Investigation of environmental motivation gained by environmental education in sports science faculty students: a 10-week controlled study
Öz
The aim of this study is to examine the effect of environmental education given about natural habitats on the environmental motivation of sports sciences faculty students. In the 2023-2024 academic year, 116 volunteer students (64 male, 52 female) enrolled in the volunteering studies and field experience course at Kırıkkale University, Faculty of Sport Sciences, participated in the study. The “Motivation Scale for Environmental Motivation” developed by Sakarya (2010) was used to collect the data. During the research process, a 10-week theoretical and practical training was given. Pre-test and post-test data on gender, socio-economic status, and anthropometric characteristics of the students were obtained. The results of the analysis show that the environmental motivation of individuals who received environmental education within the scope of volunteering activities and field experience courses increased significantly. Both male and female participants showed significant improvements in the sub-dimensions of environmental motivation. In conclusion, environmental education increases individuals' environmental sensitivity and encourages the sustainable use of natural resources. These findings reveal the effectiveness of education about our environment, nature, and living spaces in developing motivation towards the environment.
Anahtar Kelimeler
Environmental Education Sports sciences faculty students Motivation Sustainability
Etik Beyan
Dosyalar bölümünde eklenmiştir.
Destekleyen Kurum
Yok
Teşekkür
Teşekkür eder, iyi çalışmalar dilerim.
Kaynakça
- Ansari, N. Y., Farrukh, M., & Raza, A. (2021). Green human resource management and employees pro‐environmental behaviours: Examining the underlying mechanism. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(1), 229–238. https://doi.org/10.1002/csr.2044
- Ardahan, F., & Mert, M. (2014). Yaşam doyumu, ekolojik algı & duygusal zekânın bireylerin rekreasyonel doğa sporlarına katılmasına etkisinin sorgulanması: Türkiye için logit analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 141–177.
- Baena-Morales, S., & González-Víllora, S. (2023). Sürdürülebilir kalkınma hedefleri için beden eğitimi: Eğitim çerçevesine katkı için yansımalar ve yorumlar. Spor, Eğitim ve Toplum, 28(6), 697–713. https://doi.org/10.1080/13573322.2022.2045483
- Berg, S., Bradford, B., Barrett, J., Robinson, D. B., Camara, F., & Perry, T. (2021). Açık hava keşif süresi boyunca öğrenci deneyimlerinin anlamlandırılması. Macera Eğitimi ve Açık Hava Öğrenimi Dergisi, 21(2), 172–183. https://doi.org/10.1080/14729679.2020.1769694
- Boeve-de Pauw, J., & Van Petegem, P. (2017). Because my friends insist or because it makes sense? Adolescents’ motivation towards the environment. Sustainability, 9(750), 1–13. https://doi.org/10.3390/su9050750
- Çiçek-Şentürk, O., & Selvi, M. (2019). The development of environmental motivation scale at secondary schools and analysis of different variables of students' motivation towards environment. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 14(4), 218–236. https://doi.org/10.29329/epasr.2019.220.13
- Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Farrukh, M., Ansari, N., Raza, A., Wu, Y., & Wang, H. (2022). Fostering employee's pro-environmental behavior through green transformational leadership, green human resource management and environmental knowledge. Technological Forecasting and Social Change, 179, 121643. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2022.121643
- Gürer, B., Bektaş, F., & Kural, B. (2018). Doğa sporları faaliyetlerine katılan sporcuların psikolojik performanslarının incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 9(2), 74–85. https://doi.org/10.17155/omuspd.327104
- Hansen, A. S., Beery, T., Fredman, P., & Wolf-Watz, D. (2023). Covid-19 salgını sırasında ve sonrasında İsveç'te açık hava rekreasyonu – yönetim ve politika etkileri. Çevre Planlama ve Yönetimi Dergisi, 66(7), 1472–1493. https://doi.org/10.1080/09640568.2022.2029736
- Hoover, K. S. (2021). Doğadaki çocuklar: Çocuklukta açık hava deneyimi ile çevre yönetimi arasındaki ilişkiyi keşfetmek. Çevre Eğitimi Araştırması, 27(6), 894–910. https://doi.org/10.1080/13504622.2020.1856790
- Jhariya, M. K., Banerjee, A., & Meena, R. S. (2022). Doğal kaynakların korunmasının önemi: Sürdürülebilir dünyaya doğru ilerlemek. In Doğal Kaynakların Korunması ve Sürdürülebilirlik için Gelişmeler (pp. 3–27). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-822976-7.00027-2
- Kaplan, A., & Ardahan, F. (2013). Doğa sporları yapan bireylerin profilleri, doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar: Antalya örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 93–114.
- McCullough, B. P., Orr, M., & Kellison, T. (2020). Spor ekolojisi: Spor yönetiminde ortaya çıkan bir alt disiplinin kavramsallaştırılması. Spor Yönetimi Dergisi, 34(6), 509–520. https://doi.org/10.1123/jsm.2019-0294
- McNeely, J. A. (2021). Doğa ve COVID-19: Pandemi, çevre ve önümüzdeki yol. Ambio, 50(4), 767–781. https://doi.org/10.1007/s13280-020-01447-0
- Mondal, S., & Palit, D. (2022). Ekolojik sürdürülebilirlik için doğal kaynak yönetimindeki zorluklar. In Doğal Kaynakların Korunması ve Sürdürülebilirlik için Gelişmeler (pp. 29–59). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-822976-7.00004-1
- Özkubat, S., & Demiriz, S. (2013). Çevreye karşı motivasyon ölçeği’nin okul öncesi öğretmen adayları üzerinde geçerlik güvenirlik çalışması. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 87–114.
- Renaud-Dube, A., Taylor, G., Lekes, N., Koestner, R., & Guay, F. (2010). Adolescents’ motivation toward the environment: Age-related trends and correlates. Canadian Journal of Behavioural Science, 42(3), 194–199.
- Rudd, J. R., Woods, C., Correia, V., Seifert, L., & Davids, K. (2021). Beden eğitimi'nin ekolojik dinamik kavramsallaştırması: Neredeydik ve bundan sonra nereye gidebiliriz. Beden Eğitimi ve Spor Pedagojisi, 26(3), 293–306.
- Sakarya, S. (2010). Çevreye karşı motivasyon ölçeğinin okul öncesi öğretmen adayları üzerinde geçerlik güvenirlik çalışması: Ankara ili örneği [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
- Sakarya, S., Güney, M., Akıncı Demirbaş, E., & Çakmak, A. (2023). University students’ awareness profile on environmental sensitivity and global climate change. Environment, Development and Sustainability, 1–21. https://doi.org/10.1007/s10668-023-04003-4
- Santos-Pastor, M. L., Ruiz-Montero, P. J., Chiva-Bartoll, O., Baena-Extremera, A., & Martínez-Muñoz, L. F. (2022). Başlangıç eğitiminde çevre eğitimi: Sürdürülebilir kalkınma için doğal çevrede fiziksel aktivite ve spor programının etkileri. Psikolojide Sınırlar, 13, 867899. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.867899
- Sugiyama, N., Hosaka, T., Takagi, E., & Numata, S. (2021). Çocuklukta doğa deneyimleri ve doğaya yönelik olumsuz duygular, genç yetişkinler arasında açık hava etkinliği tercihlerini nasıl etkiler? Peyzaj ve Şehircilik, 205, 103971. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103971
- Uesugi, A., & Kudo, Y. (2020). Sürdürülebilir açık hava spor turizmini geliştirmek için açık hava sporu katılımcılarının Japonya'nın doğal alanlarındaki yer bağlılığı ve çevre yanlısı davranışları arasındaki ilişki. Avrupa Spor ve Toplum Dergisi, 17(2), 162–179. https://doi.org/10.1080/16138171.2020.1737424
- Ünüvar, Ş., & Temizel, G. (2022). Turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin çevreye karşı motivasyonları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(Özel Sayı), 593–607. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1142638
- Wassie, S. B. (2020). Etiyopya'da doğal kaynakların bozulma eğilimleri: Bir inceleme. Çevre Sistemleri Araştırması, 9(1), 1–29. https://doi.org/10.1186/s40068-020-00194-1
- Yapıcı, H., & Gülü, M. (2022). Investigation of adults' levels of devotion to nature: An 8-week randomized controlled study. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 441–453. https://doi.org/10.25307/jssr.1180360
- Yapıcı, H., Uğurlu, D., Emlek, B., Doğan, A. A., Alexe, D. I., & Al-Mhanna, S. B. (2023). Health Belief Scale for Sportive Recreational Activities in University Students. Journal of Exercise Science & Physical Activity Reviews, 1(2), 1–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.10438880
- Yılmaz, S., & Konakcı, A. A. (2024). Ortaokul öğrencilerinin COVID-19 sonrası çevresel farkındalık ve çevresel motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(3), 1364–1379. https://doi.org/10.24315/tred.1353379
- Yue, B., Sheng, G., She, S., & Xu, J. (2020). Impact of consumer environmental responsibility on green consumption behavior in China: The role of environmental concern and price sensitivity. Sustainability, 12(5), 2074. https://doi.org/10.3390/su12052074
- Yusliza, M. Y., Amirudin, A., Rahadi, R. A., Nik Sarah Athirah, N. A., Ramayah, T., Muhammad, Z., ... & Mokhlis, S. (2020). An investigation of pro-environmental behaviour and sustainable development in Malaysia. Sustainability, 12(17), 7083. https://doi.org/10.3390/su12177083
Çevre eğitiminin spor bilimleri fakültesi öğrencilerine kazandırdığı çevresel motivasyonun incelenmesi: 10 haftalık kontrollü çalışma
Öz
Bu çalışmanın amacı, doğal yaşam alanlarına yönelik verilen çevre eğitiminin spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin çevresel motivasyonları üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmaya, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Kırıkkale Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde gönüllülük çalışmaları ve alan deneyimi dersine kayıtlı 116 gönüllü öğrenci (64 erkek, 52 kadın) katılım sağlamıştır. Verilerin toplamasında Sakarya (2010) tarafından geliştirilen "Çevreye Karşı Motivasyon Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma sürecinde 10 haftalık teorik ve uygulamalı bir eğitim verilmiştir. Öğrencilerin cinsiyet, sosyo ekonomik durum ve antropometrik özelliklerine dair ön test ve son test verileri elde edilmiştir. Analiz sonuçları, gönüllülük çalışmaları ve alan deneyimi dersi kapsamında çevre eğitimi alan bireylerin çevresel motivasyonlarının anlamlı şekilde arttığını göstermektedir. Hem erkek hem de kadın katılımcılarda çevresel motivasyon alt boyutlarında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Sonuç olarak, çevre eğitimi, bireylerin çevresel duyarlılıklarını artırmakta ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını teşvik etmektedir. Bu bulgular, çevremize, doğamıza, yaşam alanlarımıza yönelik eğitiminin çevreye karşı motivasyon geliştirmekteki etkinliğini ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Çevre Eğitimi Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencileri Motivasyon Sürdürülebilirlik
Kaynakça
- Ansari, N. Y., Farrukh, M., & Raza, A. (2021). Green human resource management and employees pro‐environmental behaviours: Examining the underlying mechanism. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(1), 229–238. https://doi.org/10.1002/csr.2044
- Ardahan, F., & Mert, M. (2014). Yaşam doyumu, ekolojik algı & duygusal zekânın bireylerin rekreasyonel doğa sporlarına katılmasına etkisinin sorgulanması: Türkiye için logit analizi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 141–177.
- Baena-Morales, S., & González-Víllora, S. (2023). Sürdürülebilir kalkınma hedefleri için beden eğitimi: Eğitim çerçevesine katkı için yansımalar ve yorumlar. Spor, Eğitim ve Toplum, 28(6), 697–713. https://doi.org/10.1080/13573322.2022.2045483
- Berg, S., Bradford, B., Barrett, J., Robinson, D. B., Camara, F., & Perry, T. (2021). Açık hava keşif süresi boyunca öğrenci deneyimlerinin anlamlandırılması. Macera Eğitimi ve Açık Hava Öğrenimi Dergisi, 21(2), 172–183. https://doi.org/10.1080/14729679.2020.1769694
- Boeve-de Pauw, J., & Van Petegem, P. (2017). Because my friends insist or because it makes sense? Adolescents’ motivation towards the environment. Sustainability, 9(750), 1–13. https://doi.org/10.3390/su9050750
- Çiçek-Şentürk, O., & Selvi, M. (2019). The development of environmental motivation scale at secondary schools and analysis of different variables of students' motivation towards environment. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 14(4), 218–236. https://doi.org/10.29329/epasr.2019.220.13
- Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Farrukh, M., Ansari, N., Raza, A., Wu, Y., & Wang, H. (2022). Fostering employee's pro-environmental behavior through green transformational leadership, green human resource management and environmental knowledge. Technological Forecasting and Social Change, 179, 121643. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2022.121643
- Gürer, B., Bektaş, F., & Kural, B. (2018). Doğa sporları faaliyetlerine katılan sporcuların psikolojik performanslarının incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 9(2), 74–85. https://doi.org/10.17155/omuspd.327104
- Hansen, A. S., Beery, T., Fredman, P., & Wolf-Watz, D. (2023). Covid-19 salgını sırasında ve sonrasında İsveç'te açık hava rekreasyonu – yönetim ve politika etkileri. Çevre Planlama ve Yönetimi Dergisi, 66(7), 1472–1493. https://doi.org/10.1080/09640568.2022.2029736
- Hoover, K. S. (2021). Doğadaki çocuklar: Çocuklukta açık hava deneyimi ile çevre yönetimi arasındaki ilişkiyi keşfetmek. Çevre Eğitimi Araştırması, 27(6), 894–910. https://doi.org/10.1080/13504622.2020.1856790
- Jhariya, M. K., Banerjee, A., & Meena, R. S. (2022). Doğal kaynakların korunmasının önemi: Sürdürülebilir dünyaya doğru ilerlemek. In Doğal Kaynakların Korunması ve Sürdürülebilirlik için Gelişmeler (pp. 3–27). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-822976-7.00027-2
- Kaplan, A., & Ardahan, F. (2013). Doğa sporları yapan bireylerin profilleri, doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar: Antalya örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 93–114.
- McCullough, B. P., Orr, M., & Kellison, T. (2020). Spor ekolojisi: Spor yönetiminde ortaya çıkan bir alt disiplinin kavramsallaştırılması. Spor Yönetimi Dergisi, 34(6), 509–520. https://doi.org/10.1123/jsm.2019-0294
- McNeely, J. A. (2021). Doğa ve COVID-19: Pandemi, çevre ve önümüzdeki yol. Ambio, 50(4), 767–781. https://doi.org/10.1007/s13280-020-01447-0
- Mondal, S., & Palit, D. (2022). Ekolojik sürdürülebilirlik için doğal kaynak yönetimindeki zorluklar. In Doğal Kaynakların Korunması ve Sürdürülebilirlik için Gelişmeler (pp. 29–59). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-822976-7.00004-1
- Özkubat, S., & Demiriz, S. (2013). Çevreye karşı motivasyon ölçeği’nin okul öncesi öğretmen adayları üzerinde geçerlik güvenirlik çalışması. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 87–114.
- Renaud-Dube, A., Taylor, G., Lekes, N., Koestner, R., & Guay, F. (2010). Adolescents’ motivation toward the environment: Age-related trends and correlates. Canadian Journal of Behavioural Science, 42(3), 194–199.
- Rudd, J. R., Woods, C., Correia, V., Seifert, L., & Davids, K. (2021). Beden eğitimi'nin ekolojik dinamik kavramsallaştırması: Neredeydik ve bundan sonra nereye gidebiliriz. Beden Eğitimi ve Spor Pedagojisi, 26(3), 293–306.
- Sakarya, S. (2010). Çevreye karşı motivasyon ölçeğinin okul öncesi öğretmen adayları üzerinde geçerlik güvenirlik çalışması: Ankara ili örneği [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
- Sakarya, S., Güney, M., Akıncı Demirbaş, E., & Çakmak, A. (2023). University students’ awareness profile on environmental sensitivity and global climate change. Environment, Development and Sustainability, 1–21. https://doi.org/10.1007/s10668-023-04003-4
- Santos-Pastor, M. L., Ruiz-Montero, P. J., Chiva-Bartoll, O., Baena-Extremera, A., & Martínez-Muñoz, L. F. (2022). Başlangıç eğitiminde çevre eğitimi: Sürdürülebilir kalkınma için doğal çevrede fiziksel aktivite ve spor programının etkileri. Psikolojide Sınırlar, 13, 867899. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.867899
- Sugiyama, N., Hosaka, T., Takagi, E., & Numata, S. (2021). Çocuklukta doğa deneyimleri ve doğaya yönelik olumsuz duygular, genç yetişkinler arasında açık hava etkinliği tercihlerini nasıl etkiler? Peyzaj ve Şehircilik, 205, 103971. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103971
- Uesugi, A., & Kudo, Y. (2020). Sürdürülebilir açık hava spor turizmini geliştirmek için açık hava sporu katılımcılarının Japonya'nın doğal alanlarındaki yer bağlılığı ve çevre yanlısı davranışları arasındaki ilişki. Avrupa Spor ve Toplum Dergisi, 17(2), 162–179. https://doi.org/10.1080/16138171.2020.1737424
- Ünüvar, Ş., & Temizel, G. (2022). Turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin çevreye karşı motivasyonları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(Özel Sayı), 593–607. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.1142638
- Wassie, S. B. (2020). Etiyopya'da doğal kaynakların bozulma eğilimleri: Bir inceleme. Çevre Sistemleri Araştırması, 9(1), 1–29. https://doi.org/10.1186/s40068-020-00194-1
- Yapıcı, H., & Gülü, M. (2022). Investigation of adults' levels of devotion to nature: An 8-week randomized controlled study. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 441–453. https://doi.org/10.25307/jssr.1180360
- Yapıcı, H., Uğurlu, D., Emlek, B., Doğan, A. A., Alexe, D. I., & Al-Mhanna, S. B. (2023). Health Belief Scale for Sportive Recreational Activities in University Students. Journal of Exercise Science & Physical Activity Reviews, 1(2), 1–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.10438880
- Yılmaz, S., & Konakcı, A. A. (2024). Ortaokul öğrencilerinin COVID-19 sonrası çevresel farkındalık ve çevresel motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(3), 1364–1379. https://doi.org/10.24315/tred.1353379
- Yue, B., Sheng, G., She, S., & Xu, J. (2020). Impact of consumer environmental responsibility on green consumption behavior in China: The role of environmental concern and price sensitivity. Sustainability, 12(5), 2074. https://doi.org/10.3390/su12052074
- Yusliza, M. Y., Amirudin, A., Rahadi, R. A., Nik Sarah Athirah, N. A., Ramayah, T., Muhammad, Z., ... & Mokhlis, S. (2020). An investigation of pro-environmental behaviour and sustainable development in Malaysia. Sustainability, 12(17), 7083. https://doi.org/10.3390/su12177083
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Spor ve Rekreasyon |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 5 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 3 Sayı: 1 |