Anadolu Mecmuası

Öz

Yusuf Çifci bu kitabında Sokrates’in, yaşadığı dönemin felsefe anlayışını derinden sarstığını ortaya koymaktadır. Kitap tümüyle incelendiğinde Sokrates’in, o dönemin madde temelli felsefe anlayışını dönüştürdüğü ve ruh temelli bir felsefe anlayışı geliştirdiği görülmektedir. Yaşadığı dönemde tüm filozoflar, varlığı; ateş, hava, su ve toprak gibi maddelerle açıklarken, Sokrates varlığın ilk kaynağı olarak Tanrısal ruhu işaret etmiş ve bir ruh devrimi gerçekleştirmiştir. Sokrates’e göre felsefenin merkezinde insan olmalı ve bilgi, sofistlerin yaptığı gibi para kazanma aracı olarak kullanılmamalıdır. Sokrates için bilgi insana, iyilik, özgürlük, adalet ve erdem kazandırırken bilgisizlik insanı bu özelliklerden mahrum bırakmaktadır. Erdemli insan için önemli olan maddi zenginlik değil, varlığın özünün bilgisiyle yani bilgelikle elde edilen manevi zenginliktir. Sokrates’in felsefesinde aşk ile bireysel, dostluk ile toplumsal ve adalet ile siyasal anlamda iyiye ulaşılabileceği kitapta vurgulanan önemli hususlardandır. Bu kitap, Sokrates’e atıfla, devletin dininin adalet olduğunu, bu nedenle uzun ömürlü bir devlet için adalete önem verilmesi gerektiğini aktarmaktadır. Erdemli bir toplumsal düzende ise liyakat esas alınmalı ve bir düşünce, salt kalabalıklar tarafından savunulduğu için değil, erdemli ve iyi olana insanı götürdüğü ölçüde doğru kabul edilmelidir. Sokrates’in tüm bu düşünceleri, at sineklerinin atları ürküttüğü gibi çağdaşlarını ürkütmüş ve baldıran zehriyle öldürülmesine yol açmıştır.