Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarının K12 Beceriler Çerçevesi Yazma Alan Becerilerine Göre İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 185 - 213, 30.06.2025

Gülten Sakarya Erkek , Nesime Ertan Özen

https://doi.org/10.17984/adyuebd.1540318

Öz

Değişen ve gelişen dünyaya ayak uydurabilmeleri için bireylerin 21. yüzyıl becerilerine sahip olmaları ve sahip oldukları bilgileri beceriler ile bütünleştirmeleri beklenmektedir. Bu çalışma, 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında ortaokul seviyesinde okutulan Türkçe ders kitaplarında yer alan yazma yönergelerinin, K12 Beceriler Çerçevesi’nde belirlenen yazma alan becerileriyle uyumunu ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada, tarama yöntemi kullanılmıştır. Doküman incelemesi yöntemiyle çalışmanın verileri elde edilmiştir. Betimsel analiz tekniğinin kullanıldığı çalışmada tematik kodlama yapılarak elde edilen veriler Çerçeve’de belirtildiği şekilde sınıflandırılmıştır. Türkçe ders kitaplarında K12 Beceriler Çerçevesi’ne uyumlu yazma yönergesi sayılarının ders kitaplarındaki toplam yazma yönergesi sayılarına oranı belirlenmiştir. Ders kitaplarındaki yazma yönergelerinin tüm sınıf seviyelerinde en çok içerik oluşturma bütünleşik becerisiyle örtüştüğü görülmektedir. En düşük örtüşme ise yazmayı yönetme ve öz yansıtma bütünleşik becerilerinde tespit edilmiştir. Öğrencilere 21. yüzyıl becerilerinin kazandırılabilmesi amacıyla hem öğretim programı hem de K12 Beceriler Çerçevesi’nin içeriğinde yapılabilecek değişiklikler öneri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

K12 beceriler çerçevesi Türkçe ders kitapları Yazma becerisi

Kaynakça

  • Ahat, O. (2023). 21. yüzyıl becerilerinin çocuk kitaplarındaki varlığı üzerine bir araştırma: “uzaya giden tren” kitap örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (37), 177-195. https://doi.org/10.29000/rumelide.1406048.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (10. baskı). Sakarya Yayıncılık.
  • Arı, G. (2008). Öğrencilerin Hikâye Edici Metinlerinin Çözümleyici Puanlama Yönergesine Göre Değerlendirilmesi (6. ve 7. Sınıf Örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
  • Ariana, S. M. (2010). Somethoughts on writingskills. Annals of theUniversity of Oradea, EconomicScience Series, 19(1), 134-140.
  • Avşar Tuncay, A. (2021). İlkokulda Yazma Öğretimi (s.100-136). İlkokulda eğitim ve öğretim içinde. (Ed. Hayati A. ve Ayşegül A. T.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Azizi Nejad, B. & Divband, A. (2023). A causal model of the moderating role of creativity in the relationship between parenting style and academic achievement and adjustment. Journal of School Psychology, 11(4), 106-118. https://10.22098/jsp.1401.1608.
  • Batur, Z., Başar, M. & Yusufoğlu, S. (2023). Yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Millî Eğitim, 52 (Özel Sayı), 763-790. 10.37669/milliegitim.1305274.
  • Chu, S. K. W., Reynolds, R. B., Tavares, N. J., Notari, M., & Lee, C. W. Y. (2017). Twenty-First Century Skillsand Global EducationRoadmaps. 21st Century Skills Development Through Inquiry-Based Learning içinde (pp. 17-32). Springer: Singapore.
  • Creswell, J. W. & Plano Clark V.L. (2018). Karma yöntem araştırmalarının tasarlanması ve yürütülmesi (Çev.: Y. Dede & S. B. Demir). Anı Yayıncılık.
  • Çifci, M., Erkek, G. & Ellialtı, M. (2018). Bir İngilizce ve Türkçe 7. sınıf ders kitabının kazanımlar, kitap kurguları ve süreç haritaları bakımından incelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(84), s. 537-554. Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
  • Çiftçi, B. & Akça, D. (2019). 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının coğrafi beceri ve coğrafi kazanım alanlarının karşılaştırılması. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 33-59.
  • Dilekçi, A. & Karatay H. (2021). Türkçe Dersi Öğretim Programlarında 21. yüzyıl becerileri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(4), 1430-1444.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2162097.
  • Emanuel, F., Ricchiardi, P., Sanseverino, D. & Ghislieri, C. (2021). Make soft skills stronger? An online enhancement platform for higher education. International Journal of Educational Research Open, 2, 100096. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2021.100096
  • Erdal, N. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 7. sınıf ders kitabı. Dörtel Yayıncılık.
  • Ezeamuzie, N. O. & Ezeamuzie, M. N (2024). Multidimensional framing of environments beyond blocks and texts in K–12 programming. Review Of Educational Research. https://doi.org/10.3102/00346543231216958.
  • Gajjar, N. B. (2013). The role of technology in 21st centuryeducation. International JournalforResearch in Education, 2(2), 23-25.
  • Gebremariam, H. T. & Hiluf, B. (2023). Using need-based writing instruction through self-reflection to improve students' writing difficulties: A counterbalanced design. International Journal of Educational Research Open, 5, 100293. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2023.100293.
  • Golden, B. (2023). Enabling critical thinking development in higher education through the use of a structured planning tool. Irish Educational Studies, 42(4), 949-969. https://doi.org/10.1080/03323315.2023.2258497.
  • Gözütok, F. D. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları. Milli Eğitim Dergisi, 160, 44-64. Güneş, F. (2007). Ses Temelli Cümle Yöntemi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel.
  • Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
  • Harris, K. R. & Graham, S. (2016). Self-regulated strategy development in writing policy implications of an evidence-basedpractice. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 3(1), 77-84.
  • Jourabian Fakour Tabrizi, S., Tajzadghehi, A., Ayyobi, ME & Moradi, H. (2023). Structural model of gifted students' academic vitality, emotional-social competence, and perception of parent relationships and perception of teacher-student relationships with the mediating role of perceived academic pressure. Journal of School Psychology, 12(4). DOI: http://10.22098/jsp.2024.13063.5582.
  • Karacaoğlu, M. Ö., Dağ, M. & Uzun O. (2021). Türkçe ders kitaplarındaki yazma etkinliklerinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 96-126.
  • Karadüz, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. Turkish Studies, 5(3), 1566-1593.
  • Kıymaz, M. S. (2019). 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı -2- Öğrenme Alanları, Kazanımlar, Diğer Derslerle İlişkisi. A Akçay, M. N. Kardaş (Ed.),Türkçe dersi öğretim programları içinde (s. 167-188) Pegem Akademi.
  • Kıymaz, M. S., Ahat, O., Turan, M., Arslan, S. & Yenitürk, N. (2023). Türkçe ders kitaplarında deprem hazırlığı üzerine bir inceleme. Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 6(1), 16-36.
  • Lombardi, L., Thomas, V., Rodeyns, J., Mednick, F. J., De Backer, F. & Lombaerts, K. (2021). Primary school teachers’ experiences of teaching strategies that promote pupils’ critical thinking. Educational Studies, 1-19. https://doi.org/10.1080/03055698.2021.1990017.
  • MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • MEB (2024). Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • MEB (2023). K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Özbay, M. (2000). İlköğretim okulu öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri (alan araştırması). Ankara: Bizim Büro Basımevi.
  • Özbay, M. (2005). Bilim ve kültür aktarıcısı olarak yazı. Turkiyat Araştırmaları, 1(2), 67-74.
  • Pattison, D. R. (2017). Identifying The Educational and Character Development Benefits of Two Outdoor Education Programs in International Schools (Order No. 10270610). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (1896531548).
  • Sakarya Erkek, G. (2023) K12 Beceriler Çerçevesi’nde belirlenen konuşma alan becerilerine göre ortaokul Türkçe ders kitaplarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(1), 677-700. 10.37669/milliegitim.1308356.
  • Saygı, S. (2023). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 8. sınıf ders kitabı, Ferman Yayıncılık.
  • Sevim, B. (2022). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı, Koza Yayınları.
  • Tok, M. & Ünlü, S. (2014). Yazma becerisi sorunlarının ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50), 73-95
  • Ungan, S. (2007). Yazma becerisinin geliştirilmesi ve önemi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 461-472.
  • Yavuz, D. & Kahraman, G. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6. sınıf ders kitabı, Anka Yayınevi.
  • Yıldırım A. & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.

K12 Skills Framework Writing Domain Skills in Secondary School Turkish Textbooks

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 185 - 213, 30.06.2025

Gülten Sakarya Erkek , Nesime Ertan Özen

https://doi.org/10.17984/adyuebd.1540318

Öz

To keep up with the changing and developing world, individuals are expected to have 21st-century skills and integrate their knowledge with skills. This study aims to reveal the compatibility of the writing instructions in the secondary school Turkish textbooks, prepared for the 2023-2024 academic year with the writing field skills determined in the K12 Skills Framework. In this study, a basic qualitative research method was used. Data were obtained by the document analysis method. The data obtained by thematic coding were classified as specified in the Framework. The ratio of the number of writing instructions compatible with the K12 Skills Framework Turkish textbooks to the total number of speaking instructions in the textbooks was determined. It is seen that the writing instructions in the textbooks overlap most with the Integrated Skill of Creating Content at all grade levels. The lowest overlap was found in Managing Writing and Self-Reflection integrated skills. To provide students with 21st-century skills, changes that can be made in the context of both the curriculum and the K12 Skills Framework are presented as suggestions.

Anahtar Kelimeler

K12 skills framework Turkish textbooks Writing skills

Kaynakça

  • Ahat, O. (2023). 21. yüzyıl becerilerinin çocuk kitaplarındaki varlığı üzerine bir araştırma: “uzaya giden tren” kitap örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (37), 177-195. https://doi.org/10.29000/rumelide.1406048.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2019). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (10. baskı). Sakarya Yayıncılık.
  • Arı, G. (2008). Öğrencilerin Hikâye Edici Metinlerinin Çözümleyici Puanlama Yönergesine Göre Değerlendirilmesi (6. ve 7. Sınıf Örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
  • Ariana, S. M. (2010). Somethoughts on writingskills. Annals of theUniversity of Oradea, EconomicScience Series, 19(1), 134-140.
  • Avşar Tuncay, A. (2021). İlkokulda Yazma Öğretimi (s.100-136). İlkokulda eğitim ve öğretim içinde. (Ed. Hayati A. ve Ayşegül A. T.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Azizi Nejad, B. & Divband, A. (2023). A causal model of the moderating role of creativity in the relationship between parenting style and academic achievement and adjustment. Journal of School Psychology, 11(4), 106-118. https://10.22098/jsp.1401.1608.
  • Batur, Z., Başar, M. & Yusufoğlu, S. (2023). Yaratıcı yazma becerilerinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma. Millî Eğitim, 52 (Özel Sayı), 763-790. 10.37669/milliegitim.1305274.
  • Chu, S. K. W., Reynolds, R. B., Tavares, N. J., Notari, M., & Lee, C. W. Y. (2017). Twenty-First Century Skillsand Global EducationRoadmaps. 21st Century Skills Development Through Inquiry-Based Learning içinde (pp. 17-32). Springer: Singapore.
  • Creswell, J. W. & Plano Clark V.L. (2018). Karma yöntem araştırmalarının tasarlanması ve yürütülmesi (Çev.: Y. Dede & S. B. Demir). Anı Yayıncılık.
  • Çifci, M., Erkek, G. & Ellialtı, M. (2018). Bir İngilizce ve Türkçe 7. sınıf ders kitabının kazanımlar, kitap kurguları ve süreç haritaları bakımından incelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(84), s. 537-554. Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
  • Çiftçi, B. & Akça, D. (2019). 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının coğrafi beceri ve coğrafi kazanım alanlarının karşılaştırılması. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 33-59.
  • Dilekçi, A. & Karatay H. (2021). Türkçe Dersi Öğretim Programlarında 21. yüzyıl becerileri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(4), 1430-1444.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2162097.
  • Emanuel, F., Ricchiardi, P., Sanseverino, D. & Ghislieri, C. (2021). Make soft skills stronger? An online enhancement platform for higher education. International Journal of Educational Research Open, 2, 100096. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2021.100096
  • Erdal, N. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 7. sınıf ders kitabı. Dörtel Yayıncılık.
  • Ezeamuzie, N. O. & Ezeamuzie, M. N (2024). Multidimensional framing of environments beyond blocks and texts in K–12 programming. Review Of Educational Research. https://doi.org/10.3102/00346543231216958.
  • Gajjar, N. B. (2013). The role of technology in 21st centuryeducation. International JournalforResearch in Education, 2(2), 23-25.
  • Gebremariam, H. T. & Hiluf, B. (2023). Using need-based writing instruction through self-reflection to improve students' writing difficulties: A counterbalanced design. International Journal of Educational Research Open, 5, 100293. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2023.100293.
  • Golden, B. (2023). Enabling critical thinking development in higher education through the use of a structured planning tool. Irish Educational Studies, 42(4), 949-969. https://doi.org/10.1080/03323315.2023.2258497.
  • Gözütok, F. D. (2003). Türkiye’de program geliştirme çalışmaları. Milli Eğitim Dergisi, 160, 44-64. Güneş, F. (2007). Ses Temelli Cümle Yöntemi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel.
  • Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
  • Harris, K. R. & Graham, S. (2016). Self-regulated strategy development in writing policy implications of an evidence-basedpractice. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 3(1), 77-84.
  • Jourabian Fakour Tabrizi, S., Tajzadghehi, A., Ayyobi, ME & Moradi, H. (2023). Structural model of gifted students' academic vitality, emotional-social competence, and perception of parent relationships and perception of teacher-student relationships with the mediating role of perceived academic pressure. Journal of School Psychology, 12(4). DOI: http://10.22098/jsp.2024.13063.5582.
  • Karacaoğlu, M. Ö., Dağ, M. & Uzun O. (2021). Türkçe ders kitaplarındaki yazma etkinliklerinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 96-126.
  • Karadüz, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. Turkish Studies, 5(3), 1566-1593.
  • Kıymaz, M. S. (2019). 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı -2- Öğrenme Alanları, Kazanımlar, Diğer Derslerle İlişkisi. A Akçay, M. N. Kardaş (Ed.),Türkçe dersi öğretim programları içinde (s. 167-188) Pegem Akademi.
  • Kıymaz, M. S., Ahat, O., Turan, M., Arslan, S. & Yenitürk, N. (2023). Türkçe ders kitaplarında deprem hazırlığı üzerine bir inceleme. Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 6(1), 16-36.
  • Lombardi, L., Thomas, V., Rodeyns, J., Mednick, F. J., De Backer, F. & Lombaerts, K. (2021). Primary school teachers’ experiences of teaching strategies that promote pupils’ critical thinking. Educational Studies, 1-19. https://doi.org/10.1080/03055698.2021.1990017.
  • MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • MEB (2024). Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar), Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • MEB (2023). K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Özbay, M. (2000). İlköğretim okulu öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri (alan araştırması). Ankara: Bizim Büro Basımevi.
  • Özbay, M. (2005). Bilim ve kültür aktarıcısı olarak yazı. Turkiyat Araştırmaları, 1(2), 67-74.
  • Pattison, D. R. (2017). Identifying The Educational and Character Development Benefits of Two Outdoor Education Programs in International Schools (Order No. 10270610). Available from ProQuest Dissertations & Theses Global. (1896531548).
  • Sakarya Erkek, G. (2023) K12 Beceriler Çerçevesi’nde belirlenen konuşma alan becerilerine göre ortaokul Türkçe ders kitaplarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(1), 677-700. 10.37669/milliegitim.1308356.
  • Saygı, S. (2023). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 8. sınıf ders kitabı, Ferman Yayıncılık.
  • Sevim, B. (2022). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı, Koza Yayınları.
  • Tok, M. & Ünlü, S. (2014). Yazma becerisi sorunlarının ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50), 73-95
  • Ungan, S. (2007). Yazma becerisinin geliştirilmesi ve önemi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 461-472.
  • Yavuz, D. & Kahraman, G. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6. sınıf ders kitabı, Anka Yayınevi.
  • Yıldırım A. & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Türkçe Eğitimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Gülten Sakarya Erkek 0000-0002-3576-5711

Nesime Ertan Özen 0000-0002-9811-4916

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 29 Ağustos 2024
Kabul Tarihi 27 Mart 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Sakarya Erkek, G., & Ertan Özen, N. (2025). K12 Skills Framework Writing Domain Skills in Secondary School Turkish Textbooks. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 15(1), 185-213. https://doi.org/10.17984/adyuebd.1540318
 Kapak Resmi İndir

                                                                                             

by-nc-nd.png?resize=300%2C105&ssl=1 Bu eser CC BY-NC-ND Atıf-GayriTicari-Türetilemez ile lisanslanmıştır.