Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Bir erken müdahale programı olarak bebek kütüphanesi: Bebeklerin beceri gelişimlerinin desteklenmesi

Yıl 2025, , 49 - 59, 30.04.2025

Şehnaz Ceylan , Buşra Yaman , Kübra Nur Bıyıklı , Havva Gözpınar

https://doi.org/10.61534/anatoljhr.1525600

Öz

Amaç: Bu çalışmada, bebeklerin beceri gelişiminin desteklenmesine yönelik bebek kütüphanelerinde uygulanan erken müdahale destek programının niteliğini incelemek amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemini 0-36 aylık bebeğe sahip 92 anne ve bebekleri (Kız: 48, Erkek: 44) oluşturmaktadır. Araştırmada veri değerlendirme aracı olarak Yarı Yapılandırışmış Aile Görüşme Formu, Ankara Gelişim Tarama Envanteri ve Denver II Gelişimsel Tarama Testi kullanılmıştır. Kullanılan ölçekler aracılığı ile elde edilen veriler analiz edilmiştir.
Bulgular: Elde edilen bulgularda erken müdahale programlarının özellikle dil gelişimi, sosyal gelişim ve uyku rutinlerinin desteklenmesinde etkilerinin olduğu görülmüştür. Aynı zamanda programa devamlı katılımın evdeki öğrenmeleri de teşvik ettiği, gerçekleştirilen ev ziyaretleri ile bebeklerdeki gelişimsel problemlerin daha hızlı iyileştirilmesine katkıda bulunduğu gözlemlenmiştir.
Sonuçlar: Araştırma sonuçlarına bakıldığında bebek kütüphanesinde uygulanan erken müdahale programı bebeklerin gelişimleri üzerinde anlamlı etkileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bebek beceri erken müdahale gelişim kütüphane

Kaynakça

  • Alkan Ersoy, Ö., & Bayraktar, V. (2015). Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı kavramı ve çocuk kitaplarının özellikleri. A. Turla (Ed.) Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı. Ankara: Hedef Yayıncılık.
  • Aytekin, Ç., & Bayhan, P. (2015). Erken müdahale uygulama basamakları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-14.
  • Bayhan, P., & Taştekin, E. (11-13 Mayıs 2015). Avrupa'da erken müdahale modelleri [Kongre sunumu]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(Suppl2), 20-25.
  • Binns, A. V., & Cardy, J. O. (2019). Developmental social pragmatic interventions for preschoolers with autism spectrum disorder: A systematic review. Autism & Developmental Language Impairments. 4(1), 1-18.
  • Brown, M. I., Westerveld, M. F., Trembath, D., & Gillon, G. T. (2018). Promoting language and social communication development in babies through an early story book reading intervention. International Journal of Speech-Language Pathology, 20(3), 337-349.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Byington, T. A., & Whitby, P. J. (2011). Empowering families during the early intervention planning process. Young Exceptional Children, 14(4), 44-56.
  • Chmiliar, L. (2010). Multiple-casedesigns. A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.). Encyclopedia of casestudy research (pp. 582-584). USA: SAGE Publications.
  • Crawford, M. J., & Weber, B. (2021). Her gün erken müdahale! küçük çocuklar ve ailelerine yönelik günlük rutinlere yerleştirilmiş etkinlikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Demir, Ö. E., & Küntay, A. (2013). Yağmurlu ana babalık: Kuram ve araştırma içinde. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • Dowdall, N., Melendez‐Torres, G. J., Murray, L., Gardner, F., Hartford, L., & Cooper, P. J. (2019). Shared picture book reading interventions for child language development: A systematic review and meta‐analysis. Child Development, 91(2), 383-399.
  • Elibol., F., & Akoğlu, G. (2018). Davranış Yönetimi: Ankara: Hedef CS Yayıncılık ve Mühendislik.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2000). How to design and evaluate research in education. (4th ed.). Boston: McGraw-Hill.
  • Girard, L. C., Pingault, J. B., Doyle, O., Falissard, B.,& Tremblay, R. E. (2016). Developmental associations between conduct problems and expressive language in early childhood: A population-based study. Journal of Abnormal Child Psychology, 44, 1033-1043.
  • Guralnick, M. J. (2016). Early intervention for children with intellectual disabilities: An update. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 30(2), 211–229.
  • Huttenlocher, J., Haight, W., Bryk, A., Seltzer, M., & Lyons, T. (1991). Early vocabulary growth: Relation to language input and gender. Develop Mental Psychology, 27(2), 236-248.
  • Jeong, J., Franchett, E. E., Ramos de Oliveira, C. V., Rehmani, K., & Yousafzai, A. K. (2021). Parenting interventions to promote early child development in the first three years of life: A global systematic review and meta-analysis. PLOS Medicine, 18(5), e1003602.
  • Kaıl, R. V. (2004). Children and their development (3rd Ed.). Upper Saddle River, NJ.: Pearson Education.
  • Keilty, B. (2010). The early intervention guide book for families and professionals: Partnering for success. New York: Teachers College Press.
  • Kızılöz, T., & Karaca, İ. (14-17 Kasım 2018). Çocuk kütüphanelerinde Maker Hareketi’nin uygulanabilirliği üzerine bir değerlendirme ve model önerisi [Kongre sunumu]. 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu, Nevşehir, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Kohlhoff, J., Lieneman, C., Cibralic, S., Traynor, N., & McNeil, C. B. (2022). Attachment-based parenting interventions and evidence of changes in toddler attachment patterns: An overview. Clinical Child and Family Psychology Review, 25(4), 737-753.
  • Orton, J., Doyle, L. W., Tripathi, T., Boyd, R., Anderson, P. J., & Spittle, A. (2024). Early developmental intervention programmes provided post hospital discharge to prevent motor and cognitive impairment in preterm infants. Cochrane Database of Systematic Reviews. (2).
  • Sando, O. J., Kleppe, R., & Sandseter, E. B. H. (2021). Risky play and children’s well-being, involvement and physical activity. Child Indicators Research, 2021, 1–17.
  • Savaşır, I., Sezgin, N., & Erol, N. (1995). Ankara Gelişim Tarama Envanteri el kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi.
  • Sadeh, A., & Anders, T. F. (1993). Infant sleep problems: Origins, assessment, interventions. Infant Mental Health Journal, 14(1), 17-34.
  • Şahin, F. T. (1993). Üç altı yaş grubu çocuklarının anne babalarının çocuk oyun ve oyuncakları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Tercan, H., & Bayhan, P. (2020). Erken müdahale kapsamında taranan 0-72 aylık çocuklarda gelişimsel gecikmelerin dağılımı. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 25-37.
  • Ülker, P., Kahraman, Ö. G., & Ceylan, Ş. (11-13 Mayıs 2015). Sağlık personelinin erken müdahale konusunda annelerle yaptıkları çalışmalara ilişkin değerlendirmeleri [Kongre sunumu]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(Suppl2), 48-62.
  • Üstün, E., & Akman, B. (2003). Üç yaş grubu çocuklarda kavram gelişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(24), 137-141.
  • Varol, N. (2005). Beceri öğretimi ve öz bakım becerilerinin kazandırılması. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Yıldırım, N., Ceylan, Ş., & Aydın, Ü. (2023). Bebek kütüphanesinde uygulanan baba-bebek etkileşiminin kitap ve oyun aracılığıyla incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. 13(4), 2407-2423. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1307179
  • Yılmaz, B., & Ekici, S. (2011). Çocuk kütüphanesi hizmetleri için ilkeler. Türk Kütüphaneciliği, 25(4), 545-552.
  • Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. California: Sage Publications.
  • Zwaigenbaum, L., Bauman, M. L., Choueiri, R., Kasari, C., Carter, A., Granpeesheh, D., & Pierce, K. (2015). Early intervention for children with autism spectrum disorder under 3 years of age: recommen dations for practice and research. Pediatrics, 136(1), 60-81.

The baby library as an early intervention program: Supporting babies' skills development

Yıl 2025, , 49 - 59, 30.04.2025

Şehnaz Ceylan , Buşra Yaman , Kübra Nur Bıyıklı , Havva Gözpınar

https://doi.org/10.61534/anatoljhr.1525600

Öz

Aim: The aim of this study is to examine the characteristics of an early intervention support program implemented in baby libraries, designedtosupporttheskilldevelopment of infants.
Methods: The study was conducted with the casestudy model, one of the qualitative research methods. The sample of the study consisted of 92 mothers with 0-36 monthsoldbabiesandtheirbabies (Girl: 48, Boy: 44). Semi-structured Family Interview Form, Ankara Developmental Screening Inventory and Denver II Developmental Screening Test were used as data evaluation tools in the study. The data obtained throughth escalesused wereanalysed.
Results: The findings showed that early intervention programmes were particularly effective in supporting language development, social development and sleep routines. Inaddition, it was observed that continuous participation in the program meen couraged learning at home and contributed to fasterimprovement of developmental problems in infants through homevisits.
Conclusion: The results of the study showed that early intervention programme simplemented in the baby library had significant effects on the development of infants.

Anahtar Kelimeler

early intervention development infant library skills

Kaynakça

  • Alkan Ersoy, Ö., & Bayraktar, V. (2015). Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı kavramı ve çocuk kitaplarının özellikleri. A. Turla (Ed.) Okul öncesi dönemde çocuk edebiyatı. Ankara: Hedef Yayıncılık.
  • Aytekin, Ç., & Bayhan, P. (2015). Erken müdahale uygulama basamakları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-14.
  • Bayhan, P., & Taştekin, E. (11-13 Mayıs 2015). Avrupa'da erken müdahale modelleri [Kongre sunumu]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(Suppl2), 20-25.
  • Binns, A. V., & Cardy, J. O. (2019). Developmental social pragmatic interventions for preschoolers with autism spectrum disorder: A systematic review. Autism & Developmental Language Impairments. 4(1), 1-18.
  • Brown, M. I., Westerveld, M. F., Trembath, D., & Gillon, G. T. (2018). Promoting language and social communication development in babies through an early story book reading intervention. International Journal of Speech-Language Pathology, 20(3), 337-349.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Byington, T. A., & Whitby, P. J. (2011). Empowering families during the early intervention planning process. Young Exceptional Children, 14(4), 44-56.
  • Chmiliar, L. (2010). Multiple-casedesigns. A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.). Encyclopedia of casestudy research (pp. 582-584). USA: SAGE Publications.
  • Crawford, M. J., & Weber, B. (2021). Her gün erken müdahale! küçük çocuklar ve ailelerine yönelik günlük rutinlere yerleştirilmiş etkinlikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Demir, Ö. E., & Küntay, A. (2013). Yağmurlu ana babalık: Kuram ve araştırma içinde. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
  • Dowdall, N., Melendez‐Torres, G. J., Murray, L., Gardner, F., Hartford, L., & Cooper, P. J. (2019). Shared picture book reading interventions for child language development: A systematic review and meta‐analysis. Child Development, 91(2), 383-399.
  • Elibol., F., & Akoğlu, G. (2018). Davranış Yönetimi: Ankara: Hedef CS Yayıncılık ve Mühendislik.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2000). How to design and evaluate research in education. (4th ed.). Boston: McGraw-Hill.
  • Girard, L. C., Pingault, J. B., Doyle, O., Falissard, B.,& Tremblay, R. E. (2016). Developmental associations between conduct problems and expressive language in early childhood: A population-based study. Journal of Abnormal Child Psychology, 44, 1033-1043.
  • Guralnick, M. J. (2016). Early intervention for children with intellectual disabilities: An update. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 30(2), 211–229.
  • Huttenlocher, J., Haight, W., Bryk, A., Seltzer, M., & Lyons, T. (1991). Early vocabulary growth: Relation to language input and gender. Develop Mental Psychology, 27(2), 236-248.
  • Jeong, J., Franchett, E. E., Ramos de Oliveira, C. V., Rehmani, K., & Yousafzai, A. K. (2021). Parenting interventions to promote early child development in the first three years of life: A global systematic review and meta-analysis. PLOS Medicine, 18(5), e1003602.
  • Kaıl, R. V. (2004). Children and their development (3rd Ed.). Upper Saddle River, NJ.: Pearson Education.
  • Keilty, B. (2010). The early intervention guide book for families and professionals: Partnering for success. New York: Teachers College Press.
  • Kızılöz, T., & Karaca, İ. (14-17 Kasım 2018). Çocuk kütüphanelerinde Maker Hareketi’nin uygulanabilirliği üzerine bir değerlendirme ve model önerisi [Kongre sunumu]. 1. Uluslararası Çocuk Kütüphaneleri Sempozyumu, Nevşehir, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Kohlhoff, J., Lieneman, C., Cibralic, S., Traynor, N., & McNeil, C. B. (2022). Attachment-based parenting interventions and evidence of changes in toddler attachment patterns: An overview. Clinical Child and Family Psychology Review, 25(4), 737-753.
  • Orton, J., Doyle, L. W., Tripathi, T., Boyd, R., Anderson, P. J., & Spittle, A. (2024). Early developmental intervention programmes provided post hospital discharge to prevent motor and cognitive impairment in preterm infants. Cochrane Database of Systematic Reviews. (2).
  • Sando, O. J., Kleppe, R., & Sandseter, E. B. H. (2021). Risky play and children’s well-being, involvement and physical activity. Child Indicators Research, 2021, 1–17.
  • Savaşır, I., Sezgin, N., & Erol, N. (1995). Ankara Gelişim Tarama Envanteri el kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi.
  • Sadeh, A., & Anders, T. F. (1993). Infant sleep problems: Origins, assessment, interventions. Infant Mental Health Journal, 14(1), 17-34.
  • Şahin, F. T. (1993). Üç altı yaş grubu çocuklarının anne babalarının çocuk oyun ve oyuncakları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
  • Tercan, H., & Bayhan, P. (2020). Erken müdahale kapsamında taranan 0-72 aylık çocuklarda gelişimsel gecikmelerin dağılımı. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(22), 25-37.
  • Ülker, P., Kahraman, Ö. G., & Ceylan, Ş. (11-13 Mayıs 2015). Sağlık personelinin erken müdahale konusunda annelerle yaptıkları çalışmalara ilişkin değerlendirmeleri [Kongre sunumu]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(Suppl2), 48-62.
  • Üstün, E., & Akman, B. (2003). Üç yaş grubu çocuklarda kavram gelişimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(24), 137-141.
  • Varol, N. (2005). Beceri öğretimi ve öz bakım becerilerinin kazandırılması. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Yıldırım, N., Ceylan, Ş., & Aydın, Ü. (2023). Bebek kütüphanesinde uygulanan baba-bebek etkileşiminin kitap ve oyun aracılığıyla incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi. 13(4), 2407-2423. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1307179
  • Yılmaz, B., & Ekici, S. (2011). Çocuk kütüphanesi hizmetleri için ilkeler. Türk Kütüphaneciliği, 25(4), 545-552.
  • Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. California: Sage Publications.
  • Zwaigenbaum, L., Bauman, M. L., Choueiri, R., Kasari, C., Carter, A., Granpeesheh, D., & Pierce, K. (2015). Early intervention for children with autism spectrum disorder under 3 years of age: recommen dations for practice and research. Pediatrics, 136(1), 60-81.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Gelişim Psikolojisi (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Şehnaz Ceylan 0000-0001-9313-7353

Buşra Yaman 0009-0005-3294-0309

Kübra Nur Bıyıklı 0009-0003-5322-1771

Havva Gözpınar 0009-0005-5686-3408

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 31 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 3 Mart 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025

Kaynak Göster

APA Ceylan, Ş., Yaman, B., Bıyıklı, K. N., Gözpınar, H. (2025). Bir erken müdahale programı olarak bebek kütüphanesi: Bebeklerin beceri gelişimlerinin desteklenmesi. Anatolian Journal of Health Research, 6(1), 49-59. https://doi.org/10.61534/anatoljhr.1525600

Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License

30818