Öz
Bu araştırmanın amacı, öğretmenler ve velilerin görüşleri çerçevesinde, öğrencilerin devamsızlık yapma nedenlerini incelemektir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemiyle tasarlanmış olup durum deseni kullanılarak hazırlanmıştır. 2023-2024 eğitim öğretim yılında gerçekleştirilen araştırmanın katılımcıları Mardin ili Artuklu ve Kızıltepe ilçelerinde bulunan 10 öğretmen ve 10 veliden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen ‘‘Öğretmen Görüşme Formu’’ ve ‘‘Veli Görüşme Formu’’ kullanılarak yüz yüze görüşme yoluyla elde edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin devamsızlık yapma nedenleri; bireysel nedenler, aile kaynaklı nedenler, öğretmen kaynaklı nedenler, okul ve okul yöneticisi kaynaklı nedenler, çevresel kaynaklı nedenler ve eğitim sistemi ve milli eğitim politikaları kaynaklı nedenler alt başlıkları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu alt başlıklardan elde edilen bulgulara göre; öğrencilerin devamsızlık sorununda ailelerin yeterli çaba göstermemesi, sağlık ve ulaşım sorunları, okulun öğrencilere cazip gelmemesi, kötü arkadaş ortamı, akran zorbalığı, aile içi şiddet, ailenin ekonomik durumunun kötü olması, eğitim-öğretimin ekonomik sorunların çözümüne olumlu anlamda etki etmeyeceğine inanılması, üniversite mezunu olunsa bile işsiz kalabileceği düşüncesi, aile ile okul arasındaki iletişimin zayıf olması, okul yöneticisi ve öğretmenlerin öğrencilerle uygun dilde iletişim kuramaması gibi faktörlerin devamsızlığa sebep olduğu anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Devamsızlık devamsızlık nedenleri öğrenci devamsızlığı ortaöğretim öğrencileri
Etik Beyan
Bu çalışma, birinci yazarın ikinci yazar danışmanlığında KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalında hazırladığı yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. ---- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü- Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulunun 05.04.2024 tarihli ve 7 nolu kararı ile çalışmanın uygulanması uygun görülmüştür.
Kaynakça
- Adıgüzel, A., ve Karataş, H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okula ilişkin tutumlarının devamsızlık ve okul başarıları arasındaki ilişki. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-67.
- Altınkurt, Y. (2008). Öğrenci devamsızlıklarının nedenleri ve devamsızlığın akademik başarıya olan etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(20), s. 129-142.
- Ataman, A. (2001). Sınıf içinde karşılaşılan davranış problemleri ve bunlara karşı geliştirilen önlemler. L. Küçükahmet (Dü.), Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar (s. 171-191) içinde. Ankara.
- Balcı, A. (2002). Etkili okul ve okul geliştirme. Pegem.
- Demirtaş, H., ve Güneş, H. (2002). Eğitim yönetimi ve denetimi sözlüğü. Anı.
- Gökyer, N. (2012). Ortaöğretim okullarındaki devamsızlık nedenlerine ilişkin öğrenci görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 913-938.
- Kadı, Z. (2000). Adana ili merkezindeki ilköğretim okulu öğrencilerinin sürekli devamsızlık nedenleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Malatya İnönü Üniversitesi.
- Kearney, C. A. (2008). School absenteeism and school refusal behavior in youth: a contemporary review. Clinical Paychology Review, 28(3), 451-471.
- Özden, G. (2007). Türkiye`de 1980 sonrası uygulanan eğitim politikalarının ilköğretim okullarında yarattığı dönüşümün değerlendirilmesi (Ankara ili örneği). Ankara Üniversitesi.
- Öztekin, Ö. (2013). Lise öğrencilerinin devamsızlık nedenlerinin incelenmesi. (Tez No. 344301) [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi].
- Pehlivan, Z. (2006). Resmi genel liselerde öğrenci devamsızlığı ve buna dönük okul yönetimi politikaları (ankara ili örneği). (Tez No. 205195) [Doktora tezi] Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitütüsü.
- Reid, K. (1999). Truancy in schools. Londra: Routledge.
- Sağlam, A. Ç., ve Dönmez, N. (2016). Meslek liselerinde öğrenci devamsızlığının nedenleri ve olası çözüm yollarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), s. 1-9.
- Sakınç, S. (2013). Öğrenci devamsızlığı nedenleri, sonuçları ve çözüm önerileri. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı Zafer Kalkınma Ajansı teknik destek programı.
- Sönmez, A. (2019). Mesleki ve teknik ortaöğretim okulu öğrencilerinin devamsızlık nedenlerinin incelenmesi (Kastamonu ili örneği). (Tez No. 535241) [Yüksek lisans tezi] Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
- Şimşek, H., ve Katıtaş, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okulu bırakma eğilimi ve nedenleri (Şanlıurfa ili örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-72.
- Şişman, M. (2016). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Pegem Akedemi.
- Teasley, M. L. (2004). Absenteeism and truancy: risk, protection, and best practice implications for school social workers. Children and Schools, 117-127.
- Türnüklü, A. (2000). eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel araştırma tekniği:görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi(24), 543-559.
- Ulusoy, M. D., Demir, N. Ö., ve Baran, A. G. (2005). Ebeveynlerin çocuk yetiştirme biçimi ve ergen problemleri Ankara ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 367-386.
- Uzun, K., ve Kemerli, Ş. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin devamsızlık nedenleri: Fethiye ilçesi örneği. Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 1-19.
- Yıldırım, A., ve Şimsek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, M., ve Kula, K. Ş. (2012). Öğretmenlerin öğrenci devamsızlıkları hakkındaki görüşleri. DPUJSS, 32(4), 19-28.
Öz
The aim of this research is to examine the reasons for students' absenteeism within the framework of teachers' and parents' opinions. This study was designed with a qualitative research method and prepared using a case study design. The participants of the research, which was conducted in the 2023-2024 academic year, consisted of 10 teachers and 10 parents in the Artuklu and Kızıltepe districts of Mardin province. The data of the research were obtained through face-to-face interviews using the "Teacher Interview Form" and "Parent Interview Form" developed by the researcher. As a result of the analysis of the data, the reasons for students' absenteeism emerge as individual reasons, family-related reasons, teacher-related reasons, school and school administrator-related reasons, environmental reasons, and reasons related to the education system and national education policies. According to the findings obtained from these subheadings; it is understood that the factors such as families not making enough effort, health and transportation problems, the school not being attractive to students, bad friend environment, peer bullying, domestic violence, the poor economic situation of the family, the belief that education will not have a positive effect on the solution of economic problems, the thought that one may be unemployed even if one graduates from university, poor communication between family and school, and the inability of school administrators and teachers to communicate with students in the appropriate language are the causes of absenteeism.
Anahtar Kelimeler
Absenteeism reasons for absenteeism student absenteeism secondary school students
Etik Beyan
This study was produced from the master's thesis prepared by the first author under the supervision of the second author in the Department of Educational Sciences of the KSÜ Social Sciences Institute. It is declared that scientific and ethical principles were followed during the preparation of the study and all studies used were indicated in the bibliography. ---- The study was deemed appropriate by the decision numbered 7 and dated 05.04.2024 of the Kahramanmaraş Sütçü İmam University Rectorate- Social and Human Sciences Ethics Committee.
Kaynakça
- Adıgüzel, A., ve Karataş, H. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okula ilişkin tutumlarının devamsızlık ve okul başarıları arasındaki ilişki. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 49-67.
- Altınkurt, Y. (2008). Öğrenci devamsızlıklarının nedenleri ve devamsızlığın akademik başarıya olan etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(20), s. 129-142.
- Ataman, A. (2001). Sınıf içinde karşılaşılan davranış problemleri ve bunlara karşı geliştirilen önlemler. L. Küçükahmet (Dü.), Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar (s. 171-191) içinde. Ankara.
- Balcı, A. (2002). Etkili okul ve okul geliştirme. Pegem.
- Demirtaş, H., ve Güneş, H. (2002). Eğitim yönetimi ve denetimi sözlüğü. Anı.
- Gökyer, N. (2012). Ortaöğretim okullarındaki devamsızlık nedenlerine ilişkin öğrenci görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 913-938.
- Kadı, Z. (2000). Adana ili merkezindeki ilköğretim okulu öğrencilerinin sürekli devamsızlık nedenleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Malatya İnönü Üniversitesi.
- Kearney, C. A. (2008). School absenteeism and school refusal behavior in youth: a contemporary review. Clinical Paychology Review, 28(3), 451-471.
- Özden, G. (2007). Türkiye`de 1980 sonrası uygulanan eğitim politikalarının ilköğretim okullarında yarattığı dönüşümün değerlendirilmesi (Ankara ili örneği). Ankara Üniversitesi.
- Öztekin, Ö. (2013). Lise öğrencilerinin devamsızlık nedenlerinin incelenmesi. (Tez No. 344301) [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi].
- Pehlivan, Z. (2006). Resmi genel liselerde öğrenci devamsızlığı ve buna dönük okul yönetimi politikaları (ankara ili örneği). (Tez No. 205195) [Doktora tezi] Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitütüsü.
- Reid, K. (1999). Truancy in schools. Londra: Routledge.
- Sağlam, A. Ç., ve Dönmez, N. (2016). Meslek liselerinde öğrenci devamsızlığının nedenleri ve olası çözüm yollarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), s. 1-9.
- Sakınç, S. (2013). Öğrenci devamsızlığı nedenleri, sonuçları ve çözüm önerileri. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı Zafer Kalkınma Ajansı teknik destek programı.
- Sönmez, A. (2019). Mesleki ve teknik ortaöğretim okulu öğrencilerinin devamsızlık nedenlerinin incelenmesi (Kastamonu ili örneği). (Tez No. 535241) [Yüksek lisans tezi] Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi.
- Şimşek, H., ve Katıtaş, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okulu bırakma eğilimi ve nedenleri (Şanlıurfa ili örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-72.
- Şişman, M. (2016). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Pegem Akedemi.
- Teasley, M. L. (2004). Absenteeism and truancy: risk, protection, and best practice implications for school social workers. Children and Schools, 117-127.
- Türnüklü, A. (2000). eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel araştırma tekniği:görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi(24), 543-559.
- Ulusoy, M. D., Demir, N. Ö., ve Baran, A. G. (2005). Ebeveynlerin çocuk yetiştirme biçimi ve ergen problemleri Ankara ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 367-386.
- Uzun, K., ve Kemerli, Ş. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin devamsızlık nedenleri: Fethiye ilçesi örneği. Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 1-19.
- Yıldırım, A., ve Şimsek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, M., ve Kula, K. Ş. (2012). Öğretmenlerin öğrenci devamsızlıkları hakkındaki görüşleri. DPUJSS, 32(4), 19-28.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Üzerine Çalışmalar (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 13 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 20 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 18 |
Artuklu Humanities Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.