Öz
Küresel ısınmaya bağlı olarak gerçekleşeniklim değişiklikleri Sanayi Devrimi’nden bu yana atmosfere bırakılan karbon ve metan gazı miktarının giderek artması sonucunda oluşmuştur. 250 yıldır devam eden ısınmanın esas nedenini oluşturan küresel meta üreticisi ülkeler ve şirketler, çözümün önünde de en büyük engelleyici faktör olmuşlardır. Buna mukabil küresel ıısnmaya bağlı iklim değişikliklerinin sarsıcı etkileri giderek genişlemeye ve yoksullar dünyasının dışında küresel ekonominin geleceğini de tehdit etmeye başlamıştır. Bu nedenle son yıllarda sorumlu devletlerin ve diğer piyasa aktörlerinin de çözüm için yol bulmaya başladıkları gözlemlenmektedir. Bu çerçevede Birleşmiş Milletler’in 2015 yılında kabul ettiği ve 2030 yılında tamamlanması öngörülen geniş çerçeveli sürdürülebilir kalkınma hedefleri ve yine 2015 yılında imzalanan Paris İklim antlaşması önemli bir çerçeve ve uygulama rehberi olmuştur. Genel olarak çözüm yolu, piyasa ekonomisinin gelişme dinamiklerinden taviz vermeden küresel ısınmayı durdurma çabaları olarak değerlendirilen “yeşil yeni düzen” yaklaşımıdır. Yeni Keynezyen yaklaşım olarak da nitelendiren bu çözüm çalışmalarını yürüten ABD, AB, Çin gibi büyük karbon ekonomileri, karbon emisyonunu sıfıra indirmek şeklinde aşamalı bir hedef koymuşlardır. Avrupa Birliği ülkelerinde bu çalışmalar, Avrupa Yeşil Mutabakatı adıyla daha somut ve uygulanabilir şekilde yürürlüğe sokulmuştur. Ancak küresel ısınmanın yarattığı tahribat giderek artmakta ve son noktada kapitalizm dairesi içerisinde gerçekleşen bu yaklaşımların ne kadar başarılı olacağı tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Küresel ısnma İklim Sürdürülebilir kalkınma Yeşil yeni düzen Avrupa yeşil mutabakatı
Kaynakça
- Anadolu Ajansı (2021, 31 Ekim), Ülkelerin net sıfır emisyon hedeflerine rağmen küresel emisyonlardaki artış alarm veriyor. 15 Mart 2025 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/cevre/ulkelerin-net-sifir-emisyon-hedeflerine-ragmen-kuresel-emisyonlardaki-artis-alarm-veriyor/2407061, adresinden erişilmiştir.
- Avrupa Komisyonu (2021), Avrupa yeşil mutabakatı (Çev. Yeşil Düşünce Derneği). Yeşil Düşünce Derneği.
- Bell, A. (2021). Our biggest experiment/An epic history of the climate crisis. USA: Counterpoint.
- Baydemir, T. (2021). Avrupa yeşil mutabakatı, Bilim ve Teknik Dergisi, 54(644), 12-29.
- Birpınar, M.E. (2021, 8 Mayıs). Paris antlaşması’nda hakkaniyet arıyoruz. Dünya Gazetesi.
- Chomsky, N & Pollin, R. (2021). İklim krizi ve küresel yeşil düzen: gezegeni kurtarmanın politik ekonomisi. (Çev. O. Orhangazi). Ütopya Yayınları.
- Çoban, A. (2022). İklim krizi nasıl çözülür? Kapitalist ve ekososyalist çözüm stratejileri, Ceylan Yayınları.
- Donat, İ. (2021, 3 Eylül). Tarımda yeşil mutabakat dönüşümü, Oksijen.
- Emmot, S. (2014). 10 milyar (Çev. C.E.Topaktaş). NTV Yayınları.
- Farley, J.W. (2017). Modern insan kaynaklı küresel ısınmaya bilimsel bir bakış. (Der.H.Tanıttıran), Enerji emperyalizmi içinde (s.41-69). (Çev. Monthly Review Türkiye Kolektifi), Patika Ajans.
- Figueres, C & Carnac,T.R. (2021). Seçtiğimiz gelecek/İnatçı iyimserin iklim kriziyle mücadele rehberi. (Çev: Ş.Tahmaz). Siyah Kitap.
- Gates, B. (2021). İklim felaketini nasıl önleriz? (Çev: M.Gürsel). DK Yayınları.
- GreenMatch (2021). Countries with highest carbon footprint. 15 Mart 2025 tarihinde https://www.greenmatch.co.uk/blog/countries-with-the- highest- carbon-footprint adresinden erişilmiştir.
- Hegevelde, R. (2019). Atık küre (Çev. N.Güder). İş Kültür Yayınları.
- Kurnaz, L. (2021, 18 Ağustos). Hemen acilen karbon salımlarını azaltmalıyız https://gazeteoksijen.com/dunya/hemen-acilen-karbon-salimlarini-azaltmaliyiz-40870, içinde. Oksijen.
- Lynas, M.(2023). Karbon ayak izimiz. (Çev. N.Kutluğ), Açık Radyo Kitapları.
- Reyhan, H. (2020). Sosyo-ekolojik bir mesele olarak küresel ısınma ve iklim değişikliği. (Ed.H.Reyhan- A.Satır Reyhan), Sürdürülebilirlik içinde (s.157-201). Palme Yayınları.
- Satır Reyhan, A. (2023). 100. Yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni ekonomik yol güzergahı: yeşil mutabakat süreci ve döngüsel ekonomi üzerine bir değerlendirme. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim 2023(Cumhuriyet’in Yüzüncü Yılı Özel Sayısı), 211-224.
- Shiva, V. (2021). %1’e karşı birlik (Çev. R. Güngör). Yelkovan Kitap. Sınn, H. W. (2016). Yeşil paradoks: küresel ısınmaya arz yanlı yaklaşım (Çev. M. E. Dinçer). Küy Yayınları.
- Tamer, M. (2013, 25 Nisan). Ufuk turu. Milliyet Gazetesi.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). Sürdürülebilir kalkınma amaçları değerlendirme raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/03/Surdurulebilir-Kalkinma-Amaclari- Degerlendirme-Raporu_13_12_2019-WEB.pdf adresinden erişilmiştir.
- UNICEF (2024). Basın bülteni. https://www.unicef.org/turkiye/basınbultenleri/bm-raporue adresinden erişilmiştir.
- WWF Türkiye (2024). Yaşayan gezegen raporu. WWF
- Valenduc, F. (2021), Çevre merkeze alınıyor. Chine Today, Mart-Nisan-Mayıs 51, 24-27.
- Yeryüzü Derneği. (2017). Ataletin bedeli raporu. (Ed. M. Ö. Berke). Yeryüzü Derneği.
- Yücel, G & Kurnaz, L. (2021), Sürdürülebilirlik. Yeni İnsan Yayınları.
Öz
Climate changes due to global warming have occurred as a result of the increasing amount of carbon and methane gas released into the atmosphere since the Industrial Revolution. Global commodity producing countries and companies, which are the main cause of the warming that has been going on for 250 years, have also become the biggest obstacle to a solution. On the other hand, the devastating effects of climate change due to global warming have begun to expand and threaten the future of the global economy, not just the poor world. For this reason, it has been observed that responsible states and other market actors have also begun to seek solutions in recent years. In this context, the broad-framed sustainable development goals adopted by the United Nations in 2015 and planned to be completed by 2030, and the Paris Climate Agreement signed in 2015 have become an important framework and implementation guide. This approach, often referred to as the 'Green New Deal,' aims to mitigate global warming without compromising economic growth. which is considered as efforts to stop global warming without compromising the development dynamics of the market economy. In the European Union countries, these studies have been put into effect in a concrete and applicable way under the name of the European Green Deal. However, the impacts of global warming continue to intensify. It is debated how successful these approaches within capitalism will be. This solution, is the "green new deal" approach, which is considered as efforts to stop global warming without compromising the development dynamics of the market economy. In the European Union countries, these studies have been put into effect in a concrete and applicable way under the name of the European Green Deal. However, the damage caused by global warming is increasing. It is debated how successful these approaches within capitalism will be.
Anahtar Kelimeler
Global warming Climate Sustainable development Green new deal European green deal
Kaynakça
- Anadolu Ajansı (2021, 31 Ekim), Ülkelerin net sıfır emisyon hedeflerine rağmen küresel emisyonlardaki artış alarm veriyor. 15 Mart 2025 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/cevre/ulkelerin-net-sifir-emisyon-hedeflerine-ragmen-kuresel-emisyonlardaki-artis-alarm-veriyor/2407061, adresinden erişilmiştir.
- Avrupa Komisyonu (2021), Avrupa yeşil mutabakatı (Çev. Yeşil Düşünce Derneği). Yeşil Düşünce Derneği.
- Bell, A. (2021). Our biggest experiment/An epic history of the climate crisis. USA: Counterpoint.
- Baydemir, T. (2021). Avrupa yeşil mutabakatı, Bilim ve Teknik Dergisi, 54(644), 12-29.
- Birpınar, M.E. (2021, 8 Mayıs). Paris antlaşması’nda hakkaniyet arıyoruz. Dünya Gazetesi.
- Chomsky, N & Pollin, R. (2021). İklim krizi ve küresel yeşil düzen: gezegeni kurtarmanın politik ekonomisi. (Çev. O. Orhangazi). Ütopya Yayınları.
- Çoban, A. (2022). İklim krizi nasıl çözülür? Kapitalist ve ekososyalist çözüm stratejileri, Ceylan Yayınları.
- Donat, İ. (2021, 3 Eylül). Tarımda yeşil mutabakat dönüşümü, Oksijen.
- Emmot, S. (2014). 10 milyar (Çev. C.E.Topaktaş). NTV Yayınları.
- Farley, J.W. (2017). Modern insan kaynaklı küresel ısınmaya bilimsel bir bakış. (Der.H.Tanıttıran), Enerji emperyalizmi içinde (s.41-69). (Çev. Monthly Review Türkiye Kolektifi), Patika Ajans.
- Figueres, C & Carnac,T.R. (2021). Seçtiğimiz gelecek/İnatçı iyimserin iklim kriziyle mücadele rehberi. (Çev: Ş.Tahmaz). Siyah Kitap.
- Gates, B. (2021). İklim felaketini nasıl önleriz? (Çev: M.Gürsel). DK Yayınları.
- GreenMatch (2021). Countries with highest carbon footprint. 15 Mart 2025 tarihinde https://www.greenmatch.co.uk/blog/countries-with-the- highest- carbon-footprint adresinden erişilmiştir.
- Hegevelde, R. (2019). Atık küre (Çev. N.Güder). İş Kültür Yayınları.
- Kurnaz, L. (2021, 18 Ağustos). Hemen acilen karbon salımlarını azaltmalıyız https://gazeteoksijen.com/dunya/hemen-acilen-karbon-salimlarini-azaltmaliyiz-40870, içinde. Oksijen.
- Lynas, M.(2023). Karbon ayak izimiz. (Çev. N.Kutluğ), Açık Radyo Kitapları.
- Reyhan, H. (2020). Sosyo-ekolojik bir mesele olarak küresel ısınma ve iklim değişikliği. (Ed.H.Reyhan- A.Satır Reyhan), Sürdürülebilirlik içinde (s.157-201). Palme Yayınları.
- Satır Reyhan, A. (2023). 100. Yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni ekonomik yol güzergahı: yeşil mutabakat süreci ve döngüsel ekonomi üzerine bir değerlendirme. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim 2023(Cumhuriyet’in Yüzüncü Yılı Özel Sayısı), 211-224.
- Shiva, V. (2021). %1’e karşı birlik (Çev. R. Güngör). Yelkovan Kitap. Sınn, H. W. (2016). Yeşil paradoks: küresel ısınmaya arz yanlı yaklaşım (Çev. M. E. Dinçer). Küy Yayınları.
- Tamer, M. (2013, 25 Nisan). Ufuk turu. Milliyet Gazetesi.
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). Sürdürülebilir kalkınma amaçları değerlendirme raporu. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/03/Surdurulebilir-Kalkinma-Amaclari- Degerlendirme-Raporu_13_12_2019-WEB.pdf adresinden erişilmiştir.
- UNICEF (2024). Basın bülteni. https://www.unicef.org/turkiye/basınbultenleri/bm-raporue adresinden erişilmiştir.
- WWF Türkiye (2024). Yaşayan gezegen raporu. WWF
- Valenduc, F. (2021), Çevre merkeze alınıyor. Chine Today, Mart-Nisan-Mayıs 51, 24-27.
- Yeryüzü Derneği. (2017). Ataletin bedeli raporu. (Ed. M. Ö. Berke). Yeryüzü Derneği.
- Yücel, G & Kurnaz, L. (2021), Sürdürülebilirlik. Yeni İnsan Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Politika ve Yönetim (Diğer) |
| Bölüm | Tüm Sayı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 14 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 12 Sayı: 27 |
Kaynak Göster
MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.