Belgi Dergisi

Öz

1939-1945 yılları arasında yapılan İkinci Dünya Savaşı gerek savaş sırasında gerekse savaş sonrasında pek çok yıkımı da beraberinde getirmiştir. Mağlupların olduğu kadar galiplerin de büyük zarar gördüğü bu savaş sosyal, siyasal ve ekonomik açıdan pek çok olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Savaş sırasında ve savaş sonrasında yaşanan en önemli sorun açlık ve yoksulluk olmuştur. Bu nedenle daha savaş devam ederken birtakım konferanslar düzenlenmiş ve meydana gelen gıda, barınma ve sağlık gibi en temel problemlerin nasıl giderilebileceği tartışılmaya ve önlem amaçlı bazı kararlar alınmaya başlanmıştır. Bu kararlar doğrultusunda pek çok ülke, savaşın getirdiği sorunlarla mücadele eden milletlere imkânları dâhilinde katkıda bulunmaya çalışmıştır. Yardıma ihtiyacı olan ve en temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamayan ülkelerden biri de Macaristan’dır. Macaristan’da açlık tehlikesinin yanı sıra, özellikle bebek ölümleri artmış, annelerin sütleri bebekleri beslemeye yetmemiş, bazı ürünlerin bulunmasına rağmen hiperenflasyon nedeniyle alım gücü en alt seviyeye inmiştir. Macaristan’ın içinde bulunduğu bu durum Türkiye’deki Macarları derinden etkilemiş ve ülkelerinde 11 yıl elçilik yapan Çankırı Milletvekili Behiç Erkin’den soydaşlarına yardım talebinde bulunmuşlardır. Erkin, görevi sırasında yakın dostluk kurduğu Macar halkına destek amaçlı bir yardım kampanyası başlatarak ilgili tüm kurumları harekete geçirmiştir. Bu süreçte kamuoyu oluşturulmasında etkin rol oynayan gazetelerin yanı sıra, Behiç Erkin’in en büyük destekçisi Kızılay Genel Müdürlüğü olmuştur. Çalışmada, Behiç Erkin’in yardım kampanyasını nasıl başlattığı, nasıl yürüttüğü, hangi kurum veya şahıstan ne kadar yardım toplandığı, yardımlarla hangi ürünlerin alındığı ve hangi yollarla Macaristan’a ulaştırıldığı sorularının cevabı mevcut kaynakların, dönemin gazetelerinin yanı sıra ağırlıklı olarak Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü (TİTE) Arşivinde bulunan ve daha önce yayınlanmamış belgeler ışığında ele alınmıştır.