Öz
This research focuses on the identification of the individuals and societies who were exposed to the disease of judarī individually or collectively during the Umayyad period and the examination of the general characteristics of the disease. Judarī is a contagious skin disease characterised by a purulent swelling on the skin and acute fever. Judarī, which is called smallpox in English, is a disease with different types, some of which can lead to fatal consequences, while others can be cured and overcome. This disease can leave permanent scars on survivors and cause loss of vision. Judarī has affected various societies in the historical process, and has been recorded in texts providing information about the Umayyad period. In these records, eight individuals who were infected with judarī during the Umayyad period were identified and two social cases in which judarī was seen were identified. The identities of the individuals affected by the judarī, how they were affected, and how this disease was seen in which communities and social events are the main subjects of our study. In the context of this subject, the introduction of the article discusses the nature of judarī and what kind of a disease it is. Then, the individuals affected by judarī in the Umayyad period and the social cases of judarī in the Umayyad period were examined under two separate headings, and the data on the cases of judarī in the period were analysed. However, the subject was analysed more comprehensively with the narrations that were thought to be related to the issues discussed. This study, which deals with the effect of judarī in the Umayyad period from various aspects, is important in terms of examining the effects of a contagious skin disease on early Islamic society and revealing its impact on social life. This research aims to determine the effects of the disease on individuals and the consequences societies faced with the disease during the Umayyad period. In this way, it is aimed to shed light on the social history of the Umayyad period and to reveal the medical knowledge of the period. In order to evaluate the effects of the disease on individuals and its consequences in social cases, medical texts written in the Middle Ages and historical records of the Umayyad period were evaluated together. In our study, qualitative research method was adopted and primary and secondary sources from the period were analysed. Through narrative analyses, historical narratives in which the disease is mentioned were evaluated, and care was taken to handle the information in different sources in a comparative manner. In addition, historical interpretation techniques have been used to make a comprehensive evaluation of the effects of judarī on individual and social cases.
Anahtar Kelimeler
Islamic History Umayyad Dynasty History of Medicine Disease Judarī Smallpox.
Etik Beyan
Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur/It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited
Kaynakça
- Abū al-Faraj al-Iṣfahānī. al-Aghānī. Beirut: Dār Iḥyāʾ al-Turāth al-ʿArabī, 1994.
- Abū Bakr ar-Rāzī. al-Ḥāwī fī al-ṭibb. Edited by Haytham Khalīfa Tuʿaymī. Beirut: Dār Iḥyāʾ al-Turāth al-ʿArabī, 2002.
- Abū Bakr ar-Rāzī Kitāb al-Judarī wal-ḥaṣbah. Beirut: al-Madrasa al-Kulliyya al-Sūriyya, 1872.
- Abū Bakr al-Khārazmī. Mufīd al-ʿulūm wa mubīd al-humūm. Beirut: al-Maktaba al-ʿUnṣuriyya, 1997.
- Abū Hilāl al-ʿAskarī. Dīwān al-maʿānī. Bairut: Dār al-Jīl, 1994.
- Abū Jaʿfar al-Ṭabarī. Tārīkh al-rusul wa al-mulūk wa ṣilat Tārīkh al-Ṭabarī. Beirut: Dār al-Turāth, 1967.
- Abū Sahl al-Harawī. Isfār al-faṣīḥ. Edited by Aḥmad b. Saʿīd b. Muḥammad Kashāsh. Medina: ʿImādat al-Baḥth al-ʿIlmī, 1999.
- Akyürek, Yunus. “Emevīler Dönemi Fetih Politikası ve Mâverâünnehir’in Fethi.” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22/1 (2013): 85–115.
- Avcı, Seyyid. "Hadisçilere Göre Muhadramlar." İslam Araştırmaları Dergisi 12/2, (2005), 159-167.
- Azharī. Tahdhīb al-lugha. Edited by Muḥammad ʿAwd Mirʿāb. Beirut: Dār Iḥyāʾ al-Turāth al-ʿArabī, 2001.
- Balādhurī. Ansāb al-ashrāf. Edited by Suhayl Zakkār and Riyāḍ al-Ziriklī. Beirut: Dār al-Fikr, 1996.
- Balād̲h̲urī. Futūḥ al-buldān. Beirut: Dār wa Maktabat al-Hilāl, 1988.
- Damīrī. Ḥayāt al-ḥayawān al-Kubrā. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 2003.
- Gençel Efe, Zehra. “İbn Saʿd’ın Kitâbü’t-Tabakāti’l-Kebîr’ine Göre Hz. Peygamber, Sahâbe ve Tâbiun Döneminde Hastalıklar ve Tedâvileri”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (2017): 87-136.
- Gibb, H.A.R. "ʿAbd al-Malik b. Marwān." In Encyclopaedia of Islam, Second Edition, edited by P.J. Bearman. First published online April 24, 2012. Brill. https://doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_0107.
- Güneş, Mustafa. Emevîler ve Abbasîler Döneminde Doğal Afetler ve Salgın Hastalıklar. Master’s thesis, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
- Hawting, G.R. "Yazīd (I) b. Muʿāwiya." In Encyclopaedia of Islam, Second Edition, edited by P.J. Bearman. First published online April 24, 2012. Brill. https://doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_8000.
- Ibn ʿAbd Rabbih. al-ʿIqd al-farīd. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 1983.
- Ibn al-Athīr. al-Kāmil fī al-Tārīkh. Edited by ʿUmar ʿAbd al-Salām Tadmurī. Beirut: Dār al-Kitāb al-ʿArabī, 1997.
- Ibn al-Jawzī. al-Muntaẓam fī Tārīkh al-mulūk wa al-umam. Edited by Muḥammad ʿAbd al-Qādir ʿAṭā and Muṣṭafā ʿAbd al-Qādir ʿAṭā. Bairut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 1992.
- Ibn Durayd. Jamharat al-lugha. Edited by Ramzī Munīr Baʿlabakkī. Beirut: Dār al-ʿIlm li-l-Malāyīn, 1987.
- Ibn Durustawayh. Taṣḥīḥ al-faṣīḥ wa sharḥuhu. Edited by Muḥammad Badawī al-Maḥṭūn. Cairo: s.n., 1998.
- Ibn Ḥajar al-ʿAsqalānī. Fatḥ al-bārī sharḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Edited by Muḥibb al-Dīn al-Khaṭīb. Beirut: Dār al-Maʿrifa, 1959.
- Ibn Qutayba. al-Maʿārif. Edited by Sarwat ʿUkkāsha. Cairo: al-Hayʾa al-Miṣriyya al-ʿĀmma, 1992.
- Ibn Qutayba. Gharīb al-Ḥadīth. Edited by ʿAbd Allāh al-Jabbūrī. Baghdad: Maṭbaʿat al-Ānī, 1977.
- Ibn Saʿd. al-Ṭabaqāt. Edited by ʿAlī Muḥammad ʿUmar. Cairo: Maktabat al-Khanjī, 2001.
- Ibn Shās. ʿIqd al-Jawāhir al-thamīna fī madhhab ʿĀlim al-Madīna. Edited by Ḥamīd b. Muḥammad Laḥmar. Beirut: s.n., 2003.
- Jāḥiẓ. al-Bayān wa al-tabyīn. Beirut: Dār wa Maktabat al-Hilāl, 2002.
- Jāḥiẓ. al-Burṣān wa al-ʿurcān wa al-ʿumyān wa al-ḥūlān. Beirut: Dār al-Jīl, 1989.
- Jawād ʿAlī. al-Mufaṣṣal fī Tārīkh al-ʿArab qabl al-Islām. s.l.: s.n., 2001.
- Khalīl b. Ahmad. Kitāb al-ʿayn. Edited by Mahdī al-Makhzūmī and Ibrāhīm al-Sāmarrāʾī. Beirut: Maktabat al-Hilāl, 1988.
- Kılıç, Ünal. Yazīd b. Muʿāwiya. PhD diss., Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, 1999.
- Köse, Bayram Arif. “İslam Coğrafyasında Salgın Hastalıklar: Emevîler Dönemi.” History Studies 13/3, (June 2021): 927–938. https://doi.org/10.9737/hist.2021.1019.
- Kurāʿ al-Naml. al-Muntakhab min gharīb kalām al-ʿArab. Edited by Muḥammad b. Aḥmad al-ʿUmar. Cairo: s.n., 1989.
- Kurt, Hasan. "Saʿīd b. ʿUthmān b. ʿAffān." Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/572–573 Ankara: TDV Yayınları, 2018.
- Masʿūdī. al-Tanbīh wa al-ıshrāf. Edited by ʿAbd Allāh Ibrāhīm al-Sāwī. Cairo: Dār al-Sāwī, n.d.
- Mubarrad. al-Kāmil fī al-lugha wa al-adab. Edited by Muḥammad Abū al-Faḍl Ibrāhīm. Cairo: Dār al-Fikr al-ʿArabī, 1997.
- Muslim. al-Kunā wa al-asmāʾ. Edited by ʿAbd al-Raḥīm Muḥammad Aḥmad al-Kashkarī. Medina: ʿImādat al-Baḥth al-ʿIlmī, 1984.
- Öztürk, Levent. İslâm Dünyasında Hastaneler. İstanbul: Siyer Yayınları, 2018.
- Papoutsakis, Nefeli. "al-Farazdaq." In Encyclopaedia of Islam, Three, edited by Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, and Devin J. Stewart. Brill, first published online December 1, 2012; last updated July 19, 2021. https://doi.org/10.1163/1573-3912_ei3_COM_26972.
- Pusey, William Allen. The History of Dermatology. Springfield–Baltimore: Charles C. Thomas, 1933.
- Rāfiʿī. al-Tadwīn fī akhbār qazwīn. Edited by ʿAzīz Allāh al-Atārdī. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 1987.
- Sourdel, D. "Dayr Murrān." In Encyclopaedia of Islam, Second Edition, edited by P.J. Bearman. Brill, first published online April 24, 2012. https://doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_1777.
- Şenel, Samet- Halil İbrahim Yılmaz. "Tayādhūq (Theodocus/Théodoros) and His Role in the Formation of Islamic Medicine." Journal of Medical Biography 31/4 (2023), 217–220. https://doi.org/10.1177/09677720211052509.
- Thābit Ibn Qurra. al-Dhakhīra fī ʿilm al-ṭibb. Cairo: al-Maṭbaʿah al-Amīrīyah, 1928.
- Uçar, Şahin. “Müslümanlar’ın İstanbul’u Fethetmek İçin Yaptıkları İlk Üç Muhasara.” Selçuk Üniversitesi Selçuk Dergisi 2/1 (1986), 65–83.
- Waṭwāṭ. Ghurar al-Khaṣāʾiṣ al-wāḍiḥa wa ʿurar al-naqāʾiḍ al-fāḍiḥa. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 2008.
- Yaʿqūbī. al-Tārīkh. Edited by ʿAbd al-Amīr Muhanna. Beirut: s.n., 1993.
- Yāḳūt al-Hamawī. Muʿd̲j̲am al-buldān. Beirut: Dār al-Ṣādir, 1995.
- Yiğit, İsmail. Emevîler. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2016.
Öz
Bu araştırma, Emevîler döneminde cüderî hastalığına bireysel veya toplu olarak maruz kalan kişilerin ve toplumların tespit edilmesi ile hastalığın genel özelliklerinin incelenmesini konu almaktadır. Ciltte oluşturduğu irinli kabartı ve akut ateşle karakterize edilen cüderî, bulaşıcı bir cilt hastalığıdır. İngilizcede smallpox olarak adlandırılan cüderî, farklı türleri bulunan bir hastalık olup, bazı türleri ölümcül sonuçlara yol açabilirken, bazıları ise iyileşip atlatılabilmektedir. Bu hastalık, hayatta kalan kişilerde kalıcı cilt izleri bırakabilmekte ve görme kaybına yol açabilmektedir. Tarihî süreçte muhtelif toplumları etkisi altına alan bu hastalık, Emevîler dönemi hakkında bilgi veren metinlerde de kayıtlara geçmiştir. Bu kayıtlarda, Emevîler döneminde cüderîye yakalanan sekiz birey saptanmış ve cüderînin görüldüğü iki toplu hadise tespit edilmiştir. İlgili dönemde cüderîden etkilenen bireylerin kimlikleri, hastalıktan nasıl etkilendikleri ve bu hastalığın hangi topluluklarda ve toplumsal olaylarda ne şekilde görüldüğü çalışmamızın ana konusudur. Bu konu bağlamında, makalenin giriş kısmında cüderînin mahiyeti, nasıl bir hastalık olduğu ele alınmıştır. Ardından, Emevîler’de cüderîden etkilenen bireyler ve Emevîler’de görülen toplu cüderî vakaları iki ayrı başlık altında incelenerek, söz konusu dönemdeki cüderî vakalarına dair veriler analiz edilmiştir. Ancak sadece doğrudan cüderîyi konu edinen verilerle yetinilmemiş, ele alınan konularla ilişkisi olabileceği düşünülen rivayetlerle konu daha kapsamlı bir şekilde tahlil edilmiştir. Cüderînin Emevîler dönemindeki etkisini çeşitli yönlerden ele alan bu çalışma, bulaşıcı bir cilt hastalığının erken dönem İslam toplumu üzerindeki etkilerini inceleyerek sosyal hayata olan tesirini ortaya koyması bakımından önem arz etmektedir. Bu araştırma Emevîler döneminde cüderî hastalığı ile yüzyüze kalan bireylerin ve toplumların hangi sonuçlarla karşı karşıya kaldığını tespit etmeyi hedeflemektedir. Bu sayede, Emevîler döneminin sosyal tarihine ışık tutulması ve dönemin tıbbî bilgi birikiminin ortaya konması amaçlanmaktadır. Hastalığın bireysel vakalar üzerindeki etkileri ile toplumsal hadiselerdeki sonuçlarını değerlendirebilmek amacıyla Orta Çağ’da kaleme alınan tıp metinleri ve Emevîler dönemine ait tarihî kayıtlar bir arada değerlendirilmiştir. Çalışmamızda, nitel araştırma yöntemi benimsenmiş olup, döneme ait birincil ve ikincil kaynaklar incelenmiştir. Rivayet analizleri yoluyla, hastalığın yer aldığı tarihî anlatılar değerlendirilmiş, farklı kaynaklardaki bilgilerin karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca, tarihsel yorumlama teknikleri kullanılarak cüderînin bireysel vakalarda ve toplumsal hadiselerdeki etkileri üzerine kapsamlı bir değerlendirme yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
İslam Tarihi Emevî Devleti Tıp Tarihi Hastalık Cüderî Çiçek Hastalığı.
Kaynakça
- Abū al-Faraj al-Iṣfahānī. al-Aghānī. Beirut: Dār Iḥyāʾ al-Turāth al-ʿArabī, 1994.
- Abū Bakr ar-Rāzī. al-Ḥāwī fī al-ṭibb. Edited by Haytham Khalīfa Tuʿaymī. Beirut: Dār Iḥyāʾ al-Turāth al-ʿArabī, 2002.
- Abū Bakr ar-Rāzī Kitāb al-Judarī wal-ḥaṣbah. Beirut: al-Madrasa al-Kulliyya al-Sūriyya, 1872.
- Abū Bakr al-Khārazmī. Mufīd al-ʿulūm wa mubīd al-humūm. Beirut: al-Maktaba al-ʿUnṣuriyya, 1997.
- Abū Hilāl al-ʿAskarī. Dīwān al-maʿānī. Bairut: Dār al-Jīl, 1994.
- Abū Jaʿfar al-Ṭabarī. Tārīkh al-rusul wa al-mulūk wa ṣilat Tārīkh al-Ṭabarī. Beirut: Dār al-Turāth, 1967.
- Abū Sahl al-Harawī. Isfār al-faṣīḥ. Edited by Aḥmad b. Saʿīd b. Muḥammad Kashāsh. Medina: ʿImādat al-Baḥth al-ʿIlmī, 1999.
- Akyürek, Yunus. “Emevīler Dönemi Fetih Politikası ve Mâverâünnehir’in Fethi.” Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22/1 (2013): 85–115.
- Avcı, Seyyid. "Hadisçilere Göre Muhadramlar." İslam Araştırmaları Dergisi 12/2, (2005), 159-167.
- Azharī. Tahdhīb al-lugha. Edited by Muḥammad ʿAwd Mirʿāb. Beirut: Dār Iḥyāʾ al-Turāth al-ʿArabī, 2001.
- Balādhurī. Ansāb al-ashrāf. Edited by Suhayl Zakkār and Riyāḍ al-Ziriklī. Beirut: Dār al-Fikr, 1996.
- Balād̲h̲urī. Futūḥ al-buldān. Beirut: Dār wa Maktabat al-Hilāl, 1988.
- Damīrī. Ḥayāt al-ḥayawān al-Kubrā. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 2003.
- Gençel Efe, Zehra. “İbn Saʿd’ın Kitâbü’t-Tabakāti’l-Kebîr’ine Göre Hz. Peygamber, Sahâbe ve Tâbiun Döneminde Hastalıklar ve Tedâvileri”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/1 (2017): 87-136.
- Gibb, H.A.R. "ʿAbd al-Malik b. Marwān." In Encyclopaedia of Islam, Second Edition, edited by P.J. Bearman. First published online April 24, 2012. Brill. https://doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_0107.
- Güneş, Mustafa. Emevîler ve Abbasîler Döneminde Doğal Afetler ve Salgın Hastalıklar. Master’s thesis, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
- Hawting, G.R. "Yazīd (I) b. Muʿāwiya." In Encyclopaedia of Islam, Second Edition, edited by P.J. Bearman. First published online April 24, 2012. Brill. https://doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_8000.
- Ibn ʿAbd Rabbih. al-ʿIqd al-farīd. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 1983.
- Ibn al-Athīr. al-Kāmil fī al-Tārīkh. Edited by ʿUmar ʿAbd al-Salām Tadmurī. Beirut: Dār al-Kitāb al-ʿArabī, 1997.
- Ibn al-Jawzī. al-Muntaẓam fī Tārīkh al-mulūk wa al-umam. Edited by Muḥammad ʿAbd al-Qādir ʿAṭā and Muṣṭafā ʿAbd al-Qādir ʿAṭā. Bairut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 1992.
- Ibn Durayd. Jamharat al-lugha. Edited by Ramzī Munīr Baʿlabakkī. Beirut: Dār al-ʿIlm li-l-Malāyīn, 1987.
- Ibn Durustawayh. Taṣḥīḥ al-faṣīḥ wa sharḥuhu. Edited by Muḥammad Badawī al-Maḥṭūn. Cairo: s.n., 1998.
- Ibn Ḥajar al-ʿAsqalānī. Fatḥ al-bārī sharḥ Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Edited by Muḥibb al-Dīn al-Khaṭīb. Beirut: Dār al-Maʿrifa, 1959.
- Ibn Qutayba. al-Maʿārif. Edited by Sarwat ʿUkkāsha. Cairo: al-Hayʾa al-Miṣriyya al-ʿĀmma, 1992.
- Ibn Qutayba. Gharīb al-Ḥadīth. Edited by ʿAbd Allāh al-Jabbūrī. Baghdad: Maṭbaʿat al-Ānī, 1977.
- Ibn Saʿd. al-Ṭabaqāt. Edited by ʿAlī Muḥammad ʿUmar. Cairo: Maktabat al-Khanjī, 2001.
- Ibn Shās. ʿIqd al-Jawāhir al-thamīna fī madhhab ʿĀlim al-Madīna. Edited by Ḥamīd b. Muḥammad Laḥmar. Beirut: s.n., 2003.
- Jāḥiẓ. al-Bayān wa al-tabyīn. Beirut: Dār wa Maktabat al-Hilāl, 2002.
- Jāḥiẓ. al-Burṣān wa al-ʿurcān wa al-ʿumyān wa al-ḥūlān. Beirut: Dār al-Jīl, 1989.
- Jawād ʿAlī. al-Mufaṣṣal fī Tārīkh al-ʿArab qabl al-Islām. s.l.: s.n., 2001.
- Khalīl b. Ahmad. Kitāb al-ʿayn. Edited by Mahdī al-Makhzūmī and Ibrāhīm al-Sāmarrāʾī. Beirut: Maktabat al-Hilāl, 1988.
- Kılıç, Ünal. Yazīd b. Muʿāwiya. PhD diss., Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, 1999.
- Köse, Bayram Arif. “İslam Coğrafyasında Salgın Hastalıklar: Emevîler Dönemi.” History Studies 13/3, (June 2021): 927–938. https://doi.org/10.9737/hist.2021.1019.
- Kurāʿ al-Naml. al-Muntakhab min gharīb kalām al-ʿArab. Edited by Muḥammad b. Aḥmad al-ʿUmar. Cairo: s.n., 1989.
- Kurt, Hasan. "Saʿīd b. ʿUthmān b. ʿAffān." Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/572–573 Ankara: TDV Yayınları, 2018.
- Masʿūdī. al-Tanbīh wa al-ıshrāf. Edited by ʿAbd Allāh Ibrāhīm al-Sāwī. Cairo: Dār al-Sāwī, n.d.
- Mubarrad. al-Kāmil fī al-lugha wa al-adab. Edited by Muḥammad Abū al-Faḍl Ibrāhīm. Cairo: Dār al-Fikr al-ʿArabī, 1997.
- Muslim. al-Kunā wa al-asmāʾ. Edited by ʿAbd al-Raḥīm Muḥammad Aḥmad al-Kashkarī. Medina: ʿImādat al-Baḥth al-ʿIlmī, 1984.
- Öztürk, Levent. İslâm Dünyasında Hastaneler. İstanbul: Siyer Yayınları, 2018.
- Papoutsakis, Nefeli. "al-Farazdaq." In Encyclopaedia of Islam, Three, edited by Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, and Devin J. Stewart. Brill, first published online December 1, 2012; last updated July 19, 2021. https://doi.org/10.1163/1573-3912_ei3_COM_26972.
- Pusey, William Allen. The History of Dermatology. Springfield–Baltimore: Charles C. Thomas, 1933.
- Rāfiʿī. al-Tadwīn fī akhbār qazwīn. Edited by ʿAzīz Allāh al-Atārdī. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 1987.
- Sourdel, D. "Dayr Murrān." In Encyclopaedia of Islam, Second Edition, edited by P.J. Bearman. Brill, first published online April 24, 2012. https://doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_1777.
- Şenel, Samet- Halil İbrahim Yılmaz. "Tayādhūq (Theodocus/Théodoros) and His Role in the Formation of Islamic Medicine." Journal of Medical Biography 31/4 (2023), 217–220. https://doi.org/10.1177/09677720211052509.
- Thābit Ibn Qurra. al-Dhakhīra fī ʿilm al-ṭibb. Cairo: al-Maṭbaʿah al-Amīrīyah, 1928.
- Uçar, Şahin. “Müslümanlar’ın İstanbul’u Fethetmek İçin Yaptıkları İlk Üç Muhasara.” Selçuk Üniversitesi Selçuk Dergisi 2/1 (1986), 65–83.
- Waṭwāṭ. Ghurar al-Khaṣāʾiṣ al-wāḍiḥa wa ʿurar al-naqāʾiḍ al-fāḍiḥa. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyya, 2008.
- Yaʿqūbī. al-Tārīkh. Edited by ʿAbd al-Amīr Muhanna. Beirut: s.n., 1993.
- Yāḳūt al-Hamawī. Muʿd̲j̲am al-buldān. Beirut: Dār al-Ṣādir, 1995.
- Yiğit, İsmail. Emevîler. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2016.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | İslam Tarihi ve Medeniyeti, Ortaçağ Tarihi (Diğer), Spesifik Alanların Tarihi (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 27 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 13 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.