Characterization of Whole Seeds Lipids, Extracted Lipids Composition in Bread Wheat (T.aestivum L.) Genotypes Grown in Eskisehir Province in Türkiye
Murat OLGUN1, Arzu KÖSE2, Savaş BELEN2, Yaşar KARADUMAN1, Zekiye BUDAK BAŞÇİFTÇİ1, Nazife Gözde AYTER ARPACIOĞLU1, Metin TURAN3
ORCID: 0000-0001-6981-4545; 0000-0003-0675-8958; 0000-0001-7357-8127; 0000-0003-1306-3572; 0000-0002-4034-2537; 0000-0002-5121-4303; 0000-0002-4849-7680
1Osmangazi University, Faculty of Agriculture, Field Crop Department, Eskişehir
2Transitional Agricultural Research Institute, Eskişehir
3Yeditepe University, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Department of Agricultural Trade and Management, Istanbul
Abstract
In this study, chemical components of whole seeds lipids, extracted lipids in wheat genotypes were analysed and effective and important components in lysine, Zn, B6 vitamin and the rate of linoleic acid/linolenic that is important for nutritional quality were determined by decision tree analysis. Bread wheat genotypes, Tosunbey, Alpu 01, ES26, Reis, Nacibey, Altay2000, Bayraktar 2000 and Rumeli, were used. Chemical compositions of whole seeds and seed lipids were investigated. Mean rate of components in lipids to total amount of while seed almost ranges between 53-68%. This mean that rate in minerals, amino acids, fatty acids-enzymes-vitamins was about 53%, 63 and 68%, respectively. Besides, except Ca and the rate of linoleic acid/linolenic acid, differences between whole seeds and lipids in genotypes for the other components were determined as significant at 1%. Differences for Ca and the rate of linoleic acid/linolenic acid were insignificant and significant at 5%, respectively. A substantial amount of components is present in wheat lipid. The ratio of these amounts to the whole seed is approximately one third. Lipid amount and its content composition are important for bread quality. Therefore, consuming whole wheat flour containing embryo and bran provides a better quality nutrition. This rich content of wheat lipid makes it a valuable substance for the cosmetic industry. The results showed that Tosunbey-G1, Alpu 01-G2, ES26-G3 and Nacibey-G5 had the highest nutritional values and better activity. Mn, tryptophan, Na, N and Ca were found as effective components in the shaping and activity of lysine. SOD, Ca, Mg, N, Fe, Na and K were concluded as significant components in Zn activity. Significant components were found in whole seed and lipid as linoleic, glutamine, N, Na and K for B6. In linoleic/linolenic rate, linolenic, N, Na were important components.
Key Words: Bread wheat, genotype, minerals, amino acids, whole seeds lipid, extracted lipid, enzymes, vitamins, biplot, decision tree, lysine, Zn, B6 vitamin, rate of linoleic acid/linolenic acid
bread wheat whole seeds lipid extracted lipid biplot decision tree
Türkiye'de Eskişehir İlinde Yetiştirilen Ekmeklik Buğday (T.aestivum L.) Genotiplerinde Tam Tohum Lipidleri ve Ekstrakte Lipid Kompozisyonunun Karakterizasyonu
Özet
Bu çalışmada, buğday genotiplerinde bulunan tam tohum lipitleri, ekstrakte edilmiş lipitlerin kimyasal bileşenleri analiz edilmiş ve lisin, Zn, B6 vitamini ve besin kalitesi açısından önemli olan linoleik asit/linolenik oranında etkili ve önemli bileşenler karar ağacı analizi ile belirlenmiştir. Ekmeklik buğday genotiplerinden Tosunbey, Alpu 01, ES26, Reis, Nacibey, Altay2000, Bayraktar 2000 ve Rumeli kullanılmıştır. Bütün tohumların ve tohum lipitlerinin kimyasal bileşimleri araştırılmıştır. Lipidlerdeki bileşenlerin toplam miktara oranı ortalama %53-68 arasında değişmektedir. Yani mineraller, amino asitler, yağ asitleri-enzimler-vitaminlerdeki oran sırasıyla %53, %63 ve %68 civarında bulunmuştur. Ayrıca Ca ve linoleik asit/linolenik asit oranı dışında diğer bileşenler açısından bütün tohumlar ve lipitler arasında genotiplerdeki farklılıklar %1 düzeyinde önemli bulunmuştur. Ca ve linoleik asit/linolenik asit oranı arasındaki farklar sırasıyla önemsiz ve %5 düzeyinde öenmli olmuştur. Buğday lipidinde önemli miktarda bileşen mevcuttur. Bu miktarların tohumun tamamına oranı yaklaşık üçte birdir. Ekmeğin kalitesi açısından lipit miktarı ve içeriğinin bileşimi önemlidir. Bu nedenle embriyo ve kepek içeren tam buğday ununun tüketilmesi önerilmektedir. Buğday lipidinin bu zengin içeriği, onu kozmetik endüstrisi için değerli bir madde haline getirmektedir. Sonuçlar Tosunbey-G1, Alpu 01-G2, ES26-G3 ve Nacibey-G5'in en yüksek besin değerlerine ve daha iyi aktiviteye sahip olduğunu göstermiştir. Lisinin şekillenmesinde ve aktivitesinde Mn, triptofan, Na, N ve Ca etkili bileşenler olarak tespit edilirken, SOD, Ca, Mg, N, Fe, Na ve K'nın Zn aktivitesinde önemli bileşenler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bütün tohum ve lipidde B6 için linoleik, glutamin, N, Na ve K gibi önemli bileşenler bulunmuştur. Linoleik/linolenik oranında ise linolenik, N, Na önemli bileşenlerdir.
Anahtar Kelimeler: Ekmeklik buğday, genotip, mineraller, amino asitler, tam tohum lipidi, ekstrakte edilmiş lipid, enzimler, vitaminler, biplot, karar ağacı, lizin, Zn, B6 vitamini, linoleik asit/linolenik asit oranı
ekmeklik buğday tam tohum lipiti ekstrakte lipid biplot karar ağacı
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Tarla Bitkileri Yetiştirme ve Islahı (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 11 Mayıs 2024 |
Yayımlanma Tarihi | 15 Ağustos 2024 |
Gönderilme Tarihi | 24 Kasım 2023 |
Kabul Tarihi | 6 Mayıs 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 17 Sayı: 2 |
❖ Web of Science'da Özetlenmiş-Dizinlenmiş
{Ek Web of Science Dizinleri: Dizinlenmiş Zooloji Kayıtları] Clavariate Analytic, Medical Reads (RRS), CrossRef;10.46309/biodicon.
❖ Kütüphaneler
Aberystwyth Üniversitesi; Tüm kütüphaneler; Bath Üniversitesi; Birmingham Üniversitesi; Cardiff Üniversitesi; City University London; CONSER (Not UK Holdings); Edinburgh Üniversitesi; Essex Üniversitesi; Exeter Üniversitesi; Eskişehir Teknik Üniversitesi Kütüphanesi; EZB Elektronik Dergiler Kütüphanesi; Feng Chia Üniversitesi Kütüphanesi; GAZİ Gazi Üniversitesi Kütüphanesi; Glasgow Üniversitesi; HEC-Ulusal Dijital Kütüphane; Hull Üniversitesi; Imperial College London; Kaohsinug Tıp Üniversitesi Kütüphanesi; ANKOS; Anadolu Üniversitesi Kütüphanesi; Lancaster Üniversitesi; Libros PDF; Liverpool Üniversitesi; London Metropolitan Üniversitesi; London School of Economics and Political Science; Manchester Üniversitesi; National Cheng Kung Üniversitesi Kütüphanesi; National ILAN Üniversitesi Kütüphanesi; Nottingham Üniversitesi; Açık Üniversite; Oxford Üniversitesi; Queen Mary, University of London; Robert Gordon Üniversitesi; Royal Botanic Gardens, Kew; Sheffield Hallam Üniversitesi; Sheffield Üniversitesi; Shih Hsin Üniversitesi Kütüphanesi; Smithsonian Enstitüsü Kütüphaneleri; Southampton Üniversitesi; Stirling Üniversitesi; Strathclyde Üniversitesi; Sussex Üniversitesi; Ulusal Tarım Kütüphanesi (NAL); Ohio Kütüphane ve Bilgi Ağı; Trinity College Dublin; Washington Üniversitesi Kütüphaneleri; Vaughan Anıt Kütüphanesi; York Üniversitesi..
❖ Articles published in the journal “Biological Diversity and Conservation” are freely accessible. No article processing charge (APC) is charged.
❖ Web of Science {Ek Web of Science İndeksleri: Zooloji Kayıtları İndekslidir] Clavariate Analytic
❖ Bu dergi CrossRef;10.46309/biodicon. üyesidir.
❖ Makaleler ve dergi hakkında tüm ayrıntılar için lütfen ” http://www.biodicon.com“ ; "https://dergipark.org.tr/tr/yayin/biodicon" adresini ziyaret edin.
❖ Yazışma Adresi: Prof. Ersin YÜCEL, Sazova Mahallesi, Ziraat Caddesi, No.277 F Blok, 26005 Tepebaşı-Eskişehir/Türkiye
❖ E-posta / E-posta: biodicon@gmail.com;
❖ Web Adresi: http://www.biodicon.com; Türkçe: https://dergipark.org.tr/tr/pub/biodicon
❖ Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma/ Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma
❖ ISSN 1308-5301 Baskı; ISSN 1308-8084 Çevrimiçi
❖ Yayım Başlangıç Tarihi 2008
❖ © Copyright by Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma/Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma-www.biodicon.com/ adresinden çevrimiçi olarak erişime açıktır. Tüm hakları saklıdır
. ❖ Yayımcı : ERSİN YÜCEL (https://www.ersinyucel.com.tr/)
❖ Bu dergi yılda üç sayı olarak yayımlanır. Eskişehir/Türkiye'de basılmaktadır.
❖ Bu dergide yayımlanan makalelerin her türlü sorumluluğu yazarlarına aittir.
❖ Editör / Genel Yayın Yönetmeni : Prof.Dr. Ersin YÜCEL, https://orcid.org/0000-0001-8274-7578