Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Öz

Bu araştırmada üniversiteyi tanımlamada temel değerlerden biri olan “Bilimsel
özerklik” ve “Bilimsel özgürlük” kavramlarının sözlük ve ıstılahı anlamı üzerinde durulması
amaçlanmıştır. Bilimsel özerklik, bilimin doğasın uygun, hukukî, ahlâkî (etik) kurallara
ve düşünce ve usul serbestliğine sahipliktir. Bilimsel özgürlük ise, bilim adamlarının
herhangi bir müdahale olmaksızın araştırma yapma, düşüncelerini üniversite içinde ve
dışında yayma hakkıdır. Üniversitelerin bu sahiplik ve hakka sahip olmaları için bir takı0m
ilke ve unsurlar bulunmalıdır. Bunlar araştırmada anlatılmıştır. Yine bilimsel özerkliğin
hukukî ve etik boyutu ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Üniversite, Bilimsel özerklik, Bilimsel özgürlük, Akademik özerklik,
Akademik özgürlük.

The purpose of this study is to examine the terms “scientific autonomy” and
“academic freedom” that define the university. Scientific autonomy includes independence
of legal, ethical laws and of thought and method at large. Academic freedom is the
research independence and the right of communication of the thoughts of academics
without any prevention. There should also be certain principles in order to have such
rights of universities. This article evaluates such issues as rights, principles, legality and
ethics of academics.
Keywords: university, academic autonomy, scientific autonomy, academic freedom,
scientific freedom