Jeoistatistiksel Modellemesi. Toprak Su Dergisi, 1 (2):71-81.
- Karaca S, Sarğın B, Alaboz P, Dengiz O (2023) Van Edremit İlçesi Elma Bahçelerinde Çok Kriterli Karar Verme Analizi-CBS ile Toprak Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 26(2), 393-408.
- Kayalı E, Yüksel O (2024) Fertility Status of Agricultural Soils in İstanbul Province. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(5), 1336-1350.
- Keloğlu E (2022) 1993-2021 Yılları Arasında Efeler İlçesi (Aydın) Arazi Örtüsü Değişimi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Khadka D, Lamichhane S, Amgain R, Joshi S, Vista S P, Sah K, Ghimire N H (2019) Soil Fertility Assessment and Mapping Spatial Distribution of Agricultural Research Station, Bijayanagar, Jumla, Nepal. Eurasian Journal of Soil Science, 8(3), 237-248.
- Kibret K, Beyene S, Erkossa T (2023) Soil Fertility and Soil Health. In: Beyene S, Regassa A, Mishra BB, Haile, M. (eds) The Soils of Ethiopia. World Soils Book Series. Springer, Cham.
- Li L, Yang T, Redden R, He W, Zong X (2016) Soil Fertility Map For Food Legumes Production Areas in China. Scientific Reports, 6(1), 1-14.
- Lindsay WL, Norvell WA (1978) Development of a DTPA soil test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci. Amer. Jour., 42 (3): 421-428. Madisson, Wilconsin, USA, 1372-1376.
- Mercan Ç, Arpağ S (2020) Coğrafi Bilgi Sistem Analizleri Kullanılarak Toprak ve Arazi Özelliklerinin Değerlendirilmesi: Türkiye, Mardin İli Arazisi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 23-33.
- Mugo JN, Karanja NN, Gachene CK, Dittert K, Nyawade, SO, Schulte-Geldermann E (2020) Assessment of Soil Fertility and Potato Crop Nutrient Status in Central and Eastern Highlands of Kenya. Scientific reports, 10(1), 1-11.
- Nikpey M, Sedighkia M, Nateghi MB, Robatjazi J (2017) Comparison of Spatial Interpolation Methods for Mapping the Qualitative Properties of Soil. Advances in Agricultural Science, 5, 1-15.
- Nkwopara UN, Osisi A F, Nzube ET, Onwudike SU, Ihem EE (2021) Fertility status of soils under selected land use types in Orlu, Imo State, Southeastern Nigeria. Journal of Soil Science and Environmental Management, 12(1), 1-9. Olsen, SR., Sommers EL (1982) Phosporus soluble in sodium bicarbonate, Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Edit: A.L. Page, P.H. Miller, D.R. Keeney, 404-430.
- Özden N, Sökmen Ö, Uslu İ, Aras S (2022) Manisa İli Tarım Topraklarının Verimlilik Durumları ile Mikroelement Kapsamlarının Belirlenmesi Haritalanması. Anadolu Journal of Aegean Agricultural Research Institute, 32(2), 228-241.
- Parlak M, Çıkılı Y, Çiçek G (2020) Kereviz Tarlalarının Verimlilik Durumları ile Ağır Metal Kapsamlarının Toprak ve Yaprak Analizleriyle Belirlenmesi: Sakarya-Geyve Örneği. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1), 173-185.
- Ramzan S, Wani MA, Bhat MA (2017) Assessment of Spatial Variability of Soil Fertility Parameters Using Geospatial Techniques in Temperate Himalayas. International Journal of Geosciences, 8(10), 1251-1263.
- Rhoades JD, Oster JD (1986) Solute content. Methods of Soil Analysis: Part 1 Physical and Mineralogical Methods, 5, 985-1006.
- Samira I, Ahmed D, Lhoussaine M (2014) Soil Fertility Mapping: Comparison of Three Spatial Interpolation Techniques. International Journal of Engineering Research & Technology, 3, 1635-1643
- Soil Survey Laboratory (2004) Soil Survey Laboratory Methods (SSIR 42).
- Şimşek O, Altunbaş S, Gözükara G, Demirel BÇ (2020) Farklı Aluviyal Depozitler Üzerinde Gelişen Toprakların Pedolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(3), 347-358.
- Teguia Kamdem GA, Tueche JR, Temdjim R, Tatanah Nanganoa L, Djakba Basga S, Nguemezi C, Tematio P (2025) Quality and fertility status of soils in the groundnuts (Arachis hypogaea L.) production basin of Ngong, North Cameroon. EQA - International Journal of Environmental Quality, 66, 1–17.
- Valente DSM, Pereira GW, de Queiroz DM, Zandonadi RS., Amaral LR, Bottega EL, Costa MM, de Freitas Coelho AL, Grift T (2024) Accuracy of Various Sampling Techniques for Precision Agriculture: A Case Study in Brazil. Agriculture, 14(12), 2198.
- Wolf B (1974) Improvements in the azomethine‐H method for the determination of boron. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 5(1), 39-44.
- Yalçın M, Çimrin KM, Tutuş Y (2018) Hatay İli Kırıkhan–Reyhanlı Bölgesi Çayır-Mera Topraklarının Besin Elementi Durumları ve Bazı Toprak Özellikleri İle İlişkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(3), 385-396.
Öz
Although soil a fundamental component in ensuring global and national food security, it is essential to defıne all of its characteristics on a scientific scale. Determining the adequacy of soils regarding the examined nutrients will allow the revelation of sufficiency and deficiency levels and will provide a significant information source for fertilizer production planning and determining the type and quantity of fertilizers required each region.
The MAPinr application was utilized to determine the sampling points for the study area. A total of 100 soil samples were collected from two different depths at the determined points. The results of physical and chemical analyses performed in the lab were input into the ArcGIS 9.3 program, and distribution maps were generated using the geostatistical method. Areas of the study site that hadn't been sampled were mapped by estimating the values of each feature using the kriging interpolation method, known for its high accuracy. The percentage distribution ratios were also established. The general characteristics of the alluvial soils in the study area are slightly alkaline, non-saline, moderately calcareous, with a low organic matter content. They have a loamy and sandy loam texture with high phosphorus and calcium values, high Mg, Na, and iron values, and sufficient levels of Zn and Cu. However, the Mn content was found to be low.The productivity maps generated for two different soil depths will contribute to future studies, and the created database will allow for the tracking of traceability and temporal changes.
Anahtar Kelimeler
Weka agricultural machinery projection artificial neural networks
Proje Numarası
ZRF-21016
Kaynakça
- Akcan D (2019). Büyük Menderes Grabeni İçerisinde Bulunan Aydın-Nazilli Bölgesi Sığ Kabuk Yapısının Jeofizik Yöntemlerle Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Arslan E, Çaycı G, Dengiz O, Yüksel M, Atikmen N Ç (2018) Toprakların Bazı Makro Besin Elementi İçeriklerinin Farklı Tarımsal Arazi Kullanımları Altında Konumsal Dağılımlarının Belirlenmesi. Toprak Su Dergisi, 7(2), 28-37.
- Boettinger JL (2005) Alluvium and Alluvial Soils, Elsevier (Ed.), Encyclopedia of Soils in The Environment, pp: 45-49.
- Bouyoucos GJ (1951) A Recalibration of the Hydrometer Methods for Making Mechanical Analysis of Soils. Agronomy Journal. 43(9), 434-438.
- Chitiga M, Soropa G, Dube T, Sengera P (2023) Spatial Interpolation of Vertisol Physico-Chemical Properties Through Ordinary Kriging in South-Eastern Zimbabwe, South African Journal of Plant and Soil, Vol:40, 46-57.
- Jackson ML (1958) Soil Chemical Analysis. Prentice-Hall Inc., Englewood Cliffs, NJ, 498 p.
- Kalkancı N, Şimşek T, Aslan N, Büyük GB (2021) Tarım Topraklarının Verimlilik Durumlarının Tematik Düzeyde Haritalanarak Sürdürülebilir Yönetiminin Sağlanması: Osmaniye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 24(4), 859-870.
- Karabulut A, Ünver İ (2012) Çukurova’da Alüvyal Bir Tarım Arazisinde Bazı Toprak Verimlilik Parametrelerinin Jeoistatistiksel Modellemesi. Toprak Su Dergisi, 1 (2):71-81.
- Karaca S, Sarğın B, Alaboz P, Dengiz O (2023) Van Edremit İlçesi Elma Bahçelerinde Çok Kriterli Karar Verme Analizi-CBS ile Toprak Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 26(2), 393-408.
- Kayalı E, Yüksel O (2024) Fertility Status of Agricultural Soils in İstanbul Province. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(5), 1336-1350.
- Keloğlu E (2022) 1993-2021 Yılları Arasında Efeler İlçesi (Aydın) Arazi Örtüsü Değişimi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Khadka D, Lamichhane S, Amgain R, Joshi S, Vista S P, Sah K, Ghimire N H (2019) Soil Fertility Assessment and Mapping Spatial Distribution of Agricultural Research Station, Bijayanagar, Jumla, Nepal. Eurasian Journal of Soil Science, 8(3), 237-248.
- Kibret K, Beyene S, Erkossa T (2023) Soil Fertility and Soil Health. In: Beyene S, Regassa A, Mishra BB, Haile, M. (eds) The Soils of Ethiopia. World Soils Book Series. Springer, Cham.
- Li L, Yang T, Redden R, He W, Zong X (2016) Soil Fertility Map For Food Legumes Production Areas in China. Scientific Reports, 6(1), 1-14.
- Lindsay WL, Norvell WA (1978) Development of a DTPA soil test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Sci. Amer. Jour., 42 (3): 421-428. Madisson, Wilconsin, USA, 1372-1376.
- Mercan Ç, Arpağ S (2020) Coğrafi Bilgi Sistem Analizleri Kullanılarak Toprak ve Arazi Özelliklerinin Değerlendirilmesi: Türkiye, Mardin İli Arazisi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 23-33.
- Mugo JN, Karanja NN, Gachene CK, Dittert K, Nyawade, SO, Schulte-Geldermann E (2020) Assessment of Soil Fertility and Potato Crop Nutrient Status in Central and Eastern Highlands of Kenya. Scientific reports, 10(1), 1-11.
- Nikpey M, Sedighkia M, Nateghi MB, Robatjazi J (2017) Comparison of Spatial Interpolation Methods for Mapping the Qualitative Properties of Soil. Advances in Agricultural Science, 5, 1-15.
- Nkwopara UN, Osisi A F, Nzube ET, Onwudike SU, Ihem EE (2021) Fertility status of soils under selected land use types in Orlu, Imo State, Southeastern Nigeria. Journal of Soil Science and Environmental Management, 12(1), 1-9. Olsen, SR., Sommers EL (1982) Phosporus soluble in sodium bicarbonate, Methods of Soil Analysis, Part 2, Chemical and Microbiological Properties. Edit: A.L. Page, P.H. Miller, D.R. Keeney, 404-430.
- Özden N, Sökmen Ö, Uslu İ, Aras S (2022) Manisa İli Tarım Topraklarının Verimlilik Durumları ile Mikroelement Kapsamlarının Belirlenmesi Haritalanması. Anadolu Journal of Aegean Agricultural Research Institute, 32(2), 228-241.
- Parlak M, Çıkılı Y, Çiçek G (2020) Kereviz Tarlalarının Verimlilik Durumları ile Ağır Metal Kapsamlarının Toprak ve Yaprak Analizleriyle Belirlenmesi: Sakarya-Geyve Örneği. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1), 173-185.
- Ramzan S, Wani MA, Bhat MA (2017) Assessment of Spatial Variability of Soil Fertility Parameters Using Geospatial Techniques in Temperate Himalayas. International Journal of Geosciences, 8(10), 1251-1263.
- Rhoades JD, Oster JD (1986) Solute content. Methods of Soil Analysis: Part 1 Physical and Mineralogical Methods, 5, 985-1006.
- Samira I, Ahmed D, Lhoussaine M (2014) Soil Fertility Mapping: Comparison of Three Spatial Interpolation Techniques. International Journal of Engineering Research & Technology, 3, 1635-1643
- Soil Survey Laboratory (2004) Soil Survey Laboratory Methods (SSIR 42).
- Şimşek O, Altunbaş S, Gözükara G, Demirel BÇ (2020) Farklı Aluviyal Depozitler Üzerinde Gelişen Toprakların Pedolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(3), 347-358.
- Teguia Kamdem GA, Tueche JR, Temdjim R, Tatanah Nanganoa L, Djakba Basga S, Nguemezi C, Tematio P (2025) Quality and fertility status of soils in the groundnuts (Arachis hypogaea L.) production basin of Ngong, North Cameroon. EQA - International Journal of Environmental Quality, 66, 1–17.
- Valente DSM, Pereira GW, de Queiroz DM, Zandonadi RS., Amaral LR, Bottega EL, Costa MM, de Freitas Coelho AL, Grift T (2024) Accuracy of Various Sampling Techniques for Precision Agriculture: A Case Study in Brazil. Agriculture, 14(12), 2198.
- Wolf B (1974) Improvements in the azomethine‐H method for the determination of boron. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 5(1), 39-44.
- Yalçın M, Çimrin KM, Tutuş Y (2018) Hatay İli Kırıkhan–Reyhanlı Bölgesi Çayır-Mera Topraklarının Besin Elementi Durumları ve Bazı Toprak Özellikleri İle İlişkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(3), 385-396.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ziraat Mühendisliği (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | ZRF-21016 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 17 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 22 Sayı: 1 |
