Öz
Canlıların
yaşam kaynağı olan su kontrol altına alınmadığı durumlarda ciddi mal ya da can
kayıplarına neden olmaktadır. Ayrıca küresel ısınmanın etkilerini hissettiğimiz
bugünlerde suyun planlı kullanımı büyük önem taşımaktadır. Afetlerden biri olan
taşkın oluşumu insan ya da doğa kaynaklı olabilir. Bir akarsu taşkın
oluşturduğunda tarım arazilerine, altyapı tesislerine, insanların sosyal ve
ekonomik hayatlarına, çevrede bulunan yerleşim yerlerine ciddi zararlar
vermektedir. Bir ülkenin sosyo-ekonomik durumunun gelişiminde su kaynakları
yönetimi önemli bir role sahiptir. Sel riskini önlemek ve ayrıca suyun
kaynaktan ihtiyaç noktalarına taşınmasını sağlamak için kanallar kullanılır.
Trapez, dikdörtgen, yarım daire ve üçgen şekillerde modellenen açık kanalların tasarımını
HEC-RAS programında yapmak mümkündür. Bu çalışmada Kahramanmaraş ilinin Oniki
şubat ilçe merkezindeki 6-7 mahallede taşkınların oluşması sonucunda maddi ve
manevi kaybı önlemek amacıyla yapılan kuşaklama kanalı projesinin hesapları, HEC-RAS
programı ile modellenip sonuçlar karşılaştırılmıştır. Mockus ve rasyonel metot
kullanılarak bulunan sonuçlar ile HEC-RAS sonuçları arasındaki uyum
incelenmiştir. Domuz (Boğaz) deresi kuşaklama kanalının; kanal boyunca meydana
gelecek su derinlikleri ve hızları HEC-RAS yardımıyla hesaplanmıştır. Çalışma
sonucunda proje ve model sonuçlarının birbiriyle çok uyumlu olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Efe H., Önen F., (2015), Batman çayı’nın taşkın analizinin HEC-RAS programıyla yapılması, Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi – Mühendislik Dergisi, 6(2), 83-92.
- Hicks F.E., Peacock T., (2005), Suitability of HEC-RAS for flood forecasting, Canadian Water Resources Journal / Revue canadienne des ressources hydriques, 30(2), 159-174.
- Horritt M.S., Bates P.D., (2002), Evaluation of 1D and 2D numerical models for predicting river flood inundation, Journal of Hydrology, 268, 87-99.
- Mehta D.J., Ramani M., Joshi M., (2014), Application of 1-D HEC-RAS model in design of channels, International Journal of Innovative Research in Advanced Engineering (IJIRAE), 7(1), 103-107.
- Özdemir H., (2007), Taşkınların haritalanmasında hec-georas ve HEC-RAS’ın kullanımı: havran çayı örneği (Balıkesir), TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, Trabzon, Türkiye, ss.1-9.
- Ünsal M., Nalcıoğlu A., (2016), Kılavuzlu barajı sulama kanalında su derinliğinin HEC-RAS programı ile modellenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(1), 41-45.
- Üyüklüoğlu M., Ünal B., Turan B., (2015), HEC-RAS paket programı ile manavgat ilçesi ılıca deresi taşkın bölgesinin modellenmesi, 4. Su Yapıları Sempozyumu, Antalya, Türkiye, ss.428-438.
Öz
Water, which is the source of
life for living things, causes serious loss of property or life when it is not
controlled. Additionally, the planned usage of water is of great importance
nowadays when we feel the effects of global warming. One of the disasters,
flood formation may be human or nature-originated. When a river forms flood, it
causes severe damage to agricultural land, infrastructure facilities, people's social
and economic life, settlements in the environment. Water resources management plays
an important role in the development of a country's socio-economic situation.
Channels are used to prevent flood risk and also to ensure that the water moves
from source to need. It is possible to design open channels which are modeled
in trapezoid, rectangular, semi-circle and triangular shapes in HEC-RAS
program. In this study, the calculations of the flood channel project were
modeled by HEC-RAS program and the results were compared between project
results. Aim of this project is to protect from the harm financial and
emotional damage caused by flood in 6-7 streets of Kahramanmaraş province's
Oniki şubat district center. The agreement between the results using Mockus and the
rational method and the HEC-RAS results was examined. Domuz (Boğaz) stream interception channel; the water depths and speeds that will form along the channel were calculated
with the help of HEC-RAS. As a result of the study, it was observed that the results
of the Project and model are very compatible with each other.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Efe H., Önen F., (2015), Batman çayı’nın taşkın analizinin HEC-RAS programıyla yapılması, Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi – Mühendislik Dergisi, 6(2), 83-92.
- Hicks F.E., Peacock T., (2005), Suitability of HEC-RAS for flood forecasting, Canadian Water Resources Journal / Revue canadienne des ressources hydriques, 30(2), 159-174.
- Horritt M.S., Bates P.D., (2002), Evaluation of 1D and 2D numerical models for predicting river flood inundation, Journal of Hydrology, 268, 87-99.
- Mehta D.J., Ramani M., Joshi M., (2014), Application of 1-D HEC-RAS model in design of channels, International Journal of Innovative Research in Advanced Engineering (IJIRAE), 7(1), 103-107.
- Özdemir H., (2007), Taşkınların haritalanmasında hec-georas ve HEC-RAS’ın kullanımı: havran çayı örneği (Balıkesir), TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, Trabzon, Türkiye, ss.1-9.
- Ünsal M., Nalcıoğlu A., (2016), Kılavuzlu barajı sulama kanalında su derinliğinin HEC-RAS programı ile modellenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(1), 41-45.
- Üyüklüoğlu M., Ünal B., Turan B., (2015), HEC-RAS paket programı ile manavgat ilçesi ılıca deresi taşkın bölgesinin modellenmesi, 4. Su Yapıları Sempozyumu, Antalya, Türkiye, ss.428-438.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Mayıs 2018 |
| Kabul Tarihi | 9 Ağustos 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 5 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Cited By
Akarsu Köprülerinin HEC-RAS Programı ile Hidrolik Analizi: Fidanlık Köprüsü Örneği
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.35193/bseufbd.715657
Pürüzlülük Katsayısının Açık Kanal Akımına Etkisinin İncelenmesi
Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi
https://doi.org/10.29130/dubited.800691
Nehirlerde Taşkın Tekerrür Debisi Hesabı ve Taşkın Risk Değerlendirmesi
El-Cezeri Fen ve Mühendislik Dergisi
https://doi.org/10.31202/ecjse.974134
HEC-RAS İle Taşkın Modelleme ve Sentinel-2 Uzaktan Algılama Görüntüsünden Taşkın Hasar Analizi: Diyarbakır İli Çakmak Deresi Çınar Bölgesi Örneği
Turkish Journal of Remote Sensing
Yunus TEKTAŞ
https://doi.org/10.51489/tuzal.924926
Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanlanmıştır.