Türk Bankacılık Sektöründe Dijital Çağda Şubeleşme ve Aktif Büyüklüğü Arasındaki İlişki
Yıl 2025,
Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 29, 05.08.2025
Halil Erdoğan
,
Nurullah Uçkun
,
Olcay Ölçen
Öz
Bankalarda şube sayısı ve dolayısıyla çalışan sayısı arttıkça bankanın yarattığı işlem hacmi de artmakta, tersi durumda da şube ve çalışan sayısı azaldıkça işlem hacmi de azalmaktadır. Ancak bankacılıkta dijitalleşme ile şube yerine şube dışı kanallardan yapılan işlemlerle şube ve çalışan sayısı artmadan da işlem hacmi artırılabilmektedir. Artık bankalarda birçok işlem şube ve çalışana ihtiyaç duyulmadan şube dışı kanallardan yapılabilmektedir. Fakat dijital ortamda yapılabilecek olmasına rağmen yine de aynı işlemin şubeden yapılmasında ısrarcı müşteriler de azımsanmayacak düzeydedir. Dijitalleşme çağında bankalarda şube ve çalışan sayısındaki değişim ile banka aktif büyüklüğü arasında bir ilişki olup olmadığı bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Daha açık bir deyişle ne kadar şube ve çalışan o kadar büyüklük müdür sorusuna cevap aranmaktadır. Büyüklük olarak bankacılık jargonunda öne çıkan kalem olan aktif büyüklük üzerinde durulmaktadır. Çalışmamızda Türk bankacılık sektörü açısından geniş kapsamlı bir inceleme yapılmıştır. Banka bazında şube ve çalışan sayısı bazlı farklı sonuçlar ortaya çıkabilmekle birlikte çalışmamızda sektörün geneli ile ilgili araştırma yapılmıştır. Yaşamakta olduğumuz 21. Yüzyılın dijital çağ olmasının ağırlıklı etkisi ile şube ve çalışan sayısındaki değişimin aktif büyüklüğü ne derecede etkilediği üzerinde durulmuştur. Şube sayısı ve çalışan sayısı ile aktif büyüklük arasında doğrudan ilişki bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Kaynakça
- Acar, M. F., Erkoç, T. E., & Yılmaz, B. (2015). Türk bankacılık sektörü için karşılaştırmalı performans analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 1-11.
- Adarkar, Ashwin; Cantù, Stefano; Dallerup, Klaus; Giudici, Vito; Lucchinetti, Enrico & Orlando, Zaccaria. (October 18, 2022). Reshaping retail banks: Enhancing banking for the next digital age [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.mckinsey.com/industries/financial-services/our-insights/reshaping-retail-banks-enhancing-banking-for-the-next-digital-age
- Adarkar, Ashwin; Dhar, Aditya; Ganguly, Saptarshi; Maxwell, Marukel Nunez & Poonawala, Mateen. (September 29, 2020). Transforming the us consumer bank for the next normal [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.mckinsey.com/industries/financial-services/our-insights/transforming-the-us-consumer-bank-for-the-next-normal
- Arabacı, H. (2018). Türkiye’de bankacılık sektörünün gelişimi. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(3), 25-42.
- Başar, A. (2014). Banka şubeleri için uygun yer seçiminin belirlenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Ünv. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Bayram, S.S. (2022). Bankacılık rekabetinde şube lokasyonlarının birliktelik kuralları ile analizi. Doktora Tezi, Karabük Ünv. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
- Bayram, S. S., & Dündar, S. (2021). Türkiye’de banka şube lokasyonunun veri madenciliği ile analizi. Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34-52.
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu 2014-2023. İletişim hizmetleri istatistikleri. Erişim adresi: https://www.btk.gov.tr/iletisim-hizmetleri-istatistikleri
- Brackert, Thorsten; Chen, Chaojung; Colado, Jorge; Desmangles, Laurent; Dupas, Muriel; Roussel Pierre; Sachse, Holger; Stewart, Sam & Wegner, Monica. (October 24, 2019). Global retail banking 2019: The race for relevance and scale [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.bcg.com/publications/2019/global-retail-banking-race-for-relevance-scale,
- Budak, H. (2011). Veri zarflama analizi ve Türk bankacılık sektöründe uygulaması. Marmara Fen Bilimleri Dergisi, 23(3), 95-110.
- Cihangir, M. (2005). Bankacılıkta optimum büyüklük: Türk bankacılık sektörü üzerinde ampirik bir çalışma. DEÜ İİBF Dergisi, 20(2), 11-26.
- Cirik, Elçin. (07.12.2017). Bankacılıkta yeni nesil şube dönemi [Elektronik Sürüm]. Erişim adresi: https://www.finansgundem.com/haber/bankacilikta-yeni-nesil-sube-donemi/1174167
- Cirik, Elçin. (23.07.2018). Banka şubelerinde çalışan sayısı azalıyor [Elektronik Sürüm]. Erişim adresi: https://www.capital.com.tr/finans/bankacilik/banka-subelerinde-calisan-sayisi-azaliyor
- Çilan, Ç. A., & Can, M. (2013). Banka şubelerinin performanslarini etkileyen faktörlerin kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 285-296.
- Depren, S. K. ve Kartal, M. T. (2017). Bankacılıkta şubeleşme eğilimini etkileyen makroekonomik faktörlerin belirlenmesi: Türk mevduat bankaları üzerine bir araştırma. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(24), 97-120.
- Resmi Gazete (Sayı: 31704). Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik. (2021, 29 Aralık). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/12/20211229-6.html
- Ece, O. (2019). Bankalarda coğrafi çeşitlenmenin risk, likidite ve finansal performans üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Türkiye’deki mevduat bankaları üzerine bir uygulama. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 342-366
- Ertuğrul, İ., & Karakaşaoğlu, N. (2009). Banka şube performanslarının vıkor yöntemi ile değerlendirilmesi. Journal of Industrial Engineering (Turkish Chamber of Mechanical Engineers), 20(1).
- Gran, Ben; Foreman, Daphne & Whiteman, Doug. (March 13, 2020). Why do you need a brick-and-mortar bank [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.forbes.com/advisor/banking/why-do-you-need-a-brick-and-mortar-bank/
- Heidarpour, S. (2018). Banka verimliliği üzerinde şube yeri seçiminin etkisini belirleyen faktörlerin incelenmesi (İş Bankası örneği). Doktora Tezi, Marmara Ünv. Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
- Hirtle, B. (2007). The Impact of network size on bank branch performance. Journal of Banking and Finance. 31, 3782-3805.
- İnan, E.A. (2005). Türk bankacılık sisteminde şube, kredi ve mevduatın coğrafi dağılımı. Bankacılar Dergisi, 54, 21-40.
- Jacques, Frederic; Maxwell, Marukel Nunez; Patiaht, Pradip & Stephens, Daniel. (December 6, 2017). Reimagining the bank branch for the digital era [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.mckinsey.com/industries/financial-services/our-insights/reimagining-the-bank-branch-for-the-digital-era
- Khanna, Somesh. (November, 2014). The bank of the future [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.mckinsey.com/industries/financial-services/our-insights/the-bank-of-the-future
- Kondo, K. (2017). Does branch network size influence positively the management performance of Japanese regional banks?, Munich Personal Repec Archive. 81257, 1-23
- Kuehn, Joseph. (March 29, 2017). Spillovers from entry: the ımpact of bank branch network expansion [Elektronik Sürüm]. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2982237
- Kurşun, S., & Kuşakçı, A. O. (2016). Bankacılık sektöründe veri zarflama analizi ile etkinlik değerlendirmesi literatür taraması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 15(30), 133-151.
- Maguire, Andy; T’Serclaes, Jean-Werner de; Bison, Stefano & Mönter, Nicole. (March 20, 2013). Distribution 2020: The next big journey for retail banks [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.bcg.com/publications/2013/financial-institutions-retail-banking-distribution-2020
- Reider, S. (2003). Map your market with GIS. ABA Bank Marketing, 35(7), 42-42.
- Serel, A., & Akşehirli, N. (2020). Türk bankacılık sektöründe yoğunlaşma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (48), 175-204.
- Stewart, Jules. (2020). Spanish banks reap benefits from online presence [Elektronik Sürüm]. Retrieved from https://www.thebanker.com/content/view/full/259414
- Şahin, M. (2022). Dijital bankacılık uygulamalarının bankaların finansal performansı ve çalışan sayısı üzerine etkileri. Doktora Tezi, Okan Ünv. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Tansan, Burak. (13.03.2010). Türkiye’de Bankacılık [Elektronik Sürüm]. Erişim adresi: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiyede-bankacilik-126910
- Timor, M., & Mimarbaşı, H. (2013). Banka şube hizmet etkinliklerinin veri zarflama analizi ve topsıs yöntemleri ile karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 24(75), 13-35.
Türkiye Bankalar Birliği, Seçilmiş İstatistikler. 2002-2023. Dijital, internet ve mobil bankacılık istatistikleri. Erişim adresi: https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59