Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Validity and Reliability Study of Attitude Scale for School Principal Profession, Investigation of School Principals’ Professional Attitudes

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 17, 30.06.2025

Salih Akyıldız

Öz

In this study, it was aimed to develop a valid and reliable Likert-type scale to measure school principals’ attitudes toward the profession of principalship, and to examine whether these attitudes differ based on their seniority in the profession and whether they chose the principalship willingly. The research is a descriptive study based on the survey model. Two study groups, including a total of 463 school principals, were utilized. Exploratory Factor Analysis was conducted with the first group, and Confirmatory Factor Analysis with the second group. The principals’ attitudes were examined using the data from the second. Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value of the dataset was found to be .86, and Bartlett’s Test of Sphericity was significant. The factor analysis revealed a three- factor structure. These factors were named ‘liking the profession’, ‘valuing the profession’ and ‘adaptation to the profession’. The first factor explained 24.37% of the variance, the second 20.93%, and the third 16.10%. In the CFA conducted to test the structure of the scale, the values (2/df ratio= 1.4; TLI= .96; IFI= .97; CFI= .97; GFI= .94; AGFI= .91; RMR= .03; RMSEA= .04) indicated an excellent fit, while NFI= .90 indicated an acceptable fit. The Cronbach’s Alpha coefficient of the scale was calculated as 0.84. As a result of the EFA and CFA, a valid and reliable scale consisting of 14 items was developed to measure school principals’ attitudes toward their profession. Significant differences were found in some dimensions of the scale depending on school principals’ seniority in the profession, their willingness in choosing the profession, and whether they perceive principalship as a profession.

Anahtar Kelimeler

School principal Professional attitude Scale development Measurement of attitudes

Proje Numarası

-

Kaynakça

  • Açıkalın, A. (1998). Toplumsal, kuramsal ve teknik yönüyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayınları
  • Ahmad, H., Ahmad, K., & Shah, I. A. (2010). Relationship between job satisfaction, job performance attitude towards work and organizational commitment. European journal of social sciences, 18(2), 257-267.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
  • Altuntaş, R., Kaplan, E., Yıldızbaş, M., Kaya, F., Duman, Y., Bilir, M., Ahilik S., & Kukal, S. (2023). Okul yöneticilerinin iş tatmin düzeylerinin incelenmesi. Sosyal Gelişim Dergisi, 1(1), 85-91.
  • Ajzen, I. (2005). Attitudes, personality, and behavior. McGraw-Hill Education (UK).
  • Arabacı, İ., Şanlı, Ö., & Altun, M. (2015). Okul yöneticilerinin yetiştirilme ve atama yöntemlerine ilişkin sendika temsilcilerinin, maarif müfettişlerinin ve okul yöneticilerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 166-186.
  • Armstrong, M. (2006). A handbook of human resource management practice. London: Kogan Page Publishers.
  • Arnold, J., Cooper, C. and Robertson, I.T. (1995), Work psychology: Understanding human behaviour in the Workplace, Pitman Publishing, London.
  • Aslan, C., & Arastaman, G. (2024). Okul müdürü olma istekliliğinde liderlik etme motivasyonunun rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(89), 256-269.
  • Ateş, B. (2022). Türkiye’de Profesyonel Askerliğin Sosyolojik Bir İncelemesi: Meslek, Görev ya da Yaşam Tarzı?. İstanbul University Journal of Sociology, 42(1), 21-44.
  • Aydın, B., Günbey, M. & Kara E. (2020). İlk defa görevlendirilen okul müdürlerinin karşılaştıkları sorunlar. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1194-1205.
  • Badrianto, Y. & Ekhsan, M. (2020). Effect of work environment and job satisfaction on employee performance in pt. Nesinak industries. Journal of Business, Management and Accounting, 2(1), 85-91.
  • Bakotić, D. (2016). Relationship between job satisfaction and organisational performance. Economic research-Ekonomska istraživanja, 29(1), 118-130.
  • Balcı, A. (2021). Okul yöneticiliğinin meslekleşmesi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 4(2), 62-78.
  • Balcı, A. (2002). Önsöz. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerini Yetiştirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Baltacı, A. (2017a). Okul müdürlerinin iş doyumları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki, Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi 2(1), 49-76.
  • Baltacı, A. (2017). Okul müdürlerinin öz-yeterlik algıları ve mesleğe yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 35-61.
  • Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
  • Bayar, A. (2016). Challenges facing principals in the first year at their schools. Universal Journal of Educational Research, 4(1), 192-199.
  • Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: The Guilford Press.
  • Browne, M. W., & Cudeck, R. (1992). Alternative ways of assessing model fit. Sociological methods & research, 21(2), 230-258.
  • Bryman, A. & Cramer, D. (2005). Quantitative data analysis with SPSS 12 and 13: A guide for social scientists. London and New York: Routledge.
  • Bursalıoğlu, Z. (2008). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (Genişletilmiş 20. Baskı). Ankara: Pe¬gem Akademi.
  • Cemaloğlu, N. (2005). Türkiye’de okul yöneticisi yetiştirme ve istihdamı: varolan durum, gelecekteki olası gelişmeler ve sorunlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 249-274.
  • Christensen, L. B., Johnson, B., & Turner, L. A. (2020). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. Ahmet Aybay (Çev, Ed.). Ankara: Anı yayıncılık.
  • Comrey, A. L. (1988). Factor-analytic methods of scale development in personality and clinical psychology. Journal of consulting and clinical psychology, 56(5), 754.
  • Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assess¬ment, Research, and Evaluation, 10(7), 1-8.
  • Çalık, T. (1997). Etkili eğitim yöneticisi. Millî Eğitim Dergisi, 135, 55-58.
  • Darmody, M., & Smyth, E. (2016). Primary school principals' job satisfaction and occupational stress. International Journal of Educational Management, 30(1), 115-128.
  • Demir, K. (2008). Öğretim liderliği. Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Hasan Basri Memduhoğlu ve Kürşad Yılmaz (Ed.). Ankara Pegem Akademi.
  • Demirkapı, S. (2019). Öğretmenlerin okul müdürü olmak istememe nedenlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Demirtaş, H., & Özer, N. (2014). Okul müdürlerinin bakış açısıyla okul müdürlüğü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 1-24.
  • Dugguh, S. I., & Dennis, A. (2014). Job satisfaction theories: Traceability to employee performance in organizations. IOSR journal of business and management, 16(5), 11-18.
  • Eagly. A. H., & Chaiken, S. ( l 993). The psychology of attitudes. Orlando, FL: Harcourt Brace Jovanovich.
  • Erdoğan, İ. (2022). İş Memnuniyeti. TÜBİTAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. Erişim: https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/is_memnuniyeti adresinden 27.11.2023 tarihinde alınmıştır.
  • Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Jöroskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
  • Judge, T.A. , Thoresen, C.J. , Bono, J.E. & Patton, G.K. (2001), The job satisfaction-job performance relationship: a qualitative and quantitative review, Psychological Bulletin, 127(3), 376-407.
  • Judge, T. A., & Kammeyer-Mueller, J. D. (2012). Job attitudes. Annual review of psychology, 63, 341-367.
  • Federici, R. A., & Skaalvik, E. M. (2012). Principal self-efficacy: Relations with burnout, job satisfaction and motivation to quit. Social Psychology of Education, 15(3), 295-320.
  • Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. London, England: SAGE.
  • Guan, X., Sun, T., Hou, Y., Zhao, L., Luan, Y. Z., v Fan, L. H. (2014). The relationship between job performance and perceived organizational support in faculty members at Chinese universities: A questionnaire survey. BMC Medical Education, 14(1), 1–10.
  • Gülmez, M.F. &Aslanargun, E. (2021). 2000 Yılından sonra eğitim kurumlarına yönetici seçme ve atama yönetmeliklerinin analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (2), 318-336.
  • Günay, G. ve Özbilen, F. M. (2018). Öğretmenlerin okul yöneticiliği istekliliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 13(19), 1331-1344.
  • Grissom, J. A., & Loeb, S. (2011). Triangulating principal effectiveness: How perspectives of parents, teachers, and assistant principals identify the central importance of managerial skills. American Educational Research Journal, 48(5), 1091-1123.
  • Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
  • Hurley, A. E., Scandura, T. A., Schriesheim, C. A., Brannick, M. T., Seers, A., Vandenberg, R. J., & Williams, L. J. (1997). Exploratory and confirmatory factor analysis: Guidelines, issues, and alternatives. Journal of Organizational Behavior, 18(6), 667–683.
  • İpek, C. (2023). Eğitim sisteminde yönetici yetiştirme ve atama tartışmaları, Ahi Evran Akademi, 4(1), 1-18
  • Inuwa, M. (2016). Job satisfaction and employee performance: An empirical approach. The Millennium University Journal, 1(1), 90-103.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. & Cemalcılar, Z. ( 2014). Dünden bugüne insan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi ve Bilgisayar San. Tic. Ltd. Şti.
  • Kara, M., Karataş, A. H. & Aydın B. (2022). Okul yöneticiliği meslek algısı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 505-522.
  • Karabatak, S. & Turhan, M. (2017). Web tabanlı problem temelli öğrenmenin okul yöneticilerinin öz-yeterlik inançlarına ve yöneticilik mesleğine ilişkin tutumlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(191).
  • Karagöz, B. K. (2006). Okul yöneticilerinin yönetim süreçleri açısından karşılaştıkları problemler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kayar, H. S. (2022). Göreve yeni başlayan okul yöneticilerinin karşılaştıkları güçlüklere ilişkin görüşleri: Bir durum çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  • Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. Kavramlar ilkeler ve teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 51-64.
  • Keman, F. Y. (2019). Göreve yeni başlayan okul yöneticilerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri ((Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kline. R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
  • Konan, N., Çetin, R. B., & Yılmaz, S. (2017). Okul müdürü görevlendirmeye ilişkin öğretmen görüşleri. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 36(1), 147-160.
  • Leithwood, K., Harris, A. & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School Leadership & Management, 40(1), 5-22.
  • Medford, J. A., & Brown, T. (2022). Newly appointed principals' challenges in learning and adjusting to school culture. Heliyon, 8(9).
  • Miller, R. G. (1969). Simultaneous statistical inference. New York: McGraw-Hill.
  • Nasreen, A., & Odhiambo, G. (2018). The continuous professional development of school principals: Current practices in Pakistan. Bulletin of Education and Research, 40(1), 245-266.
  • Nunnally. J. C. & Bernstein. I. H. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.INC.
  • Orçan, F., (2018). Exploratory and confirmatory factor analysis: which one to use first? Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 413-421.
  • Paul, T. (2012). The impact of age and education on the level of satisfaction and motivation among employees. The IUP Journal of Management Research, 11(1), 29-37.
  • Rahiman, MHU ve Kodikal, R. (2017). Çalışanların iş ile ilgili tutumlarının iş performansına etkisi. İngiliz Ekonomi, Finans ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 13 (2), 93-105.
  • Robinson, V.M.J. (2008). Forging the links between distributed leadership and educational outcomes, Journal of Educational Administration, 46(2), 241-256.
  • Resmî Gazete (2021). Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Yönetici Seçme ve Görevlendirme Yönetmeliği. Tarih: 5.02.2021, Sayı: 31386. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210205-1.htm
  • Sarpkaya, P. Y. (2021). Okul müdürü olmanın anlamı üzerine bir olgubilim çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 17(35), 1785-1822.
  • Seçer, İ. (2015). Spss ve lisrel ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Schmidt, J.J. , Weaver, F.S. & Aldredge, A.L. (2001). Perceptions of School Counsellor’s Role and Satisfaction by Newly Hired Counsellors and Principals in Eastern North Carolina, Eastern Carolina University, Greenville, NC.
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling. New York: Routledge.
  • Suleman, Q., & Hussain, I. (2018). Job satisfaction among secondary-school-heads: A gender based-comparative study. Education sciences, 8(1), 28.
  • Şahin, A. E. (2009). Türkiye’de ilköğretim okulu müdürlüğünün bir meslek olarak mevcut durumu: Bir delphi çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 125-136.
  • Şahin, İ., Kesik, F., & Beycioğlu, K. (2017). Okul yöneticilerinin atanmasında kaotik dönem ve etkileri. İlköğretim online, 16(3), 1007-1021.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Şişman, M. & Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Şişman, M. & Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yönetimi. (ed. Y. Özden). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 99-146.
  • Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
  • Tabachnick, G. B. & Fidell, S. L. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson Education. Taymaz, H. (2000). Okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 27-48. https://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_%C3%96l%C3%A7ek_Haz%C4%B1rlama_K%C4%B1lavuzu adresinden 31.01.2024 tarihinde alınmıştır.
  • Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications.Washington DC: American Psychological Association
  • Thompson, B. (2008). Foundations of behavioral statistics: An insight-based approach. New York, NY: Guilford Press.
  • Tok, T., & Karaoğlan, Ö. (2016). Yöneticilerin görevlendirilmesinin müdürlerin yönetsel tutumlarına yansımaları. Ö. Demirel, ve S. Dinçer, S. (Ed.) Eğitim bilimlerinde yenilikler ve nitelik arayışı yansımaları içinde (s. 823-838). Ankara: Pegem Akademi.
  • Tur, S. (2022). Okul yöneticilerinin problem çözme becerileri. (Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
  • Turan, S., & Şişman, M. (2000). Okul yöneticileri için standartlar: Eğitim yöneticilerinin bilgi temelleri üzerine düşünceler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 68–87.
  • Türk, G., Adana, F., Erol, F., Çevik Akyıl, R., & Taşkıran, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçme nedenleri ile bakım davranışları algısı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3).
  • Üstün, A., & Bozkurt, E. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin kendilerini algılayışlarına göre problem çözme becerilerini etkileyen bazı mesleki faktörler. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 13-20.
  • Wang, F., Pollock, K., & Hauseman, C. (2018). School principals’ job satisfaction: The effects of work intensification. Canadian Journal of Educational Administration and Policy, 185, 73–90.
  • Williams, B., Onsman, A., & Brown, T. (2010). Exploratory factor analysis: A five-step guide for novices. Australasian journal of paramedicine, 8, 1-13.
  • Yıldırım, N. (2011). Okul müdürlerinin motivasyonları üzerine nitel bir inceleme. AİBÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 2011, 71-85.
  • Yılmaz, K. (2024). Okul yöneticiliği meslekleşmeden okul müdürleri güçlenebilir mi?. Okul Yönetimi, 4(2), 106-110.
  • Yılmaz, Z. (2008). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin İş Doyumları ile Örgütsel Stres Kaynakları Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Okul Müdürlerinin Müdürlük Mesleğine Yönelik Tutumları Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Okul Müdürlerinin Mesleki Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 17, 30.06.2025

Salih Akyıldız

Öz

Bu çalışmada, okul müdürlerinin müdürlük mesleğine yönelik tutumlarını ölçmede kullanılabilecek Likert türünde geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi, okul müdürlerinin mesleklerine yönelik tutumlarının mesleki kıdemlerine ve müdürlük mesleğini severek seçme durumlarına göre değişip değişmediğinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelini temel alan betimsel bir çalışmadır. Araştırmada toplamda 463 okul müdürünü yer aldığı iki çalışma grubu kullanılmıştır. Birinci grupla Açımlayıcı Faktör Analizi, ikinci grupla Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmış, okul müdürlerinin tutumları ikinci grup verileri üzerinden araştırılmıştır. Veri setinin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri: .86 bulunmuş ve Bartlett Küresellik Testi anlamlı çıkmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda üç faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Faktörler; “mesleği sevme”, “mesleğe değer verme” ve “mesleğe uyum” olarak adlandırılmıştır. Birinci faktör varyansın %24,37’sini, ikinci faktör varyansın %20,93’ünü ve üçüncü faktör varyansın %16,10’unu açıklamaktadır. Ölçeğin yapısını sınamak amacıyla yapılan DFA’da 2/df oranı= 1.4; TLI= .96; IFI= ,97; CFI= .97; GFI= .94; AGFI= .91; RMR= .03; RMSEA= .04 mükemmel uyumu, NFI= .90 ise kabul edilebilir uyumu göstermektedir. Ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0,84 bulunmuştur. AFA ve DFA uygulaması sonucunda okul müdürlerinin mesleklerine yönelik tutumlarını ölçmede kullanılabilecek 14 maddeden oluşan geçerli ve güvenilir sayılabilecek bir ölçek elde edilmiştir. Okul müdürlerinin mesleklerine yönelik tutumlarının müdürlük kıdemlerine, mesleği severek seçme ve müdürlüğü meslek olarak görme değişkenine göre ölçeğin bazı boyutlarında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul müdürü Mesleki tutum Ölçek geliştirme Tutumların ölçülmesi

Etik Beyan

Trabzon Üniversitesi Rektörlüğü Etik Kurulu, 19.04.2024 tarihli, 2024-4/1.30 sayılı oturumuna dayalı kararıyla alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yazar, bu araştırmayı desteklemek için herhangi bir dış fon almadığını kabul eder.

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Açıkalın, A. (1998). Toplumsal, kuramsal ve teknik yönüyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayınları
  • Ahmad, H., Ahmad, K., & Shah, I. A. (2010). Relationship between job satisfaction, job performance attitude towards work and organizational commitment. European journal of social sciences, 18(2), 257-267.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
  • Altuntaş, R., Kaplan, E., Yıldızbaş, M., Kaya, F., Duman, Y., Bilir, M., Ahilik S., & Kukal, S. (2023). Okul yöneticilerinin iş tatmin düzeylerinin incelenmesi. Sosyal Gelişim Dergisi, 1(1), 85-91.
  • Ajzen, I. (2005). Attitudes, personality, and behavior. McGraw-Hill Education (UK).
  • Arabacı, İ., Şanlı, Ö., & Altun, M. (2015). Okul yöneticilerinin yetiştirilme ve atama yöntemlerine ilişkin sendika temsilcilerinin, maarif müfettişlerinin ve okul yöneticilerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 166-186.
  • Armstrong, M. (2006). A handbook of human resource management practice. London: Kogan Page Publishers.
  • Arnold, J., Cooper, C. and Robertson, I.T. (1995), Work psychology: Understanding human behaviour in the Workplace, Pitman Publishing, London.
  • Aslan, C., & Arastaman, G. (2024). Okul müdürü olma istekliliğinde liderlik etme motivasyonunun rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(89), 256-269.
  • Ateş, B. (2022). Türkiye’de Profesyonel Askerliğin Sosyolojik Bir İncelemesi: Meslek, Görev ya da Yaşam Tarzı?. İstanbul University Journal of Sociology, 42(1), 21-44.
  • Aydın, B., Günbey, M. & Kara E. (2020). İlk defa görevlendirilen okul müdürlerinin karşılaştıkları sorunlar. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (2), 1194-1205.
  • Badrianto, Y. & Ekhsan, M. (2020). Effect of work environment and job satisfaction on employee performance in pt. Nesinak industries. Journal of Business, Management and Accounting, 2(1), 85-91.
  • Bakotić, D. (2016). Relationship between job satisfaction and organisational performance. Economic research-Ekonomska istraživanja, 29(1), 118-130.
  • Balcı, A. (2021). Okul yöneticiliğinin meslekleşmesi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 4(2), 62-78.
  • Balcı, A. (2002). Önsöz. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerini Yetiştirme Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
  • Baltacı, A. (2017a). Okul müdürlerinin iş doyumları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki, Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi 2(1), 49-76.
  • Baltacı, A. (2017). Okul müdürlerinin öz-yeterlik algıları ve mesleğe yönelik tutumları arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 35-61.
  • Başaran, İ. E. (1982). Örgütsel davranış. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını.
  • Bayar, A. (2016). Challenges facing principals in the first year at their schools. Universal Journal of Educational Research, 4(1), 192-199.
  • Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: The Guilford Press.
  • Browne, M. W., & Cudeck, R. (1992). Alternative ways of assessing model fit. Sociological methods & research, 21(2), 230-258.
  • Bryman, A. & Cramer, D. (2005). Quantitative data analysis with SPSS 12 and 13: A guide for social scientists. London and New York: Routledge.
  • Bursalıoğlu, Z. (2008). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (Genişletilmiş 20. Baskı). Ankara: Pe¬gem Akademi.
  • Cemaloğlu, N. (2005). Türkiye’de okul yöneticisi yetiştirme ve istihdamı: varolan durum, gelecekteki olası gelişmeler ve sorunlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 249-274.
  • Christensen, L. B., Johnson, B., & Turner, L. A. (2020). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. Ahmet Aybay (Çev, Ed.). Ankara: Anı yayıncılık.
  • Comrey, A. L. (1988). Factor-analytic methods of scale development in personality and clinical psychology. Journal of consulting and clinical psychology, 56(5), 754.
  • Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assess¬ment, Research, and Evaluation, 10(7), 1-8.
  • Çalık, T. (1997). Etkili eğitim yöneticisi. Millî Eğitim Dergisi, 135, 55-58.
  • Darmody, M., & Smyth, E. (2016). Primary school principals' job satisfaction and occupational stress. International Journal of Educational Management, 30(1), 115-128.
  • Demir, K. (2008). Öğretim liderliği. Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Hasan Basri Memduhoğlu ve Kürşad Yılmaz (Ed.). Ankara Pegem Akademi.
  • Demirkapı, S. (2019). Öğretmenlerin okul müdürü olmak istememe nedenlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Demirtaş, H., & Özer, N. (2014). Okul müdürlerinin bakış açısıyla okul müdürlüğü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 1-24.
  • Dugguh, S. I., & Dennis, A. (2014). Job satisfaction theories: Traceability to employee performance in organizations. IOSR journal of business and management, 16(5), 11-18.
  • Eagly. A. H., & Chaiken, S. ( l 993). The psychology of attitudes. Orlando, FL: Harcourt Brace Jovanovich.
  • Erdoğan, İ. (2022). İş Memnuniyeti. TÜBİTAK Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. Erişim: https://ansiklopedi.tubitak.gov.tr/ansiklopedi/is_memnuniyeti adresinden 27.11.2023 tarihinde alınmıştır.
  • Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Jöroskog, K. G., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
  • Judge, T.A. , Thoresen, C.J. , Bono, J.E. & Patton, G.K. (2001), The job satisfaction-job performance relationship: a qualitative and quantitative review, Psychological Bulletin, 127(3), 376-407.
  • Judge, T. A., & Kammeyer-Mueller, J. D. (2012). Job attitudes. Annual review of psychology, 63, 341-367.
  • Federici, R. A., & Skaalvik, E. M. (2012). Principal self-efficacy: Relations with burnout, job satisfaction and motivation to quit. Social Psychology of Education, 15(3), 295-320.
  • Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS. London, England: SAGE.
  • Guan, X., Sun, T., Hou, Y., Zhao, L., Luan, Y. Z., v Fan, L. H. (2014). The relationship between job performance and perceived organizational support in faculty members at Chinese universities: A questionnaire survey. BMC Medical Education, 14(1), 1–10.
  • Gülmez, M.F. &Aslanargun, E. (2021). 2000 Yılından sonra eğitim kurumlarına yönetici seçme ve atama yönetmeliklerinin analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (2), 318-336.
  • Günay, G. ve Özbilen, F. M. (2018). Öğretmenlerin okul yöneticiliği istekliliğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 13(19), 1331-1344.
  • Grissom, J. A., & Loeb, S. (2011). Triangulating principal effectiveness: How perspectives of parents, teachers, and assistant principals identify the central importance of managerial skills. American Educational Research Journal, 48(5), 1091-1123.
  • Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural equation modeling: a multidisciplinary journal, 6(1), 1-55.
  • Hurley, A. E., Scandura, T. A., Schriesheim, C. A., Brannick, M. T., Seers, A., Vandenberg, R. J., & Williams, L. J. (1997). Exploratory and confirmatory factor analysis: Guidelines, issues, and alternatives. Journal of Organizational Behavior, 18(6), 667–683.
  • İpek, C. (2023). Eğitim sisteminde yönetici yetiştirme ve atama tartışmaları, Ahi Evran Akademi, 4(1), 1-18
  • Inuwa, M. (2016). Job satisfaction and employee performance: An empirical approach. The Millennium University Journal, 1(1), 90-103.
  • Kağıtçıbaşı, Ç. & Cemalcılar, Z. ( 2014). Dünden bugüne insan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi ve Bilgisayar San. Tic. Ltd. Şti.
  • Kara, M., Karataş, A. H. & Aydın B. (2022). Okul yöneticiliği meslek algısı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 505-522.
  • Karabatak, S. & Turhan, M. (2017). Web tabanlı problem temelli öğrenmenin okul yöneticilerinin öz-yeterlik inançlarına ve yöneticilik mesleğine ilişkin tutumlarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(191).
  • Karagöz, B. K. (2006). Okul yöneticilerinin yönetim süreçleri açısından karşılaştıkları problemler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kayar, H. S. (2022). Göreve yeni başlayan okul yöneticilerinin karşılaştıkları güçlüklere ilişkin görüşleri: Bir durum çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  • Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. Kavramlar ilkeler ve teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kayri, M. (2009). Araştırmalarda gruplar arası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 51-64.
  • Keman, F. Y. (2019). Göreve yeni başlayan okul yöneticilerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri ((Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kline. R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
  • Konan, N., Çetin, R. B., & Yılmaz, S. (2017). Okul müdürü görevlendirmeye ilişkin öğretmen görüşleri. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 36(1), 147-160.
  • Leithwood, K., Harris, A. & Hopkins, D. (2020). Seven strong claims about successful school leadership revisited. School Leadership & Management, 40(1), 5-22.
  • Medford, J. A., & Brown, T. (2022). Newly appointed principals' challenges in learning and adjusting to school culture. Heliyon, 8(9).
  • Miller, R. G. (1969). Simultaneous statistical inference. New York: McGraw-Hill.
  • Nasreen, A., & Odhiambo, G. (2018). The continuous professional development of school principals: Current practices in Pakistan. Bulletin of Education and Research, 40(1), 245-266.
  • Nunnally. J. C. & Bernstein. I. H. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.INC.
  • Orçan, F., (2018). Exploratory and confirmatory factor analysis: which one to use first? Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 413-421.
  • Paul, T. (2012). The impact of age and education on the level of satisfaction and motivation among employees. The IUP Journal of Management Research, 11(1), 29-37.
  • Rahiman, MHU ve Kodikal, R. (2017). Çalışanların iş ile ilgili tutumlarının iş performansına etkisi. İngiliz Ekonomi, Finans ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 13 (2), 93-105.
  • Robinson, V.M.J. (2008). Forging the links between distributed leadership and educational outcomes, Journal of Educational Administration, 46(2), 241-256.
  • Resmî Gazete (2021). Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Yönetici Seçme ve Görevlendirme Yönetmeliği. Tarih: 5.02.2021, Sayı: 31386. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/02/20210205-1.htm
  • Sarpkaya, P. Y. (2021). Okul müdürü olmanın anlamı üzerine bir olgubilim çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 17(35), 1785-1822.
  • Seçer, İ. (2015). Spss ve lisrel ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Schmidt, J.J. , Weaver, F.S. & Aldredge, A.L. (2001). Perceptions of School Counsellor’s Role and Satisfaction by Newly Hired Counsellors and Principals in Eastern North Carolina, Eastern Carolina University, Greenville, NC.
  • Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2010). A beginners guide to structural equation modeling. New York: Routledge.
  • Suleman, Q., & Hussain, I. (2018). Job satisfaction among secondary-school-heads: A gender based-comparative study. Education sciences, 8(1), 28.
  • Şahin, A. E. (2009). Türkiye’de ilköğretim okulu müdürlüğünün bir meslek olarak mevcut durumu: Bir delphi çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 125-136.
  • Şahin, İ., Kesik, F., & Beycioğlu, K. (2017). Okul yöneticilerinin atanmasında kaotik dönem ve etkileri. İlköğretim online, 16(3), 1007-1021.
  • Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Şişman, M. & Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Şişman, M. & Turan, S. (2004). Eğitim ve okul yönetimi. (ed. Y. Özden). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık, 99-146.
  • Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
  • Tabachnick, G. B. & Fidell, S. L. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson Education. Taymaz, H. (2000). Okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 27-48. https://www.academia.edu/1288035/Likert_Tipi_%C3%96l%C3%A7ek_Haz%C4%B1rlama_K%C4%B1lavuzu adresinden 31.01.2024 tarihinde alınmıştır.
  • Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and applications.Washington DC: American Psychological Association
  • Thompson, B. (2008). Foundations of behavioral statistics: An insight-based approach. New York, NY: Guilford Press.
  • Tok, T., & Karaoğlan, Ö. (2016). Yöneticilerin görevlendirilmesinin müdürlerin yönetsel tutumlarına yansımaları. Ö. Demirel, ve S. Dinçer, S. (Ed.) Eğitim bilimlerinde yenilikler ve nitelik arayışı yansımaları içinde (s. 823-838). Ankara: Pegem Akademi.
  • Tur, S. (2022). Okul yöneticilerinin problem çözme becerileri. (Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
  • Turan, S., & Şişman, M. (2000). Okul yöneticileri için standartlar: Eğitim yöneticilerinin bilgi temelleri üzerine düşünceler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 68–87.
  • Türk, G., Adana, F., Erol, F., Çevik Akyıl, R., & Taşkıran, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçme nedenleri ile bakım davranışları algısı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3).
  • Üstün, A., & Bozkurt, E. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin kendilerini algılayışlarına göre problem çözme becerilerini etkileyen bazı mesleki faktörler. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 13-20.
  • Wang, F., Pollock, K., & Hauseman, C. (2018). School principals’ job satisfaction: The effects of work intensification. Canadian Journal of Educational Administration and Policy, 185, 73–90.
  • Williams, B., Onsman, A., & Brown, T. (2010). Exploratory factor analysis: A five-step guide for novices. Australasian journal of paramedicine, 8, 1-13.
  • Yıldırım, N. (2011). Okul müdürlerinin motivasyonları üzerine nitel bir inceleme. AİBÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 2011, 71-85.
  • Yılmaz, K. (2024). Okul yöneticiliği meslekleşmeden okul müdürleri güçlenebilir mi?. Okul Yönetimi, 4(2), 106-110.
  • Yılmaz, Z. (2008). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin İş Doyumları ile Örgütsel Stres Kaynakları Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Toplam 96 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Yönetimi, Eğitim Politikası
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Salih Akyıldız 0000-0002-8569-7411

Proje Numarası -
Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 22 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 20 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 13 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Akyıldız, S. (2025). Okul Müdürlerinin Müdürlük Mesleğine Yönelik Tutumları Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Okul Müdürlerinin Mesleki Tutumlarının İncelenmesi. Anadolu Eğitim Liderliği Ve Öğretim Dergisi, 13(1), 1-17.
 Kapak Resmi İndir

Bu Dergide Yayınlanan İçerikler Atıf 4.0 Uluslararası (CC BY 4.0) Tarafından Lisanslanmıştır.