Like every scientific discipline, Uṣūl al-Fiqh is also based on, nourished by, and benefits from certain sciences. While some classical jurists briefly touched upon the sciences on which Uṣūl al-Fiqh is based, this topic has not been treated as an independent subject in later periods. The first study on this subject is arguably Zeki Koçak’s work titled The Sciences on Which Uṣūl al-Fiqh is Based, which examines the sciences that contributed to the formation of the principles and rules of Uṣūl al-Fiqh. In the book, the fundamental sciences on which Uṣūl al-Fiqh relies are identified as Kalām (Islamic theology), Sharīʿah rulings, Arabic language and literature, and logic, while the secondary sciences are determined as Maqāṣid (higher objectives of Islamic law) and ʿUrf (custom). The recognition of Kalām as one of the most fundamental sources of Uṣūl al-Fiqh, along with an analysis of its relationship with logic, makes this study particularly significant for research in the field of Islamic legal theory. With these aspects, the book serves as a valuable resource both for the academic community and for general readers interested in methodological studies within Islamic sciences.
Her ilmi disiplin gibi usûl-i fıkhın da dayandığı, beslendiği ve istifade ettiği bazı ilimler vardır. Klasik dönem fakihlerinden bazıları, usûl-i fıkhın dayandığı ilimlere kısaca temas etmiş olmakla birlikte, bu konu sonraki dönemlerde müstakil bir araştırma konusu olarak ele alınmamıştır. Bu mevzuda yapılmış ilk çalışma sayılabilecek Zeki Koçak’ın “Usûl-i Fıkhın Dayandığı İlimler” adlı eseri usûl-i fıkhın ilke ve kaidelerinin teşekkülünde istifade edilen ilimleri incelemektedir Eserde usûl-i fıkhın dayandığı ilimlerden asli olanlar; kelam, şerî hükümler, Arap dili ve edebiyatı ve mantık olarak zikredilmiş, ferî olanlar ise makâsıd ve örf şeklinde tespit edilmiştir. Çalışmada kelam ilminin usûl-i fıkhın en temel başvuru kaynaklarından biri olarak kabul edilmesi, ayrıca mantık ilmiyle olan ilişkisinin ortaya konulması, fıkıh usûlü araştırmaları bakımından önem arz etmektedir. Bu yönleriyle eser hem akademik camiaya hem de İslami ilimlerde metodoloji çalışmalarına ilgi duyan genel okuyucu kitlesine hitap edebilecek nitelikte olup, önemli bir kaynak özelliği taşımaktadır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | İslam Hukuku |
Bölüm | Kitap Tanıtımı |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 13 Mart 2025 |
Kabul Tarihi | 22 Mayıs 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 |