Araştırma Makalesi
Geleneksel Sporlar İle Uğraşan Sporcuların Dijital Oyun Bağımlılıklarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi
Öz
Bu çalışma, geleneksel sporlarla ilgilenen bireylerin dijital oyun bağımlılıklarını incelemek amacıyla yürütülen betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini farklı illerde yaşayan ve geleneksel sporlarla meşgul olan bireyler oluştururken, örneklem grubu gönüllülük esasına dayalı olarak belirlenen 200 sporcudan (70 kadın, 130 erkek) meydana gelmiştir. Veri toplama sürecinde, Hazar ve Hazar (2017) tarafından geliştirilen “Çocuklar İçin Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizi SPSS 22.0 programı aracılığıyla gerçekleştirilmiş olup, verilerin normal dağılım sergilediği belirlenmiştir. Bu doğrultuda, analizlerde parametrik testlerden yararlanılmıştır. Betimsel istatistiklerin yanı sıra yüzde ve frekans analizleri uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki farklılıkları belirlemek amacıyla bağımsız örneklem t-testi (independent samples t-test) ve tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA) kullanılmış, elde edilen bulgular tablolar halinde sunularak yorumlanmıştır. Verilerin anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, geleneksel sporlarla uğraşan katılımcıların dijital oyun bağımlılığı düzeylerinin cinsiyet ve günlük oyun oynama süresi değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Bununla birlikte, düzenli spor yapma değişkeni açısından ölçeğin aşırı odaklanma ve erteleme alt boyutlarında anlamlı bir fark olduğu görülmüş, düzenli spor yapan katılımcıların dijital oyun bağımlılık seviyelerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, sporcuların dijital oyun bağımlılığının, ebeveynlerinin eğitim düzeyi ve kullanılan sosyal medya platformu değişkenleri açısından gruplar arasında belirgin bir farklılık ortaya koymadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akandere, M. (2013). Eğitici okul oyunları, (4. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Aksel, A. (2017).Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile öz denetim ve sosyal eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi). Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu.
- Alagöz, N. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile internet ve oyun bağımlılığı ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- Atabay, M., Güllüoğlu, K., Erdoğdu, F. ve Şimsek, M. (2023). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Oynama Alışkanlıklarının Oyun Bağımlılıkları ve Çeşitli Demografikler Açısından Karşılaştırılması. IJCE, 6 (1), 30-46.
- Ayhan, B. ve Köseliören, M. (2019). İnternet, Online Oyun ve Bağımlılık. Online Journal of Technology Addiction And Cyberbullying, 6 (1), 1-30.
- Ayverdi, E. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencileri ile diğer fakültelerde öğrenim gören öğrencilerin boş zaman tutumlarının dijital oyun bağımlılığına etkileri (Uşak ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
- Balıkçı R. (2018). Çocuklarda ve ergenlerde çevrimiçi oyun bağımlılığı ve agresif davranışlar arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Bayrak, A. ve Demirel, M. (2023). Atipik Bir Rekreasyon Etkinliği Olarak Dijital Oyunlar İlgilenimi ve Bağımlılığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi, 7 (2), 72-81.
- Beşirli, H. (2015). Kültürel Kimliğin Bir Unsuru Olarak Geleneksel Sporlar. Türk Halklarının Geleneksel Spor Oyunları Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, Bişkek, s. 118.
- Bilge, F. (2012). Bir Grup İlköğretim Öğrencisinde Bilgisayara Yönelik Bağımlılık Eğilimi Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 96-105.
- Bilgi, A. (2005). Bilgisayar oyunu oynayan ve oynamayan öğrencilerin saldırganlık, depresyon ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Blinka, L. ve Mikuška, J. (2014). The Role of Social Motivation and Sociability of Gamers ın Online Game Addiction. Cyber Psychology, 8 (2), 1-11.
- Chang E , Kim B (2020) School and İndividual Factors on Game Addiction: A Multilevel Analysis. Int J Psychol, 55 (5), 822-831, doi: 10.1002/ijop.12645.
- Colwell, J., Grady, C. ve Rhaiti, S. (1995). Computer Games, Self-esteem and Gratification of Needs in Adolescents. Journal of Community & Applied Social Psychology, 5 (3), 195-206.
- Çoban, B, ve Nacar, E. (2006). Okul öncesi eğitimde eğitsel oyunlar, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Delebe, A. (2020). Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ile bazı fiziksel parametreler ve akademik başarı durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
- Duman, G. (2015). Okul öncesi eğitimde beden eğitimi ve oyun. Ankara: Eğiten Yayınevi.
- Eni, B. (2017). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ve algıladıkları ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Ergür, G. (2015). Şiddet içerikli bilgisayar oyunu oynayan ikinci kademe öğrencilerinin saldırganlık eğilimlerinin ve benlik saygı düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Erkılıç, E. (2021). Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığının yalnızlık ve benlik saygısı arasındaki ilişkisi ve çeşitli demografikler açısından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Teknolojileri, İstanbul.
- Gökçearslan, Ş. ve Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 419-435.
- Göldağ, B. (2018). Lise Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılık Düzeylerinin Demografik Özelliklerine Göre İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 1287-1315.
- Gönüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
- Güllü, M., Arslan, C., Dündar, A. ve Murathan, F. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayar Oyun Bağımlılıklarının İncelenmesi. ADYÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 89-100.
- Gür, Y. (2016). İşitme engelli sporcuların sürekli dikkat becerilerinin sporcu olmayanlarla karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- Güvendi, B., Tekkurşun Demir, G. ve Keskin, B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinde Dijital Oyun Bağımlılığı ve Saldırganlık. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11 (18), 1196-1217.
- Hasdemir, M. ve Hazar, Z. (2021). Ortaokul Öğrencilerinin Temel Demokratik Değerlere Karşı Tutumları İle Beden Eğitimi Dersindeki Sportmenlik Davranışlarının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 8 (3), 33-50.
- Hazar, K., Özpolat, Z. ve Hazar, Z. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılığı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi (Niğde İli Örneği). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18 (1), 225-234.
- Hazar, Z. Fiziksel hareketlilik içeren oyunların 11-14 yaş grubu ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığına etkisi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Hazar, Z. ve Hazar, M. (2017). Çocuklar İçin Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği. Journal Of Human Sciences, 14 (1), 203-216.
- Hazar, Z., Hazar, K., Gökyürek, B., Hazar, M. ve Çelikbilek, S. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Oyunsallık, Dijital Oyun Bağımlılığı ve Saldırganlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 14 (4), 4320-4332.
- Horzum, M.B. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (159), 56-68.
- Kala, A. (2024). Üniversite öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile ders-boş zaman çatışması arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, teknikler, ilkeler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kaymak, B. ve Hergüner, G. (2021). The Relatıon Between Dıgıtal Game Addıctıons of Hıgh School Students And Theır Levels of Lonelıness. TOJRAS. 10 (4), 1-11.
- Kestane, M. (2019). Dijital oyun bağımlılığının ilköğretim ikinci kademe çağındaki öğrencilerin akademik başarısı ile ilişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Biruni Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Koçak, H. ve Köse, Z. (2014). Ergenlerin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıkları ve Sosyalleşme Süreçleri Üzerine Bir Araştırma (Kütahya ili örneği). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 21-32.
- Kolçak, S. ve Çakır, E. (2022). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Oynama Motivasyonunun Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Üzerine Etkisi. Research in Sport Education and Sciences, 24 (4), 113-118. https://doi.org/10.5152/JPESS.2022.221635.
- Kurtbeyoğlu, Ş. (2018). Demographic characteristics relationship between game addiction of middle school students. (Doctoral dissertation). Bahçeşehir University, Institute of Educational Sciences, İstanbul.
- Lemmens J.S., Valkenburg, P.M. ve Peter, J. (2009). Development and Validation of A Game Addiction Scale For Adolescents. Media Psychology, 12 (1), 77-95.
- Marufoğlu S. Ve Kutlutürk S. (2021). Ortaokul Öğrencilerinde Dijital Oyun Bağımlılığının Fiziksel Aktivite ve Uyku Alışkanlıklarına Etkisi. Bağımlılık Dergisi, 22 (2), 114-122. doi:10.51982/bagimli.817756.
- Öncel, M. ve Tekin, A. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Bilgisayar Oyun Bağımlılığı ve Yalnızlık Durumlarının İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (4), 7-17.
- Özüt, M. (2024). ergenlerde dijital oyun bağımlılığı ile akademik erteleme davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Nişantaşı Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Plavskaya, E.L. (2012). Traditsionnaya kultura altaytsev segodnya: prazdnik El-Oyın. İdei i idealı, №2 (12), т. 2, Novosibirsk, s. 152.
- Rosyid, H.A., Fajariani, E., Adhilaga, H. ve Amalia, A. (2019). The Online Game Addiction Psychology and İnterpersonal Relationship of The Engineering Students. Bulletin of Social Informatics Theory and Application, 3 (2), 75-79.
- Şahin, C. ve Tuğrul, V.M. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi. ZfWT, 4 (3), 115-30.
- Şimşek, E. ve Karakuş-Yılmaz, T. (2020). Türkiye'de Yürütülen Dijital Oyun Bağımlılığı Çalışmalarındaki Yöntem ve Sonuçların Sistematik İncelemesi. Kastamonu Education Journal, 28 (4), 1851-1866.
- Taş, İ., Eker, H. ve Anlı, G. (2014). Orta Öğretim Öğrencilerinin İnternet ve Oyun Bağımlılık Düzeylerinin İncelenmesi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 1 (2), 37-57.
- Taylan, H.H., Kara, H.Z. ve Durğun, A. (2017). Ortaokul Ve Lise Öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıkları ve Oyun Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 78-87.
- Thomas, N.J. ve Martın, F.H. (2010). Video-Arcade Game, Computer Game And Internet Activities Of Australian Students: Participation Habits and Prevalence of Addiction. Australian Journal of Psychology, 62 (2), 59-66.
- Topşar, A. (2015). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinde duygusal zeka ile bilgisayar oyun bağımlılığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Tuncay, P.Y., Bozdoğan, K.E. ve Bozdoğan, E. (2023). Ergenlerde Dijital Oyun Bağımlılığı ve Aile İçi İletişim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 10 (2), 1-19.
- Tüysüz C., Balaman, F. ve Atalar, T. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İnternet kullanım Amaçlarının Belirlenmesi. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1 (1), 251-260.
- Yalçın Irmak, A. ve Erdoğan, S. (2016). Ergen ve Genç Erişkinlerde Dijital Oyun Bağımlılığı: Güncel Bir Bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27 (2), 128-137.
- Yengin, D. (2012). Dijital oyunlarda şiddet. İstanbul: Beta Yayınları.
- Zaranis, N., Kalogiannakis, M. ve Papadakis, S. (2013). Using Mobile Devices For Teaching Realistic Mathematics İn Kindergarten Education. Creative Education, 4, 1-10.
Toplam 56 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Beden Eğitimi ve Oyun |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 7 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 3 Sayı: 1 |