Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

YARGI KARARLARI ÇERÇEVESİNDE MOBBİNG (PSİKOLOJİK TACİZ) VE İSPAT SORUNU

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 1, 825 - 867, 29.05.2025

Sibel Güzeldağ

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1651596

Öz

İşyerinde mobbing (psikolojik taciz), sistematik ve örtük doğası nedeniyle ispatı zor ancak mağdurlar üzerinde yıkıcı etkiler bırakan bir olgudur. Hukuki süreçlerde en büyük sorun, mağdurların delil sunma zorlukları ve ispat yükünün nasıl paylaştırılacağıdır. Türkiye’de mobbing Borçlar Kanunu, İş Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu gibi yasal düzenlemelerle ele alınsa da yargı kararları bu olgunun ispatında mağdur lehine kolaylık sağlanması gerekliliğini vur-gulamaktadır. Yargıtay ve Danıştay içtihatları, dolaylı delillerin kabulü ve işve-renin ispat yükünün artırılması yönünde gelişirken, mevcut mevzuatın uygulanabilirliği ve mağdurların korunması konusundaki belirsizlikler devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı, yargı kararları çerçevesinde mobbingin hukuki niteliğini ve ispat sürecindeki sorunları değerlendirerek, adalet mekanizmasının bu olguya nasıl yanıt verdiğini tartışmaya açmaktır. Ayrıca, farklı hukuk sistemleriyle karşılaştırmalı bir bakış sunarak, Türkiye’de mobbing davalarındaki ispat yükü ve delil değerlendirme süreçlerine ilişkin hukuki çerçevenin geliştirilmesi-ne yönelik değerlendirmeler yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Mobbing Psikolojik Taciz Psikolojik Şiddet İspat Eşit Davranma İlkesi.

Kaynakça

  • Açan, Selami: “Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz), 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 191-194.
  • Akyürek, Güçlü: “France Telecom Işığında Psikolojik Taciz (Mobbing) Suçu”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 21, S. 1, 2022, s. 97-122.
  • Albayrak, Hakan: “Medeni Usul Hukukunda İspat Kolaylığı Kavramı”, Kırıkkale Hukuk Mecmuası, C. 4, S. 2, (Ekim 2024), s. 933-976.
  • Arnautovic, İvan: “Theoretical aspects in the defining of mobbing (or bullying)”, Journal for Labour and Social Affairs in Eastern Europe, 2013, Vol. 16, No. 2, The role of the state in the economy (2013), pp. 193-204, ttps://www.jstor.org/stable/43293517.
  • Aytekin, Şeyda: “Alman Mahkeme Kararları Işığında Mobbing Uygulamalarına İlişkin Bir İnceleme”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 2006/IV, s. 237-242, https://sicil.mess.org.tr/Media/Uploads/sicil04-237-242.pdf
  • Bilge, Selahattin Samet: “Mobbing Terimi ve Türk Hukuk Düzeninde İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 4, s. 1245-1290.
  • Bilgili, Abbas: İş Hukuku Açısından Mobbing (Psikolojik Taciz), 2. Baskı, Karahan, Adana 2012.
  • Birbir Efendioğlu, Didem: “İdari Yargılama Hukukunda İspat Standardı”, İstanbul Üniversitesi SBE, Kamu Hukuku ABD (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul 2019.
  • Boz, Selman Sacit/Çakıcı, Buket/Ardıç, Selin/Yekebaş, Dilara: Türk İdari Yargılama Hukukunda İspat ve Deliller, (ed.) Selman Sacit Boz, Adalet Yayınevi, Ankara 2022.
  • Büyükkılıç, Gül: “İş Hukuku Çerçevesinde İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Olgusunun Değerlendirilmesi”, İSGHD, C. 9, S. 33, 2012, Legal, s. 71-160.
  • Centel, Tankut: “Hukuki Boyutlarıyla Mobbing”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 49-59.
  • Çaptuğ Dilek, Mehpare: “İş Yerinde Psikolojik Tacize Maruz Kalan Kamu Personelinin İzleyebileceği Hukuki Başvuru Yolları”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Prof. Dr. M. Fatih Uşan’a Dekanlıkta 10. Yıl Anısında Teşekkür Armağanı, S. 2022/2, s. 359-396.
  • Çelik, Nuri/Caniklioğlu, Nurşen/Canbolat, Canbolat/Özkaraca, Ercüment: İş Hukuku Dersleri, 35. B., Beta Yayınları, İstanbul 2022.
  • Çil, Şahin: “6100 sayılı HMK’ya göre İş Yargısında İspat Yükü ve Deliller”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 72, S. 2, 2014, s. 87-102.
  • Dalgalıdere, Ayşegül: Yargıtay Kararları Işığından Psikolojik Taciz (Mobbing), Şeçkin Yayıncılık, Ankara 2021.
  • Davenport, Noa Zanolli/Schwartz, Ruth Distler/Elliott, Gail Pursell: Mobbing - An Emotional Abuse in the American Workplace, Civil Society Publishing, 1999.
  • Demircioğlu, Huriye Reyhan: “Kişilik Hakkı İhlâlinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XI, S. 1-2, Y. 2007, s. 113-146.
  • Einarsen, Ståle Valvatne/Hoel, Helge/Zapf, Dieter/Cooper, Sir Cary L.: Bullying and Harassment in the Workplace, 3rd Edition, CRC Press, 2020.
  • Ekin, Ali: İşçi Onurunun Korunması, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
  • Erkal, Atila: İdare Hukukunda Mobbing, Adalet Yayınevi, Ankara 2014.
  • Ertan, Emre: “İşyerinde Psikolojik Taciz”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 203-206.
  • Göymen, Yusuf/Şöhret, Mesut: “Mobbing Olgusu: Türk Hukuk Sistemi ve Dünyadaki Yeri”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C. 3, V. 4, S. 2, 2020, s. 1-14.
  • Gözübüyük, A. Şeref: Yönetsel Yargı, 33. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2013.
  • Güven, Rana: “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden ‘Bezdiri’ ”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 223-239.
  • Kaplan, Gürsel: “İdari Yargılama Hukukunda Sözlülük Usulü ve Tanık Dinlenebilmesi Hakkında Kısa Bir Değerlendirme”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 13, C. 13, S. 1, s. 33-46.
  • Kaplan, Gürsel: İdari Yargılama Hukuku, 6. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2020.
  • Kurt, Resul: “Mobbing ve Yeni Borçlar Kanunu”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 231-243.
  • Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 2. B., Yetkin, Ankara 2018.
  • Laviolette, Sandrine: “Violence, Bullying and Management: How Do Courts Address Psychosocial Risk at Work?”, (ed.) Loïc Lerouge, Psychosocial Risks in Labour and Social Security Law, Springer, 2022, p. 179-196.
  • Leymann, Heinz: “The Content and Development of Mobbing at Work,” European Journal of Work and Organizational Psychology 5, no. 2, 1996, p. 166-184.
  • Leymann, Heinz: Mobbing, Psychoterror am Arbeitsplatz und wie man sich dagegen wehren kann, Reinbek 1993. Lippel, Katherine/Vezina, Michel/Bourbonnais, Renée/Funes, Amélie: “Workplace psychological harassment: Gendered exposures and implications for policy”, International Journal of Law and Psychiatry 46 (2016), Elsevier, p. 74-87.
  • Lokmanoğlu, Salim Yunus: İşyerinde Psikolojik Taciz -Mobbing-, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2024.
  • Minibaş Poussard, Lale/İdiğ Çamuroğlu, Meltem: Psikolojik Taciz İş Yaşamında Gerilim, Akılçelen, Ankara 2015.
  • Okan İbiloğlu, Aslıhan: “Farklı Yönleriyle Mobbing (Psikolojik Şiddet)”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, C. 12, S. 3, 2020, s. 330-341.
  • Okur, Zeki: “İş Uyuşmazlıklarında İşçi Lehine İspat Kolaylığı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Fevzi Şahlanan’a Armağan Sayısı, C. 74, Haziran (Haziran 2016), s. 587-600.
  • Özcan, Durmuş: İş Hukukunda Fesih ve İş Güvencesi, Adalet, Ankara 2013.
  • Özkul, Burcu/Çarıkçı, İlker H.: “Mobbing ve Türk Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 1, s. 481-499.
  • Pala Kavalcı, Melike: “Kamu Görevlilerinin Mobbing Davranışlarının İdari Eylem Niteliği”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.7, S. 1, s. 241-263.
  • Palabıyık, Buğra: Yargı Kararları Işığında Mobbing ve İspatı, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2023.
  • Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet: Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 4. Baskı, Yetkin, Ankara 2016.
  • Savaş Kutsal, Burcu: “Yargıtay Kararları Işığında İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Fevzi Şahlanan’a Armağan Sayısı, C. 74, Haziran 2016, s. 617-643.
  • Scandella, Fabienne: “How France Télécom broke the law”, [https://www.etui.org/sites/default/files/3-Unions-_Hesamag_21_EN_WEB.pdf.
  • Serozan, Rona: “Kişilik Hakkının Korunmasıyla İlgili Bazı Düşünceler”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 11, S. 14, 1977, s. 93-112.
  • Sevimli, K. Ahmet: “Türk Borçlar Kanunu m.417 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Işığında Genel Olarak İşçinin Kişiliğinin Korunması”, Çalışma ve Toplum, C.1, S. 36, 2013, s. 107-148.
  • Sevinç Yaman, Pınar: İş Hukukunda Mobbing, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
  • Süzek, Sarper: İş Hukuku, 5. B., Beta, İstanbul 2009.
  • Şakar, Müjdat: Gerekçeli ve İçtihatlı İş Kanunu Yorumu, 4. Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2009.
  • Tan, Turgut/Bayazıt Bahar: İdare Hukuku, 11. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2023.
  • Taşkın, Ahmet: “Mobbing Davalarında İspat Sorunu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XX, S. 2, Y. 2016, s. 391-437.
  • Tekin Epik, Meryem: “Psikososyal Bir Risk Olarak İşyeri İntiharı”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, C. 12, S. 2, 2020, s. 175-197.
  • Tekin, Abdullah Harun: Anayasa Mahkemesi ve Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kararlarında Mobbing, Adalet Yayınevi, Ankara 2024.
  • Tınaz, Pınar: İşyerinde Psikolojik Şiddet (Mobbing), 3. Baskı, Beta, İstanbul 2011.
  • Tunçer, Polat: “Mobbing ve İş Hukuku”, Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 6, S. 39; Ağustos 2019, s. 81-98.
  • Tunçomağ, Kenan: İş Hukukunun Esasları, Beta Yayıncılık, İstanbul 1988.
  • Uyaroğlu, Osman: “Türk Borçlar Kanunu Madde 417 Bağlamında İşçinin Kişiliğinin Korunması”, TAAD, S. 54, Nisan 2023, s. 315-338.
  • van der Plancke, Véronique: “Psychosocial Risks and Belgian Labour Law: An Emphasis on Harassment”, (ed.) Loïc Lerouge, Psychosocial Risks in Labour and Social Security Law, Springer, 2022, p. 123-139.
  • Velázquez, Manuel: “Comparative Study of the Psychosocial Risks Prevention Enforcement by the European Labour Inspectorates”, (ed.) Loïc Lerouge, Psychosocial Risks in Labour and Social Security Law, Springer, p. 31-53.
  • Wardetzki, Bärbel: İşyerinde İncinme, İletişim, İstanbul 2022.
  • Yaman, Erkan: Yönetim Psikolojisi Açısından İşyerinde Psikoşiddet -Mobbing-, Nobel, Ankara 2009.
  • Yasin, Melikşah: İdari Yargılama Usulünde İspat, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015.
  • Yıldırım, Turan/Yasin, Melikşah/Kaman, Nur/Özdemir, H. Eyüp/Üstün, Gül/Tekinsoy, Okay: İdare Hukuku, 5. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
  • Yücetürk, E. Elif/Öke, M. Kemal: “Mobbing and bullying: legal aspects related to worklplace bullying in Turkey”, South East Europe Review, p. 61-70.
  • “Framework Agreement on Harressment and Violence at Work”, Brussels, 26/04/2007.
  • İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi, (yay. haz.) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü İstihdam Politikaları Daire Başkanlığı, No. 69, 4. B., Ankara 2017, https://www.csgb.gov.tr/media/1328/i%C5%9Fyerlerinde-psikolojik-taciz-mobbing-bilgilendirme-rehberi-2017.pdf
  • “İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi”, 2025/3 Sayılı Genelge, R.G. 06.03.2025 - 32833.
  • “Workplace bullying, harresment and cyberbullying: Are regulations and policies fit for purpose”, Eurofound, 25.09.2024.
  • International Labour Organization (ILO), “Violance and Harassment Convention”, (No. 190), Geneva, 2019.
  • Council Directive 89/391/EEC of 12 June 1989 on the introduction of measures to encourage improvements in the safety and health of workers at work Council Directive 2000/78/EC of 27 November 2000 establishing a general framework for equal treatment in employment and occupation
  • European Social Charter (Revised), 1996, European Treaty.
  • AYM, Aynur Özdemir ve Diğerleri, B. No: 2013/2453, 24.3.2016.
  • AYM, Hacer Kahraman, B. No: 2013/7935, 20.4.2016.
  • AYM, Hüdayi Ercoşkun Başvurusu, B. No: 2013/6235, 10.3.2016.
  • AYM, Zülküf Kılıç Başvurusu, B. No: 2018/27032, 14.9.2022.
  • Aydın 1. İdare Mahkemesi, E. 2013/941 K. 2014/690, T. 1.7.2014.
  • Danıştay 2. D., E. 2015/6046, K. 2017/6537, T. 5.10.2017.
  • Danıştay 2. D., E. 2020/516 K. 2020/3123, T. 22.10.2020.
  • Danıştay 5. D., E. 2016/24415, K. 2020/5256, T. 18.11.2020.
  • Danıştay 8. D., E. 2018/5292, K. 2022/2874, T. 20.4.2022.
  • Yargıtay 4. HD., E. 2019/1136, K. 2019/4695, T. 17.10.2019.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2007/9154, K. 2008/13307, T. 30.5.2008.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2009/115, K. 2009/24348, T. 12.10.2009.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2010/10905, K. 2010/7511, T. 22.3.2010.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2009/19775, K. 2011/45510, T. 24.22.2011.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2015/14424, K. 2017/4612, T. 21.3.2017.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2016/12989, K. 2020/2304, T. 17.02.2020.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2016/36185, K. 2020/18583. T. 15.12.2020.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2017/17931, K. 2020/14104, T. 02.11.2020.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2021/12218, K. 2021/16601, T. 15.12.2021.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2023/15976, K. 2023/13513, T. 2.10.2023.
  • Yargıtay 22. HD., E. 2013/693, K. 2013/30811, T. 27.12.2013.
  • Yargıtay 22 HD., E. 2014/2157, K. 2014/3434, T. 21.2.2014.
  • Yargıtay 22. HD., E. 2016/3654, K. 2019/1020, T. 16.01.2019.
  • Yargıtay 22. HD, E. 2016/6932, K. 2017/31060, T. 28.12.2017.
  • Yargıtay 22. HD., E. 2016/28981 K. 2020/2087, T.10.02.2020.
  • Yargıtay 22 HD., E.2017/42766, K.2020/5460, T. 02.06.2020.
  • Yargıtay HGK., E. 2012/9-1925, K. 2013/1407, T. 25.9.2013.
  • Yargıtay HGK., E. 2015/9-461, K. 2017/127, T. 25.01.2017.
  • Yargıtay HGK., E. 2016/1208, K. 2020/590, T. 15.09.2020.
  • Yargıtay HGK., E. 2017/3017, K. 2018/99, T. 24.01.2018.
  • LAG Schleswig-Holstein, 19.03.2002, 3 Sa 001/02.
  • LAG Berlin, 15.7.2004, 16 Sa 2280/03.
  • Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), 2023/913 Sayılı Karar, 28.11.2023.
  • Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) 2023 Yılı Faaliyet Raporu,
  • https://www.tihek.gov.tr/kategori/pages/Faaliyet-Raporlari
  • https://www.resmigazete.gov.tr
  • https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/
  • https://www.lexpera.com.tr/
  • https://legalbank.net/arama
  • https://www.csgb.gov.tr/media/1328/i%C5%9Fyerlerinde-psikolojik-taciz-mobbing-bilgilendirme-rehberi-2017.pdf,
  • https://dejure.org/
  • https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000021270312/
  • https://www.leymann.se/English/frame.html
  • https://www.leymann.se/English/11130E.HTM
  • https://mobbing.org.tr/wp-content/uploads/2023-MOBBING-RAPORU-02022024-1-2.pdf
  • https://www.eurofound.europa.eu/en/publications/2024/workplace-bullying-harassment-and-cyberbullying-are-regulations-and-policies-fit
  • https://www.etuc.org/en/framework-agreement-harassment-and-violence-work https://mobbing.org.tr/mobbing-mahkeme-kararlari/
  • https://www.senat.fr/dossier-legislatif/s95960391.html.
  • https://www.humanite.fr/social-et-economie/didier-lombard/suicides-a-france-telecom-le-harcelement-moral-institutionnel-definitivement-reconnu-par-la-justice
  • https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=celex%3A31989L0391
  • https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000L0078:en:html
  • https://normlex.ilo.org/dyn/nrmlx_en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C190
  • https://rm.coe.int/168007cf93
  • www.tihek.gov.tr
  • https://translate.google.com

MOBBING WITHIN THE FRAMEWORK OF JUDICIAL DECISIONS (PSYCHOLOGICAL HARASSMENT) AND THE PROBLEM OF PROOF

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 1, 825 - 867, 29.05.2025

Sibel Güzeldağ

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1651596

Öz

Workplace mobbing (psychological harassment) is a phenomenon that is difficult to prove due to its systematic and covert nature but has devastating effects on the victims. The biggest problem in legal proceedings is the difficulty for victims to provide evidence and how the burden of proof will be allocated. Although mobbing in Turkey is addressed by legal regulations such as the Code of Obligations, Labour Law and Civil Servants Law, judicial decisions emphasise the need to facilitate the proof of this phenomenon in favour of the victim. While the jurisprudence of the Court of Cassation and the Council of State has developed in the direction of accepting circumstantial evidence and increasing the burden of proof of the employer, uncertainties regarding the applicability of the existing legislation and the protection of the victims continue. The aim of this study is to discuss how the justice mechanism responds to this phenomenon by evaluating the legal nature of mobbing and the problems in the proof process within the framework of judicial decisions. In addition, by providing a comparative perspective with different legal systems, it evaluates the development of the legal framework regarding the burden of proof and evidence evaluation processes in mobbing cases in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Mobbing Psychological Harassment Psychological Violence Evidence Principle of Equal Treatment.

Kaynakça

  • Açan, Selami: “Mobbing (İşyerinde Psikolojik Taciz), 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 191-194.
  • Akyürek, Güçlü: “France Telecom Işığında Psikolojik Taciz (Mobbing) Suçu”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 21, S. 1, 2022, s. 97-122.
  • Albayrak, Hakan: “Medeni Usul Hukukunda İspat Kolaylığı Kavramı”, Kırıkkale Hukuk Mecmuası, C. 4, S. 2, (Ekim 2024), s. 933-976.
  • Arnautovic, İvan: “Theoretical aspects in the defining of mobbing (or bullying)”, Journal for Labour and Social Affairs in Eastern Europe, 2013, Vol. 16, No. 2, The role of the state in the economy (2013), pp. 193-204, ttps://www.jstor.org/stable/43293517.
  • Aytekin, Şeyda: “Alman Mahkeme Kararları Işığında Mobbing Uygulamalarına İlişkin Bir İnceleme”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 2006/IV, s. 237-242, https://sicil.mess.org.tr/Media/Uploads/sicil04-237-242.pdf
  • Bilge, Selahattin Samet: “Mobbing Terimi ve Türk Hukuk Düzeninde İncelenmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 65, S. 4, s. 1245-1290.
  • Bilgili, Abbas: İş Hukuku Açısından Mobbing (Psikolojik Taciz), 2. Baskı, Karahan, Adana 2012.
  • Birbir Efendioğlu, Didem: “İdari Yargılama Hukukunda İspat Standardı”, İstanbul Üniversitesi SBE, Kamu Hukuku ABD (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul 2019.
  • Boz, Selman Sacit/Çakıcı, Buket/Ardıç, Selin/Yekebaş, Dilara: Türk İdari Yargılama Hukukunda İspat ve Deliller, (ed.) Selman Sacit Boz, Adalet Yayınevi, Ankara 2022.
  • Büyükkılıç, Gül: “İş Hukuku Çerçevesinde İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Olgusunun Değerlendirilmesi”, İSGHD, C. 9, S. 33, 2012, Legal, s. 71-160.
  • Centel, Tankut: “Hukuki Boyutlarıyla Mobbing”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 49-59.
  • Çaptuğ Dilek, Mehpare: “İş Yerinde Psikolojik Tacize Maruz Kalan Kamu Personelinin İzleyebileceği Hukuki Başvuru Yolları”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Prof. Dr. M. Fatih Uşan’a Dekanlıkta 10. Yıl Anısında Teşekkür Armağanı, S. 2022/2, s. 359-396.
  • Çelik, Nuri/Caniklioğlu, Nurşen/Canbolat, Canbolat/Özkaraca, Ercüment: İş Hukuku Dersleri, 35. B., Beta Yayınları, İstanbul 2022.
  • Çil, Şahin: “6100 sayılı HMK’ya göre İş Yargısında İspat Yükü ve Deliller”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 72, S. 2, 2014, s. 87-102.
  • Dalgalıdere, Ayşegül: Yargıtay Kararları Işığından Psikolojik Taciz (Mobbing), Şeçkin Yayıncılık, Ankara 2021.
  • Davenport, Noa Zanolli/Schwartz, Ruth Distler/Elliott, Gail Pursell: Mobbing - An Emotional Abuse in the American Workplace, Civil Society Publishing, 1999.
  • Demircioğlu, Huriye Reyhan: “Kişilik Hakkı İhlâlinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XI, S. 1-2, Y. 2007, s. 113-146.
  • Einarsen, Ståle Valvatne/Hoel, Helge/Zapf, Dieter/Cooper, Sir Cary L.: Bullying and Harassment in the Workplace, 3rd Edition, CRC Press, 2020.
  • Ekin, Ali: İşçi Onurunun Korunması, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
  • Erkal, Atila: İdare Hukukunda Mobbing, Adalet Yayınevi, Ankara 2014.
  • Ertan, Emre: “İşyerinde Psikolojik Taciz”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 203-206.
  • Göymen, Yusuf/Şöhret, Mesut: “Mobbing Olgusu: Türk Hukuk Sistemi ve Dünyadaki Yeri”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, C. 3, V. 4, S. 2, 2020, s. 1-14.
  • Gözübüyük, A. Şeref: Yönetsel Yargı, 33. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2013.
  • Güven, Rana: “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden ‘Bezdiri’ ”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 223-239.
  • Kaplan, Gürsel: “İdari Yargılama Hukukunda Sözlülük Usulü ve Tanık Dinlenebilmesi Hakkında Kısa Bir Değerlendirme”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 13, C. 13, S. 1, s. 33-46.
  • Kaplan, Gürsel: İdari Yargılama Hukuku, 6. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2020.
  • Kurt, Resul: “Mobbing ve Yeni Borçlar Kanunu”, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, (der.) İsmail Akgün, Özyurt, Ankara 2013, s. 231-243.
  • Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, 2. B., Yetkin, Ankara 2018.
  • Laviolette, Sandrine: “Violence, Bullying and Management: How Do Courts Address Psychosocial Risk at Work?”, (ed.) Loïc Lerouge, Psychosocial Risks in Labour and Social Security Law, Springer, 2022, p. 179-196.
  • Leymann, Heinz: “The Content and Development of Mobbing at Work,” European Journal of Work and Organizational Psychology 5, no. 2, 1996, p. 166-184.
  • Leymann, Heinz: Mobbing, Psychoterror am Arbeitsplatz und wie man sich dagegen wehren kann, Reinbek 1993. Lippel, Katherine/Vezina, Michel/Bourbonnais, Renée/Funes, Amélie: “Workplace psychological harassment: Gendered exposures and implications for policy”, International Journal of Law and Psychiatry 46 (2016), Elsevier, p. 74-87.
  • Lokmanoğlu, Salim Yunus: İşyerinde Psikolojik Taciz -Mobbing-, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2024.
  • Minibaş Poussard, Lale/İdiğ Çamuroğlu, Meltem: Psikolojik Taciz İş Yaşamında Gerilim, Akılçelen, Ankara 2015.
  • Okan İbiloğlu, Aslıhan: “Farklı Yönleriyle Mobbing (Psikolojik Şiddet)”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, C. 12, S. 3, 2020, s. 330-341.
  • Okur, Zeki: “İş Uyuşmazlıklarında İşçi Lehine İspat Kolaylığı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Fevzi Şahlanan’a Armağan Sayısı, C. 74, Haziran (Haziran 2016), s. 587-600.
  • Özcan, Durmuş: İş Hukukunda Fesih ve İş Güvencesi, Adalet, Ankara 2013.
  • Özkul, Burcu/Çarıkçı, İlker H.: “Mobbing ve Türk Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 1, s. 481-499.
  • Pala Kavalcı, Melike: “Kamu Görevlilerinin Mobbing Davranışlarının İdari Eylem Niteliği”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.7, S. 1, s. 241-263.
  • Palabıyık, Buğra: Yargı Kararları Işığında Mobbing ve İspatı, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, 2023.
  • Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet: Medenî Usûl Hukuku Ders Kitabı, 4. Baskı, Yetkin, Ankara 2016.
  • Savaş Kutsal, Burcu: “Yargıtay Kararları Işığında İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Fevzi Şahlanan’a Armağan Sayısı, C. 74, Haziran 2016, s. 617-643.
  • Scandella, Fabienne: “How France Télécom broke the law”, [https://www.etui.org/sites/default/files/3-Unions-_Hesamag_21_EN_WEB.pdf.
  • Serozan, Rona: “Kişilik Hakkının Korunmasıyla İlgili Bazı Düşünceler”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 11, S. 14, 1977, s. 93-112.
  • Sevimli, K. Ahmet: “Türk Borçlar Kanunu m.417 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Işığında Genel Olarak İşçinin Kişiliğinin Korunması”, Çalışma ve Toplum, C.1, S. 36, 2013, s. 107-148.
  • Sevinç Yaman, Pınar: İş Hukukunda Mobbing, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
  • Süzek, Sarper: İş Hukuku, 5. B., Beta, İstanbul 2009.
  • Şakar, Müjdat: Gerekçeli ve İçtihatlı İş Kanunu Yorumu, 4. Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2009.
  • Tan, Turgut/Bayazıt Bahar: İdare Hukuku, 11. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2023.
  • Taşkın, Ahmet: “Mobbing Davalarında İspat Sorunu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XX, S. 2, Y. 2016, s. 391-437.
  • Tekin Epik, Meryem: “Psikososyal Bir Risk Olarak İşyeri İntiharı”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, C. 12, S. 2, 2020, s. 175-197.
  • Tekin, Abdullah Harun: Anayasa Mahkemesi ve Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kararlarında Mobbing, Adalet Yayınevi, Ankara 2024.
  • Tınaz, Pınar: İşyerinde Psikolojik Şiddet (Mobbing), 3. Baskı, Beta, İstanbul 2011.
  • Tunçer, Polat: “Mobbing ve İş Hukuku”, Akademik Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 6, S. 39; Ağustos 2019, s. 81-98.
  • Tunçomağ, Kenan: İş Hukukunun Esasları, Beta Yayıncılık, İstanbul 1988.
  • Uyaroğlu, Osman: “Türk Borçlar Kanunu Madde 417 Bağlamında İşçinin Kişiliğinin Korunması”, TAAD, S. 54, Nisan 2023, s. 315-338.
  • van der Plancke, Véronique: “Psychosocial Risks and Belgian Labour Law: An Emphasis on Harassment”, (ed.) Loïc Lerouge, Psychosocial Risks in Labour and Social Security Law, Springer, 2022, p. 123-139.
  • Velázquez, Manuel: “Comparative Study of the Psychosocial Risks Prevention Enforcement by the European Labour Inspectorates”, (ed.) Loïc Lerouge, Psychosocial Risks in Labour and Social Security Law, Springer, p. 31-53.
  • Wardetzki, Bärbel: İşyerinde İncinme, İletişim, İstanbul 2022.
  • Yaman, Erkan: Yönetim Psikolojisi Açısından İşyerinde Psikoşiddet -Mobbing-, Nobel, Ankara 2009.
  • Yasin, Melikşah: İdari Yargılama Usulünde İspat, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015.
  • Yıldırım, Turan/Yasin, Melikşah/Kaman, Nur/Özdemir, H. Eyüp/Üstün, Gül/Tekinsoy, Okay: İdare Hukuku, 5. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2013.
  • Yücetürk, E. Elif/Öke, M. Kemal: “Mobbing and bullying: legal aspects related to worklplace bullying in Turkey”, South East Europe Review, p. 61-70.
  • “Framework Agreement on Harressment and Violence at Work”, Brussels, 26/04/2007.
  • İş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi, (yay. haz.) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü İstihdam Politikaları Daire Başkanlığı, No. 69, 4. B., Ankara 2017, https://www.csgb.gov.tr/media/1328/i%C5%9Fyerlerinde-psikolojik-taciz-mobbing-bilgilendirme-rehberi-2017.pdf
  • “İşyerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi”, 2025/3 Sayılı Genelge, R.G. 06.03.2025 - 32833.
  • “Workplace bullying, harresment and cyberbullying: Are regulations and policies fit for purpose”, Eurofound, 25.09.2024.
  • International Labour Organization (ILO), “Violance and Harassment Convention”, (No. 190), Geneva, 2019.
  • Council Directive 89/391/EEC of 12 June 1989 on the introduction of measures to encourage improvements in the safety and health of workers at work Council Directive 2000/78/EC of 27 November 2000 establishing a general framework for equal treatment in employment and occupation
  • European Social Charter (Revised), 1996, European Treaty.
  • AYM, Aynur Özdemir ve Diğerleri, B. No: 2013/2453, 24.3.2016.
  • AYM, Hacer Kahraman, B. No: 2013/7935, 20.4.2016.
  • AYM, Hüdayi Ercoşkun Başvurusu, B. No: 2013/6235, 10.3.2016.
  • AYM, Zülküf Kılıç Başvurusu, B. No: 2018/27032, 14.9.2022.
  • Aydın 1. İdare Mahkemesi, E. 2013/941 K. 2014/690, T. 1.7.2014.
  • Danıştay 2. D., E. 2015/6046, K. 2017/6537, T. 5.10.2017.
  • Danıştay 2. D., E. 2020/516 K. 2020/3123, T. 22.10.2020.
  • Danıştay 5. D., E. 2016/24415, K. 2020/5256, T. 18.11.2020.
  • Danıştay 8. D., E. 2018/5292, K. 2022/2874, T. 20.4.2022.
  • Yargıtay 4. HD., E. 2019/1136, K. 2019/4695, T. 17.10.2019.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2007/9154, K. 2008/13307, T. 30.5.2008.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2009/115, K. 2009/24348, T. 12.10.2009.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2010/10905, K. 2010/7511, T. 22.3.2010.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2009/19775, K. 2011/45510, T. 24.22.2011.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2015/14424, K. 2017/4612, T. 21.3.2017.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2016/12989, K. 2020/2304, T. 17.02.2020.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2016/36185, K. 2020/18583. T. 15.12.2020.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2017/17931, K. 2020/14104, T. 02.11.2020.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2021/12218, K. 2021/16601, T. 15.12.2021.
  • Yargıtay 9. HD., E. 2023/15976, K. 2023/13513, T. 2.10.2023.
  • Yargıtay 22. HD., E. 2013/693, K. 2013/30811, T. 27.12.2013.
  • Yargıtay 22 HD., E. 2014/2157, K. 2014/3434, T. 21.2.2014.
  • Yargıtay 22. HD., E. 2016/3654, K. 2019/1020, T. 16.01.2019.
  • Yargıtay 22. HD, E. 2016/6932, K. 2017/31060, T. 28.12.2017.
  • Yargıtay 22. HD., E. 2016/28981 K. 2020/2087, T.10.02.2020.
  • Yargıtay 22 HD., E.2017/42766, K.2020/5460, T. 02.06.2020.
  • Yargıtay HGK., E. 2012/9-1925, K. 2013/1407, T. 25.9.2013.
  • Yargıtay HGK., E. 2015/9-461, K. 2017/127, T. 25.01.2017.
  • Yargıtay HGK., E. 2016/1208, K. 2020/590, T. 15.09.2020.
  • Yargıtay HGK., E. 2017/3017, K. 2018/99, T. 24.01.2018.
  • LAG Schleswig-Holstein, 19.03.2002, 3 Sa 001/02.
  • LAG Berlin, 15.7.2004, 16 Sa 2280/03.
  • Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), 2023/913 Sayılı Karar, 28.11.2023.
  • Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) 2023 Yılı Faaliyet Raporu,
  • https://www.tihek.gov.tr/kategori/pages/Faaliyet-Raporlari
  • https://www.resmigazete.gov.tr
  • https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/
  • https://www.lexpera.com.tr/
  • https://legalbank.net/arama
  • https://www.csgb.gov.tr/media/1328/i%C5%9Fyerlerinde-psikolojik-taciz-mobbing-bilgilendirme-rehberi-2017.pdf,
  • https://dejure.org/
  • https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000021270312/
  • https://www.leymann.se/English/frame.html
  • https://www.leymann.se/English/11130E.HTM
  • https://mobbing.org.tr/wp-content/uploads/2023-MOBBING-RAPORU-02022024-1-2.pdf
  • https://www.eurofound.europa.eu/en/publications/2024/workplace-bullying-harassment-and-cyberbullying-are-regulations-and-policies-fit
  • https://www.etuc.org/en/framework-agreement-harassment-and-violence-work https://mobbing.org.tr/mobbing-mahkeme-kararlari/
  • https://www.senat.fr/dossier-legislatif/s95960391.html.
  • https://www.humanite.fr/social-et-economie/didier-lombard/suicides-a-france-telecom-le-harcelement-moral-institutionnel-definitivement-reconnu-par-la-justice
  • https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=celex%3A31989L0391
  • https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32000L0078:en:html
  • https://normlex.ilo.org/dyn/nrmlx_en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C190
  • https://rm.coe.int/168007cf93
  • www.tihek.gov.tr
  • https://translate.google.com
Toplam 124 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hukuk Teorisi, İçtihat ve Hukuki Yorum, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, İdare Hukuku
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Sibel Güzeldağ 0000-0002-8596-521X

Yayımlanma Tarihi 29 Mayıs 2025
Gönderilme Tarihi 4 Mart 2025
Kabul Tarihi 20 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 27 Sayı: 1

Kaynak Göster

Chicago Güzeldağ, Sibel. “YARGI KARARLARI ÇERÇEVESİNDE MOBBİNG (PSİKOLOJİK TACİZ) VE İSPAT SORUNU”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 27, sy. 1 (Mayıs 2025): 825-67. https://doi.org/10.33717/deuhfd.1651596.
 Kapak Resmi İndir

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
TR-DİZİN, HeinOnline, GoogleScholar, Academindex, Sherpa Romeo, Ulrich’s Periodicals Directory ve Asos Index veri tabanlarında taranmaktadır.

Dergimiz 2024 Mayıs sayısından itibaren yalnızca elektronik ortamda yayınlanacaktır.

Dokuz Eylul University Publishing Web-Page
https://kutuphane.deu.edu.tr/yayinevi/

İletişim sayfamız
https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfd/contacts

open-access7532.logowik.com.webpby-nc.png