Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Павел Николаевич Медведев и формальный метод в литературоведении: Критическое введение в социологическую поэтику

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 165 - 177, 25.06.2025
https://doi.org/10.53487/atasobed.1420253

Öz

Русский теоретик, литературовед и критик Павел Николаевич Медведев (1892–1938) был высококвалифицированным интеллектуалом, входившим в «круг М. М. Бахтина». Этот философ, работавший профессором в Санкт-Петербургском университете, был одним из основателей витебского «Культурного Ренессанса» [русского формализма], ставшего движением в русской интеллектуальной жизни 1910-х и 1920-х годов.
Помимо науки и философии, Медведев также интересовался феноменом Петербургского передвижного театра, обладающего карнавальной структурой. Он был другом не только социального активиста Михаила Бахтина, но также Бориса Пастернака и Фёдора Сологуба. Его друг Пастернак был противником советского режима и автором знаменитого романа «Доктор Живаго», который противоречил официальным представлениям об искусстве.
Фёдор Сологуб, значительную часть своей жизни проведший в ссылке в провинции, был первым писателем, который ввёл в русскую прозу болезненные и пессимистические элементы европейской литературы и философии Fin de siècle (отсылающей к таким явлениям, как социальное разложение, скука, цинизм, пессимизм, конец века и упадок цивилизации) через такие романы, как «Плохие сны», «Маленький бес» и «Созданная легенда».
После революции 1917 года Медведев занимал различные государственные должности в области образования и издательского дела, опубликовав большую часть своих работ на литературные, социологические и лингвистические темы.
Из-за своих оппозиционных взглядов он был арестован во время чисток 1930-х годов. Вскоре после ареста сталинским режимом Медведев исчез. Позже стало известно, что 17 июля 1938 года он был расстрелян выстрелом в голову.
В этой статье будут рассмотрены формальный метод Медведева в литературоведении и его критические взгляды на социологическую поэтику стихотворений.

Kaynakça

  • Bahtin, M.M. (2000). M. M. Bakhtin; Freydizm, formal’nyy metod v literaturovedenii, Marksizm i filosofiya yazyka, Stat’i, Moskva: Labirint.
  • Bakhtin, M. M.ve Medvedev P. N. (1991). The formal method in literary scholarship: A critical introduction to sociological poetics. Translated by Albert J. Wehrle, The Johns Hopkins University Press.
  • Berman, M. (2021). Katı olan her şey buharlaşıyor. Çev. Bülent Peker ve Ümit Altuğ, İletişim Yayınları.
  • Daria A. M. (2023). Research fellow at Russian Academy of Sciences (St. Petersburg). http://isfp.sdf.org/russian_thinkers/pavel_medvedev.html. Erişim tarihi: (05/09/2023).
  • Eichenbaum, B. (1924). “Vokrug Voprosa o Formalistah”, Around the question on the Formalists), Pechat’ i Revolucija, No: 5. pp. 2-3.
  • Erlich, V. (1979). The formal method in literary scholarship: A critical introduction to sociological poetics. By P. N. Medvedev and M. M. Bakhtin. Translated by Erlich, Victor. (1973). “Russian Formalism”, Journal of the History of Ideas, 34(4), 627–638. doi:10.2307/2708893.
  • Gyunter, G. (2009). Ostraneniye-Brekht i Shklovskiy. Russkaya Literatura, (2), 59-66.
  • Medvedev, Iu. P., and Medvedeva, D. A. (2004). The scholarly legacy of Pavel Medvedev in the light of his dialogue with Bakhtin. In Craig Brandist, David Shepherd and Galin Tihanov (eds), The Bakhtin Circle: In the Master’s Absence. Manchester and New York: Manchester University Press.
  • Medvedev, P. N. (2000). Formal’nyy metod v literaturovedenıı: Kriticheskoye Vvedeniye v Sotsiologicheskuyu poetiku, M. M. Bakhtin; Freydizm, Formal’nyy Metod v Literaturovedenii, Marksizm i Filosofiya Yazyka, Stat’i In (s. 185-348), Moskva: Labirint.
  • Nikolyukina, A. N. (2001). “Ostraneniye”. Literaturnaya entsiklopediya terminov i ponyatiy/ Institut nauchnoy informatsii po obshchestvennym naukam RAN: Intelvak, Stb. 704.
  • Olshansky, Dmitry. (2011). “Pavel Medvedev”. Gallery of Russian Thinkers, Translation by David Shepherd, Yury P. Medvedev, literary critic (St. Petersburg) and Trotsky, Leon (1924[1957]). Literature and revolution. Russell & Russell.
  • Wehrle, Albert J. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press, 1978 [Leningrad: “Priboi,” 1928]. xxvi, 191 pp. Slavic Review, 38(1), 154-155. doi:10.2307/2497280.
  • Zakharov, V. N. (2007). Problema zhanra v «shkole» Bakhtina // Russkaya literatura. — № 3. 19-30.
  • Görseller Görsel 1. Gençlik yıllarında Medvedev, https://ru.openlist./images/3/39/Medvedev.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 2. P. N. Medvedev bir koltukta dinlenirken, http://www.isfp.co.uk/russian_thinkers/pavel_medvedev.html E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 3. Edebiyat Biliminde Biçimsel Yöntem-Sosyolojik Şiire Eleştirel Bir Giriş, https://archive.org/.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 4. Mihail Bahtin ve Arkadaşları, https://monoskop.org/Mikhail_Bakhtin/.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 5. Rus Biçimciliği’nin en önemli temsilcisi Viktor Shklovsky, https://lechaim.ru/ARHIV/130/bekicer.files/image001.jpg E. T. (07/09/2023).

Pavel Nikolayevich Medvedev and Formal Method in Literary Studies: A Critical Introduction to Sociological Poetics

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 165 - 177, 25.06.2025
https://doi.org/10.53487/atasobed.1420253

Öz

Pavel Nikolayevich Medvedev (1892-1938), a Russian theorist, literary historian, and critic, was a
highly qualified intellectual who was part of the "Bakhtin Circle." He also worked as a professor at
St. Petersburg University. Medvedev was one of the founders of the Vitebsk "Cultural Renaissance"
[Russian Formalism], which was an intellectual movement in Russian thought during the 1910s and
1920s. Apart from his work in science and philosophy, he was also interested in the phenomenon
of the St. Petersburg Traveling Theatre, which had a carnival-like structure. Medvedev was friends
with social activist Mikhail Bakhtin, as well as Boris Pasternak and Fyodor Sologub. His friend
Pasternak, who opposed the Soviet regime, was the author of the famous novel Doctor Zhivago,
which contradicted the official artistic views. Fyodor Sologub, on the other hand, spent many years
in exile in the provinces and, through works such as Bad Dreams, The Little Devil, and The Created
Legend, introduced the morbid, cynical elements of European Fin de siècle (referencing social
decay, boredom, cynicism, pessimism, the end of the century, and the collapse of civilization) into
Russian prose. After the 1917 revolution, Medvedev held various government positions in the
fields of education and publishing, publishing many of his writings on literary, sociological, and
linguistic topics. Due to his dissenting views, Medvedev was arrested during the purges of the
1930s. Shortly after being detained by Joseph Stalin's regime, he disappeared. It was later
discovered that he had been shot in the head and killed on July 17, 1938. This article will discuss
Medvedev’s formal method in literary research and his critical views on the sociological poetics of
poetry.

Kaynakça

  • Bahtin, M.M. (2000). M. M. Bakhtin; Freydizm, formal’nyy metod v literaturovedenii, Marksizm i filosofiya yazyka, Stat’i, Moskva: Labirint.
  • Bakhtin, M. M.ve Medvedev P. N. (1991). The formal method in literary scholarship: A critical introduction to sociological poetics. Translated by Albert J. Wehrle, The Johns Hopkins University Press.
  • Berman, M. (2021). Katı olan her şey buharlaşıyor. Çev. Bülent Peker ve Ümit Altuğ, İletişim Yayınları.
  • Daria A. M. (2023). Research fellow at Russian Academy of Sciences (St. Petersburg). http://isfp.sdf.org/russian_thinkers/pavel_medvedev.html. Erişim tarihi: (05/09/2023).
  • Eichenbaum, B. (1924). “Vokrug Voprosa o Formalistah”, Around the question on the Formalists), Pechat’ i Revolucija, No: 5. pp. 2-3.
  • Erlich, V. (1979). The formal method in literary scholarship: A critical introduction to sociological poetics. By P. N. Medvedev and M. M. Bakhtin. Translated by Erlich, Victor. (1973). “Russian Formalism”, Journal of the History of Ideas, 34(4), 627–638. doi:10.2307/2708893.
  • Gyunter, G. (2009). Ostraneniye-Brekht i Shklovskiy. Russkaya Literatura, (2), 59-66.
  • Medvedev, Iu. P., and Medvedeva, D. A. (2004). The scholarly legacy of Pavel Medvedev in the light of his dialogue with Bakhtin. In Craig Brandist, David Shepherd and Galin Tihanov (eds), The Bakhtin Circle: In the Master’s Absence. Manchester and New York: Manchester University Press.
  • Medvedev, P. N. (2000). Formal’nyy metod v literaturovedenıı: Kriticheskoye Vvedeniye v Sotsiologicheskuyu poetiku, M. M. Bakhtin; Freydizm, Formal’nyy Metod v Literaturovedenii, Marksizm i Filosofiya Yazyka, Stat’i In (s. 185-348), Moskva: Labirint.
  • Nikolyukina, A. N. (2001). “Ostraneniye”. Literaturnaya entsiklopediya terminov i ponyatiy/ Institut nauchnoy informatsii po obshchestvennym naukam RAN: Intelvak, Stb. 704.
  • Olshansky, Dmitry. (2011). “Pavel Medvedev”. Gallery of Russian Thinkers, Translation by David Shepherd, Yury P. Medvedev, literary critic (St. Petersburg) and Trotsky, Leon (1924[1957]). Literature and revolution. Russell & Russell.
  • Wehrle, Albert J. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press, 1978 [Leningrad: “Priboi,” 1928]. xxvi, 191 pp. Slavic Review, 38(1), 154-155. doi:10.2307/2497280.
  • Zakharov, V. N. (2007). Problema zhanra v «shkole» Bakhtina // Russkaya literatura. — № 3. 19-30.
  • Görseller Görsel 1. Gençlik yıllarında Medvedev, https://ru.openlist./images/3/39/Medvedev.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 2. P. N. Medvedev bir koltukta dinlenirken, http://www.isfp.co.uk/russian_thinkers/pavel_medvedev.html E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 3. Edebiyat Biliminde Biçimsel Yöntem-Sosyolojik Şiire Eleştirel Bir Giriş, https://archive.org/.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 4. Mihail Bahtin ve Arkadaşları, https://monoskop.org/Mikhail_Bakhtin/.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 5. Rus Biçimciliği’nin en önemli temsilcisi Viktor Shklovsky, https://lechaim.ru/ARHIV/130/bekicer.files/image001.jpg E. T. (07/09/2023).

Pavel Nikolayeviç Medvedev ve Edebiyat Araştırmalarında Biçimsel Yöntem: Sosyolojik Şiir Poetikasına Eleştirel Bir Giriş

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 2, 165 - 177, 25.06.2025
https://doi.org/10.53487/atasobed.1420253

Öz

Rus teorisyen, edebiyat tarihçisi ve eleştirmeni Pavel Nikolayeviç Medvedev (1892-1938) M. M.
“Bahtin Çevresi”nde yer alan son derece nitelikli bir entelektüeldir. St. Petersburg Üniversitesi’nde
Profesör olarak da çalışan bu filozof, 1910’lar ve 1920’lerde Rus düşünce hayatında bir akım olan
Vitebsk “Kültürel Rönesansı”nı [Rus biçimciliği] başlatanlar arasındadır. Bilim ve felsefe dışında
karnavalist bir yapıdaki St. Petersburg Gezici Tiyatrosu olgusuyla da ilgilenmekteydi. Medvedev, sosyal
aktivist olan Mihail Bahtin’in yanı sıra Boris Pasternak ve Fyodor Sologub’un da arkadaşıydı. Arkadaşı
Pasternak, Sovyet Rejiminin bir muhalifi olup resmi sanat görüşüne ters gelen ünlü “Doktor Jivago”
romanının yazarıydı. Fyodor Sologub ise hayatı uzun yıllar taşrada sürgünde geçmiş; “Kötü Rüyalar”,
“Küçük Şeytan” ile “Yaratılan Efsane” gibi romanlar yazarak Avrupa “Fin de siecle” (Sosyal yozlaşma,
can sıkıntısı, alaycılık, karamsarlık, yüzyılın sonu ve medeniyetin çöküş gibi olgulara göndermede
bulunur.) edebiyatının ve felsefesinin hastalıklı, karamsar unsurlarını Rus düzyazısına sokan ilk yazardı.
Medvedev, 1917 devriminden sonra eğitim ve yayıncılık alanında çeşitli hükümet görevlerinde
bulunmuş edebi, sosyolojik ve dilsel konularda kendi yazılarının büyük bir kısmını yayınlamıştır.
Medvedev, muhalif düşünceleri nedeniyle 1930’lu yıllardaki tasfiyeler döneminde hapse atılmıştır.
Joseph Stalin rejiminin tutuklamasından kısa bir süre sonra ortadan kaybolmuştur. Sonradan 17
Temmuz 1938’de başından vurularak öldürüldüğü anlaşılmıştır. Bu makalede Medvedev’in edebiyat
araştırmalarındaki biçimsel yöntemi ve sosyolojik şiir poetikasına dair eleştirel görüşleri tartışılacaktır.

Etik Beyan

Bu makale için etik beyan gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Bahtin, M.M. (2000). M. M. Bakhtin; Freydizm, formal’nyy metod v literaturovedenii, Marksizm i filosofiya yazyka, Stat’i, Moskva: Labirint.
  • Bakhtin, M. M.ve Medvedev P. N. (1991). The formal method in literary scholarship: A critical introduction to sociological poetics. Translated by Albert J. Wehrle, The Johns Hopkins University Press.
  • Berman, M. (2021). Katı olan her şey buharlaşıyor. Çev. Bülent Peker ve Ümit Altuğ, İletişim Yayınları.
  • Daria A. M. (2023). Research fellow at Russian Academy of Sciences (St. Petersburg). http://isfp.sdf.org/russian_thinkers/pavel_medvedev.html. Erişim tarihi: (05/09/2023).
  • Eichenbaum, B. (1924). “Vokrug Voprosa o Formalistah”, Around the question on the Formalists), Pechat’ i Revolucija, No: 5. pp. 2-3.
  • Erlich, V. (1979). The formal method in literary scholarship: A critical introduction to sociological poetics. By P. N. Medvedev and M. M. Bakhtin. Translated by Erlich, Victor. (1973). “Russian Formalism”, Journal of the History of Ideas, 34(4), 627–638. doi:10.2307/2708893.
  • Gyunter, G. (2009). Ostraneniye-Brekht i Shklovskiy. Russkaya Literatura, (2), 59-66.
  • Medvedev, Iu. P., and Medvedeva, D. A. (2004). The scholarly legacy of Pavel Medvedev in the light of his dialogue with Bakhtin. In Craig Brandist, David Shepherd and Galin Tihanov (eds), The Bakhtin Circle: In the Master’s Absence. Manchester and New York: Manchester University Press.
  • Medvedev, P. N. (2000). Formal’nyy metod v literaturovedenıı: Kriticheskoye Vvedeniye v Sotsiologicheskuyu poetiku, M. M. Bakhtin; Freydizm, Formal’nyy Metod v Literaturovedenii, Marksizm i Filosofiya Yazyka, Stat’i In (s. 185-348), Moskva: Labirint.
  • Nikolyukina, A. N. (2001). “Ostraneniye”. Literaturnaya entsiklopediya terminov i ponyatiy/ Institut nauchnoy informatsii po obshchestvennym naukam RAN: Intelvak, Stb. 704.
  • Olshansky, Dmitry. (2011). “Pavel Medvedev”. Gallery of Russian Thinkers, Translation by David Shepherd, Yury P. Medvedev, literary critic (St. Petersburg) and Trotsky, Leon (1924[1957]). Literature and revolution. Russell & Russell.
  • Wehrle, Albert J. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press, 1978 [Leningrad: “Priboi,” 1928]. xxvi, 191 pp. Slavic Review, 38(1), 154-155. doi:10.2307/2497280.
  • Zakharov, V. N. (2007). Problema zhanra v «shkole» Bakhtina // Russkaya literatura. — № 3. 19-30.
  • Görseller Görsel 1. Gençlik yıllarında Medvedev, https://ru.openlist./images/3/39/Medvedev.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 2. P. N. Medvedev bir koltukta dinlenirken, http://www.isfp.co.uk/russian_thinkers/pavel_medvedev.html E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 3. Edebiyat Biliminde Biçimsel Yöntem-Sosyolojik Şiire Eleştirel Bir Giriş, https://archive.org/.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 4. Mihail Bahtin ve Arkadaşları, https://monoskop.org/Mikhail_Bakhtin/.jpg E. T. (07/09/2023).
  • Görsel 5. Rus Biçimciliği’nin en önemli temsilcisi Viktor Shklovsky, https://lechaim.ru/ARHIV/130/bekicer.files/image001.jpg E. T. (07/09/2023).
Toplam 18 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dünya Dilleri, Edebiyatı ve Kültürü (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Arif Akbaş 0000-0002-8480-4350

Erken Görünüm Tarihi 25 Nisan 2025
Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 15 Ocak 2024
Kabul Tarihi 14 Şubat 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 29 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Akbaş, A. (2025). Pavel Nikolayeviç Medvedev ve Edebiyat Araştırmalarında Biçimsel Yöntem: Sosyolojik Şiir Poetikasına Eleştirel Bir Giriş. Current Perspectives in Social Sciences, 29(2), 165-177. https://doi.org/10.53487/atasobed.1420253

Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License
29909