Kasım Tınıstanov’un Eserlerinde Değerler Eğitimi ve Kaleme Aldığı Pedagojik/Didaktik Metinlere Analitik Bir Bakış
Öz
Değerler eğitimi toplumsal bütünlüğün sağlanması ve bireylerin insanî ve ahlaki değerlerle yetiştirilmesi noktasında çok kıymetli bir yere sahiptir. Kasım Tınıstanov ilmî, edebî ve kültürel çalışmalarının yanında henüz kurulan Kırgız eğitim sisteminin oluşması ve gelişmesi adına yazdığı eserlerde değerler eğitimine özel önem vermiştir. Çok yönlü kişiliği, Kırgız Türkçesinin edebî dil olması noktasında verdiği çabaları, filoloji alanında yapmış olduğu ilmî çalışmalar ile Kırgız sanat ve bilim dünyasında ön plana çıkan Tınıstanov aynı zamanda Kırgızistan’da doçent ve profesör unvanlarını alan ilk kişidir. Kasım Tınıstanov kaleme aldığı metinlerde Sovyet devleti ve ideolojisiyle ilgili temel bilgiler vermekle birlikte yeni neslin ahlaklı, dürüst, vicdan sahibi, çalışkan, dünyayı tanıyan, millî bilince sahip, tarih bilgisi olan, özüne yabancılaşmamış, Mankurt/Közkaman olmayacak bireyler olarak yetişmesini de hedeflediği için beslendiği ana kaynak Kırgız kültürü ve Ceditçilik akımı olmuştur. Makalede çok yönlü bir aydın olan Kasım Tınıstanov’un değerler eğitimi anlayışı ve kaleme aldığı pedagojik ve didaktik metinler analitik bir bakış açısıyla irdelenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kasım Tınıstanov Ceditçilik Ders Kitapları Değerler Eğitimi Kırgız Kültürü
Kaynakça
- Akbaş, Oktay. Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, 2004.
- Aydın, Mehmet ve diğerleri. Türkiye Türklerinin Temel Kültürel Değerleri. KTMÜ Yayınları, 2019.
- Beill, Brigitte. İyi Çocuk, Zor Çocuk, Doğru Davranışlar Çocuklara Nasıl Kazandırılır? Çev. C. Yorulmaz. Arkadaş Yayınevi, 2003.
- Bektenov, Ziyaş. Zamandaştarım Cönündö Eskerüü. Adabiyat Yayınları, 1996.
- Bektenov, A., ve Abdıganı Erkebayev. Kasım Tınıstan uulu. Adabiy çıgarmalar. Adabiyat Yayınları, 1991.
- Canıbekov, Çabalday. Kasım Tınıstan Uuulu – Madaniy Kuruluş Colbaşçısı. Biyiktik Yayınları, 2006.
- Cigitov, Salican. Keçeekinin Sabaktarı, Bügünkünün Talaptarı. Adabiyat Yayınları, 1991.
- Çelikkaya, Hasan. Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. Alfa Yayınları, 1996.
- Ekşi, Halil. “Temel İnsani Değerlerin Kazanılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları.” Değerler Eğitimi Dergisi, vol. I, no. 1, 2003, ss. 79-96.
- Güven, Sami. Toplumbilim. Ezgi Kitapevi, 1999.
- Halstead, J. Mark, ve J. Monica Taylor. “Learning and teaching about values: a review of recent research.” Cambridge Journal of Education, vol. 30, no. 2, 2000, ss. 169-202.
- Tezcan, Mahmut. Türklerle İlgili Stereotipler (Kalıp Yargılar) ve Türk Değerleri Üzerine Bir Deneme. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 1974.
- Tınıstanov, Kasım. Okuu Kitebi. Orto Aziya Basma Söz Taratuu Mekemesi Yayınları, 1924.
- Tınıstanov, Kasım. “Men Basgan Col, Menin Betim, Menin Çıgarmam.” Kızıl Kırgızstan, no. 131, 9 Temmuz 1933.
- Tınıstanov, Kasım. Algaçkı Emgekter. Kırgızstan-Soros fondu, 2001.
- Yazıcı, Kubilay. “Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış.” Türklük Bilimi Araştırmaları, no. 19, 2006, ss. 499-522.
Moral Values Education in the Works of Kasym Tynystanov and an Analytical View of His Pedagogical / Didactic Texts
Öz
Moral values education plays a valuable role in ensuring social integrity and raising individuals with built in human and moral values. Kasym Tynystanov has given special importance to the moral values education in his works about formation and development of the newly established Kyrgyz education system, above and beyond his scientific, literary and cultural studies. Moreover, Tynystanov, who came to the forefront in the Kyrgyz art and science world with his versatile personality, and enthusiastic hard work to make Kyrgyz a literary language by means of scientific studies in the field of philology, is the first person to receive the titles associate professor and professor in Kyrgyzstan. Kasym Tynystanov’s works were nourished by the Kyrgyz culture and the Jadidism movement, and therefore, provided basic information about the Soviet state and ideology, and furthermore aimed to raise the new generation of individuals who are, honest, conscientious, hardworking, with high moral values and knowledgeable of the world and of history, nationally conscious, and not alienated from their essence, and who will not be Mankurts/Kozkaman. In this article, the pedagogical and didactic texts written by Kasım Tynystanov and his versatile intellectual understanding of moral values education, are examined from analytical perspective.
Anahtar Kelimeler
Kasym Tynystanov Jadidism Textbooks Moral Values Education Kyrgyz Culture
Kaynakça
- Akbaş, Oktay. Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, 2004.
- Aydın, Mehmet ve diğerleri. Türkiye Türklerinin Temel Kültürel Değerleri. KTMÜ Yayınları, 2019.
- Beill, Brigitte. İyi Çocuk, Zor Çocuk, Doğru Davranışlar Çocuklara Nasıl Kazandırılır? Çev. C. Yorulmaz. Arkadaş Yayınevi, 2003.
- Bektenov, Ziyaş. Zamandaştarım Cönündö Eskerüü. Adabiyat Yayınları, 1996.
- Bektenov, A., ve Abdıganı Erkebayev. Kasım Tınıstan uulu. Adabiy çıgarmalar. Adabiyat Yayınları, 1991.
- Canıbekov, Çabalday. Kasım Tınıstan Uuulu – Madaniy Kuruluş Colbaşçısı. Biyiktik Yayınları, 2006.
- Cigitov, Salican. Keçeekinin Sabaktarı, Bügünkünün Talaptarı. Adabiyat Yayınları, 1991.
- Çelikkaya, Hasan. Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. Alfa Yayınları, 1996.
- Ekşi, Halil. “Temel İnsani Değerlerin Kazanılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları.” Değerler Eğitimi Dergisi, vol. I, no. 1, 2003, ss. 79-96.
- Güven, Sami. Toplumbilim. Ezgi Kitapevi, 1999.
- Halstead, J. Mark, ve J. Monica Taylor. “Learning and teaching about values: a review of recent research.” Cambridge Journal of Education, vol. 30, no. 2, 2000, ss. 169-202.
- Tezcan, Mahmut. Türklerle İlgili Stereotipler (Kalıp Yargılar) ve Türk Değerleri Üzerine Bir Deneme. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, 1974.
- Tınıstanov, Kasım. Okuu Kitebi. Orto Aziya Basma Söz Taratuu Mekemesi Yayınları, 1924.
- Tınıstanov, Kasım. “Men Basgan Col, Menin Betim, Menin Çıgarmam.” Kızıl Kırgızstan, no. 131, 9 Temmuz 1933.
- Tınıstanov, Kasım. Algaçkı Emgekter. Kırgızstan-Soros fondu, 2001.
- Yazıcı, Kubilay. “Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış.” Türklük Bilimi Araştırmaları, no. 19, 2006, ss. 499-522.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Asya Dilleri, Edebiyatları ve Kültürleri, Türk Dünyası Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 113 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları
Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı