Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

TIK TUZAĞI HABERCİLİK ÇERÇEVESİNDE SOSYAL MEDYADA MAGAZİN HABERLERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 773 - 788
https://doi.org/10.16953/deusosbil.1641303

Öz

Bu çalışmada sosyal medyada yer alan magazin haberleri, tık odaklı habercilik çerçevesinde analiz edilmiştir. Dijital medya ile birlikte haber üretimi ve tüketimi noktasında önemli değişimler yaşanmıştır. Sosyal medyada tıklanma oranları, haberin başarısını belirlemekte ve etkilemektedir. Haberlerde, daha fazla tıklanma ve daha geniş kitlelere ulaşma amacıyla yanıltıcı başlıklara ve görsellere yer verildiği görülmektedir. Bu durum özellikle güvenilirlik ve etik bağlamında önemli sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Çalışmada Instagram’da yer alan 3 farklı magazin haber sayfasında yayınlanan toplamda 12 haber, nitel araştırma tekniklerinden doküman analizi kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada sosyal medyadaki magazin haberlerinin çoğunlukla haberlerini tık odaklı stratejilerle sunduğu, haber başlıklarının genellikle içeriği tam olarak yansıtmadığı ve okuyucuyu tıklamaya yönlendirmek amacıyla birtakım yöntemler uyguladığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada ulaşılan önemli bulgulardan biri de haberlerin paylaşıldığı gönderilerin açıklama kısmında olayla ilgili detaya yer verilmemesi ve okuyucunun detaya ulaşabilmesi için Instagram Hikayelere yönlendirilmesidir. Bu çalışma dijital habercilik çerçevesinde güvenirlik ve etik sorunlara dikkat çekerek, tık tuzağında kullanılan yöntemlerin habercilik etik ilkeleri açıcısından ele alması noktasında literatüre katkı sağlamaktadır.

Etik Beyan

Bu çalışma için etik kurul onayı gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

Bu çalışmanın araştırma ve yazım aşamasında herhangi kişi/kurum veya kuruluşlar tarafından finansal destek alınmadığı bildirilmiştir.

Kaynakça

  • Alioğlu, N. (2013). Genel iletişim, sosyal medya ve sanat pazarı. A. Büyükaslan & A. M. Kırık (Ed.), Sosyalleşen birey sosyal medya içinde. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Biyani, P., Tsioutsiouliklis, K., & Blackmer, J. (2016). "8 Amazing Secrets for Getting More Clicks": Detecting clickbaits in news streams using article informality. Proceedings of the Thirtieth AAAI Conference on Artificial Intelligence (AAAI-16), 30.
  • Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9 (2).
  • Çavuş, S., & Ede, N. (2021). Tık odaklı habercilik: Türk internet haber medyası üzerine bir içerik analizi. Selçuk İletişim, 14 (1), 23-54.
  • Dağ, H., & Taner, A. (2023). Tık odaklı habercilik: Isparta yerel internet gazeteleri üzerine bir inceleme. Yeni Medya, (15), 176-191.
  • Dedeoğlu, G. (2016). Teknoloji, iletişim, yeni medya ve etik. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
  • Güçdemir, Y. (2012). Sanal ortamda iletişim: Bir halkla ilişkiler perspektifi. İstanbul: Derin Yayınları.
  • Gündüz, U., & Pembecioğlu, N. (2013). Bilgi kaynağı olarak sosyal ağlar ve sosyal medya. M. Demir (Ed.), Yeni medya üzerine… yeni iletişim teknolojileri içinde. Konya: Literatürk Academia.
  • Güngör, M. (2023). Yerel haber sitelerinin tık tuzakları ve sosyal medya stratejisi üzerine bir analiz. Konya Sanat, (6),272-286.
  • İnce, M. (2018). İnternet haberciliğinde çok tıklanma beklentisi ve tuzak başlıklar. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (2), 297-313.
  • Kalender, A. B. (2019). İnternet haberciliğinde clickbait savaşları: Bir okuyucu tepkisi olarak Limon Haber örneği. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 2 (2), 1-21.
  • Kalsın, B. (2018). Yeni medya sözlüğü: "Terimler & kavramlar": İletişim teknolojileri & internet, internet gazeteciliği & yayıncılık, dijital pazarlama & reklamcılık, sosyal medya, veri: İngilizce-Türkçe. Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Kaushal, V., & Vemuri, K. (2021). Clickbait—trust and credibility of digital news. IEEE Transactions on Technology and Society, 2 (3), 146-154.
  • Kaya, S. (2023). Dijital habercilik: Temel kavramlar ve yaklaşımlar. Konya: Literatürk Academia.
  • Kılınç, F. (2024). Dijital medyada maymun çiçeği (Mpox): Tık odaklı habercilik stratejileri. Journal of Academic Social Science Studies, 17 (101).
  • Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 170-189.
  • Kortak, Y. İ. (2022). İnternet gazeteciliğinde “son dakika” başlığıyla atılan tık tuzaklı haberlerin etik çerçeveden incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
  • Kuyucu, M. (2013). Yeni iletişim aracı olarak sosyal medya ve sosyal ağlar üzerine bir güncelleme. M. Kuyucu & T. Karahisar (Ed.), Yeni iletişim teknolojileri ve yeni medya içinde. İstanbul: Zinde Yayınları.
  • Küçükvardar, M. (2023). Tık odaklı habercilik çerçevesinde ekonomi haberlerinin incelenmesi. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (42), 145-168.
  • Macit, H. B. (2023). Yerel internet haberciliğinde tık tuzağı: Batı Akdeniz Bölgesi örneği. Yeni Medya, (14), 251-265.
  • Mormol, P. (2019). ’i urge you to see this...’. clickbait as one of the dominant features of contemporary online headlines. Social Communication, 5 (2), 1-10.
  • Özsalih, A. (2024). Sosyal medyadaki haberlerin başlıklarındaki duygusal kelimelerin haber tüketimine etkileri. Selçuk İletişim, 17 (1), 39-68.
  • Özyal, B. (2016). Tık odaklı habercilik: Tık odaklı haberciliğin Türk dijital gazetelerindeki kullanım biçimleri. Global Media Journal TR Edition, 6 (12), 273-301.
  • Peker, M.R., & Acar Şentürk, Z. (2021). İnternet Gazeteciliğinde Etik Bir Sorun: Tık Tuzağı Kullanımı. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7 (42), 1260-1271.
  • Rahman, A., & Al Mamun, A. (2024). The Rise of Clickbait Headlines: A Study on Media Platforms from Bangladesh. Athens Journal of Mass Media and Communications, 10, 109-130.
  • Sanlav, Ü. (2014). Sosyal Medya Savaşları. İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Saruhan, Ş.C., & Özdemirci, A. (2011). Bilim, felsefe ve metodoloji. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Söğüt, Y., & Öngel, A. (2022). Yeni medya-dijitalleşme ve tık odaklılık: Habertürk ve Hürriyet gazetesi örneği. ESAM Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 212-230.
  • Şimşek, O. H. (2024). Tık odaklı habercilik kapsamında video oyun haberlerinin incelenmesi. Sakarya İletişim, 4 (1), 23-38.
  • Yalınız, M. F., & Özsoy, S. (2022). Yerel internet gazetelerinin tık sayısını arttırmak için kullandıkları yöntemler: Bolu örneği. Yeni Medya, (12), 156-181.
  • Yengin, Y. (2012). Yeni medyaya eleştirel bakış. D. Yengin (Ed.), Yeni medya ve…içinde. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
  • Zhou, Z. (2022). The analysis of click bait in we media era. In 2021 International Conference on Social Development and Media Communication (SDMC 2021) (pp. 1544-1547). Atlantis Press.

AN ANALYSIS ON MAGAZINE NEWS ON SOCIAL MEDIA WITHIN THE FRAMEWORK OF CLICKBAIT JOURNALISM

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 773 - 788
https://doi.org/10.16953/deusosbil.1641303

Öz

In this study, tabloid news on social media were analyzed within the framework of click-oriented journalism. With digital media, there have been significant changes in news production and consumption. Click rates in social media determine and affect the success of the news. It is seen that misleading headlines and visuals are used in the news in order to get more clicks and reach wider audiences. This situation causes important problems especially in the context of reliability and ethics. In this study, a total of 12 news published on 3 different magazine news pages on Instagram were analyzed using document analysis, one of the qualitative research techniques. In the study, it was concluded that tabloid news on social media mostly present their news with click-oriented strategies, news headlines often do not fully reflect the content and apply some methods to direct the reader to click. One of the important findings of the study is that the posts in which the news is shared do not include details about the event in the description section and the reader is directed to Instagram Stories to access the details. This study contributes to the literature by drawing attention to credibility and ethical problems within the framework of digital journalism and addressing the methods used in clickbait in terms of ethical principles of journalism.

Kaynakça

  • Alioğlu, N. (2013). Genel iletişim, sosyal medya ve sanat pazarı. A. Büyükaslan & A. M. Kırık (Ed.), Sosyalleşen birey sosyal medya içinde. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Biyani, P., Tsioutsiouliklis, K., & Blackmer, J. (2016). "8 Amazing Secrets for Getting More Clicks": Detecting clickbaits in news streams using article informality. Proceedings of the Thirtieth AAAI Conference on Artificial Intelligence (AAAI-16), 30.
  • Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9 (2).
  • Çavuş, S., & Ede, N. (2021). Tık odaklı habercilik: Türk internet haber medyası üzerine bir içerik analizi. Selçuk İletişim, 14 (1), 23-54.
  • Dağ, H., & Taner, A. (2023). Tık odaklı habercilik: Isparta yerel internet gazeteleri üzerine bir inceleme. Yeni Medya, (15), 176-191.
  • Dedeoğlu, G. (2016). Teknoloji, iletişim, yeni medya ve etik. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
  • Güçdemir, Y. (2012). Sanal ortamda iletişim: Bir halkla ilişkiler perspektifi. İstanbul: Derin Yayınları.
  • Gündüz, U., & Pembecioğlu, N. (2013). Bilgi kaynağı olarak sosyal ağlar ve sosyal medya. M. Demir (Ed.), Yeni medya üzerine… yeni iletişim teknolojileri içinde. Konya: Literatürk Academia.
  • Güngör, M. (2023). Yerel haber sitelerinin tık tuzakları ve sosyal medya stratejisi üzerine bir analiz. Konya Sanat, (6),272-286.
  • İnce, M. (2018). İnternet haberciliğinde çok tıklanma beklentisi ve tuzak başlıklar. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (2), 297-313.
  • Kalender, A. B. (2019). İnternet haberciliğinde clickbait savaşları: Bir okuyucu tepkisi olarak Limon Haber örneği. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 2 (2), 1-21.
  • Kalsın, B. (2018). Yeni medya sözlüğü: "Terimler & kavramlar": İletişim teknolojileri & internet, internet gazeteciliği & yayıncılık, dijital pazarlama & reklamcılık, sosyal medya, veri: İngilizce-Türkçe. Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Kaushal, V., & Vemuri, K. (2021). Clickbait—trust and credibility of digital news. IEEE Transactions on Technology and Society, 2 (3), 146-154.
  • Kaya, S. (2023). Dijital habercilik: Temel kavramlar ve yaklaşımlar. Konya: Literatürk Academia.
  • Kılınç, F. (2024). Dijital medyada maymun çiçeği (Mpox): Tık odaklı habercilik stratejileri. Journal of Academic Social Science Studies, 17 (101).
  • Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 170-189.
  • Kortak, Y. İ. (2022). İnternet gazeteciliğinde “son dakika” başlığıyla atılan tık tuzaklı haberlerin etik çerçeveden incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.
  • Kuyucu, M. (2013). Yeni iletişim aracı olarak sosyal medya ve sosyal ağlar üzerine bir güncelleme. M. Kuyucu & T. Karahisar (Ed.), Yeni iletişim teknolojileri ve yeni medya içinde. İstanbul: Zinde Yayınları.
  • Küçükvardar, M. (2023). Tık odaklı habercilik çerçevesinde ekonomi haberlerinin incelenmesi. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, (42), 145-168.
  • Macit, H. B. (2023). Yerel internet haberciliğinde tık tuzağı: Batı Akdeniz Bölgesi örneği. Yeni Medya, (14), 251-265.
  • Mormol, P. (2019). ’i urge you to see this...’. clickbait as one of the dominant features of contemporary online headlines. Social Communication, 5 (2), 1-10.
  • Özsalih, A. (2024). Sosyal medyadaki haberlerin başlıklarındaki duygusal kelimelerin haber tüketimine etkileri. Selçuk İletişim, 17 (1), 39-68.
  • Özyal, B. (2016). Tık odaklı habercilik: Tık odaklı haberciliğin Türk dijital gazetelerindeki kullanım biçimleri. Global Media Journal TR Edition, 6 (12), 273-301.
  • Peker, M.R., & Acar Şentürk, Z. (2021). İnternet Gazeteciliğinde Etik Bir Sorun: Tık Tuzağı Kullanımı. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7 (42), 1260-1271.
  • Rahman, A., & Al Mamun, A. (2024). The Rise of Clickbait Headlines: A Study on Media Platforms from Bangladesh. Athens Journal of Mass Media and Communications, 10, 109-130.
  • Sanlav, Ü. (2014). Sosyal Medya Savaşları. İstanbul: Hayat Yayınları.
  • Saruhan, Ş.C., & Özdemirci, A. (2011). Bilim, felsefe ve metodoloji. İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Söğüt, Y., & Öngel, A. (2022). Yeni medya-dijitalleşme ve tık odaklılık: Habertürk ve Hürriyet gazetesi örneği. ESAM Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 212-230.
  • Şimşek, O. H. (2024). Tık odaklı habercilik kapsamında video oyun haberlerinin incelenmesi. Sakarya İletişim, 4 (1), 23-38.
  • Yalınız, M. F., & Özsoy, S. (2022). Yerel internet gazetelerinin tık sayısını arttırmak için kullandıkları yöntemler: Bolu örneği. Yeni Medya, (12), 156-181.
  • Yengin, Y. (2012). Yeni medyaya eleştirel bakış. D. Yengin (Ed.), Yeni medya ve…içinde. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
  • Zhou, Z. (2022). The analysis of click bait in we media era. In 2021 International Conference on Social Development and Media Communication (SDMC 2021) (pp. 1544-1547). Atlantis Press.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İletişim ve Medya Çalışmaları (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Meryem Altıntaş 0000-0003-1896-3393

Erken Görünüm Tarihi 2 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi 17 Şubat 2025
Kabul Tarihi 2 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 27 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Altıntaş, M. (2025). TIK TUZAĞI HABERCİLİK ÇERÇEVESİNDE SOSYAL MEDYADA MAGAZİN HABERLERİ ÜZERİNE BİR ANALİZ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 773-788. https://doi.org/10.16953/deusosbil.1641303