Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Uzlete Çekilmiş Bir Garip Musahhih: Bursalı Maḥmūd Āgāh/Nāṣıḥ’ın Benliğini (Biyografisini) Tashihlerinde Aramak

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 50 - 122, 30.06.2025

Öz

Bu çalışma, klasik dönem Osmanlı yazma kültüründe ben-anlatılarının hem biçim hem de muhteva açısından çeşitliliğini ortaya koymayı amaçlamakta ve özellikle doğrudan otobiyografik anlatı niteliği taşımayan metinlerde bu tür malzemenin nasıl ortaya çıkabildiğini 19. yüzyılda yaşamış olan Mahmûd Âgâh/Nâsıh örneği üzerinden incelemektedir. Osmanlı edebiyatında belirgin bir ben-anlatısı şeklinde kaleme alınmış metinlerin yanı sıra, daha çok tashih, şerh, haşiye gibi bilimsel ve metin merkezli türlerde dağınık biçimde karşımıza çıkan parçalı otobiyografik unsurlar da, kişinin biyografisinin inşasında önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Bu tür anlatıların tespiti ise doğrudan ben-anlatılarına göre çok daha dikkat ve hassasiyet gerektirmektedir.
Mahmûd Nâsıh’ın literatürde pek bilinmeyen tashih çalışmaları ve bu tashihler içine gömdüğü veya serpiştirdiği otobiyografik unsurlar, onun hayatı, sosyal ve ekonomik çevresi, dönemin yönetici sınıfına yönelik eleştirileri hakkında değerli bilgiler sunmaktadır. Doğumundan itibaren yetim ve öksüz kalan, hayatı boyunca evlenmemiş ve çeşitli zorluklar içerisinde yaşamış bir müstensih olan Nâsıh, metinlere yönelik müdahalelerinde sadece filolojik bir düzeltme yapmakla kalmayıp, aynı zamanda kendi bireysel hikâyesini de bu metinler vasıtasıyla aktarma imkânı bulmuştur.
Özellikle tashih metinlerine gömülü bu anlatıların neden bu biçimde gizli/örtülü/dolaylı olarak sunulduğu sorusu da çalışmanın önemli çıkış noktalarından biridir. Yazarın kendisini güvende hissedebileceği, dikkat çekmeyen bir anlatı alanı tercih etmesi veya manevi rehberi saydığı İsmâil Hakkı Bursevî gibi bir otoritenin yazım tarzından etkilenmiş olması bu durumu açıklamada kullanılabilecek başlıca yaklaşımlardandır. Ayrıca, bu tür ben-anlatıları sayesinde, yalnızca merkezde yer alan değil, daha “sıradan” addedilen bireylerin de biyografik olarak görünür kılınabileceği savunulmaktadır. Bu çalışma aynı zamanda Osmanlı yazma kültüründe müstensihlerin metinlere doğrudan müdahale etme ve onları dönüştürme yönündeki tasarruflarının sanılandan çok daha geniş bir çerçevede gerçekleştiğine yönelik karinelere de işaret etmektedir.

Teşekkür

Çok değerli tashih ve eleştirileriyle makaleye katkıda bulunan Ali Yıldız, Volkan Arslan, Şeyma Nur Ata, Seyfullah Koşmaz ve Gülşah Coşkun'a teşekkür ederim.

Kaynakça

  • Abdî. Nev-zuhûr. Musahhih ve müstensih: Seyyid Mahmûd Âgâh, Yazma Bağışlar nr. 5738: 39b-47a. Süleymaniye Yazma Eser Ktp.
  • Akyıldız, Ali. “Tanzimat.” TDV İslâm Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/ tanzimat (Erişim tarihi: 25.04.2025).
  • Alvan, Türkan. Sultan Murad-ı Salis’in Dünyası: Mektupları ve Rüyaları Işığında Bir Derviş Padişah. İstanbul: İz Yayıncılık, 2021.
  • Baltacı, Cahit. “Mektep.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ mektep#2-osmanlilarda-mektep (Erişim tarihi: 24.04.2025).
  • Beyazıt, Yasemin. “Eş-Şekâiku’n-Nu‘mâniyye Külliyatında Otobiyografik Anlatılar.” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 2, no. 2 (2024): 32-65.
  • Bursalı Mehmed Tâhir. Osmanlı Müellifleri, hazırlayan: M. A. Yekta Saraç, editör: Mustafa Çiçekler. 2. cilt. Ankara: TÜBA, 2016.
  • Çonoğlu, Mustafa. “Mecmû’a-i Hakkî.” Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi, 2019.
  • Erdem, Hüsameddin. “Abdüllatif Karamânî.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://isla- mansiklopedisi.org.tr/abdullatif-karamani (Erişim tarihi: 22.04.2025).
  • Esir, Hasan Ali. “XVIII. Yüzyılın Başında Yazılan Bir Miraciye: İsmâil Hakkı Bursevî ve Miraciye’si.” Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Di li ve Edebiyatı Dergisi 5, no. 1 (2023): 1-39.
  • Fazlıoğlu, İhsan. “‘Öznenin Kıyâmı: ‘Ben’, ‘Biz’ ve ‘Kendilik’ Hakkında Nazarî Bir Çözümleme.” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 1, no. 1 (2023): 45-63.
  • Felek, Özgen. Kitabü’l-Menamat: Sultan III. Murad’ın Rüya Mektupları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2014.
  • Gündoğdu, Şenol. “Türkiye Modernleşmesini Tanzimat Eleştirileri Bağlamında Düşünmek: Taklit ve Günah Keçisi Kavramları.” Tarih Araştırmaları Dergisi 42, no.74 (2023): 296-99.
  • Işınsu Durmuş, Tuba. “Mısr-ı Hünerde Kendüyi Satmak Gerek Kişi: Tezkire Önsözleri, Divan Dibaceleri ve Sebeb-i Teliflerde Sanatçı Kendisini Nasıl “Satar?” Bilig 57 (Bahar 2011): 65-81.
  • İnalcık, Halil. “Tanzimatın Uygulanması ve Sosyal Tepkileri.” Tanzimat: Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, editörler: Halil İnalcık ve Mehmet Seyitdanlıoğlu. İstanbul: Türk İş Bankası Kültür Yayınları, 2011:
  • Kaçar, Mücahit. “Divan Şiirinde ‘Erkek Sevgili Tipi’ Şehrengizlerdeki Erkek Güzeller.” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXXVII (2007): 61-83.
  • Kafadar, Cemal. Kim Var İmiş Biz Burada Yoğ İken: Dört Osmanlı: Yeniçeri, Tüccar, Derviş ve Hatun. İstanbul: Metis Yayınları, 2009.
  • Kalaycı, Mehmet ve Muzaffer Tan. “Bir 16. Yüzyıl Osmanlı Aliminin Peşinde: Zeyrekzâde Emrullah Mehmed Efendi ve Otobiyografik Anlatıları.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 62 (2021): 1-90.
  • Kara, İsmail ve Nergiz Yılmaz Aydoğdu (ed.), Osmanlı Modernleşmesinin Meseleleri. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2005.
  • Karaver, Ümit. “XV. Yüzyıl Timurlu/Karamanlı/Osmanlı Ulemâsından Şeyh Alî El-Bestâmî Musannifek’e Dair Otobiyografik Kayıtlardan Hareketle Biyografik Bir İnceleme.” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 2, no. 1 (2024): 1-36.
  • Karaver, Ümit ve Muhammed Taki Hüseyni. “Şeyh Alî El-Bistâmî’nin (Musannifek) Hakāiku’l İmân Li-Ehli’l-Yakîn ve’l-İrfân Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme.” İslam Tetkikleri Dergisi 12 (2022): 397-439.
  • Karahasanoğlu, Selim. “Ben-Anlatıları.” Tarih Bilimi ve Metodolojisi, ed. Mehmet Yaşar Ertaş. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2019.
  • —, “Ben-Anlatıları: Tarihsel Kaynak Olarak İmkanları, Sınırları/Ego-Documents: Potentials and Limitations as a Source for Historical Research.” Turkish History Education Journal 8, no.1 (2019): 211–230.
  • —, “Niçin Çıkıyoruz?” Ceride 1, no.1 (2023): 18-23.
  • —, “Ottoman Ego-Documents: State of the Art.” International Journal of Middle East Studies 53, no. 2 (2021): 301-308.
  • Koç, Mustafa, (ed.). Revnakoğlu’nun İstanbul’u İstanbul’un İç Tarihi: Fatih C. 2. İstanbul: Fatih Belediyesi Kültür Yayınları, 2021.
  • Mahmûd Nâsıh. Sübhatü’s-Sâlikîn. Genel nr. 1699: 32 yk. Bursa İnebey Ktp.
  • —, Sübhatü’s-Sâlikîn. Genel nr. 1700: 481 yk. Bursa İnebey Ktp.
  • —, Şem‘atü’l-Mehâfil fî Âdâbi’l-Menâzil. Genel nr. 1682: 145 yk. Bursa İnebey Ktp. Mehmed Şemseddîn. Yâdigâr-ı Şemsî I-II, hazırlayanlar: Mustafa Kara ve Kadir Atlansoy. Bursa: Uludağ Yayınları, 1997.
  • Namlı, Ali. “Kitâbetle Mübtelâ Olmak: İsmâil Hakkı Bursevî.” TALİD 16 (2020): 333-68.
  • Niyazioğlu, Aslı. 17. Yüzyıl İstanbul’unda Rüyalar ve Hayatlar, çeviren: Ayşen Anadol. İstanbul: Doğan Kitap, 2020.
  • Okuyucu, Cihan ve Sadık Yazar. Tuhfetü’l-İhvan: XVI. Yüzyıldan Bir Katibin Sergüzeşti, İnceleme, Tenkitli Metin. İstanbul: TYEK, 2020.
  • Örenç, Ali Fuat. “1827 Navarin Deniz Savaşı ve Osmanlı Donanması.” İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi 46 [Prof. Dr. Ali İhsan Gencer Hatıra Sayısı I] (2007): 37-84.
  • Özgül, M. Kayahan. Türk Edebiyatında Siyasi Rüyalar. Ankara: Hece Yayınları, 2004.
  • Şâhidî İbrâhîm Dede, Gülşen-i Vahdet. Musahhih: Mâhmûd Nâsıh, Yz A 2109: 18 yk. Milli Ktp.
  • —, Gülşen-i Vahdet. Musahhih: Mâhmûd Nâsıh, Hüdai Efendi nr. 663: 17 yk. Hacı Selim Ağa Ktp.
  • —, Gülşen-i Tevhîd. Musahhih: Mâhmûd Nâsıh, Genel nr. 2031: 1b-127b. Bursa İnebey Ktp.
  • Şahin, Nurdan. “Sûfî Pratiklerde Kendilik İnşası Bağlamında Yazının Yeri ve İsmail Hakkî Bursevî (1653-1725).” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 2, no. 1 (2024): 98-123.
  • Şahin, Oğuzhan. “Klasik Metinlerde Övgünün Karakteristigi: Müellif Kendini Nasıl Yüceltir?” Divan: Disiplinlerarası Çalışma Dergisi 23, no. 45 (2018/2): 81-117.
  • Şemseddîn Sivasî. Mevlid. Musahhih ve müstensih: Seyyid Mahmûd Âgâh, Yazma Bağışlar nr. 5738: 1b-38b. Süleymaniye Yazma Eser Ktp.
  • Şentürk, Ahmet Atillâ. “Klasik Şiir Estetiği.” Türk Edebiyatı Tarihi, C. 1, ed. Talat Sait Halman. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2007.
  • Terzioğlu, Derin. “Tarihi İnsanlı Yazmak: Bir Tarih Anlatı Türü Olarak Biyografi.” Cogito 29 (2001): 284-96.
  • Tolasa, Harun. Kendi Kalemiyle Temeşvarlı Osman Ağa: Bir Osmanlı Türk Sipahisinin Hayatı ve Esirlik Hatıraları. Ankara: Akçağ Yayınları, 1986.
  • Uludağ, Süleyman. “Rüya.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org. tr/ruya#2-tasavvuf (Erişim tarihi: 24.04.2025).
  • Yurtsever, Mehmet Murat. “İsmâil Hakkı Bursevî.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ismail-hakki-bursevi#2-edebi-yonu (Erişim tarihi: 17.04.2025).
  • —, “Yūnus Emre, Niyāzī-ı Mıṣrī ve İsmāʿīl Hakkî Bursevī’de Türk Tasavvuf Şiirine Özgü Mażmūn Arayışları.” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23, no. 2 (2019): 693-714. https://doi.org/10.18505/cuid.612502
  • Yûsuf Sinâneddin b. Ya’kûb Efendi. Menâsikü’l-Hac. Musahhih ve müstensih: Mahmûd Nâsıh. Milli nr. 3769: 39 yk. Bursa İnebey Ktp.

A Reclusive and Stranger Textual Corrector: Tracing the Selfhood (Biography) of Bursalı Mahmûd Âgâh/ Nâsıh within His Textual Corrections

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 1, 50 - 122, 30.06.2025

Öz

This study explores the formal and thematic diversity of self-narratives within classical Ottoman manuscript culture, focusing on how such materials can emerge in texts not explicitly autobiographical, through the example of Mahmûd Âgâh/Nâsıh, a 19th-century figure. In addition to overt self-narratives, the Ottoman literary tradition contains fragmented autobiographical traces within scholarly genres such as commentaries, glosses, and emendations. These materials serve as valuable sources for reconstructing individual biographies, though their detection and interpretation require heightened attention.
Mahmûd Nâsıh’s largely overlooked emendation work, and the autobiographical elements embedded within, offer insight into his personal history, social environment, and critical stance toward the ruling class. Orphaned early in life, unmarried, and living under difficult conditions, Nâsıh used emendation not only for philological correction but also to indirectly narrate his life story.
A key question this study addresses is why such self-representations were embedded in indirect or covert forms. Possible explanations include the desire for narrative safety or influence from his spiritual guide, Ismâʿil Hakkı al-Bursawî, whose works also contain autobiographical fragments. These findings demonstrate that fragmented self-narratives can illuminate the lives of not only prominent figures but also more “ordinary” individuals.
The study further argues that these materials reveal a greater degree of agency exercised by copyists in the Ottoman manuscript tradition. Contrary to common assumptions, copyists were often active participants in the transmission and transformation of texts, sometimes subtly altering or expanding the material to reflect their own voices and experiences. Mahmûd Nâsıh’s case provides a compelling example of how autobiographical expression and textual intervention could intersect, offering new perspectives on both the personal and textual dynamics of Ottoman literary culture

Kaynakça

  • Abdî. Nev-zuhûr. Musahhih ve müstensih: Seyyid Mahmûd Âgâh, Yazma Bağışlar nr. 5738: 39b-47a. Süleymaniye Yazma Eser Ktp.
  • Akyıldız, Ali. “Tanzimat.” TDV İslâm Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/ tanzimat (Erişim tarihi: 25.04.2025).
  • Alvan, Türkan. Sultan Murad-ı Salis’in Dünyası: Mektupları ve Rüyaları Işığında Bir Derviş Padişah. İstanbul: İz Yayıncılık, 2021.
  • Baltacı, Cahit. “Mektep.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ mektep#2-osmanlilarda-mektep (Erişim tarihi: 24.04.2025).
  • Beyazıt, Yasemin. “Eş-Şekâiku’n-Nu‘mâniyye Külliyatında Otobiyografik Anlatılar.” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 2, no. 2 (2024): 32-65.
  • Bursalı Mehmed Tâhir. Osmanlı Müellifleri, hazırlayan: M. A. Yekta Saraç, editör: Mustafa Çiçekler. 2. cilt. Ankara: TÜBA, 2016.
  • Çonoğlu, Mustafa. “Mecmû’a-i Hakkî.” Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi, 2019.
  • Erdem, Hüsameddin. “Abdüllatif Karamânî.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://isla- mansiklopedisi.org.tr/abdullatif-karamani (Erişim tarihi: 22.04.2025).
  • Esir, Hasan Ali. “XVIII. Yüzyılın Başında Yazılan Bir Miraciye: İsmâil Hakkı Bursevî ve Miraciye’si.” Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Di li ve Edebiyatı Dergisi 5, no. 1 (2023): 1-39.
  • Fazlıoğlu, İhsan. “‘Öznenin Kıyâmı: ‘Ben’, ‘Biz’ ve ‘Kendilik’ Hakkında Nazarî Bir Çözümleme.” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 1, no. 1 (2023): 45-63.
  • Felek, Özgen. Kitabü’l-Menamat: Sultan III. Murad’ın Rüya Mektupları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2014.
  • Gündoğdu, Şenol. “Türkiye Modernleşmesini Tanzimat Eleştirileri Bağlamında Düşünmek: Taklit ve Günah Keçisi Kavramları.” Tarih Araştırmaları Dergisi 42, no.74 (2023): 296-99.
  • Işınsu Durmuş, Tuba. “Mısr-ı Hünerde Kendüyi Satmak Gerek Kişi: Tezkire Önsözleri, Divan Dibaceleri ve Sebeb-i Teliflerde Sanatçı Kendisini Nasıl “Satar?” Bilig 57 (Bahar 2011): 65-81.
  • İnalcık, Halil. “Tanzimatın Uygulanması ve Sosyal Tepkileri.” Tanzimat: Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, editörler: Halil İnalcık ve Mehmet Seyitdanlıoğlu. İstanbul: Türk İş Bankası Kültür Yayınları, 2011:
  • Kaçar, Mücahit. “Divan Şiirinde ‘Erkek Sevgili Tipi’ Şehrengizlerdeki Erkek Güzeller.” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XXXVII (2007): 61-83.
  • Kafadar, Cemal. Kim Var İmiş Biz Burada Yoğ İken: Dört Osmanlı: Yeniçeri, Tüccar, Derviş ve Hatun. İstanbul: Metis Yayınları, 2009.
  • Kalaycı, Mehmet ve Muzaffer Tan. “Bir 16. Yüzyıl Osmanlı Aliminin Peşinde: Zeyrekzâde Emrullah Mehmed Efendi ve Otobiyografik Anlatıları.” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 62 (2021): 1-90.
  • Kara, İsmail ve Nergiz Yılmaz Aydoğdu (ed.), Osmanlı Modernleşmesinin Meseleleri. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2005.
  • Karaver, Ümit. “XV. Yüzyıl Timurlu/Karamanlı/Osmanlı Ulemâsından Şeyh Alî El-Bestâmî Musannifek’e Dair Otobiyografik Kayıtlardan Hareketle Biyografik Bir İnceleme.” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 2, no. 1 (2024): 1-36.
  • Karaver, Ümit ve Muhammed Taki Hüseyni. “Şeyh Alî El-Bistâmî’nin (Musannifek) Hakāiku’l İmân Li-Ehli’l-Yakîn ve’l-İrfân Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme.” İslam Tetkikleri Dergisi 12 (2022): 397-439.
  • Karahasanoğlu, Selim. “Ben-Anlatıları.” Tarih Bilimi ve Metodolojisi, ed. Mehmet Yaşar Ertaş. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2019.
  • —, “Ben-Anlatıları: Tarihsel Kaynak Olarak İmkanları, Sınırları/Ego-Documents: Potentials and Limitations as a Source for Historical Research.” Turkish History Education Journal 8, no.1 (2019): 211–230.
  • —, “Niçin Çıkıyoruz?” Ceride 1, no.1 (2023): 18-23.
  • —, “Ottoman Ego-Documents: State of the Art.” International Journal of Middle East Studies 53, no. 2 (2021): 301-308.
  • Koç, Mustafa, (ed.). Revnakoğlu’nun İstanbul’u İstanbul’un İç Tarihi: Fatih C. 2. İstanbul: Fatih Belediyesi Kültür Yayınları, 2021.
  • Mahmûd Nâsıh. Sübhatü’s-Sâlikîn. Genel nr. 1699: 32 yk. Bursa İnebey Ktp.
  • —, Sübhatü’s-Sâlikîn. Genel nr. 1700: 481 yk. Bursa İnebey Ktp.
  • —, Şem‘atü’l-Mehâfil fî Âdâbi’l-Menâzil. Genel nr. 1682: 145 yk. Bursa İnebey Ktp. Mehmed Şemseddîn. Yâdigâr-ı Şemsî I-II, hazırlayanlar: Mustafa Kara ve Kadir Atlansoy. Bursa: Uludağ Yayınları, 1997.
  • Namlı, Ali. “Kitâbetle Mübtelâ Olmak: İsmâil Hakkı Bursevî.” TALİD 16 (2020): 333-68.
  • Niyazioğlu, Aslı. 17. Yüzyıl İstanbul’unda Rüyalar ve Hayatlar, çeviren: Ayşen Anadol. İstanbul: Doğan Kitap, 2020.
  • Okuyucu, Cihan ve Sadık Yazar. Tuhfetü’l-İhvan: XVI. Yüzyıldan Bir Katibin Sergüzeşti, İnceleme, Tenkitli Metin. İstanbul: TYEK, 2020.
  • Örenç, Ali Fuat. “1827 Navarin Deniz Savaşı ve Osmanlı Donanması.” İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi 46 [Prof. Dr. Ali İhsan Gencer Hatıra Sayısı I] (2007): 37-84.
  • Özgül, M. Kayahan. Türk Edebiyatında Siyasi Rüyalar. Ankara: Hece Yayınları, 2004.
  • Şâhidî İbrâhîm Dede, Gülşen-i Vahdet. Musahhih: Mâhmûd Nâsıh, Yz A 2109: 18 yk. Milli Ktp.
  • —, Gülşen-i Vahdet. Musahhih: Mâhmûd Nâsıh, Hüdai Efendi nr. 663: 17 yk. Hacı Selim Ağa Ktp.
  • —, Gülşen-i Tevhîd. Musahhih: Mâhmûd Nâsıh, Genel nr. 2031: 1b-127b. Bursa İnebey Ktp.
  • Şahin, Nurdan. “Sûfî Pratiklerde Kendilik İnşası Bağlamında Yazının Yeri ve İsmail Hakkî Bursevî (1653-1725).” Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 2, no. 1 (2024): 98-123.
  • Şahin, Oğuzhan. “Klasik Metinlerde Övgünün Karakteristigi: Müellif Kendini Nasıl Yüceltir?” Divan: Disiplinlerarası Çalışma Dergisi 23, no. 45 (2018/2): 81-117.
  • Şemseddîn Sivasî. Mevlid. Musahhih ve müstensih: Seyyid Mahmûd Âgâh, Yazma Bağışlar nr. 5738: 1b-38b. Süleymaniye Yazma Eser Ktp.
  • Şentürk, Ahmet Atillâ. “Klasik Şiir Estetiği.” Türk Edebiyatı Tarihi, C. 1, ed. Talat Sait Halman. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2007.
  • Terzioğlu, Derin. “Tarihi İnsanlı Yazmak: Bir Tarih Anlatı Türü Olarak Biyografi.” Cogito 29 (2001): 284-96.
  • Tolasa, Harun. Kendi Kalemiyle Temeşvarlı Osman Ağa: Bir Osmanlı Türk Sipahisinin Hayatı ve Esirlik Hatıraları. Ankara: Akçağ Yayınları, 1986.
  • Uludağ, Süleyman. “Rüya.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org. tr/ruya#2-tasavvuf (Erişim tarihi: 24.04.2025).
  • Yurtsever, Mehmet Murat. “İsmâil Hakkı Bursevî.” TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ismail-hakki-bursevi#2-edebi-yonu (Erişim tarihi: 17.04.2025).
  • —, “Yūnus Emre, Niyāzī-ı Mıṣrī ve İsmāʿīl Hakkî Bursevī’de Türk Tasavvuf Şiirine Özgü Mażmūn Arayışları.” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 23, no. 2 (2019): 693-714. https://doi.org/10.18505/cuid.612502
  • Yûsuf Sinâneddin b. Ya’kûb Efendi. Menâsikü’l-Hac. Musahhih ve müstensih: Mahmûd Nâsıh. Milli nr. 3769: 39 yk. Bursa İnebey Ktp.
Toplam 46 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Biyografi, Tarihsel Çalışmalar (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Sadık Yazar 0000-0001-8029-5723

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 27 Nisan 2025
Kabul Tarihi 15 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

Chicago Yazar, Sadık. “Uzlete Çekilmiş Bir Garip Musahhih: Bursalı Maḥmūd Āgāh/Nāṣıḥ’ın Benliğini (Biyografisini) Tashihlerinde Aramak”. Ceride: Ben-Anlatıları Araştırmaları Dergisi 3, sy. 1 (Haziran 2025): 50-122.