Araştırma Makalesi
KENT KİMLİĞİNİN OLUŞUMUNDA SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ ROLÜ: ANTALYA’DAKİ YÖRÜK DERNEKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Öz
Modernleşme süreçleriyle birlikte geleneksel yapılar çözülmeye başlamış ve kent yaşamı daha karmaşık ve değişken hale gelmiştir. Kentin akışkan ve dinamik doğası beraberinde kimlik ve aidiyet sorunlarını belirginleştirmiş ve bireylerin ortak bir çatı altında bulunmalarına imkan sağlayan sivil toplum örgütleri önem ve işlev kazanmıştır. Nitekim sivil toplum örgütleri, belli hedefler doğrultusunda çalışan ve farklı kurumlarla stratejik iş birlikleri geliştirerek katma değer üreten kurumlardır. Bu perspektiften hareketle çalışmada sivil toplum örgütlerinin kültürel unsurların yaşatılması, canlandırılması ve yeniden inşa edilmesindeki failliği irdelenmektedir. Beraberinde kültürel faaliyetlerin kent kimliği ile özdeşleşme süreci üzerindeki etkisi ele alınmakta ve tartışılmaktadır. Çalışma Antalya kenti Yörük dernekleri örneğinde gerçekleştirilmiş olup, nitel araştırma deseninden faydalanılarak dernek temsilcileri ile gerçekleştirilen derinlemesine görüşme verilerine dayanmaktadır. Elde edilen bulgular, sivil toplum örgütlerinin kültürel değerlerin yaşatılması, canlandırılması ve yeniden inşa edilmesinde önemli bir çatı işlevi gördüğünü ortaya koymaktadır. Aynı zamanda bulgular, sivil toplum örgütlerinin yerel ve genel yönetimler aracılığıyla düzenledikleri faaliyet ve etkinliklerin, kent kimliği ile özdeşleşmesinde önemli bir etkiye sahip olduğuna işaret etmektedir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü, Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu 08.09.2022 tarih ve 15/325 sayısı/kararı ile çalışma için etik onay alınmıştır.
Kaynakça
- Akay, R. (2005). Kültürel kimlik ve kültürlerarası iletişim. Bilgi, 11 (2), 108-120.
- Akpınar Gönenç, A. (2001). Sivil toplum: Düşünsel temelleri ve Türkiye perspektifi. Altkitap.
- Asiliskender, B. (2004). Kimlik, mekan ve yer deneyimi. Kültür ve Kimlik, 7 (2), 73-94.
- Aydoğdu, H. (2004). Modern kimlikte öznenin ölümü. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (10), 115-147.
- Bayraktar, Z. (2021). Şehircilik ve kimlik bağlamında somut olmayan kültürel mirasın yeri ve önemi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 57-68. https://doi.org/10.9775/Kausbed.2021.004
- Berg, B. L. ve Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Çev. Ed. H. Aydın). Konya: Eğitim Yayınevi.
- Boz, C. (2012). Güven, sosyal sermaye ve sivil toplum. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 3 (5), 374-389.
- Braun, V. ve Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3 (2), 77-101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
- Bryman, A. (2004). Quantity and quality in social research. New York, NY: Routledge.
- Castells, M. (2006). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür, Cilt 2, Kimliğin gücü. (Çev. E. Kılıç). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Çaha, Ö. (1999). İslâm ve sivil toplum. Ö. Demir (Ed.), İslâm, Sivil Toplum ve Piyasa Ekonomisi (s.115-126). Liberte Yayınları: Ankara.
- Çaha, Ö. (2000). Aşkın devletten sivil topluma. İstanbul: Gendaş.
- Çetintürk, S. (1943). Osmanlı İmparatorluğunda Yürük sınıfı ve hukuki statüleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 2 (1), 107-116.
- Çınardal, F. C., Çınardal, L. ve Çelik, A. (2017). Yöresel müzik kültürünün yaşatılmasında sivil toplum kuruluşlarının rolü: Kars ili örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 115-131.
- Çiftçi, D., Çiftçi, H. ve Soyer, F. (2020). Non-governmental organizations as a place for cultural rituals: Cyprus Turkish French Cultural Association. International Conference on Cultural Informatics, Communication & Media Studies, 1 (1), 1-15. https://doi.org/10.12681/cicms.2762
- Doğan, M. S. ve Doğan, C. (2004). Tarihsel gelişim sürecinde Türkler. Sosyoloji Konferansları, (30), 15-29.
- Eraslan, L. (2017). Sivil toplum kuruluşların ve toplumsal hareketler. İ. Sezal (Ed.), Sosyoloji (s. 477-511). İstanbul: Beta Basım.
- Eröz, M. (1977). Türk kültürü araştırmaları. İstanbul: Kutluğ Yayınları.
- Eröz, M. (1991). Yörükler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
- Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
- Glaser, B. G. ve Strauss, A.L. (2006). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. New Brunswick, NJ and London: AldineTransaction.
- Güler, T., Şahnagil, S. ve Güler, H. (2016). Kent kimliğinin oluşturulmasında kültürel unsurların önemi: Balıkesir üzerine bir inceleme. Paradoks: Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 11 (Özel sayı), 85-104.
- Güvenç, B. (1995). Türk kimliği: Kültür tarihinin kaynakları. (3. basım). Remzi Kitabevi.
- Hall, S. (1990). Cultural identity and diaspora. J. Rutherford (Ed.), Identity: Community, Culture, Difference (s. 222-237). London: Lawrence & Wishart.
- İçişleri Bakanlığı, Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü (t.y.). İllere ve faaliyet alanlarına göre dernekler. Erişim adresi: https://www.siviltoplum.gov.tr/illere-ve-faaliyet-alanlarina-gore-dernekler. Erişim tarihi: 01.11.2023.
- Kabasakal, M. (2008). Sivil toplum ve demokrasi (Denetçi Yeterlilik Tezi). T.C. İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı.
- Kutlu, M. M. (1992). Yaşayan bir alt-kültür geleneği: Anadolu göçer kültürü. IV. milletlerarası Türk halk kültürü kongresi bildirileri. I Cilt: Genel konular (s.59-66 ss.). Ankara: Feryal Matbaası.
- Lynch, K. (1981). A theory of good city form. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
- Mardin, Ş. (1990). Türkiye’de toplum ve siyaset: Makaleler 1. (Der. M. Türköne ve T. Önder). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Mumford, L. (2011). What is a city? Architectural record (1937). R. T. LeGates ve F. Stout (Ed.), The City Reader (s. 91-95) (5.basım). New York, NY: Routledge.
- Öter, A. (2019). Yörük kültürü ve toplumsal değişim süreçleri (Batı Akdeniz uygulaması) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Öter, A. ve Özkul, M. (2019). Modernleşmenin yaşam tarzı üzerindeki etkileri ve Yörüklerde modernleşme eğilimleri. (Batı Akdeniz Örneği- Isparta, Burdur, Antalya). SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (47/2), 156-184.
- Öter, A., Akgül, M. ve Çalışkan, Ç. (2023). Antalya’da yaşayan Yörüklerin örf, âdet ve gelenekleri (1927-1928). SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (58), 1-18.
- Özdemir, C. (2001). Kimlik ve söylem. Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 107-122.
- Öze, N. ve Soyer, F. (2021). Sosyal ağlarda kimliğin sosyo-kültürel inşasında sivil toplum kuruluşları: Kuzey Kıbrıs Alevi Dernekleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (97), 47-66.
- Özgüleş, M. (2019). Bireyden cemaate geçişte mekânın rolü: Aidiyet simgesi yapılar. Ç. C. Yüksel ve C. Katipoğlu Özmen (Der.), Mekânlar/ Zamanlar/ İnsanlar: Kimlik, Aidiyet ve Mimarlık Tarihi (s. 33-45). Ankara: ODTÜ Yayınları.
- Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Çev. D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Sağlam, M. T. (2020). Türkiye’de sivil toplumun tarihi gelişimi ve sivil toplumun örgütlü yapısı olarak STK’lar. Turkish Studies - Social, 15 (1), 591-610. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.39349
- Seligman, A. B. (1992). The idea of civil society. New York, N.Y.: The Free Press.
- Sümer, F. (1972). Oğuzlar (Türkmenler): Tarihleri-boy teşkilâtı-destanları. (2. baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Tuztaş Horzumlu, A. H. (2017). Yörük kültürünü tanıtmak: Dernekleşme faaliyetleri ve Yörük şenlikleri. Türkiyat Mecmuasi 27 (2), 239-255.
- Wirth, L. (2002). Bir yaşam biçimi olarak kentlileşme. B. Duru ve A. Alkan (Der. ve Çev.), 20. Yüzyıl Kenti (s. 77-106). Ankara: İmge.
THE ROLE OF NON-GOVERNMENTAL ORGANIZATIONS IN THE FORMATION OF URBAN IDENTITY: A STUDY ON YORUK ASSOCIATIONS IN ANTALYA
Öz
With modernization processes, traditional structures began to dissolve, and urban life became more complex and variable. The fluid and dynamic nature of the urban environment has accentuated issues of identity and belonging, thereby increasing the significance and functionality of non-govermental organizations that provide individuals with a common platform. As a matter of fact, non-governmental organizations are institutions that work towards specific goals and generate added value by developing strategic collaborations with different institutions. Based on this perspective, the study examines the agency of non-governmental organizations in preserving, revitalizating and reconstructing cultural elements. In addition, the impact of cultural activities on the processes of identification with urban identity is addressed and discussed. The study has been conducted on the example of Yoruk associations in the city of Antalya, utilizinga qualitative research design and based on in-depth interview data collected from association representatives. The findings reveal that non-governmental organizations serve as an crucial framework for the preserving, revitalizating and reconstructing cultural values. The findings also indicate that the activities and events organized by non-governmental organizations through local and general governments have a significant impact on the identification with the urban identity.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akay, R. (2005). Kültürel kimlik ve kültürlerarası iletişim. Bilgi, 11 (2), 108-120.
- Akpınar Gönenç, A. (2001). Sivil toplum: Düşünsel temelleri ve Türkiye perspektifi. Altkitap.
- Asiliskender, B. (2004). Kimlik, mekan ve yer deneyimi. Kültür ve Kimlik, 7 (2), 73-94.
- Aydoğdu, H. (2004). Modern kimlikte öznenin ölümü. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (10), 115-147.
- Bayraktar, Z. (2021). Şehircilik ve kimlik bağlamında somut olmayan kültürel mirasın yeri ve önemi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 57-68. https://doi.org/10.9775/Kausbed.2021.004
- Berg, B. L. ve Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Çev. Ed. H. Aydın). Konya: Eğitim Yayınevi.
- Boz, C. (2012). Güven, sosyal sermaye ve sivil toplum. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 3 (5), 374-389.
- Braun, V. ve Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3 (2), 77-101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
- Bryman, A. (2004). Quantity and quality in social research. New York, NY: Routledge.
- Castells, M. (2006). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür, Cilt 2, Kimliğin gücü. (Çev. E. Kılıç). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Çaha, Ö. (1999). İslâm ve sivil toplum. Ö. Demir (Ed.), İslâm, Sivil Toplum ve Piyasa Ekonomisi (s.115-126). Liberte Yayınları: Ankara.
- Çaha, Ö. (2000). Aşkın devletten sivil topluma. İstanbul: Gendaş.
- Çetintürk, S. (1943). Osmanlı İmparatorluğunda Yürük sınıfı ve hukuki statüleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 2 (1), 107-116.
- Çınardal, F. C., Çınardal, L. ve Çelik, A. (2017). Yöresel müzik kültürünün yaşatılmasında sivil toplum kuruluşlarının rolü: Kars ili örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 115-131.
- Çiftçi, D., Çiftçi, H. ve Soyer, F. (2020). Non-governmental organizations as a place for cultural rituals: Cyprus Turkish French Cultural Association. International Conference on Cultural Informatics, Communication & Media Studies, 1 (1), 1-15. https://doi.org/10.12681/cicms.2762
- Doğan, M. S. ve Doğan, C. (2004). Tarihsel gelişim sürecinde Türkler. Sosyoloji Konferansları, (30), 15-29.
- Eraslan, L. (2017). Sivil toplum kuruluşların ve toplumsal hareketler. İ. Sezal (Ed.), Sosyoloji (s. 477-511). İstanbul: Beta Basım.
- Eröz, M. (1977). Türk kültürü araştırmaları. İstanbul: Kutluğ Yayınları.
- Eröz, M. (1991). Yörükler. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
- Giddens, A. (2012). Sosyoloji. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
- Glaser, B. G. ve Strauss, A.L. (2006). The discovery of grounded theory: Strategies for qualitative research. New Brunswick, NJ and London: AldineTransaction.
- Güler, T., Şahnagil, S. ve Güler, H. (2016). Kent kimliğinin oluşturulmasında kültürel unsurların önemi: Balıkesir üzerine bir inceleme. Paradoks: Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 11 (Özel sayı), 85-104.
- Güvenç, B. (1995). Türk kimliği: Kültür tarihinin kaynakları. (3. basım). Remzi Kitabevi.
- Hall, S. (1990). Cultural identity and diaspora. J. Rutherford (Ed.), Identity: Community, Culture, Difference (s. 222-237). London: Lawrence & Wishart.
- İçişleri Bakanlığı, Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü (t.y.). İllere ve faaliyet alanlarına göre dernekler. Erişim adresi: https://www.siviltoplum.gov.tr/illere-ve-faaliyet-alanlarina-gore-dernekler. Erişim tarihi: 01.11.2023.
- Kabasakal, M. (2008). Sivil toplum ve demokrasi (Denetçi Yeterlilik Tezi). T.C. İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı.
- Kutlu, M. M. (1992). Yaşayan bir alt-kültür geleneği: Anadolu göçer kültürü. IV. milletlerarası Türk halk kültürü kongresi bildirileri. I Cilt: Genel konular (s.59-66 ss.). Ankara: Feryal Matbaası.
- Lynch, K. (1981). A theory of good city form. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
- Mardin, Ş. (1990). Türkiye’de toplum ve siyaset: Makaleler 1. (Der. M. Türköne ve T. Önder). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Mumford, L. (2011). What is a city? Architectural record (1937). R. T. LeGates ve F. Stout (Ed.), The City Reader (s. 91-95) (5.basım). New York, NY: Routledge.
- Öter, A. (2019). Yörük kültürü ve toplumsal değişim süreçleri (Batı Akdeniz uygulaması) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Öter, A. ve Özkul, M. (2019). Modernleşmenin yaşam tarzı üzerindeki etkileri ve Yörüklerde modernleşme eğilimleri. (Batı Akdeniz Örneği- Isparta, Burdur, Antalya). SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (47/2), 156-184.
- Öter, A., Akgül, M. ve Çalışkan, Ç. (2023). Antalya’da yaşayan Yörüklerin örf, âdet ve gelenekleri (1927-1928). SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (58), 1-18.
- Özdemir, C. (2001). Kimlik ve söylem. Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 107-122.
- Öze, N. ve Soyer, F. (2021). Sosyal ağlarda kimliğin sosyo-kültürel inşasında sivil toplum kuruluşları: Kuzey Kıbrıs Alevi Dernekleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (97), 47-66.
- Özgüleş, M. (2019). Bireyden cemaate geçişte mekânın rolü: Aidiyet simgesi yapılar. Ç. C. Yüksel ve C. Katipoğlu Özmen (Der.), Mekânlar/ Zamanlar/ İnsanlar: Kimlik, Aidiyet ve Mimarlık Tarihi (s. 33-45). Ankara: ODTÜ Yayınları.
- Punch, K. F. (2014). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Çev. D. Bayrak, H. B. Arslan ve Z Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Sağlam, M. T. (2020). Türkiye’de sivil toplumun tarihi gelişimi ve sivil toplumun örgütlü yapısı olarak STK’lar. Turkish Studies - Social, 15 (1), 591-610. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.39349
- Seligman, A. B. (1992). The idea of civil society. New York, N.Y.: The Free Press.
- Sümer, F. (1972). Oğuzlar (Türkmenler): Tarihleri-boy teşkilâtı-destanları. (2. baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Tuztaş Horzumlu, A. H. (2017). Yörük kültürünü tanıtmak: Dernekleşme faaliyetleri ve Yörük şenlikleri. Türkiyat Mecmuasi 27 (2), 239-255.
- Wirth, L. (2002). Bir yaşam biçimi olarak kentlileşme. B. Duru ve A. Alkan (Der. ve Çev.), 20. Yüzyıl Kenti (s. 77-106). Ankara: İmge.
Toplam 42 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyoloji (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Aralık 2023 |
| Kabul Tarihi | 23 Haziran 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 34 Sayı: 1 |
