Öz
Çoğunlukla halk tarafından meydana getirilip sözlü olarak yayılan, Arapça’dan Türkçe’ye mesel sözcüğünden geçen, gerçek olmayan olayların çoğunlukla doğaüstü varlıklarla anlatıldığı edebi türe masal denir. Zaman ve mekan kavramı olmayan, sonunun mutlaka iyi bitmesi gereken, güzel-çirkin, iyi-kötü gibi her insanı ilgilendiren konularda yazıldığı için evrensel olma özelliği gibi şartların bulunması gereken masallar, özellikle çocuk eğitimi çok açısından oldukça önemlidir. Nesillerden aktarılarak gelen ve uluslararası sözlü geleneğin vazgeçilmez ürünü olan masallar, bulunduğu toplum içindeki insan ilişkilerinin özellikleri hakkında ipuçları verir. Çocukların dünyasında önemi büyük olan, onların hayal güçlerine zenginlik katan, dinleme becerilerini geliştiren bu edebi tür; aynı zamanda bilişsel ve dil gelişimlerine de önemli katkılar sağlamaktadır. Masalların en önemli özelliklerinden biri de toplumsal kuralların ipuçlarını bilinçaltı mesajlarla dinleyicilere sunmasıdır. Okuduğumuz veya dinlediğimiz masalın geçtiği devirde var olan pek çok adet, gelenek, inanç ve toplumsal olayları söylem sırasında doğrudan veya simgeler yoluyla anlamak mümkündür. Bu çalışmada, dünya masallarının ünlü örneklerinden biri olan Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masalını analiz eden makaleler ışığında, üvey anneliğin nasıl temsil edildiği konusu işlenmiştir. Yeniden yazım tekniğine de değinilen çalışmada, Murathan Mungan’ın Kırk Oda isimli eserinde bu temsile nasıl yer verdiği ve bu yazım tekniğiyle üvey anne figürünün uğradığı değişimler anlatılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden, literatür taraması ve söylem analizi teknikleri kullanılan makale, bir derleme çalışmasıdır.
Anahtar Kelimeler
Fairy tale Stepmother Rewriting technique Discourse analysis
Kaynakça
- Aktulum, K. (2007). Metinlerarası ilişkiler. İstanbul: Öteki Yayınevi.
- Aslantürk, H., & Kılıç, A. K. (2020). Üvey aileye sahip gençlerde aile aidiyeti: Nitel bir analiz. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(3), 1171–1189.
- Aytaç, G. (1992). Yeni Alman edebiyatı tarihi. Ankara: Gündoğan Yayınları. Bettelheim, B. (1999). Hansel and Gretel. In M. Tatar (Ed.), The classic fairy tales (pp. xx–xx). Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Bozkur, B., & Taylan, A. (2020). Medyada annelik temsili: Anaakım ve alternatif medyada anneliğin sunumuna yönelik karşılaştırma. Akdeniz İletişim Dergisi, 34, 45–65.
- Brown, S. L., Manning, W. D., & Stykes, J. B. (2015). Family structure and child well‐being: Integrating family complexity. Journal of Marriage and Family, 77(1), 177–190.
- Cann-Milland, S., & Southcott, J. (2018). The very perplexed stepmother: Step motherhood and developing a healthy self-identity. The Qualitative Report, 23(4), 823–838.
- Collin, F., & Laborie, F. (2015). Annelik. In H. Hırata et al. (Eds.), Eleştirel feminizm sözlüğü (pp. 39–45). Ankara: Dipnot Yayınları.
Öz
Çoğunlukla halk tarafından meydana getirilip sözlü olarak yayılan, Arapça’dan Türkçe’ye mesel sözcüğünden geçen, gerçek olmayan olayların çoğunlukla doğaüstü varlıklarla anlatıldığı edebi türe masal denir. Zaman ve mekan kavramı olmayan, sonunun mutlaka iyi bitmesi gereken, güzel-çirkin, iyi-kötü gibi her insanı ilgilendiren konularda yazıldığı için evrensel olma özelliği gibi şartların bulunması gereken masallar, özellikle çocuk eğitimi çok açısından oldukça önemlidir. Nesillerden aktarılarak gelen ve uluslararası sözlü geleneğin vazgeçilmez ürünü olan masallar, bulunduğu toplum içindeki insan ilişkilerinin özellikleri hakkında ipuçları verir. Çocukların dünyasında önemi büyük olan, onların hayal güçlerine zenginlik katan, dinleme becerilerini geliştiren bu edebi tür; aynı zamanda bilişsel ve dil gelişimlerine de önemli katkılar sağlamaktadır. Masalların en önemli özelliklerinden biri de toplumsal kuralların ipuçlarını bilinçaltı mesajlarla dinleyicilere sunmasıdır. Okuduğumuz veya dinlediğimiz masalın geçtiği devirde var olan pek çok adet, gelenek, inanç ve toplumsal olayları söylem sırasında doğrudan veya simgeler yoluyla anlamak mümkündür. Bu çalışmada, dünya masallarının ünlü örneklerinden biri olan Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masalını analiz eden makaleler ışığında, üvey anneliğin nasıl temsil edildiği konusu işlenmiştir. Yeniden yazım tekniğine de değinilen çalışmada, Murathan Mungan’ın Kırk Oda isimli eserinde bu temsile nasıl yer verdiği ve bu yazım tekniğiyle üvey anne figürünün uğradığı değişimler anlatılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden, literatür taraması ve söylem analizi teknikleri kullanılan makale, bir derleme çalışmasıdır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aktulum, K. (2007). Metinlerarası ilişkiler. İstanbul: Öteki Yayınevi.
- Aslantürk, H., & Kılıç, A. K. (2020). Üvey aileye sahip gençlerde aile aidiyeti: Nitel bir analiz. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(3), 1171–1189.
- Aytaç, G. (1992). Yeni Alman edebiyatı tarihi. Ankara: Gündoğan Yayınları. Bettelheim, B. (1999). Hansel and Gretel. In M. Tatar (Ed.), The classic fairy tales (pp. xx–xx). Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Bozkur, B., & Taylan, A. (2020). Medyada annelik temsili: Anaakım ve alternatif medyada anneliğin sunumuna yönelik karşılaştırma. Akdeniz İletişim Dergisi, 34, 45–65.
- Brown, S. L., Manning, W. D., & Stykes, J. B. (2015). Family structure and child well‐being: Integrating family complexity. Journal of Marriage and Family, 77(1), 177–190.
- Cann-Milland, S., & Southcott, J. (2018). The very perplexed stepmother: Step motherhood and developing a healthy self-identity. The Qualitative Report, 23(4), 823–838.
- Collin, F., & Laborie, F. (2015). Annelik. In H. Hırata et al. (Eds.), Eleştirel feminizm sözlüğü (pp. 39–45). Ankara: Dipnot Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyoloji (Diğer) |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 24 Temmuz 2024 |
| Kabul Tarihi | 15 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 1 |
