Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Preventive Measures in Mining Activities for the Conservation of Sustainable Water Resources: A Case Study from Northern Sivas, Turkey

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 21 - 30, 17.06.2025

Öz

This study evaluates the environmental impacts of mining activities on surface and groundwater resources through a case study located in the northern part of Sivas province and offers solutions for sustainable water management. The geological, hydrogeological, and climatic characteristics of the region were thoroughly examined, and strategic approaches for the preservation of water systems were proposed. Field observations and literature-supported studies revealed that marble and limestone layers form significant aquifer environments due to their high permeability, while low-permeability serpentinite units serve as natural hydrogeological barriers. It was determined that only 3% of the region's annual precipitation infiltrates into the groundwater, indicating a highly limited recharge capacity. The study concluded that detailed hydrogeological modeling, water budget assessments, and pollutant dispersion analyses should be conducted before initiating mining activities. Additionally, it emphasized the importance of storing waste and tailings in controlled areas away from surface waters. This study highlighted that mining activities should not only focus on economic gains but also consider ecological and hydrogeological balances.

Kaynakça

  • Akbaş, B., Akdeniz, N., Aksay, A., Altun, İ.E., Balcı, V., Bilginer, E., Bilgiç, T., Duru, M., Ercan, T., Gedik, İ., Günay, Y., Güven, İ.H., Hakyemez, H.Y., Konak, N., Papak, İ., Pehlivan, Ş., Sevin, M., Şenel, M., Tarhan, N., Turhan, N., Türkecan, A., Ulu, Ü., Uğuz, M.F., Yurtsever, A. vd., (2011). 1:1.250.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara-Türkiye.
  • Bajrović, H.B., Tomašević, V.P., Raut, J.D., (2025). Analysis of the Impact of Mining Activities on Surface Water Quality – Identification of Key Parameters Through Statistical and Chemical Analysis, Pol. J. Environ. Stud. Vol. 34, No. 3, 2567-2577. DOI: 10.15244/pjoes/188226.
  • Ceylan, H., Özkahraman, H.T., (2000). Madencilik Faaliyetlerinde Çevresel Planlama ve Uygulanabilecek Doğaya Yeniden Kazandirma Alternatifleri, Türkiye 12. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 23-26 Mayıs, 91-100.
  • Değirmenci, M., Duran, Z., (2018). 85085 Ruhsat Numarali Kalker Sahasinin Hidrojeolojik Etüd Raporu, Sivas yayınlanmamış, 53 s.
  • Gupta, S.K., Nikhil, K., (2016). Ground Water Contamination in Coal Mining Areas: A Critical Review. International Journal of Engineering and Applied Sciences (IJEAS).
  • Jhariya, D.C., Khan, R., Thakur, G.S., (2016). Impact of Mining Activity on Water Resource: An Overview study, Recent Practices and Innovations in Mining Industry, 271-277.
  • Khobragade, K., (2020). Impact of Mining Activity on environment: An Overview, International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 10, Issue 5, May 2020, 784-791, ISSN 2250-3153. http://dx.doi.org/10.29322/IJSRP.10.05.2020.p10191.
  • MTA, (1997). 1:100000 ölçekli açınsama nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları, No: 47, Sivas-F23 Paftası (Yılmaz, A., Uysal, Ş., Ağan, A., Göç, D. ve Aydın, N., Jeoloji Etütleri Dairesi, 15s. Ankara.
  • Ngah, S.A., Reed, S.M., Sing, R.N., (1984). Groundwater Problems in Surface Mining in the United Kindom. International Journalof Mine Water. Volume 3, Pages 1-12.
  • Okay, AI., Tüysüz, O., (1999). Tethyan sutures of northern Turkey. Geological Society, London, Special Publications 156:475–515. https://doi.org/10.1144/GSL.SP.1999.156.01.22.
  • Özcan, A., Erkan, A., Keskin, E., Oral, A., Özer, S., Sümengen, M. ve Tekeli, O., (1980). Kuzey Anadolu Fayı-Kırşehir Masifi Arasının Temel Jeolojisi, MTA Enst. Derleme Rapor No:6722, yayınlanmamış, 139 s.
  • Özer, Z., (1990). Su Yapılarının Projelendirilmesinde Hidrolojik ve Hidrolik Esaslar. Teknik Rehber, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 714 s.
  • SÇDR, (2011). Sivas İli Çevre Durum Raporu, Sivas Valiliği, 537s, Sivas.
  • SÇDR, (2023). Sivas İli Çevre Durum Raporu, Sivas Valiliği, 217s, Sivas.
  • Şimşek, C., (2022). Açık Ocak Madenciliğinde Su Kaynaklarının Yönetimine Bağlı Sorunlar, Journal of Underground Resources, 11(22), 25-40.
  • Taştekin, C., Ata, E., Erkasap, M., Demir, H., (2015). Afşin – Elbistan Kömür Havzası Yeraltı Suyu Yönetimi Ve Susuzlaştırma Projeksiyonu. 68. Türkiye Jeoloji Kurultayı 06-10 Nisan Ankara.
  • Yılmaz, A., (1980). Tokat ile Sivas arasındaki bölgede Ofiyolitlerin kökeni, iç yapısı ve diğer birimlerle ilişkisi: Doktora tezi (yayımlanmamış). A.Ü. Fen Fakültesi, Jeoloji Kürsüsü, Ankara, 136 s.
  • Yılmaz, A., (1983). Tokat (Dumanlıdağı) İle Sivas (Çeltekdağı) Dolaylarının Temel Jeoloji Özellikleri ve Ofiyolitli Karışığın Konumu, MTA Enst. Dergisi, No:99/100 (Ayrı baskı), 18 s., Ankara.
  • Yılmaz, A., Uysal, Ş., Ağan, A., Göç, D. ve Aydın, N., (1997). 1/100 000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Sivas-F 23 Paftası, No:47, MTA, Ankara.
  • WEB, 1 (2025). https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m =SIVAS (Erişim tarihi; 28.03.2025).
  • WEB, 2 (2025). https://webdosya.csb.gov.tr/db/jvsb/webmenu/webmenu12152.pdf (Erişim tarihi; 05.04.2025).

Sürdürülebilir Su Kaynaklarının Korunmasına Yönelik Madencilik Faaliyetlerinde Alınacak Önlemler: Sivas Kuzeyi Örnek Bir Çalışma

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 21 - 30, 17.06.2025

Öz

Bu çalışma, Sivas ili kuzeyinde yer alan bir örnek saha alanı üzerinden madencilik faaliyetlerinin yerüstü ve yeraltı su kaynakları üzerindeki çevresel etkilerini değerlendirmekte ve sürdürülebilir su yönetimine yönelik çözüm önerileri sunmaktadır. Çalışma kapsamında, bölgenin jeolojik, hidrojeolojik ve iklimsel özellikleri detaylı biçimde incelenmiş; su sistemlerinin korunmasına yönelik stratejik yaklaşımlar önerilmiştir. Arazi gözlemleri ve literatür destekli çalışmalar sonucunda, mermer ve kireçtaşı seviyelerinin yüksek geçirgenlik özellikleriyle önemli akifer ortamları oluşturduğu; buna karşın, düşük geçirgen serpantinit birimlerinin doğal hidrojeolojik bariyer işlevi gördüğü belirlenmiştir. Bölgeye düşen yıllık ortalama yağışın yalnızca %3’ünün yeraltı suyuna sızması, beslenme kapasitesinin oldukça sınırlı olduğunu göstermektedir. Çalışma sonucunda, madencilik faaliyetlerine başlamadan önce detaylı hidrojeolojik modelleme yapılması, su bütçesi ve kirletici yayılım analizlerinin gerçekleştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, pasa ve atık malzemelerin yüzey sularından uzak, kontrollü alanlarda depolanması gerektiği vurgulanmıştır. Bu çalışmada, madencilik faaliyetlerinin yalnızca ekonomik kazanç odaklı değil, aynı zamanda ekolojik ve hidrolojik dengeleri gözeterek yürütülmesi gerektiği ön plana çıkarılmıştır.

Kaynakça

  • Akbaş, B., Akdeniz, N., Aksay, A., Altun, İ.E., Balcı, V., Bilginer, E., Bilgiç, T., Duru, M., Ercan, T., Gedik, İ., Günay, Y., Güven, İ.H., Hakyemez, H.Y., Konak, N., Papak, İ., Pehlivan, Ş., Sevin, M., Şenel, M., Tarhan, N., Turhan, N., Türkecan, A., Ulu, Ü., Uğuz, M.F., Yurtsever, A. vd., (2011). 1:1.250.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara-Türkiye.
  • Bajrović, H.B., Tomašević, V.P., Raut, J.D., (2025). Analysis of the Impact of Mining Activities on Surface Water Quality – Identification of Key Parameters Through Statistical and Chemical Analysis, Pol. J. Environ. Stud. Vol. 34, No. 3, 2567-2577. DOI: 10.15244/pjoes/188226.
  • Ceylan, H., Özkahraman, H.T., (2000). Madencilik Faaliyetlerinde Çevresel Planlama ve Uygulanabilecek Doğaya Yeniden Kazandirma Alternatifleri, Türkiye 12. Kömür Kongresi Bildiriler Kitabı, 23-26 Mayıs, 91-100.
  • Değirmenci, M., Duran, Z., (2018). 85085 Ruhsat Numarali Kalker Sahasinin Hidrojeolojik Etüd Raporu, Sivas yayınlanmamış, 53 s.
  • Gupta, S.K., Nikhil, K., (2016). Ground Water Contamination in Coal Mining Areas: A Critical Review. International Journal of Engineering and Applied Sciences (IJEAS).
  • Jhariya, D.C., Khan, R., Thakur, G.S., (2016). Impact of Mining Activity on Water Resource: An Overview study, Recent Practices and Innovations in Mining Industry, 271-277.
  • Khobragade, K., (2020). Impact of Mining Activity on environment: An Overview, International Journal of Scientific and Research Publications, Volume 10, Issue 5, May 2020, 784-791, ISSN 2250-3153. http://dx.doi.org/10.29322/IJSRP.10.05.2020.p10191.
  • MTA, (1997). 1:100000 ölçekli açınsama nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları, No: 47, Sivas-F23 Paftası (Yılmaz, A., Uysal, Ş., Ağan, A., Göç, D. ve Aydın, N., Jeoloji Etütleri Dairesi, 15s. Ankara.
  • Ngah, S.A., Reed, S.M., Sing, R.N., (1984). Groundwater Problems in Surface Mining in the United Kindom. International Journalof Mine Water. Volume 3, Pages 1-12.
  • Okay, AI., Tüysüz, O., (1999). Tethyan sutures of northern Turkey. Geological Society, London, Special Publications 156:475–515. https://doi.org/10.1144/GSL.SP.1999.156.01.22.
  • Özcan, A., Erkan, A., Keskin, E., Oral, A., Özer, S., Sümengen, M. ve Tekeli, O., (1980). Kuzey Anadolu Fayı-Kırşehir Masifi Arasının Temel Jeolojisi, MTA Enst. Derleme Rapor No:6722, yayınlanmamış, 139 s.
  • Özer, Z., (1990). Su Yapılarının Projelendirilmesinde Hidrolojik ve Hidrolik Esaslar. Teknik Rehber, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 714 s.
  • SÇDR, (2011). Sivas İli Çevre Durum Raporu, Sivas Valiliği, 537s, Sivas.
  • SÇDR, (2023). Sivas İli Çevre Durum Raporu, Sivas Valiliği, 217s, Sivas.
  • Şimşek, C., (2022). Açık Ocak Madenciliğinde Su Kaynaklarının Yönetimine Bağlı Sorunlar, Journal of Underground Resources, 11(22), 25-40.
  • Taştekin, C., Ata, E., Erkasap, M., Demir, H., (2015). Afşin – Elbistan Kömür Havzası Yeraltı Suyu Yönetimi Ve Susuzlaştırma Projeksiyonu. 68. Türkiye Jeoloji Kurultayı 06-10 Nisan Ankara.
  • Yılmaz, A., (1980). Tokat ile Sivas arasındaki bölgede Ofiyolitlerin kökeni, iç yapısı ve diğer birimlerle ilişkisi: Doktora tezi (yayımlanmamış). A.Ü. Fen Fakültesi, Jeoloji Kürsüsü, Ankara, 136 s.
  • Yılmaz, A., (1983). Tokat (Dumanlıdağı) İle Sivas (Çeltekdağı) Dolaylarının Temel Jeoloji Özellikleri ve Ofiyolitli Karışığın Konumu, MTA Enst. Dergisi, No:99/100 (Ayrı baskı), 18 s., Ankara.
  • Yılmaz, A., Uysal, Ş., Ağan, A., Göç, D. ve Aydın, N., (1997). 1/100 000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Sivas-F 23 Paftası, No:47, MTA, Ankara.
  • WEB, 1 (2025). https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m =SIVAS (Erişim tarihi; 28.03.2025).
  • WEB, 2 (2025). https://webdosya.csb.gov.tr/db/jvsb/webmenu/webmenu12152.pdf (Erişim tarihi; 05.04.2025).
Toplam 21 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hidrojeoloji, Maden Yatakları ve Jeokimya
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Oktay Canbaz 0000-0002-8161-1326

Zekeriya Duran 0000-0002-9327-8567

Ahmet Efe 0000-0002-5989-4753

Erken Görünüm Tarihi 14 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 17 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 11 Nisan 2025
Kabul Tarihi 2 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 4 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Canbaz, O., Duran, Z., & Efe, A. (2025). Sürdürülebilir Su Kaynaklarının Korunmasına Yönelik Madencilik Faaliyetlerinde Alınacak Önlemler: Sivas Kuzeyi Örnek Bir Çalışma. Teknik Meslek Yüksekokulları Akademik Araştırma Dergisi, 4(1), 21-30.

ISSN: 2822-5880



Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.

Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (TURAJAS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;