Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

GÖRÜNÜMLE İLİŞKİLİ SOSYAL MEDYA BİLİNCİYLE INSTAGRAM’DA FİLTRE KULLANIM ORANLARININ İLİŞKİSİNDE SOSYAL BEĞENİRLİĞİN ARACI ROLÜ

Yıl 2025, Cilt: 34 Sayı: 1, 174 - 186, 30.04.2025

Azimenur Ayaz

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1513658

Öz

Sosyal medya kullanımının teknolojik ilerlemelerle birlikte artması, sosyal medyayla ilişkili kavramların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu kavramlardan biri, bireylerin kendilerini bilinçli olarak çekici göstermeye çalıştığı sosyal medya paylaşımlarında önemli hale gelen 'Görünümle İlişkili Sosyal Medya Bilinci' olarak tanımlanabilir. Bu bilinç, özellikle Instagram gibi platformlarda filtre kullanımının yaygınlaşmasına zemin hazırlamıştır. Bu bağlamda, yapılan araştırma, görünümle ilişkili sosyal medya bilincinin artışının Instagram'da filtre kullanım oranlarıyla olan pozitif ilişkisini incelemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın örneklemini oluşturan 351 üniversite öğrencisinden 251'i kadın ve 100'ü erkektir. Çalışmada kullanılan ölçüm araçları arasında 'Sosyal Beğenirlik Ölçeği' ve 'Görünümle İlişkili Sosyal Bilinç Ölçeği' bulunmaktadır. Verilerin analizinde tek yönlü ANOVA, t test, korelasyon analizi ve aracılık analizi yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, kadınların sosyal beğenirlik seviyesinin erkeklerinkine göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca sosyal medya bilinç düzeyi, sosyal beğenirlikle Instagram fotoğraflarında filtre kullanım oranı arasındaki ilişkiler anlamlı bulunmuştur. Sosyal beğenirliğin, sosyal bilinç düzeyi ile filtre kullanım oranı arasındaki ilişkide kısmi ve orta derecede aracı bir rol oynadığı ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Görünümle İlişkili Sosyal Medya Bilinci Filter Usage on Instagram Social Desirability

Kaynakça

  • Andreassen, C. S., Pallesen, S., & Griffiths, M. D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: Findings from a large national survey. Addictive Behaviors, 64, 287-293. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2016.03.006
  • Ayaz, A., & Coşkun, H. (2023). Sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik iyi oluş ilişkisinde sosyal destek algısının aracı rolünün incelenmesi. Kesit Akademi, 9(37), 36-52. DOI: 10.29228/kesit.73096
  • Başpınar, A. (2021). Tıp fakültesi öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumları ve sosyal beğenirlik düzeyleri ile ilişkisi [Doktora uzmanlık tezi, İstanbul Üniversitesi].
  • Bekalu, M. A., McCloud, R. F., & Viswanath, K. (2019). Association of social media use with social well-being, positive mental health, and self-rated health: disentangling routine use from emotional connection to use. Health Education & Behavior, 46(2_suppl), 69S-80S. https://doi.org/10.1177/1090198119863768
  • Bingöl, F., & Çelik, E. (2021). Yalnızlığın bağlanma stilleri, beğenilme arzusu ve olumsuz değerlendirilme korkusu açısından incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 85, 187-202.
  • Choukas-Bradley, S., Nesi, J., Widman, L., & Galla, B. M. (2020). The appearance-related social media consciousness scale: Development and validation with adolescents. Body Image, 33, 164-174. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2020.02.017
  • Choukas-Bradley, S., Nesi, J., Widman, L., & Higgins, M. K. (2019). Camera-ready: Young women’s appearance-related social media consciousness. Psychology of Popular Media Culture, 8(4), 473. https://doi.org/10.1037/ppm0000196
  • Cohen, R., Newton-John, T., & Slater, A. (2018). ‘Selfie’-objectification: The role of selfies in self-objectification and disordered eating in young women. Computers in Human Behavior, 79, 68-74. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.10.027
  • Crowne, D. P., & Marlowe, D. (1960). A new scale of social desirability independent of psychopathology. Journal of Consulting Psychology, 24(4), 349. https://doi.org/10.1037/h0047358
  • Çakmak, V. (2018). Online benlik sunumu ve narsisizm arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Academic Journal of Information Technology, 9(31), 137-152. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2018.1.009.x
  • de Vries, D. A., Peter, J., de Graaf, H., & Nikken, P. (2016). Adolescents’ social network site use, peer appearance-related feedback, and body dissatisfaction: Testing a mediation model. Journal of Youth and Adolescence, 45(1), 211–224. http://dx.doi.org/10.1007/s10964-015-0266-4
  • Deighton-Smith, N., & Bell, B. T. (2017). Objectifying fitness: A content and thematic analysis of fitspiration images on social media. Psychology of Popular Media Culture. http://dx.doi.org/10.1037/ppm0000143
  • Dogan, P. K., & Durmus, G. (2023). Salon dansçıları ve halk oyuncuların beden imgesi esnekliği ile görünümle ilişkili sosyal medya bilinci arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of ROL Sport Sciences, 721-738. https://doi.org/10.5281/zenodo.8405315
  • Dong, H., Yang, F., Lu, X., & Hao, W. (2020). İnternet addiction and related psychological factors among children and adolescents in china during the coronavirus disease 2019 (covıd-19) epidemic. Frontiers in Psychiatry, 11, Article 751. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.00751
  • Doksat, N. G., Aslan, M., Polat, O., Masatcioğlu, G., Doksat, M. K., & Uysal, C. (2023). Social consciousness of the causes, symptoms of bipolar disorder and the review of lay theories. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-3269115/v1
  • Edwards, C., Tod, D., Molnar, G., & Markland, D. (2016). Perceived social pressures and the internalization of the mesomorphic ideal: The role of drive for muscularity and autonomy in physically active men. Body Image, 16, 63–69. http://dx.doi.org/10.1016/j.bodyim.2015.11.003
  • Erbiçer, E. S. (2020). Siber zorbalık ve siber mağduriyetin sosyal uyuma ve bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 190-222. https://doi.org/10.9779/pauefd.559831
  • Erzen, E., Yurtçu, M., Kalın, Ö. U., & Koçoğlu, E. (2021). Sosyal beğenirlik ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 879-891. https://doi.org/10.17755/esosder.774947
  • Fox, J., & Vendemia, M. A. (2016). Selective self-presentation and social comparison through photographs on social networking sites. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 19(10), 593–600. http://dx.doi.org/10.1089/cyber.2016.0248
  • Furnham, A. (1986). Response bias, social desirability and dissimulation. Personality and Individual Differences, 7(3), 385-400. https://doi.org/10.1016/0191-8869(86)90014-0
  • Fidell, E. R. (2009). Transparency, 2009. Hastings Law Journal, 61, 457.
  • George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429056765
  • Güney, B. (2017). Dijital bağımlılığın dijital kültüre dönüşmesi: netlessfobi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 207-213. http://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2017.1/2.207-213
  • Hayes, A. F. (2018). Partial, conditional, and moderated moderated mediation: Quantification, inference, and interpretation. Communication Monographs, 85(1), 4-40. https://doi.org/10.1080/03637751.2017.1352100
  • Hough, L. M. (1998). Effects of intentional distortion in personality measurement and evaluation of suggested palliatives. Human Performance, 11(2-3), 209-244. https://doi.org/10.1080/08959285.1998.9668032
  • Işık, M., & Kaptangil, İ. (2018). Akıllı telefon bağımlılığının sosyal medya kullanımı ve beş faktör kişilik özelliği ile ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerinden bir araştırma. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 7(2), 695-717. https://doi.org/10.15869/itobiad.361081
  • Johnson, T. P., Fendrich, M., & Hubbell, A. (2002, May). A validation of the Crowne-Marlowe social desirability scale. In 57th Annual Meeting of the American Association for Public Opinion Research (pp. 1661-1666).
  • Jones, D. C. (2004). Body image among adolescent girls and boys: A longitudinal study. Developmental Psychology, 40(5), 823–835. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.40.5.823
  • Kahramanoğlu, S. S. (2023). Beden tutumu ve görünümle ilişkili sosyal medya bilinci ilişkisinde düşünce özelliklerinin aracı rol ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul].
  • King, M. F., & Bruner, G. C. (2000). Social desirability bias: A neglected aspect of validity testing. Psychology and Marketing, 17(2), 79–103. https://doi.org/10.1002/(SICI)1520-6793(200002)17:2<79::AID-MAR2>3.0.CO;2-0
  • Küçük, Ş. (2020). Sosyal medya fenomenlerinin tesettür algısına etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Amasya Üniversitesi.
  • Kleemans, M., Daalmans, S., Carbaat, I., & Anschütz, D. (2018). Picture perfect: The direct effect of manipulated Instagram photos on body image in adolescent girls. Media Psychology, 21(1), 93–110. http://dx.doi.org/10.1080/15213269.2016.1257392
  • Krumpal, I. (2013). Determinants of social desirability bias in sensitive surveys. https://doi.org/10.1007/s11135-011-9640-9
  • Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2011). Online social networking and addiction: A literature review of empirical research. International Journal of Environmental and Public Health, 8, 3528–3552.
  • Leary, M. R. (1995). Self-presentation: Impression management and interpersonal behavior. Westview. https://doi.org/10.4324/9780429497384
  • Lewallen, J., & Behm-Morawitz, E. (2016). Pinterest or thinterest?: Social comparison and body image on social media. Social Media + Society, 2(1).
  • Manago, A. M., Ward, L. M., Lemm, K. M., Reed, L., & Seabrook, R. (2015). Facebook involvement, objectified body consciousness, body shame, and sexual assertiveness in college women and men. Sex Roles, 72(1-2), 1–14. http://dx.doi.org/10.1007/s11199-014-0441-1
  • McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1983). Social Desirability Scales: More substance. https://doi.org/10.1177/205630511664055
  • McLean, S. A., Paxton, S. J., Wertheim, E. H., & Masters, J. (2015). Photoshopping the selfie: Self photo editing and photo investment are associated with body dissatisfaction in adolescent girls. The International Journal of Eating Disorders, 48(8), 1132–1140. http://dx.doi.org/10.1002/eat.22449
  • Mills, J. S., Musto, S., Williams, L., & Tiggemann, M. (2018). Selfie harm: Effects on mood and body image in young women. Body Image, 27, 86–92. http://dx.doi.org/10.1016/j.bodyim.2018.08.007
  • Nesi, J., Choukas-Bradley, S., & Prinstein, M. J. (2018). Transformation of adolescent peer relations in the social media context: Part 1A theoretical framework and application to dyadic peer relationships. Clinical Child and Family Psychology Review, 21(3), 267–294. http://dx.doi.org/10.1007/s10567-018-0261-x
  • Ozturk, F. O., & Ayaz-Alkaya, S. (2021). Internet addiction and psychosocial problems among adolescents during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Archives of Psychiatric Nursing, 35(6), 595-601. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2021.08.007
  • Öngören, B., Durdu, Z., Dongaz, Ö. İ., Bayar, B., & Bayar, K. (2021). Görünümle ilişkili sosyal medya bilinç ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Karya Journal of Health Science, 2(2), 33-38. https://doi.org/10.52831/kjhs.901294
  • Özbirecikli, M. (2006). Is ethical judgment influenced by social desirability in responding? An analysis on Turkish accountants. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 393-409.
  • Paschke, K., Austermann, M. I., Simon-Kutscher, K., & Thomasius, R. (2021). Adolescent gaming and social media usage before and during the COVID-19 pandemic. Sucht, 67(1). https://doi.org/10.1024/0939-5911/a000694
  • Paulhus, D. L. (1984). Two-component models of socially desirable responding. Journal of Personality and Social Psychology, 46(3), 598. https://doi.org/10.1037/0022-3514.46.3.598
  • Phillips, D. L., & Clancy, K. J. (1972). Some effects of "social desirability" in survey studies. American Journal of Sociology, 77(5), 921-940.
  • Rideout, V., & Robb, M. B. (2018). Social media, social life: Teens reveal their experiences. Retrieved from Common Sense Media: https://www.commonsensemedia.org/sites/default/files/uploads/research/2018%20cssocialmediasociallife%20fullreport-final-release%202%20lowres.pdf
  • Sherman, L. E., Payton, A. A., Hernandez, L. M., Greenfield, P. M., & Dapretto, M. (2016). The power of the like in adolescence: Effects of peer influence on neural and behavioral responses to social media. Psychological Science, 27(7), 1027–1035. http://dx.doi.org/10.1177/0956797616645673
  • Sünbül, Z. (2022). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya kullanımının sosyal beğenirlik ve benlik saygısı ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi, Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Programı, Ankara].
  • Thompson, J. K., Heinberg, L. J., Altabe, M., & Tantleff-Dunn, S. (1999). Exacting beauty: Theory, assessment, and treatment of body image disturbance. Washington, DC: American Psychological Association.
  • Tremolada, M., Silingardi, L., & Taverna, L. (2022). Social networking in adolescents: Time, type and motives of using, social desirability, and communication choices. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(4), 2418. https://doi.org/10.3390/ijerph19042418
  • Üstündağ, G. (2022). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının sosyal beğenirlik düzeyleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi].

THE MEDIATING ROLE OF SOCIAL DESIRABILITY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN APPEARANCE-RELATED SOCIAL MEDIA CONSCIOUSNESS AND FILTER USAGE RATES ON INSTAGRAM

Yıl 2025, Cilt: 34 Sayı: 1, 174 - 186, 30.04.2025

Azimenur Ayaz

https://doi.org/10.35379/cusosbil.1513658

Öz

The increasing use of social media with technological advancements has introduced new concepts associated with social media. One such concept can be defined as ‘Appearance-Related Social Media Consciousness’, which referd to deliberate efforts of individuals to present themselves attractively in social media posts. This consciousness has led to increased filter use on platforms such as Instagram. In this context, the study aims to examine the positive relationship between the rise in appearance-related social media consciousness and the use of filters on Instagram. The sample for the study consisted of 351 university students, (251 of whom were female, and 100 male). Measurement tools were the "Social Desirability Scale" and the "Appearance-Related Social Consciousness Scale."One-way ANOVA, t-test, correlation analysis, and mediation analysis methods were used to analyze the data. Results revealed that women had significantly higher social desirability scores than men. In addition, significant relationships were found between social media consciousness levels, social desirability, and use of filters in Instagram photos. Social desirability was identified as a partial and moderate mediator in the relationship between social consciousness and the use of filters.

Anahtar Kelimeler

Appearance Related Social Media Consciousness Filter Usage on Instagram Social Desirability

Kaynakça

  • Andreassen, C. S., Pallesen, S., & Griffiths, M. D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: Findings from a large national survey. Addictive Behaviors, 64, 287-293. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2016.03.006
  • Ayaz, A., & Coşkun, H. (2023). Sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik iyi oluş ilişkisinde sosyal destek algısının aracı rolünün incelenmesi. Kesit Akademi, 9(37), 36-52. DOI: 10.29228/kesit.73096
  • Başpınar, A. (2021). Tıp fakültesi öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumları ve sosyal beğenirlik düzeyleri ile ilişkisi [Doktora uzmanlık tezi, İstanbul Üniversitesi].
  • Bekalu, M. A., McCloud, R. F., & Viswanath, K. (2019). Association of social media use with social well-being, positive mental health, and self-rated health: disentangling routine use from emotional connection to use. Health Education & Behavior, 46(2_suppl), 69S-80S. https://doi.org/10.1177/1090198119863768
  • Bingöl, F., & Çelik, E. (2021). Yalnızlığın bağlanma stilleri, beğenilme arzusu ve olumsuz değerlendirilme korkusu açısından incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 85, 187-202.
  • Choukas-Bradley, S., Nesi, J., Widman, L., & Galla, B. M. (2020). The appearance-related social media consciousness scale: Development and validation with adolescents. Body Image, 33, 164-174. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2020.02.017
  • Choukas-Bradley, S., Nesi, J., Widman, L., & Higgins, M. K. (2019). Camera-ready: Young women’s appearance-related social media consciousness. Psychology of Popular Media Culture, 8(4), 473. https://doi.org/10.1037/ppm0000196
  • Cohen, R., Newton-John, T., & Slater, A. (2018). ‘Selfie’-objectification: The role of selfies in self-objectification and disordered eating in young women. Computers in Human Behavior, 79, 68-74. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.10.027
  • Crowne, D. P., & Marlowe, D. (1960). A new scale of social desirability independent of psychopathology. Journal of Consulting Psychology, 24(4), 349. https://doi.org/10.1037/h0047358
  • Çakmak, V. (2018). Online benlik sunumu ve narsisizm arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Academic Journal of Information Technology, 9(31), 137-152. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2018.1.009.x
  • de Vries, D. A., Peter, J., de Graaf, H., & Nikken, P. (2016). Adolescents’ social network site use, peer appearance-related feedback, and body dissatisfaction: Testing a mediation model. Journal of Youth and Adolescence, 45(1), 211–224. http://dx.doi.org/10.1007/s10964-015-0266-4
  • Deighton-Smith, N., & Bell, B. T. (2017). Objectifying fitness: A content and thematic analysis of fitspiration images on social media. Psychology of Popular Media Culture. http://dx.doi.org/10.1037/ppm0000143
  • Dogan, P. K., & Durmus, G. (2023). Salon dansçıları ve halk oyuncuların beden imgesi esnekliği ile görünümle ilişkili sosyal medya bilinci arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of ROL Sport Sciences, 721-738. https://doi.org/10.5281/zenodo.8405315
  • Dong, H., Yang, F., Lu, X., & Hao, W. (2020). İnternet addiction and related psychological factors among children and adolescents in china during the coronavirus disease 2019 (covıd-19) epidemic. Frontiers in Psychiatry, 11, Article 751. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.00751
  • Doksat, N. G., Aslan, M., Polat, O., Masatcioğlu, G., Doksat, M. K., & Uysal, C. (2023). Social consciousness of the causes, symptoms of bipolar disorder and the review of lay theories. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-3269115/v1
  • Edwards, C., Tod, D., Molnar, G., & Markland, D. (2016). Perceived social pressures and the internalization of the mesomorphic ideal: The role of drive for muscularity and autonomy in physically active men. Body Image, 16, 63–69. http://dx.doi.org/10.1016/j.bodyim.2015.11.003
  • Erbiçer, E. S. (2020). Siber zorbalık ve siber mağduriyetin sosyal uyuma ve bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 190-222. https://doi.org/10.9779/pauefd.559831
  • Erzen, E., Yurtçu, M., Kalın, Ö. U., & Koçoğlu, E. (2021). Sosyal beğenirlik ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 879-891. https://doi.org/10.17755/esosder.774947
  • Fox, J., & Vendemia, M. A. (2016). Selective self-presentation and social comparison through photographs on social networking sites. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 19(10), 593–600. http://dx.doi.org/10.1089/cyber.2016.0248
  • Furnham, A. (1986). Response bias, social desirability and dissimulation. Personality and Individual Differences, 7(3), 385-400. https://doi.org/10.1016/0191-8869(86)90014-0
  • Fidell, E. R. (2009). Transparency, 2009. Hastings Law Journal, 61, 457.
  • George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429056765
  • Güney, B. (2017). Dijital bağımlılığın dijital kültüre dönüşmesi: netlessfobi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 1(2), 207-213. http://doi.org/10.17932/IAU.EJNM.25480200.2017.1/2.207-213
  • Hayes, A. F. (2018). Partial, conditional, and moderated moderated mediation: Quantification, inference, and interpretation. Communication Monographs, 85(1), 4-40. https://doi.org/10.1080/03637751.2017.1352100
  • Hough, L. M. (1998). Effects of intentional distortion in personality measurement and evaluation of suggested palliatives. Human Performance, 11(2-3), 209-244. https://doi.org/10.1080/08959285.1998.9668032
  • Işık, M., & Kaptangil, İ. (2018). Akıllı telefon bağımlılığının sosyal medya kullanımı ve beş faktör kişilik özelliği ile ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerinden bir araştırma. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 7(2), 695-717. https://doi.org/10.15869/itobiad.361081
  • Johnson, T. P., Fendrich, M., & Hubbell, A. (2002, May). A validation of the Crowne-Marlowe social desirability scale. In 57th Annual Meeting of the American Association for Public Opinion Research (pp. 1661-1666).
  • Jones, D. C. (2004). Body image among adolescent girls and boys: A longitudinal study. Developmental Psychology, 40(5), 823–835. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.40.5.823
  • Kahramanoğlu, S. S. (2023). Beden tutumu ve görünümle ilişkili sosyal medya bilinci ilişkisinde düşünce özelliklerinin aracı rol ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul].
  • King, M. F., & Bruner, G. C. (2000). Social desirability bias: A neglected aspect of validity testing. Psychology and Marketing, 17(2), 79–103. https://doi.org/10.1002/(SICI)1520-6793(200002)17:2<79::AID-MAR2>3.0.CO;2-0
  • Küçük, Ş. (2020). Sosyal medya fenomenlerinin tesettür algısına etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Amasya Üniversitesi.
  • Kleemans, M., Daalmans, S., Carbaat, I., & Anschütz, D. (2018). Picture perfect: The direct effect of manipulated Instagram photos on body image in adolescent girls. Media Psychology, 21(1), 93–110. http://dx.doi.org/10.1080/15213269.2016.1257392
  • Krumpal, I. (2013). Determinants of social desirability bias in sensitive surveys. https://doi.org/10.1007/s11135-011-9640-9
  • Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2011). Online social networking and addiction: A literature review of empirical research. International Journal of Environmental and Public Health, 8, 3528–3552.
  • Leary, M. R. (1995). Self-presentation: Impression management and interpersonal behavior. Westview. https://doi.org/10.4324/9780429497384
  • Lewallen, J., & Behm-Morawitz, E. (2016). Pinterest or thinterest?: Social comparison and body image on social media. Social Media + Society, 2(1).
  • Manago, A. M., Ward, L. M., Lemm, K. M., Reed, L., & Seabrook, R. (2015). Facebook involvement, objectified body consciousness, body shame, and sexual assertiveness in college women and men. Sex Roles, 72(1-2), 1–14. http://dx.doi.org/10.1007/s11199-014-0441-1
  • McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1983). Social Desirability Scales: More substance. https://doi.org/10.1177/205630511664055
  • McLean, S. A., Paxton, S. J., Wertheim, E. H., & Masters, J. (2015). Photoshopping the selfie: Self photo editing and photo investment are associated with body dissatisfaction in adolescent girls. The International Journal of Eating Disorders, 48(8), 1132–1140. http://dx.doi.org/10.1002/eat.22449
  • Mills, J. S., Musto, S., Williams, L., & Tiggemann, M. (2018). Selfie harm: Effects on mood and body image in young women. Body Image, 27, 86–92. http://dx.doi.org/10.1016/j.bodyim.2018.08.007
  • Nesi, J., Choukas-Bradley, S., & Prinstein, M. J. (2018). Transformation of adolescent peer relations in the social media context: Part 1A theoretical framework and application to dyadic peer relationships. Clinical Child and Family Psychology Review, 21(3), 267–294. http://dx.doi.org/10.1007/s10567-018-0261-x
  • Ozturk, F. O., & Ayaz-Alkaya, S. (2021). Internet addiction and psychosocial problems among adolescents during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional study. Archives of Psychiatric Nursing, 35(6), 595-601. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2021.08.007
  • Öngören, B., Durdu, Z., Dongaz, Ö. İ., Bayar, B., & Bayar, K. (2021). Görünümle ilişkili sosyal medya bilinç ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Karya Journal of Health Science, 2(2), 33-38. https://doi.org/10.52831/kjhs.901294
  • Özbirecikli, M. (2006). Is ethical judgment influenced by social desirability in responding? An analysis on Turkish accountants. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 393-409.
  • Paschke, K., Austermann, M. I., Simon-Kutscher, K., & Thomasius, R. (2021). Adolescent gaming and social media usage before and during the COVID-19 pandemic. Sucht, 67(1). https://doi.org/10.1024/0939-5911/a000694
  • Paulhus, D. L. (1984). Two-component models of socially desirable responding. Journal of Personality and Social Psychology, 46(3), 598. https://doi.org/10.1037/0022-3514.46.3.598
  • Phillips, D. L., & Clancy, K. J. (1972). Some effects of "social desirability" in survey studies. American Journal of Sociology, 77(5), 921-940.
  • Rideout, V., & Robb, M. B. (2018). Social media, social life: Teens reveal their experiences. Retrieved from Common Sense Media: https://www.commonsensemedia.org/sites/default/files/uploads/research/2018%20cssocialmediasociallife%20fullreport-final-release%202%20lowres.pdf
  • Sherman, L. E., Payton, A. A., Hernandez, L. M., Greenfield, P. M., & Dapretto, M. (2016). The power of the like in adolescence: Effects of peer influence on neural and behavioral responses to social media. Psychological Science, 27(7), 1027–1035. http://dx.doi.org/10.1177/0956797616645673
  • Sünbül, Z. (2022). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya kullanımının sosyal beğenirlik ve benlik saygısı ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi, Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Programı, Ankara].
  • Thompson, J. K., Heinberg, L. J., Altabe, M., & Tantleff-Dunn, S. (1999). Exacting beauty: Theory, assessment, and treatment of body image disturbance. Washington, DC: American Psychological Association.
  • Tremolada, M., Silingardi, L., & Taverna, L. (2022). Social networking in adolescents: Time, type and motives of using, social desirability, and communication choices. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(4), 2418. https://doi.org/10.3390/ijerph19042418
  • Üstündağ, G. (2022). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının sosyal beğenirlik düzeyleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi].
Toplam 53 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Azimenur Ayaz 0009-0002-9874-5942

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 10 Temmuz 2024
Kabul Tarihi 29 Ekim 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 34 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Ayaz, A. (2025). THE MEDIATING ROLE OF SOCIAL DESIRABILITY IN THE RELATIONSHIP BETWEEN APPEARANCE-RELATED SOCIAL MEDIA CONSCIOUSNESS AND FILTER USAGE RATES ON INSTAGRAM. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34(1), 174-186. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1513658
 Kapak Resmi İndir