Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE'DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 27, 508 - 541, 30.04.2025
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de plastik geri dönüşüm sektöründe çalışan işçilerin çalışma koşullarını ve sağlık ve güvenlik risklerini açığa çıkarmayı amaçlamaktadır. Geri dönüşümün pek çok ülkede politik bir zorunluluk haline gelmesi, Türkiye’nin önemli bir plastik atık ithalatçısı olması ve yasa dışı yollarla Türkiye’ye gönderilen plastik atıklar, plastik geri dönüşüm sektörünü giderek büyütmüştür. Bu sektörün kontrolsüzce büyümesi, kayıt dışı bir plastik geri dönüşüm ekonomisi oluşturmuştur. Bu durum, plastik geri dönüşüm işçilerinin sağlıksız ve güvensiz şartlarda çalışmasına neden olmaktadır. Bu sektörde; iş kazaları ve meslek hastalıkları, uzun çalışma saatleri, düşük ücretler, vasıfsız işçi talebi, göçmen ve çocuk işçiliği ve kayıt dışı çalışma yaygındır. Yeşil iş kapsamında sunulan plastik geri dönüşümü çevre dostu bir uygulama olarak yükselişe geçse de plastiklerin içerdikleri toksik kimyasalların geri dönüşüm esnasında atmosfere karışması sera gazı emisyonlarını da artırmaktadır. Bu bağlamda iklim krizinin çözümü için hem çevreyi hem de işçileri koruyan adil bir dönüşüm planlanmalıdır. Yeşil geçiş öncesinde ihtiyaçların ve fırsatlar kadar risklerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Plastik atıkların zararlarını ortadan kaldırmanın en önemli yolu, plastik üretimi ve tüketiminin kalıcı olarak azaltılmasıdır.

Kaynakça

  • Alabi, O. A. & Ologbonjaye, K. I. & Awosolu, O. & Alalade, O. E. (2019). Public and environmental health effects of plastic wastes disposal: A review. Journal of Toxicology and Risk Assessment, 5(1), 1-13. https://doi.org/10.23937/2572-4061.1510021
  • Aydemir, U. & Taştan H. T. & Güre, A. & Gönenç, İ. G. (2018). Plastik ürünleri imalatı sektöründe iş sağlığı ve güvenliği rehberi. İSGÜM. Ankara.
  • Basel Action Network (2024). European Union export data. 14 Haziran 2024 tarihinde https://www.ban.org/plastic-waste-project-hub/trade-data/eu-export-data adresinden edinilmiştir.
  • Birleşmiş Milletler Türkiye (t.y). İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme. 19 Ocak 2025 tarihinde https://turkiye.un.org/tr/sdgs/8 adresinden edinilmiştir.
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/0.3316/QRJ0902027
  • Çelik, D. & Geybullayeva, A. (2021, 18 Kasım). Paper lives: Turkey's trash collectors face deportations, arrests, and midnight raids. GlobalVoices.
  • Mevzuat (2004). Çocuk ve genç işçilerin çsalıştırılma usul ve esasları hakkında yönetmelik. 11 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5457&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 adresinden edinilmiştir.
  • Unicefturk (1990). Çocuk haklarına dair sözleşme. 11 Haziran 2024 tarihinde https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Demirel, S. & Sert, N. (2018). Bir plastik geri dönüşüm tesisinde ön tehlike analizi (PHA) ile risk değerlendirmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 572-580. https://doi.org/10.28948/ngumuh.443204
  • Ellen MacArthur Foundation (t.y.a). Designing out plastic pollution. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://www.ellenmacarthurfoundation.org/topics/plastics/overview adresinden edinilmiştir.
  • Ellen MacArthur Foundation (t.y.b). Circular design: turning ambition into action. 11 Mayıs 2024 tarihinde https://www.ellenmacarthurfoundation.org/topics/circular-design/overview adresinden edinilmiştir.
  • Ellen MacArthur Foundation (2019). Plastics and the circular economy–deep dive. 13 Mayıs 2024 tarihinde https://www.ellenmacarthurfoundation.org/plastics-and-the-circular-economy-deep-dive adresinden edinilmiştir.
  • European Commission (2020). Circular economy action plan: For a cleaner and more competitive Europe. Publications Office of the European Union.
  • European Commission (2021). Proposal for a regulation of the European Parliament and of the council on shipments of waste and amending regulations. 28 Nisan 2024 tarihinde https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52021PC0709 adresinden edinilmiştir.
  • European Economic Area (2021). Plastics, the circular economy and Europe’s environment- A priority for action. Publications Office of the European Union.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2013). Green jobs and occupational safety and health: Foresight on new and emerging risks associated with new technologies by 2020. Publications Office of the European Union.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2014a). Accidents and injuries in the waste management sector. 19 Haziran 2024 tarihinde https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/accidents-and-injuries-waste-management-sector adresinden edinilmiştir.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2014b). Waste management. 20 Haziran 2024 tarihinde https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/waste-management adresinden edinilmiştir.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2021). Foresight Study on the Circular Economy and its effects on Occupational Safety and Health: Phase 1: Macro-scenarios. Publications Office of the European Union.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2023). Foresight study on the circular economy and its impacts on OSH: Improving OSH prospects for vulnerable workers. Policy Brief.
  • Eurostat (2024). EU exported 32 million tonnes of waste in 2022. 14 Haziran 2024 tarihinde https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20240118-1 adresinden edinilmiştir.
  • Gündoğdu, S. (2022). Atık oyunları: Geri dönüşümsüz hayatlar. (Ed. Ç. Özkan & N. Temiz Ataş), Greenpeace Akdeniz.
  • Gündoğdu, S. & Walker, T. R. (2021). Why Turkey should not import plastic waste pollution from developed countries? Marine Pollution Bulletin, Volume 171, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2021.112772
  • Greenpeace (2021). Trashed: How the UK is still dumping plastic waste on the rest of the world. 26 Nisan 2024 tarihinde https://www.greenpeace.org.uk/ adresinden edinilmiştir.
  • Human Right Watch (2022). “Sanki bizi zehirliyorlar”: Türkiye’de plastik geri dönüşümünün sağlık üzerindeki etkileri. 10 Nisan 2024 tarihinde https://www.hrw.org/tr/report/2022/09/21/382799 adresinden edinilmiştir.
  • Bostanoğlu, N. M. (2020). AB ve Türkiye’de plastiklerin geleceği. İktisadi Kalkınma Vakfı. Anadolu Basın Merkezi.
  • İşyeri açma ve çalıştırma ruhsatları hakkında yönetmelik, (2005). 12 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20059207&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5 adresinden edinilmiştir.
  • İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin işyeri tehlike sınıfları tebliği (2021). 11 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16909&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5 adresinden edinilmiştir.
  • Kayhan, E. & Demirer, A. (2016). Polimer işleme sektöründeki meslek hastalıkları, kazalar ve iş güvenliği. SAU Fen Bilimleri Dergisi, 20(3), 497-507. https://doi.org/10.16984/saufenbilder.40070
  • Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanılması hakkında yönetmelik (2013). 24 Mayıs 2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130702-2.htm adresinden edinilmiştir.
  • Kuijer, P. P. F. M. & Sluiter, J. K. & Frings-Dresen, M. H. W. (2010). Health and safety in waste collection: Towards evidence-based worker health surveillance. American Journal of Industrial Medicine, 53(10), 1040-64. https://doi.org/10.1002/ajim.20870
  • Neuman, W. L. (2022). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar (Çev. Ö. Akkaya) Sekizinci edisyon, cilt-2. Siyasal Kitabevi.
  • Organisation for Economic Co-Operation and Development (2022a). Global plastics outlook economic drivers, environmental impacts and policy options. 17 Haziran 2024 tarihinde http://oecd.org/environment/plastics adresinden edinilmiştir.
  • Organisation for Economic Co-Operation and Development (2022b). Global plastics outlook policy scenarios to 2060. 17 Haziran 2024 tarihinde http://oecd.org/environment/plastics adresinden edinilmiştir.
  • Organisation for Economic Co-Operation and Development (2023). Towards eliminating plastic pollution by 2040: A policy scenario analysis. 17 Haziran 2024 tarihinde http://oecd.org/environment/plastics adresinden edinilmiştir.
  • Öcal, A. T. & Yerlikaya, B. (2021). Avrupa Yeşil Mutabakatı penceresinden istihdam-işsizlik sarmalında yeşil işler. (Ed. F. H. Sezgin & E. Yüksel Acı & R. Atabay Kuşçu), Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında yeşil ekonomi içinde (s. 295-321). Nobel Yayınevi.
  • Öztürk, M. (2021). Kirli ve karışık plastik atık tehlikesi. 20 Nisan 2024 tarihinde https://www.indyturk.com/t%C3%BCrkiyeden-sesler adresinden edinilmiştir.
  • Park, B. C. & Brown, A. & Laubinger, F. & Börkey, P. (2024). Monitoring trade in plastic waste and scrap. OECD Environment Working Papers No. 233, ENV/WKP(2024)3.
  • Plastics Europe (2022). Plastics- the facts 2022. 14 Haziran 2024 tarihinde https://plasticseurope.org/knowledge-hub/plastics-the-facts-2022/ adresinden edinilmiştir.
  • Poole, C. J. M. & Basu, S. (2017). Systematic review: Occupational illness in the waste and recycling sector. Occupational Medicine, 67(8), 626-636. https://doi.org/10.1093/occmed/kqx153
  • Smith, P. (t.y.). Why We Need to Move Beyond Recycling. 10 Haziran 2024 tarihinde https://www.junai.earth/ adresinden edinilmiştir.
  • Sofuoğlu, Y. (2022). Greenpeace raporu: Birleşik Krallık'tan Türkiye'ye gönderilen plastik atıklar yüksek ölçüde zehirli kimyasal içeriyor. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://www.indyturk.com/node/469911/%C3%A7evre/greenpeace-raporu-birle%C5%9Fik-krall%C4%B1ktan-t%C3%BCrkiyeye-g%C3%B6nderilen-plastik-at%C4%B1klar-y%C3%BCksek adresinden edinilmiştir.
  • Sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu (2006). 12 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5510.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Plastik ve Kauçuk Komisyonu, (2021). Türkiye’de plastik geri dönüşümü ve atık ithalatı raporu. Haziran 2021.
  • Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği (2021). Döngüsel ekonomi ve sağlık: Fırsatlar ve Riskler. (Çev. Ed. A. Türkkan). Ankara: Hermes Ofset Matbaacılık.
  • United Nations Environment Programme (1992). Basel Convention on the control of transboundary movements of hazardous wastes and their disposal. 28 Nisan 2024 tarihinde https://webdosya.csb.gov.tr/db/chemicals/editordosya/Basel%20En.pdf adresinden edinilmiştir.
  • United Nations Environment Programme (t.y.). Our planet is choking on plastic. 5 Haziran 2024 tarihinde https://www.unep.org/interactives/beat-plastic-pollution/ adresinden edinilmiştir.
  • United Nations Industrial Development Organization (2017). Circular Economy. 30 Mayıs 2024 tarihinde https://www.unido.org/sites/default/files/2017-07/Circular_Economy_UNIDO_0.pdf adresinden edinilmiştir.
  • World Wide Fund for Nature (2019). Plastik kirliliğini hesap verebilirlik yoluyla çözmek. (Çev. A. Gürbüz & D. Sone). Dalberg Danışmanlık.
  • Yakışık, H. (2023). Plastik atıklar ve sürdürülebilirlik. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), 36-55. https://doi.org/10.46849/guiibd.1403473
  • Yerlikaya, B. (2022). Yeşil ekonomiye geçiş kadınların istihdama katılımı için kriz mi fırsat mı?: Toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında yeşil işler. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 44(1), 137-161. https://doi.org/10.14780/muiibd.1135553
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yüksel Acı, E. (2021). Sürdürülebilir insani kalkınma perspektifinden yeşil ekonomi ve Avrupa Yeşil Mutabakatı. (Ed. F. H. Sezgin & E. Yüksel Acı & R. Atabay Kuşçu), Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında yeşil ekonomi içinde (s. 1-17). Nobel Yayınevi.
  • 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu (2012). 24 Mayıs 2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm adresinden edinilmiştir.

IGNORED ACTORS OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT: PLASTIC RECYCLING WORKERS IN TURKEY

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 27, 508 - 541, 30.04.2025
https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576

Öz

This study aims to reveal the working conditions and health and safety risks of workers working in the plastic recycling sector in Turkey. The fact that recycling has become a political obligation in many countries, Turkey is an important importer of plastic waste, and plastic waste sent to Turkey illegally has gradually expanded the plastic recycling sector. The uncontrolled growth of this sector has created an informal plastic recycling economy. This situation causes plastic recycling workers to work in unhealthy and unsafe conditions. In this sector; occupational accidents and occupational diseases, long working hours, low wages, unskilled labor demand, migrant and child labor and informal work are common. Although plastic recycling offered within the scope of green business is on the rise as an environmentally friendly application, the mixing of toxic chemicals contained in plastics into the atmosphere during recycling also increases greenhouse gas emissions. In this context, a fair transformation that protects both the environment and workers should be planned for the solution of the climate crisis. Before the green transition, it is necessary to take into account the needs and opportunities as well as the risks. The most important way to eliminate the harms of plastic waste is to permanently reduce plastic production and consumption.

Kaynakça

  • Alabi, O. A. & Ologbonjaye, K. I. & Awosolu, O. & Alalade, O. E. (2019). Public and environmental health effects of plastic wastes disposal: A review. Journal of Toxicology and Risk Assessment, 5(1), 1-13. https://doi.org/10.23937/2572-4061.1510021
  • Aydemir, U. & Taştan H. T. & Güre, A. & Gönenç, İ. G. (2018). Plastik ürünleri imalatı sektöründe iş sağlığı ve güvenliği rehberi. İSGÜM. Ankara.
  • Basel Action Network (2024). European Union export data. 14 Haziran 2024 tarihinde https://www.ban.org/plastic-waste-project-hub/trade-data/eu-export-data adresinden edinilmiştir.
  • Birleşmiş Milletler Türkiye (t.y). İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme. 19 Ocak 2025 tarihinde https://turkiye.un.org/tr/sdgs/8 adresinden edinilmiştir.
  • Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40. https://doi.org/0.3316/QRJ0902027
  • Çelik, D. & Geybullayeva, A. (2021, 18 Kasım). Paper lives: Turkey's trash collectors face deportations, arrests, and midnight raids. GlobalVoices.
  • Mevzuat (2004). Çocuk ve genç işçilerin çsalıştırılma usul ve esasları hakkında yönetmelik. 11 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5457&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 adresinden edinilmiştir.
  • Unicefturk (1990). Çocuk haklarına dair sözleşme. 11 Haziran 2024 tarihinde https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Demirel, S. & Sert, N. (2018). Bir plastik geri dönüşüm tesisinde ön tehlike analizi (PHA) ile risk değerlendirmesi. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2), 572-580. https://doi.org/10.28948/ngumuh.443204
  • Ellen MacArthur Foundation (t.y.a). Designing out plastic pollution. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://www.ellenmacarthurfoundation.org/topics/plastics/overview adresinden edinilmiştir.
  • Ellen MacArthur Foundation (t.y.b). Circular design: turning ambition into action. 11 Mayıs 2024 tarihinde https://www.ellenmacarthurfoundation.org/topics/circular-design/overview adresinden edinilmiştir.
  • Ellen MacArthur Foundation (2019). Plastics and the circular economy–deep dive. 13 Mayıs 2024 tarihinde https://www.ellenmacarthurfoundation.org/plastics-and-the-circular-economy-deep-dive adresinden edinilmiştir.
  • European Commission (2020). Circular economy action plan: For a cleaner and more competitive Europe. Publications Office of the European Union.
  • European Commission (2021). Proposal for a regulation of the European Parliament and of the council on shipments of waste and amending regulations. 28 Nisan 2024 tarihinde https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52021PC0709 adresinden edinilmiştir.
  • European Economic Area (2021). Plastics, the circular economy and Europe’s environment- A priority for action. Publications Office of the European Union.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2013). Green jobs and occupational safety and health: Foresight on new and emerging risks associated with new technologies by 2020. Publications Office of the European Union.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2014a). Accidents and injuries in the waste management sector. 19 Haziran 2024 tarihinde https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/accidents-and-injuries-waste-management-sector adresinden edinilmiştir.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2014b). Waste management. 20 Haziran 2024 tarihinde https://oshwiki.osha.europa.eu/en/themes/waste-management adresinden edinilmiştir.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2021). Foresight Study on the Circular Economy and its effects on Occupational Safety and Health: Phase 1: Macro-scenarios. Publications Office of the European Union.
  • European Agency for Safety and Health at Work (2023). Foresight study on the circular economy and its impacts on OSH: Improving OSH prospects for vulnerable workers. Policy Brief.
  • Eurostat (2024). EU exported 32 million tonnes of waste in 2022. 14 Haziran 2024 tarihinde https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20240118-1 adresinden edinilmiştir.
  • Gündoğdu, S. (2022). Atık oyunları: Geri dönüşümsüz hayatlar. (Ed. Ç. Özkan & N. Temiz Ataş), Greenpeace Akdeniz.
  • Gündoğdu, S. & Walker, T. R. (2021). Why Turkey should not import plastic waste pollution from developed countries? Marine Pollution Bulletin, Volume 171, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2021.112772
  • Greenpeace (2021). Trashed: How the UK is still dumping plastic waste on the rest of the world. 26 Nisan 2024 tarihinde https://www.greenpeace.org.uk/ adresinden edinilmiştir.
  • Human Right Watch (2022). “Sanki bizi zehirliyorlar”: Türkiye’de plastik geri dönüşümünün sağlık üzerindeki etkileri. 10 Nisan 2024 tarihinde https://www.hrw.org/tr/report/2022/09/21/382799 adresinden edinilmiştir.
  • Bostanoğlu, N. M. (2020). AB ve Türkiye’de plastiklerin geleceği. İktisadi Kalkınma Vakfı. Anadolu Basın Merkezi.
  • İşyeri açma ve çalıştırma ruhsatları hakkında yönetmelik, (2005). 12 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20059207&MevzuatTur=21&MevzuatTertip=5 adresinden edinilmiştir.
  • İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin işyeri tehlike sınıfları tebliği (2021). 11 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=16909&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5 adresinden edinilmiştir.
  • Kayhan, E. & Demirer, A. (2016). Polimer işleme sektöründeki meslek hastalıkları, kazalar ve iş güvenliği. SAU Fen Bilimleri Dergisi, 20(3), 497-507. https://doi.org/10.16984/saufenbilder.40070
  • Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanılması hakkında yönetmelik (2013). 24 Mayıs 2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130702-2.htm adresinden edinilmiştir.
  • Kuijer, P. P. F. M. & Sluiter, J. K. & Frings-Dresen, M. H. W. (2010). Health and safety in waste collection: Towards evidence-based worker health surveillance. American Journal of Industrial Medicine, 53(10), 1040-64. https://doi.org/10.1002/ajim.20870
  • Neuman, W. L. (2022). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar (Çev. Ö. Akkaya) Sekizinci edisyon, cilt-2. Siyasal Kitabevi.
  • Organisation for Economic Co-Operation and Development (2022a). Global plastics outlook economic drivers, environmental impacts and policy options. 17 Haziran 2024 tarihinde http://oecd.org/environment/plastics adresinden edinilmiştir.
  • Organisation for Economic Co-Operation and Development (2022b). Global plastics outlook policy scenarios to 2060. 17 Haziran 2024 tarihinde http://oecd.org/environment/plastics adresinden edinilmiştir.
  • Organisation for Economic Co-Operation and Development (2023). Towards eliminating plastic pollution by 2040: A policy scenario analysis. 17 Haziran 2024 tarihinde http://oecd.org/environment/plastics adresinden edinilmiştir.
  • Öcal, A. T. & Yerlikaya, B. (2021). Avrupa Yeşil Mutabakatı penceresinden istihdam-işsizlik sarmalında yeşil işler. (Ed. F. H. Sezgin & E. Yüksel Acı & R. Atabay Kuşçu), Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında yeşil ekonomi içinde (s. 295-321). Nobel Yayınevi.
  • Öztürk, M. (2021). Kirli ve karışık plastik atık tehlikesi. 20 Nisan 2024 tarihinde https://www.indyturk.com/t%C3%BCrkiyeden-sesler adresinden edinilmiştir.
  • Park, B. C. & Brown, A. & Laubinger, F. & Börkey, P. (2024). Monitoring trade in plastic waste and scrap. OECD Environment Working Papers No. 233, ENV/WKP(2024)3.
  • Plastics Europe (2022). Plastics- the facts 2022. 14 Haziran 2024 tarihinde https://plasticseurope.org/knowledge-hub/plastics-the-facts-2022/ adresinden edinilmiştir.
  • Poole, C. J. M. & Basu, S. (2017). Systematic review: Occupational illness in the waste and recycling sector. Occupational Medicine, 67(8), 626-636. https://doi.org/10.1093/occmed/kqx153
  • Smith, P. (t.y.). Why We Need to Move Beyond Recycling. 10 Haziran 2024 tarihinde https://www.junai.earth/ adresinden edinilmiştir.
  • Sofuoğlu, Y. (2022). Greenpeace raporu: Birleşik Krallık'tan Türkiye'ye gönderilen plastik atıklar yüksek ölçüde zehirli kimyasal içeriyor. 10 Mayıs 2024 tarihinde https://www.indyturk.com/node/469911/%C3%A7evre/greenpeace-raporu-birle%C5%9Fik-krall%C4%B1ktan-t%C3%BCrkiyeye-g%C3%B6nderilen-plastik-at%C4%B1klar-y%C3%BCksek adresinden edinilmiştir.
  • Sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu (2006). 12 Haziran 2024 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5510.pdf adresinden edinilmiştir.
  • Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Plastik ve Kauçuk Komisyonu, (2021). Türkiye’de plastik geri dönüşümü ve atık ithalatı raporu. Haziran 2021.
  • Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği (2021). Döngüsel ekonomi ve sağlık: Fırsatlar ve Riskler. (Çev. Ed. A. Türkkan). Ankara: Hermes Ofset Matbaacılık.
  • United Nations Environment Programme (1992). Basel Convention on the control of transboundary movements of hazardous wastes and their disposal. 28 Nisan 2024 tarihinde https://webdosya.csb.gov.tr/db/chemicals/editordosya/Basel%20En.pdf adresinden edinilmiştir.
  • United Nations Environment Programme (t.y.). Our planet is choking on plastic. 5 Haziran 2024 tarihinde https://www.unep.org/interactives/beat-plastic-pollution/ adresinden edinilmiştir.
  • United Nations Industrial Development Organization (2017). Circular Economy. 30 Mayıs 2024 tarihinde https://www.unido.org/sites/default/files/2017-07/Circular_Economy_UNIDO_0.pdf adresinden edinilmiştir.
  • World Wide Fund for Nature (2019). Plastik kirliliğini hesap verebilirlik yoluyla çözmek. (Çev. A. Gürbüz & D. Sone). Dalberg Danışmanlık.
  • Yakışık, H. (2023). Plastik atıklar ve sürdürülebilirlik. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), 36-55. https://doi.org/10.46849/guiibd.1403473
  • Yerlikaya, B. (2022). Yeşil ekonomiye geçiş kadınların istihdama katılımı için kriz mi fırsat mı?: Toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında yeşil işler. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 44(1), 137-161. https://doi.org/10.14780/muiibd.1135553
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yüksel Acı, E. (2021). Sürdürülebilir insani kalkınma perspektifinden yeşil ekonomi ve Avrupa Yeşil Mutabakatı. (Ed. F. H. Sezgin & E. Yüksel Acı & R. Atabay Kuşçu), Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında yeşil ekonomi içinde (s. 1-17). Nobel Yayınevi.
  • 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu (2012). 24 Mayıs 2024 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm adresinden edinilmiştir.
Toplam 54 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çalışma Ekonomisi
Bölüm Tüm Sayı
Yazarlar

Burcu Yerlikaya Yaran 0000-0003-4837-2834

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 8 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 29 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 12 Sayı: 27

Kaynak Göster

APA Yerlikaya Yaran, B. (2025). SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ. Akademik Hassasiyetler, 12(27), 508-541. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576
AMA Yerlikaya Yaran B. SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ. Akademik Hassasiyetler. Nisan 2025;12(27):508-541. doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576
Chicago Yerlikaya Yaran, Burcu. “SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ”. Akademik Hassasiyetler 12, sy. 27 (Nisan 2025): 508-41. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576.
EndNote Yerlikaya Yaran B (01 Nisan 2025) SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ. Akademik Hassasiyetler 12 27 508–541.
IEEE B. Yerlikaya Yaran, “SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ”, Akademik Hassasiyetler, c. 12, sy. 27, ss. 508–541, 2025, doi: 10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576.
ISNAD Yerlikaya Yaran, Burcu. “SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ”. Akademik Hassasiyetler 12/27 (Nisan 2025), 508-541. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576.
JAMA Yerlikaya Yaran B. SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ. Akademik Hassasiyetler. 2025;12:508–541.
MLA Yerlikaya Yaran, Burcu. “SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ”. Akademik Hassasiyetler, c. 12, sy. 27, 2025, ss. 508-41, doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1512576.
Vancouver Yerlikaya Yaran B. SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN GÖZ ARDI EDİLEN AKTÖRLERİ: TÜRKİYE’DE PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM İŞÇİLERİ. Akademik Hassasiyetler. 2025;12(27):508-41.

MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.