Buğday, dünyada yaygın olarak yetiştirilen ve insan beslenmesi için stratejik öneme sahip bir tarım ürünüdür. Ancak üretim alanlarının daralması, iklim değişiklikleri ve bitki koruma sorunları özellikle yabancı otlar, buğday üretimini olumsuz etkilemektedir. Yabancı otlar, buğdayla rekabete ederek verim ve kalite kayıplarına yol açmakta, diğer hastalık ve zararlılara da konukçuluk yaparak ciddi ekonomik zarara neden olmaktadır. Ayrıca yabancı otlar, buğday tohumuna karışarak tohumluk ve un kalitesini düşürmekte ve insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, 2020 ve 2021 yıllarında Siirt Kurtalan ilçesinde buğday ürününe karışan yabancı ot türleri ve yoğunluklarını belirlemek için selektörden önce 95 örnek ve selektörden sonra 14 örnek olmak üzere toplam 109 buğday örneği ile yürütülmüştür. Analizler sonucunda buğday ürününün içerisinde 16 familyaya ait toplam 62 yabancı ot tohumunun karıştığı tespit edilmiştir. Buğday ürünü içerisine sayısal olarak en fazla karışan yabancı ot tohumları selektörden önce Sinapis arvensis L. (%34,25), Avena sterilis L. (%12,20), Hordeum vulgare L. (11,43), Galium aperina L. (%8,92), Festuca spp. (%8,49) Phalaris brachystachys Link (%5,20) ve Ranunculus arvensis L. (%3,72) türleri bulunurken, selektörden sonra ise Hordeum vulgare L. (%31,83), Polygonum aviculare L. (%20,69), Rapistrum rugosum (L.) All. (%7,67), Galium aperina L. (%6,41) ve Avena sterilis L. (%5,88) türleri bulunmuştur. Hem çiftçilerle yapılan görüşmeler hem de çalışma sonuçları değerlendirildiğinde, buğday üretiminde yabancı ot sorununun önemli bir seviyede olduğu ve bazı türlerin mücadeleye rağmen yoğun şekilde tohum üretmeye devam ettiğini göstermektedir. Bu nedenle, yabancı otların bölgedeki popülasyon ve dağılımlarını kontrol altına almak için sertifikalı tohumluk kullanımının yaygınlaştırılması, topraktaki tohum rezervinin azaltılması ve farklı mücadele yöntemlerinin bir arada kullanıldığı entegre mücadele yaklaşımlarının uygulanması önerilmektedir.
Wheat is a widely cultivated and strategically important agricultural crop for human nutrition worldwide. However, shrinking cultivation areas, climate changes, and plant protection challenges, especially weeds, adversely affect wheat production. Weeds compete with wheat, leading to yield and quality losses, and act as hosts for other pests and diseases, causing significant economic damage. Additionally, weeds contaminate wheat seeds, reducing seed and flour quality, and negatively impacting human health. This study was conducted in 2020–2021 in the Kurtalan district of Siirt to identify weed species and their densities contaminating wheat crops. A total of 109 wheat samples were analyzed, including 95 samples before sieving and 14 samples after sieving. The analysis revealed that a total of 62 weed seed species belonging to 16 families were present in the wheat samples. Before sieving, the most abundant weed species were Sinapis arvensis L. (34.25%), Avena sterilis L. (12.20%), Hordeum vulgare L. (11.43%), Galium aparine L. (8.92%), Festuca spp. (8.49%), Phalaris brachystachys Link (5.20%), and Ranunculus arvensis L. (3.72%). After sieving, the dominant species were Hordeum vulgare L. (31.83%), Polygonum aviculare L. (20.69%), Rapistrum rugosum (L.) All. (7.67%), Galium aparine L. (6.41%), and Avena sterilis L. (5.88%). Interviews with farmers and study results indicate that weeds pose a significant problem in wheat production, with some species continuing to produce high seed densities despite control measures. Therefore, it is recommended to promote the use of certified seeds, reduce the soil seed bank, and adopt integrated management approaches combining various control methods to manage the population and distribution of weeds in the region.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Bitki Bilimi (Diğer) |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 27 Ocak 2025 |
Kabul Tarihi | 13 Haziran 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 1 |