Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İnsan Kaynakları Süreçlerine İlişkin Örgütsel Adalet Algısı ve Çalışan Memnuniyeti

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 631 - 644, 18.06.2025

Büşra Yiğitol , Özlem Balaban

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1302823

Öz

İnsanlar bir örgütün en değerli kaynaklarından bir tanesidir. İnsanlara işyerinde adil davranmak, onlara gelişimleri için fırsatlar vermek, düşüncelerine saygılı olmak gibi birçok değer örgütsel performansın ve hedeflerin sağlanmasında yardımcı olacaktır. İnsan Kaynakları (İK) tüm bu katkıyı örgütlere sağlayabilecek potansiyele sahip bir önemli bir işletme kaynağıdır. Dolayısıyla örgütlerin İK süreçlerine daha fazla eğilim göstermeleri ve çalışanların memnuniyetlerini artıracak değerleri ön plana çıkarmaları gerekmektedir. Nitelikli çalışanın elde tutulması, İK süreçlerinin ortak bir dil ve standartlar kullanılarak yürütülmesi ile ilişkilidir. Standartlar, süreçlerin her çalışan için objektif uygulanmasını sağlamaktadır. Standartlar aynı zamanda çalışanlar ile ilgili uygulamaların adil ve hakkaniyetli yürütülüp yürütülmediğine dair bilgi de sağlamaktadır. Bu bilgi adalet algısının temelini oluşturur. Adalete yönelik bu algı çalışanların davranışlarını etkileyen önemli faktörler arasında yer almaktadır. Örgüt içerisinde yürütülen adil süreçler, çalışanların örgütsel bağlılıklarını ve memnuniyetlerini artırmaktadır. Bu çalışma örgütsel adalet algısı ve çalışan memnuniyeti ilişkisini İK fonksiyonları bağlamında ele almaktadır. Çalışanların; terfi, performans, işe alım ve ücrete dair adalet algılarının, memnuniyetleri ile ilişkisi irdelenmiştir. Çalışmada anket yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın örneklemeni, süt sektöründe faaliyet gösteren orta ölçekli bir firmanın çalışanları oluşturmaktadır. Çalışmada tanımlayıcı analizler, ilişki analizlerine başvurulmuştur. Sonuçlar çalışan memnuniyeti ve İK süreçleri ile ilgili adalet algısı arasında ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Adalet algısı alt boyutları da birbirleri ile anlamlı ilişki gösterirken aynı zamanda çalışan memnuniyeti ile de ilişkili olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çalışan Memnuniyeti İnsan Kaynakları Yönetimi Örgütsel Adalet Algısı

Kaynakça

  • Allen, D. R. ve Wilburn, M. (2002). Linking customer and employee satisfaction to the bottom line: a comprehensive guide to establishing the impact of customer and employee satisfaction on critical business outcomes. Milwaukee: Quality Press.
  • Andrews, F. M. ve Withey, S. B. (1976). Social Indicators of Well-Being: Americans’ Perceptions of Life Quality. New York: Plenum Press.
  • Brayfield, A. H. ve Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of applied psychology, 35(5), 307.
  • Cropanzano, R., Bowen, D. E. ve Gilliland, S. W. (2007). The Management of Organizational Justice. Academy of Management Perspectives, 34-48.
  • Demet, M. (2022). Yiyecek içecek işletmesi çalışanlarının örgütsel adalet algılarının, iş tatminlerine ve iş performanslarına etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Ankara ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi, Ankara.
  • Dusterhoff, C., Cunningham, J. B. ve MacGregor, J. N. (2014). The effects of performance rating, leader–member exchange, perceived utility, and organizational justice on performance appraisal satisfaction: Applying a moral judgment perspective. Journal of business ethics, 119(2), 265-273.
  • Elsteel, A. I. A. (2021). Örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışı ve iş tatmini üzerine etkisi: Libya’da bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Kastamonu üniversitesi, Kastamonu.
  • Erken, M. (2013). Çalışan Memnuniyeti Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Erkuş, A., Turunç, Ö. ve Yücel, R. (2011). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerde içsel ve dışsal iş tatmininin aracılık rolü: bankacılık sektöründe bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 245 - 270.
  • Fatt, C. K., Khin, E. W. S. ve Heng, T. N. (2010). The impact of organizational justice on employee’s job satisfaction: The Malaysian companies perspectives. American Journal of Economics and Business Administration, 2(1), 56-63.
  • Folger, R. G. ve Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management (Vol. 7). Thousand Oaks: Sage.
  • Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management review, 12(1), 9-22.
  • Greenberg, J. (1990). Organizational Justice: Yesterday, Today and Tomorrow, Journal of Management, 16(2), 399-432.
  • Gregory, K. (2011). The importance of employee satisfaction. The Journal of the Division of Business & Information Management, 5, 29-37.
  • Heneman, H. G. ve Schwab, D. P. (1985). Pay satisfaction: Its multidimensional nature and measurement. International journal of Psychology, 20(1), 129-141.
  • Heskett, J. L., Jones, T. O., Loveman, G. W., Sasser, W. E. ve Schlesinger, L. A. (1994). Putting the service-profit chain to work. Harvard business review, 72(2), 164-174.
  • Imran, R., Majeed, M. ve Ayub, A. (2015). Impact of organizational justice, job security and job satisfaction on organizational productivity. Journal of Economics, Business and Management, 3(9), 840-845.
  • Karavardar, G. (2015). Örgütsel Adaletin İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 139-150.
  • Karim, F., ve Rehman, O. (2012). Impact of job satisfaction, perceived organizational justice and employee empowerment on organizational commitment in semi-government organizations of Pakistan. Journal of Business Studies Quarterly, 3(4), 92.
  • Khan, M. H., Hussain, A. ve Khan, M. A. (2020). The importance of organizational justice, appraisal purposes and employee satisfaction in performance appraisal system in academic sector of Pakistan. Journal of Accounting and Finance in Emerging Economies, 6(1), 191-200.
  • Kumar, K., Bakhshi, A. ve Rani, E. (2009). Organizational Justice Perceptions as Predictor of Job Satisfaction and Organizational Commitment. IUP Journal of Management Research, 8(10), 24-37.
  • Ledimo, O. (2015). An exploratory study of factors influencing organisational justice among government employees. Journal of Applied Business Research (JABR), 31(4), 1549-1562.
  • Matzler, K. ve Renzl, B. (2006). The relationship between interpersonal trust, employee satisfaction, and employee loyalty. Total quality management and business excellence, 17(10), 1261-1271.
  • Moorman, R. H. (1991). Relationship Between Organizational Justice And Organizational Citizenship Behaviors: Do fairness Perceptions İnfluence Employee Citizenship?. Journal of Applied Psychology, 76(6), 845-855.
  • Morse, N. C. (1953). Satisfactions in the white-collar job. Michigan: Survey Research Center, Institute f.
  • Özkan, N. (2017). İstanbul Çekmece Bölgesi Genel Sekreterliğine bağlı hastanelerde çalışan doktorlarda ve hemşirelerde örgütsel adalet, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Palaiologos, A., Papazekos, P. ve Panayotopoulou, L. (2011). Organizational justice and employee satisfaction in performance appraisal. Journal of European Industrial Training, 35(8), 826-840.
  • Sageer, A., Rafat, S. ve Agarwal, P. (2012). Identification of variables affecting employee satisfaction and their impact on the organization. IOSR Journal of business and management, 5(1), 32-39.
  • Tanrıverdi, H., Koçaslan, G. ve Eğriboz, N. (2019). Örgütsel Adalet, Örgütsel Bağlılık Ve Çalışan Memnuniyeti Arasındaki İlişki. Journal of International Social Research, 12(62), 1604-1614.
  • Tekingündüz, S., Aydın, M. ve Polat, H. (2014). Kamu sektöründe örgütsel adalet, örgütsel güven ve iş tatmini arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Bir devlet hastanesi örneği. Sayıştay Dergisi, (94), 53-72.
  • Tziner, A., Oren, L., Bar, Y. ve Kadosh, G. (2011). Corporate social responsibility, organizational justice and job satisfaction: how do they interrelate, if at all?. Journal of Work and Organizational Psychology, 27(1), 67-72.
  • Umutlu, F. (2017). Hemşirelerde örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Üniversite hastanesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Waheeb, Y. K. (2018). The impact of organizational justice on employee satisfaction in the wakf institution in Iraq (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çankaya Üniversitesi, Ankara.
  • Wan, H. L. (2007). Human capital development policies: enhancing employees' satisfaction. Journal of European industrial training, 31(4), 297-322.
  • Weiss, D. J., Dawis, R. V. ve England, G. W. (1967). Manual for the Minnesota satisfaction questionnaire. Minnesota studies in vocational rehabilitation, 22, 120.
  • Yean, T. F. ve Yusof, A. A. (2016). Organizational Justice: A Conceptual Discussion. Procedia-Social And Behavioral Sciences, 798-803.
  • Yılmaz, G. (2004). İnsan Kaynakları Uygulamarına İlişkin Örgütsel Adalet Algısının Çalışanların Tutum ve Davranışları Üzerindeki Etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Zainalipour, H., Fini, A. A. S. ve Mirkamali, S. M. (2010). A study of relationship between organizational justice and job satisfaction among teachers in Bandar Abbas middle school. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1986-1990.

Perception of Organizational Justice Regarding Human Resources Processes and Employee Satisfaction

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 631 - 644, 18.06.2025

Büşra Yiğitol , Özlem Balaban

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1302823

Öz

People are one of the most valuable resources in any business. Treating people fairly in the workplace, offering them opportunities for development, and respecting their opinions can all contribute to achieving organizational performance and goals. Human Resources (HR) processes constitute a department with the potential to provide such contributions to organizations. Therefore, businesses should focus more on HR processes and highlight values that enhance employee satisfaction. Retaining qualified employees is closely linked to conducting HR processes using a common language and set of standards. These standards ensure that processes are applied objectively for each employee. They also provide insights into whether practices related to employees are carried out in a fair and equitable manner. This perception of justice is among the key factors influencing employee behavior. Fair processes within an organization boost employees’ organizational commitment and satisfaction. This study deals with the relationship between organizational justice perception and employee satisfaction in the context of HR functions. The relationship between employees' perceptions of fairness regarding promotion, performance, recruitment and wages and their satisfaction was examined. The survey method was used in the study. The sample of the study consists of the employees of a medium-sized company operating in the dairy sector. Descriptive and relationship analyzes were used in the study. The results revealed that there is a relationship between employee satisfaction and the perception of justice regarding HR processes. While the sub-dimensions of perception of justice showed a significant relationship with each other, they were also found to be related to employee satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Organizational Justice Perception Human Resources Management Employee Satisfaction

Kaynakça

  • Allen, D. R. ve Wilburn, M. (2002). Linking customer and employee satisfaction to the bottom line: a comprehensive guide to establishing the impact of customer and employee satisfaction on critical business outcomes. Milwaukee: Quality Press.
  • Andrews, F. M. ve Withey, S. B. (1976). Social Indicators of Well-Being: Americans’ Perceptions of Life Quality. New York: Plenum Press.
  • Brayfield, A. H. ve Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of applied psychology, 35(5), 307.
  • Cropanzano, R., Bowen, D. E. ve Gilliland, S. W. (2007). The Management of Organizational Justice. Academy of Management Perspectives, 34-48.
  • Demet, M. (2022). Yiyecek içecek işletmesi çalışanlarının örgütsel adalet algılarının, iş tatminlerine ve iş performanslarına etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Ankara ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi, Ankara.
  • Dusterhoff, C., Cunningham, J. B. ve MacGregor, J. N. (2014). The effects of performance rating, leader–member exchange, perceived utility, and organizational justice on performance appraisal satisfaction: Applying a moral judgment perspective. Journal of business ethics, 119(2), 265-273.
  • Elsteel, A. I. A. (2021). Örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışı ve iş tatmini üzerine etkisi: Libya’da bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Kastamonu üniversitesi, Kastamonu.
  • Erken, M. (2013). Çalışan Memnuniyeti Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Erkuş, A., Turunç, Ö. ve Yücel, R. (2011). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerde içsel ve dışsal iş tatmininin aracılık rolü: bankacılık sektöründe bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 245 - 270.
  • Fatt, C. K., Khin, E. W. S. ve Heng, T. N. (2010). The impact of organizational justice on employee’s job satisfaction: The Malaysian companies perspectives. American Journal of Economics and Business Administration, 2(1), 56-63.
  • Folger, R. G. ve Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management (Vol. 7). Thousand Oaks: Sage.
  • Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organizational justice theories. Academy of Management review, 12(1), 9-22.
  • Greenberg, J. (1990). Organizational Justice: Yesterday, Today and Tomorrow, Journal of Management, 16(2), 399-432.
  • Gregory, K. (2011). The importance of employee satisfaction. The Journal of the Division of Business & Information Management, 5, 29-37.
  • Heneman, H. G. ve Schwab, D. P. (1985). Pay satisfaction: Its multidimensional nature and measurement. International journal of Psychology, 20(1), 129-141.
  • Heskett, J. L., Jones, T. O., Loveman, G. W., Sasser, W. E. ve Schlesinger, L. A. (1994). Putting the service-profit chain to work. Harvard business review, 72(2), 164-174.
  • Imran, R., Majeed, M. ve Ayub, A. (2015). Impact of organizational justice, job security and job satisfaction on organizational productivity. Journal of Economics, Business and Management, 3(9), 840-845.
  • Karavardar, G. (2015). Örgütsel Adaletin İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(26), 139-150.
  • Karim, F., ve Rehman, O. (2012). Impact of job satisfaction, perceived organizational justice and employee empowerment on organizational commitment in semi-government organizations of Pakistan. Journal of Business Studies Quarterly, 3(4), 92.
  • Khan, M. H., Hussain, A. ve Khan, M. A. (2020). The importance of organizational justice, appraisal purposes and employee satisfaction in performance appraisal system in academic sector of Pakistan. Journal of Accounting and Finance in Emerging Economies, 6(1), 191-200.
  • Kumar, K., Bakhshi, A. ve Rani, E. (2009). Organizational Justice Perceptions as Predictor of Job Satisfaction and Organizational Commitment. IUP Journal of Management Research, 8(10), 24-37.
  • Ledimo, O. (2015). An exploratory study of factors influencing organisational justice among government employees. Journal of Applied Business Research (JABR), 31(4), 1549-1562.
  • Matzler, K. ve Renzl, B. (2006). The relationship between interpersonal trust, employee satisfaction, and employee loyalty. Total quality management and business excellence, 17(10), 1261-1271.
  • Moorman, R. H. (1991). Relationship Between Organizational Justice And Organizational Citizenship Behaviors: Do fairness Perceptions İnfluence Employee Citizenship?. Journal of Applied Psychology, 76(6), 845-855.
  • Morse, N. C. (1953). Satisfactions in the white-collar job. Michigan: Survey Research Center, Institute f.
  • Özkan, N. (2017). İstanbul Çekmece Bölgesi Genel Sekreterliğine bağlı hastanelerde çalışan doktorlarda ve hemşirelerde örgütsel adalet, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
  • Palaiologos, A., Papazekos, P. ve Panayotopoulou, L. (2011). Organizational justice and employee satisfaction in performance appraisal. Journal of European Industrial Training, 35(8), 826-840.
  • Sageer, A., Rafat, S. ve Agarwal, P. (2012). Identification of variables affecting employee satisfaction and their impact on the organization. IOSR Journal of business and management, 5(1), 32-39.
  • Tanrıverdi, H., Koçaslan, G. ve Eğriboz, N. (2019). Örgütsel Adalet, Örgütsel Bağlılık Ve Çalışan Memnuniyeti Arasındaki İlişki. Journal of International Social Research, 12(62), 1604-1614.
  • Tekingündüz, S., Aydın, M. ve Polat, H. (2014). Kamu sektöründe örgütsel adalet, örgütsel güven ve iş tatmini arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Bir devlet hastanesi örneği. Sayıştay Dergisi, (94), 53-72.
  • Tziner, A., Oren, L., Bar, Y. ve Kadosh, G. (2011). Corporate social responsibility, organizational justice and job satisfaction: how do they interrelate, if at all?. Journal of Work and Organizational Psychology, 27(1), 67-72.
  • Umutlu, F. (2017). Hemşirelerde örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Üniversite hastanesi örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Waheeb, Y. K. (2018). The impact of organizational justice on employee satisfaction in the wakf institution in Iraq (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çankaya Üniversitesi, Ankara.
  • Wan, H. L. (2007). Human capital development policies: enhancing employees' satisfaction. Journal of European industrial training, 31(4), 297-322.
  • Weiss, D. J., Dawis, R. V. ve England, G. W. (1967). Manual for the Minnesota satisfaction questionnaire. Minnesota studies in vocational rehabilitation, 22, 120.
  • Yean, T. F. ve Yusof, A. A. (2016). Organizational Justice: A Conceptual Discussion. Procedia-Social And Behavioral Sciences, 798-803.
  • Yılmaz, G. (2004). İnsan Kaynakları Uygulamarına İlişkin Örgütsel Adalet Algısının Çalışanların Tutum ve Davranışları Üzerindeki Etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Zainalipour, H., Fini, A. A. S. ve Mirkamali, S. M. (2010). A study of relationship between organizational justice and job satisfaction among teachers in Bandar Abbas middle school. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1986-1990.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Bütünleşik Pazarlama İletişimi
Bölüm İktisadi ve İdari Bilimler
Yazarlar

Büşra Yiğitol 0000-0002-7846-3393

Özlem Balaban 0000-0001-6830-5052

Yayımlanma Tarihi 18 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 26 Mayıs 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 27 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Yiğitol, B., & Balaban, Ö. (2025). İnsan Kaynakları Süreçlerine İlişkin Örgütsel Adalet Algısı ve Çalışan Memnuniyeti. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 631-644. https://doi.org/10.32709/akusosbil.1302823
 Kapak Resmi İndir

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Derginin Tüm Sayıları için Tıklayınız.