Araştırma Makalesi
Yıl 2025,
Cilt: 16 Sayı: 1, 1194 - 1214, 28.04.2025
Öz
Eğitim ile şekillenen toplumumuzda bireyler birçok değer ve beceri kazanarak topluma adapte olurlar. Topluma uyum sağlamaları için en önem teşkil eden becerilerden biri ise sosyal katılım becerisidir. Sosyal bilgiler öğretim programında bulunan sosyal katılım becerisi insanları sosyal yaşama katarak toplumsal ilişkileri düzenlemeye katkı sağlar. Toplum için önem teşkil eden sosyal katılım becerisinin öğrencilere kazandırılması da bir o kadar önemlidir. Bu nedenle sosyal katılım becerisinin kazandırılmasına yönelik öğretim sağlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin bu konuda ki düşünceleri önem teşkil etmektedir. Bu sebeplerden ötürü araştırmanın amacı sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal katılım becerisini geliştirmeye yönelik düşüncelerini açığa çıkararak alana bir nebze olsun katkı sağlamaktır. Araştırmada yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. 20 katılımcı ile yapılan görüşmeler neticesinde ulaşılan bulgular bize öğrencilerin daha çok sosyal aktiviteye katılarak bu beceriyi kazanabileceğini gösterirken bunun için sosyal bilgiler ders saatinin yeterli düzeye getirilmesi gerekliliğini de göstermiştir. Sosyal bilgiler ders saatinin artırılması ve öğretmenlere imkân sunulması dahilinde sosyal katılım becerisinin gelişeceği öngörülmüştür.
Anahtar Kelimeler
sosyal bilgiler sosyal katılım becerisi sosyal bilgiler öğretmeni
Kaynakça
- Adler, R. P., and Goggin, J. (2005). What do we mean by civic engagement? Journal of Transformative Education, 3, 236-253.
- Akfırat, O. N., ve Çok, F. (2013). The Turkish adaptation of the scale that effect political and social participation. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 46(2), 369-398.
- Akgül, G. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, ortaokul öğrencilerinin ve öğrenci velilerinin pandemi sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
- Aktepe, V. ve Eren, P. (2023). İlkokulda sosyal katılım becerileri üzerine durum çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, (24)1, 654-700.
- Alabaş, Ç. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında (1968-2018) sosyal katılım becerisinin yerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- Altınok, A. (2012). Sosyal katılım faaliyetlerinin 12-14 yaş grubu öğrencilerinin sosyal problemlere olan duyarlılıklarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Coşkun, D., Kodal, T. ve Ersoy, A.F. (2022). Ortaokul sosyal bilgiler dersinde ve okul uygulamalarında sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi sürecinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 55, 129-154. doi:10.9779.pauefd.953313.
- Coşkun, N. ve Samancı, O. (2012). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda sosyal beceri düzeyi ile sosyal bilgiler dersine yönelik tutumların çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal Of Educational And Instructional Studies In The World, 2(1), 32-41.
- Cress, C. M. (2012). Civic engagement and student success. Leveraging Multiple Degrees of Achievement. Diversity and Democracy, 15(3), 2-4.
- Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 969-990.
- Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık. Erdoğan, E. (2019). Gözlem. B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Eds.). Sosyal Bilgilerde Beceri Eğitimi içinde (s.199-219). Ankara: Pegem Akademi.
- Erol, F. Z. ve Akpınar E. (2022). Bir ölçek geliştirme çalışması: Ortaokul öğrencilerinin sosyal katılım becerisi ölçeği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 579-589.
- Genç, S. ve Eryaman, Y. M. (2007). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
- Göksoy, S., Sağır, M. ve Yenipınar, Ş. (2014). Öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 443-456.
- Günteke, B. N. ve Aladağ, S. (2023). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin politik okuryazarlık ve sosyal katılım becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(15), 303-324.
- Kara, T. (2022). Ortaokul öğrencilerinde ADDIE öğretim tasarım modeli temelli sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
- Keskin, Y. (2019). Sosyal bilgiler programı tarihi ve güncel gelişmeler. Çelikkaya, Ç., Öztürk Demirbaş, Ç., Yıldırım, T. ve Yakar, H. (Ed). Yeni program ve ders içeriklerine göre sosyal bilgiler öğretimi I, (1-41). Ankara: Pegem Akademi.
- Meadows, A. (2019). The impact of participation in extracurricular activities on elementary school students. Journal of Interdisciplinary Undergraduate Research, 11(2), 22-35.
- MEB. (2024). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB.
- Memişoğlu, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal katılıma ilişkin görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(19), 621-640.
- Mutluer, C. (2013). Sosyal bilgiler programlarında yer alan beceriler hakkında sosyal bilgiler öğretmen görüşleri (İzmir Menemen örneği). Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 355-362.
- National Council for the Social Studies [NCSS]. (1994). Expectations of excellence: Curriculum standards for social studies. NCSS Bulletin 89, Washington DC: NCSS.
- Ocakcı, E. ve Samancı, O. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal katılım becerilerinin değerlendirilmesi. İçinde Tay, B. (Ed.) 7. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu Özet Kitabı (ss.29-30), Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi.
- Özyürek, A. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ile anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(2006), 106-120.
- Samancı, O., Ocakcı, E. ve Seçer, İ. (2018). Çocuklar için sosyal katılım becerilerini belirleme ölçeğinin geliştirilerek psikometrik özelliklerinin incelenmesi / Developing scale for determining the social participation skills forchildren and analyzing ıts psychometric characteristics. International Educational Studies, 11 (6), 92-98.
- Seyhan, O. (2014). “Sosyal katılım” kavramına ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının metafor durumları. Researcher 2(1), 34-43.
- Sömen, T. ve Bilgili, A.S. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğrencilere sosyal katılım becerisi kazandırma durumları. Turkish Studies, (12)33, 403-4026.
- Şahin, Ü. (2020). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal katılım becerisi kazanma durumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- Şahin, Ü., Karatekin, K. (2022a). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal katılım beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (11)2, 98-117.
- Şahin, Ü., Karatekin, K. (2022b). Sınıf öğretmenlerinin sosyal katılım becerisi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 8(2), 375-412. DOI: 10.47615/issej.1165622.
- Tarhan, Ö. (2015). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının politik okuryazarlığa ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 649-669.
- Taşkıran, C., Baş, K., ve Bulut, B. (2016). Sosyal bilgiler dersinin kendine özgü becerilerinin kazandırılma düzeyi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 1-19.
- Tay, B. ve Öcal, A. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Yayınları, 2008.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıl 2025,
Cilt: 16 Sayı: 1, 1194 - 1214, 28.04.2025
Öz
Kaynakça
- Adler, R. P., and Goggin, J. (2005). What do we mean by civic engagement? Journal of Transformative Education, 3, 236-253.
- Akfırat, O. N., ve Çok, F. (2013). The Turkish adaptation of the scale that effect political and social participation. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 46(2), 369-398.
- Akgül, G. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin, ortaokul öğrencilerinin ve öğrenci velilerinin pandemi sürecindeki uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uşak.
- Aktepe, V. ve Eren, P. (2023). İlkokulda sosyal katılım becerileri üzerine durum çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, (24)1, 654-700.
- Alabaş, Ç. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında (1968-2018) sosyal katılım becerisinin yerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- Altınok, A. (2012). Sosyal katılım faaliyetlerinin 12-14 yaş grubu öğrencilerinin sosyal problemlere olan duyarlılıklarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
- Coşkun, D., Kodal, T. ve Ersoy, A.F. (2022). Ortaokul sosyal bilgiler dersinde ve okul uygulamalarında sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi sürecinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 55, 129-154. doi:10.9779.pauefd.953313.
- Coşkun, N. ve Samancı, O. (2012). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda sosyal beceri düzeyi ile sosyal bilgiler dersine yönelik tutumların çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal Of Educational And Instructional Studies In The World, 2(1), 32-41.
- Cress, C. M. (2012). Civic engagement and student success. Leveraging Multiple Degrees of Achievement. Diversity and Democracy, 15(3), 2-4.
- Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 969-990.
- Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık. Erdoğan, E. (2019). Gözlem. B. Aksoy, B. Akbaba ve B. Kılcan (Eds.). Sosyal Bilgilerde Beceri Eğitimi içinde (s.199-219). Ankara: Pegem Akademi.
- Erol, F. Z. ve Akpınar E. (2022). Bir ölçek geliştirme çalışması: Ortaokul öğrencilerinin sosyal katılım becerisi ölçeği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 579-589.
- Genç, S. ve Eryaman, Y. M. (2007). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
- Göksoy, S., Sağır, M. ve Yenipınar, Ş. (2014). Öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 443-456.
- Günteke, B. N. ve Aladağ, S. (2023). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin politik okuryazarlık ve sosyal katılım becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(15), 303-324.
- Kara, T. (2022). Ortaokul öğrencilerinde ADDIE öğretim tasarım modeli temelli sosyal katılım becerisinin geliştirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
- Keskin, Y. (2019). Sosyal bilgiler programı tarihi ve güncel gelişmeler. Çelikkaya, Ç., Öztürk Demirbaş, Ç., Yıldırım, T. ve Yakar, H. (Ed). Yeni program ve ders içeriklerine göre sosyal bilgiler öğretimi I, (1-41). Ankara: Pegem Akademi.
- Meadows, A. (2019). The impact of participation in extracurricular activities on elementary school students. Journal of Interdisciplinary Undergraduate Research, 11(2), 22-35.
- MEB. (2024). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB.
- Memişoğlu, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal katılıma ilişkin görüşleri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(19), 621-640.
- Mutluer, C. (2013). Sosyal bilgiler programlarında yer alan beceriler hakkında sosyal bilgiler öğretmen görüşleri (İzmir Menemen örneği). Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(7), 355-362.
- National Council for the Social Studies [NCSS]. (1994). Expectations of excellence: Curriculum standards for social studies. NCSS Bulletin 89, Washington DC: NCSS.
- Ocakcı, E. ve Samancı, O. (2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal katılım becerilerinin değerlendirilmesi. İçinde Tay, B. (Ed.) 7. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu Özet Kitabı (ss.29-30), Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi.
- Özyürek, A. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ile anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(2006), 106-120.
- Samancı, O., Ocakcı, E. ve Seçer, İ. (2018). Çocuklar için sosyal katılım becerilerini belirleme ölçeğinin geliştirilerek psikometrik özelliklerinin incelenmesi / Developing scale for determining the social participation skills forchildren and analyzing ıts psychometric characteristics. International Educational Studies, 11 (6), 92-98.
- Seyhan, O. (2014). “Sosyal katılım” kavramına ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının metafor durumları. Researcher 2(1), 34-43.
- Sömen, T. ve Bilgili, A.S. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğrencilere sosyal katılım becerisi kazandırma durumları. Turkish Studies, (12)33, 403-4026.
- Şahin, Ü. (2020). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal katılım becerisi kazanma durumlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- Şahin, Ü., Karatekin, K. (2022a). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal katılım beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (11)2, 98-117.
- Şahin, Ü., Karatekin, K. (2022b). Sınıf öğretmenlerinin sosyal katılım becerisi hakkındaki görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 8(2), 375-412. DOI: 10.47615/issej.1165622.
- Tarhan, Ö. (2015). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının politik okuryazarlığa ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 649-669.
- Taşkıran, C., Baş, K., ve Bulut, B. (2016). Sosyal bilgiler dersinin kendine özgü becerilerinin kazandırılma düzeyi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 1-19.
- Tay, B. ve Öcal, A. (2008). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Yayınları, 2008.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Alan Eğitimleri (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 22 Mart 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Eylül 2024 |
| Kabul Tarihi | 12 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 16 Sayı: 1 |
