Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ecological, morphological, and anatomical investigation of Sorbus L. (Rosaceae) taxa distribution in Rize province (Türkiye)

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1, 34 - 54, 15.05.2024

Vagif Atamov , Kemal Paşa Aksoy , Esra Demir

https://doi.org/10.17474/artvinofd.1326897

Öz

This research was carried out to determine the Sorbus L. species distributed within the borders of Rize province between 2011-2013 and to reveal the differences (morphological, anatomical, and ecological) between them. It was determined that four taxa belong to the genus Sorbus L. in the research area, which is located in the A8 square according to the grid system. Identified taxa, Sorbus aucuparia L., Sorbus subfusca (Ledeb) Boiss, Sorbus caucasica (Zinserl) var. Yaltırikii, Gökşin and Sorbus umbellata. var. cretica (Lindl) Schneidear. The morphological, anatomical, and ecological characteristics of these taxa, which are naturally distributed in the flora of the research area, were comparatively examined. Localities of Sorbus L. taxa distributed in the region, habitat characteristics, and species identification keys were identified. The localities of the taxa that naturally spread in the region were determined, and their maps were processed according to the GPS coordinate data.

Anahtar Kelimeler

Sorbus L. morphology ecology anatomy Taxa

Kaynakça

  • Anşin R (1983) The floristic regions and the major vegetation types of Türkiye. Karadeniz Teknik üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 6 (2): 318-339.
  • Anşin R, Özkan ZC, Eminağaoğlu Ö (2000) A research on structure of vegetatıon of Artvin-Atila (Hatilla) Valley National Park. Journal of Artvin Forestry Faculty of Kafkas University, 1 (1): 59-71.
  • Atamov V, Çobanoğlu M (2019) Floristic diversity of Handüzü Natural Park and Environs, Türkiye. KSU J. Agric Nat, 22(Suppl 1): 84-90.
  • Atamov V (2021) Plant Diversity of Rize. ISBN:978-625-7502-20-7, Duvar Yayınları, 315 s.
  • Başgül Ş (2007) Gaziantep Üniversitesi botanik bahçesine introduksiyonu yapılan Sorbus l. türlerinin gelişim özellikleri. Gaziantep Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
  • Baykal H (2015) Başhemşin (Çamlıhemşin/Rize)’in florası, fitososyolojisi ve etnobotanik özellikleri. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Rize.
  • Baykal H, Atamov V (2017) Ethnobotanical documentation of plants of Bashemsin Valley, Kackar Mountains National Park, Rize, Türkiye. Bangladesh J. Bot, 46: 767-773.
  • Darlington CD, Wylie AP (1955) Chromosome atlas of flovering plants. George Alien and Unwin Ltd. p. 147, London.
  • Davis PH (1972) Flora of Türkiye and the east aegean island, Edinburgh University, Press Edinburgh, 4: 147-154.
  • Demir E, Atamov V (2019) Flora of the region between Galerdüzü-Ceymakçur Highlands (Çamlıhemşin/Rize). Anadolu Çev. ve Hay. Dergisi, 4 (2): 201-210.
  • Dönmez A, Aydın ZA (2017) Biogeographic and taxonomic contributions to the genus Sorbus l. (rosaceae) in Türkiye: Sorbus buschiana and Sorbus luristanica. Hacettepe Journal of Biology and Chemistry, 45 (3):337-341.
  • Ekim T, Koyuncu M, Vural M, Duman H, Aytaç Z, Adıgüzel N (2000) Türkiye bitkileri kırmızı kitabı. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara.
  • Eminağaoğlu Ö, Özkaya SM, Akpulat HA (2012) A new record for the flora of Türkiye: Sorbus. Turkish J. Bot., 36 (4): 426.
  • Eminağaoğlu Ö (2015) Artvin’in doğal bitkileri. Promat Basın Yayın San. ve Tic. A Ş., ISBN: 978-605-030-854-9, Istanbul, 456.
  • Erbaş S (2010) The effect of different harvesting times, altitude and aspect on essential oil content and essential oil components of deer apple (Sorbus umbellata (Desf.) Fritsch. var. umbellata). SDU Graduate School of Natural and Applied Sciences, Graduate Thesis.
  • Ertürk NS (2011) Some technological properties of Ash Leaf Rowan (Sorbus aucuparia lipsky) wood impregnated with various chemicals. Gazi University Institute of Science and Technology Master Thesis, Ankara.
  • Gabrielian ET (1958) Kavkazskiye predstaviteli roda Sorbus L. [Caucasian representatives of genus Sorbus L.] Acta Inst. Bot. Acad. Sci. SSR Armeniae., 11: 73–141.
  • Gabrielian ET (1972) Sorbus L. in Türkiye from flora of Türkiye. 4:147-156. Gökşin A (1982) Türkiye’de doğal olarak yetişen Üvez (Sorbus L.) taksonlarının yayılışları ile önemli bazı morfolojik ve anatomik özellikleri üzerinde araştırmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi, No: 120, Ankara.
  • Gültekin C (2007) Rowan (Sorbus L.) species and seedling production techniques. Ministry of Environment and Forestry, General Directorate of Afforestation and Erosion Control, Department of Nursery and Seed Affairs Publication, Ankara, ISBN 978-605-393-001-3.
  • Gültekin C, Alan M (2007) Türkiye’nin üvezleri. Flaraplus Dergisi, 12: 76-82.
  • Güner A, Vural M, Sorkun K (1987) Rize flora, vegetation and pollen analysis of local honey. TUBITAK Mathematics, Physics and Biological Sciences Research Group, Project No: TBAG-650.
  • Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer HC (2000) Flora of Türkiye and East Aegean Islands, Volume. 11, Edinburg University Press, Edinburg, 114-115.
  • Güner A (2012) Türkiye bitkileri listesi (damarlı bitkiler). ISBN 978-605-60425-7-7, ANG Vakfı Nebahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, Namaş Nurtan Amb. Matb. San. Tic. A.Ş., İstanbul.
  • Kamarow VL (1971) Flora of the U.S.S.R. Vol. IX, P. 286-310 .(Translated from Russian, Israel Program from scientifio, Translations).
  • Kartal T, Gür E (2010) Determination of pomological characteristics of rowan (Sorbus domestica l) fruit. Comuljar, 1(1): 24-30.
  • Kayacık H (1975) Orman ve park ağaçlarının özel sistematiği. III. Cilt Angiospermae, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 3013, Or. Fak. Yayın No: 321, İstanbul.
  • Ketenoğlu O, Akman Y, Aydoğdu H (1983) A phytosociological research on the maquis formation in the black sea region. Comm. Fac. Sci. D., Ankara, 1 (C): 11-19.
  • Koçak M (2006) Effects of the hormonal application on seed germination and seedling growth of the some Sorbus L. (mountain ash) species. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Kovanda (1996) Endangerad names in Sorbus. Thaizsia J.of Bot., 13-14.
  • Mikolas (1996) Sorbus dolomiticola Micolas anev hibridogenous species of the genus Sorbus. L. from Eastern Slovakia. Thaizsia J.of Bot. Kpsice, 6 (2): 2-12.
  • Rehder A (1962) Manual of cultivated trees and shrubs. New York. Süzen A, Atamov V (2022) Endemic and rare plant diversity of Ambarlik highland- case study from Çamlihemşin, Türkiye. PFR, 5(1): 51-55.
  • URL 1. http://http://www.rize.gov.tr, Accessed: 13.06.2023.
  • URL 2. earth.google.com, Accessed: 12.05.2023.
  • URL 3. http://www.mgm.gov.tr, Accessed: 10.05.2023.
  • URL 4. http://www.belgeler.com, Accessed: 01.04.2023.
  • Yılmaz C (2010) The Effects of different applications on the germination of some rowan (Sorbus domestica L.) types growing in the Tokat Region. Gaziosmanpaşa University Graduate School of Sciences Department of Horticulture Master's Thesis, Tokat.
  • Wright JW (1963) Aspects genetiques de I'Amelioration des arbres forestiers. F.A.O. Rome.

Rize ilinde (Türkiye) yayılış gösteren Sorbus L. (Rosaceae) taksonlarının ekolojik, morfolojik ve anatomik yönden incelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1, 34 - 54, 15.05.2024

Vagif Atamov , Kemal Paşa Aksoy , Esra Demir

https://doi.org/10.17474/artvinofd.1326897

Öz

Bu araştırma, 2011-2013 yılları arasında Rize ili sınırları içerisinde yayılış gösteren Sorbus L. türlerini belirlemek ve aralarındaki farklılıkları (morfolojik, anatomik ve ekolojik) ortaya koymak amacıyla gerçekleştirildi. Grid sistemine göre A8 karesinde yer alan araştırma alanında Sorbus L. cinsine ait dört takson tespit edildi. Belirlenen taksonlar, Sorbus aucuparia L., Sorbus subfusca (Ledeb) Boiss, Sorbus caucasica (Zinserl) var. yaltırikii Gökşin ve Sorbus umbellata. var. cretica (Lindl) Schneidear'dır. Araştırma alanı florasında doğal yayılış gösteren bu taksonların morfolojik, anatomik ve ekolojik özellikleri karşılaştırmalı olarak incelendi. Bölgede yayılış gösteren Sorbus L. taksonlarının lokaliteleri, habitat özellikleri ve tür teşhis anahtarları belirlendi. Bölgede doğal yayılış gösteren taksonların lokaliteleri belirlendi ve GPS koordinat verilerine göre haritaları işlendi.

Anahtar Kelimeler

Sorbus L. Takson Morfoloji Ekoloji Anatomi

Kaynakça

  • Anşin R (1983) The floristic regions and the major vegetation types of Türkiye. Karadeniz Teknik üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 6 (2): 318-339.
  • Anşin R, Özkan ZC, Eminağaoğlu Ö (2000) A research on structure of vegetatıon of Artvin-Atila (Hatilla) Valley National Park. Journal of Artvin Forestry Faculty of Kafkas University, 1 (1): 59-71.
  • Atamov V, Çobanoğlu M (2019) Floristic diversity of Handüzü Natural Park and Environs, Türkiye. KSU J. Agric Nat, 22(Suppl 1): 84-90.
  • Atamov V (2021) Plant Diversity of Rize. ISBN:978-625-7502-20-7, Duvar Yayınları, 315 s.
  • Başgül Ş (2007) Gaziantep Üniversitesi botanik bahçesine introduksiyonu yapılan Sorbus l. türlerinin gelişim özellikleri. Gaziantep Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
  • Baykal H (2015) Başhemşin (Çamlıhemşin/Rize)’in florası, fitososyolojisi ve etnobotanik özellikleri. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Rize.
  • Baykal H, Atamov V (2017) Ethnobotanical documentation of plants of Bashemsin Valley, Kackar Mountains National Park, Rize, Türkiye. Bangladesh J. Bot, 46: 767-773.
  • Darlington CD, Wylie AP (1955) Chromosome atlas of flovering plants. George Alien and Unwin Ltd. p. 147, London.
  • Davis PH (1972) Flora of Türkiye and the east aegean island, Edinburgh University, Press Edinburgh, 4: 147-154.
  • Demir E, Atamov V (2019) Flora of the region between Galerdüzü-Ceymakçur Highlands (Çamlıhemşin/Rize). Anadolu Çev. ve Hay. Dergisi, 4 (2): 201-210.
  • Dönmez A, Aydın ZA (2017) Biogeographic and taxonomic contributions to the genus Sorbus l. (rosaceae) in Türkiye: Sorbus buschiana and Sorbus luristanica. Hacettepe Journal of Biology and Chemistry, 45 (3):337-341.
  • Ekim T, Koyuncu M, Vural M, Duman H, Aytaç Z, Adıgüzel N (2000) Türkiye bitkileri kırmızı kitabı. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara.
  • Eminağaoğlu Ö, Özkaya SM, Akpulat HA (2012) A new record for the flora of Türkiye: Sorbus. Turkish J. Bot., 36 (4): 426.
  • Eminağaoğlu Ö (2015) Artvin’in doğal bitkileri. Promat Basın Yayın San. ve Tic. A Ş., ISBN: 978-605-030-854-9, Istanbul, 456.
  • Erbaş S (2010) The effect of different harvesting times, altitude and aspect on essential oil content and essential oil components of deer apple (Sorbus umbellata (Desf.) Fritsch. var. umbellata). SDU Graduate School of Natural and Applied Sciences, Graduate Thesis.
  • Ertürk NS (2011) Some technological properties of Ash Leaf Rowan (Sorbus aucuparia lipsky) wood impregnated with various chemicals. Gazi University Institute of Science and Technology Master Thesis, Ankara.
  • Gabrielian ET (1958) Kavkazskiye predstaviteli roda Sorbus L. [Caucasian representatives of genus Sorbus L.] Acta Inst. Bot. Acad. Sci. SSR Armeniae., 11: 73–141.
  • Gabrielian ET (1972) Sorbus L. in Türkiye from flora of Türkiye. 4:147-156. Gökşin A (1982) Türkiye’de doğal olarak yetişen Üvez (Sorbus L.) taksonlarının yayılışları ile önemli bazı morfolojik ve anatomik özellikleri üzerinde araştırmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi, No: 120, Ankara.
  • Gültekin C (2007) Rowan (Sorbus L.) species and seedling production techniques. Ministry of Environment and Forestry, General Directorate of Afforestation and Erosion Control, Department of Nursery and Seed Affairs Publication, Ankara, ISBN 978-605-393-001-3.
  • Gültekin C, Alan M (2007) Türkiye’nin üvezleri. Flaraplus Dergisi, 12: 76-82.
  • Güner A, Vural M, Sorkun K (1987) Rize flora, vegetation and pollen analysis of local honey. TUBITAK Mathematics, Physics and Biological Sciences Research Group, Project No: TBAG-650.
  • Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer HC (2000) Flora of Türkiye and East Aegean Islands, Volume. 11, Edinburg University Press, Edinburg, 114-115.
  • Güner A (2012) Türkiye bitkileri listesi (damarlı bitkiler). ISBN 978-605-60425-7-7, ANG Vakfı Nebahat Gökyiğit Botanik Bahçesi, Namaş Nurtan Amb. Matb. San. Tic. A.Ş., İstanbul.
  • Kamarow VL (1971) Flora of the U.S.S.R. Vol. IX, P. 286-310 .(Translated from Russian, Israel Program from scientifio, Translations).
  • Kartal T, Gür E (2010) Determination of pomological characteristics of rowan (Sorbus domestica l) fruit. Comuljar, 1(1): 24-30.
  • Kayacık H (1975) Orman ve park ağaçlarının özel sistematiği. III. Cilt Angiospermae, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 3013, Or. Fak. Yayın No: 321, İstanbul.
  • Ketenoğlu O, Akman Y, Aydoğdu H (1983) A phytosociological research on the maquis formation in the black sea region. Comm. Fac. Sci. D., Ankara, 1 (C): 11-19.
  • Koçak M (2006) Effects of the hormonal application on seed germination and seedling growth of the some Sorbus L. (mountain ash) species. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Kovanda (1996) Endangerad names in Sorbus. Thaizsia J.of Bot., 13-14.
  • Mikolas (1996) Sorbus dolomiticola Micolas anev hibridogenous species of the genus Sorbus. L. from Eastern Slovakia. Thaizsia J.of Bot. Kpsice, 6 (2): 2-12.
  • Rehder A (1962) Manual of cultivated trees and shrubs. New York. Süzen A, Atamov V (2022) Endemic and rare plant diversity of Ambarlik highland- case study from Çamlihemşin, Türkiye. PFR, 5(1): 51-55.
  • URL 1. http://http://www.rize.gov.tr, Accessed: 13.06.2023.
  • URL 2. earth.google.com, Accessed: 12.05.2023.
  • URL 3. http://www.mgm.gov.tr, Accessed: 10.05.2023.
  • URL 4. http://www.belgeler.com, Accessed: 01.04.2023.
  • Yılmaz C (2010) The Effects of different applications on the germination of some rowan (Sorbus domestica L.) types growing in the Tokat Region. Gaziosmanpaşa University Graduate School of Sciences Department of Horticulture Master's Thesis, Tokat.
  • Wright JW (1963) Aspects genetiques de I'Amelioration des arbres forestiers. F.A.O. Rome.
Toplam 37 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Bitki Bilimi (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Vagif Atamov 0000-0002-6718-7979

Kemal Paşa Aksoy 0009-0009-0704-9660

Esra Demir 0000-0002-0222-1865

Yayımlanma Tarihi 15 Mayıs 2024
Kabul Tarihi 23 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 25 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Atamov, V., Aksoy, K. P., & Demir, E. (2024). Ecological, morphological, and anatomical investigation of Sorbus L. (Rosaceae) taxa distribution in Rize province (Türkiye). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 25(1), 34-54. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1326897
AMA Atamov V, Aksoy KP, Demir E. Ecological, morphological, and anatomical investigation of Sorbus L. (Rosaceae) taxa distribution in Rize province (Türkiye). AÇÜOFD. Mayıs 2024;25(1):34-54. doi:10.17474/artvinofd.1326897
Chicago Atamov, Vagif, Kemal Paşa Aksoy, ve Esra Demir. “Ecological, Morphological, and Anatomical Investigation of Sorbus L. (Rosaceae) Taxa Distribution in Rize Province (Türkiye)”. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 25, sy. 1 (Mayıs 2024): 34-54. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1326897.
EndNote Atamov V, Aksoy KP, Demir E (01 Mayıs 2024) Ecological, morphological, and anatomical investigation of Sorbus L. (Rosaceae) taxa distribution in Rize province (Türkiye). Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 25 1 34–54.
IEEE V. Atamov, K. P. Aksoy, ve E. Demir, “Ecological, morphological, and anatomical investigation of Sorbus L. (Rosaceae) taxa distribution in Rize province (Türkiye)”, AÇÜOFD, c. 25, sy. 1, ss. 34–54, 2024, doi: 10.17474/artvinofd.1326897.
ISNAD Atamov, Vagif vd. “Ecological, Morphological, and Anatomical Investigation of Sorbus L. (Rosaceae) Taxa Distribution in Rize Province (Türkiye)”. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 25/1 (Mayıs 2024), 34-54. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1326897.
JAMA Atamov V, Aksoy KP, Demir E. Ecological, morphological, and anatomical investigation of Sorbus L. (Rosaceae) taxa distribution in Rize province (Türkiye). AÇÜOFD. 2024;25:34–54.
MLA Atamov, Vagif vd. “Ecological, Morphological, and Anatomical Investigation of Sorbus L. (Rosaceae) Taxa Distribution in Rize Province (Türkiye)”. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, c. 25, sy. 1, 2024, ss. 34-54, doi:10.17474/artvinofd.1326897.
Vancouver Atamov V, Aksoy KP, Demir E. Ecological, morphological, and anatomical investigation of Sorbus L. (Rosaceae) taxa distribution in Rize province (Türkiye). AÇÜOFD. 2024;25(1):34-5.
 Kapak Resmi İndir
Creative Commons Lisansı
Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Creative Commons Alıntı 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.