Öz
This study examined whether goal orientation and perceived motivational climate perceptions of volleyball players differ according to their professional status. The research was conducted on 257 male volleyball players studying at Van Yuzuncu Yil University and active in different sports clubs. The participants were classified as professional (66%) and amateur (34%). Data were collected using the Task and Ego Orientation in Sports Scale and the Perceived Motivational Climate in Sports Scale and analyzed in SPSS 26. The results showed that there were no statistically significant differences between professional and amateur volleyball players in terms of ego orientation, task orientation, performance climate and mastery climate. Correlation analyses revealed positive and significant relationships between goal orientation and perceived motivational climate. In addition, regression analyses showed that performance climate perception had positive and significant effects on ego orientation and mastery climate perception had positive and significant effects on task orientation. These findings suggest that, regardless of professional level, volleyball players' perceptions of motivational climate and goal orientation are similar and that universal strategies can be used to increase athletes' motivation. Future research should extend these findings across different sports and cultural contexts and examine the long-term effects of motivational strategies.
Anahtar Kelimeler
volleyball goal orientation motivationel climate professionalism sports psychology performance
Kaynakça
- Arslan, S. S., Alemdaroğlu, İ., Öksüz, Ç., Karaduman, A. A., & Yılmaz, Ö. T. (2018). Genç bireylerde fiziksel aktivitenin akademik başarı ve depresyon üzerine etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 6(1), 37-42.
- Aslan, M., Doğan, S.,(2020). Dışsal motivasyon, içsel motivasyon ve performans etkileşimine kuramsal bir bakış. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 291-301.
- Aydın, E. (2019). Motivasyonel iklim ve hedef bağlılığının antrenör sporcu ilişkisine etkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(3), 96-106.
- Baydoğan, E., & Goktas, Z. (2024). Atletizm ve judo sporcularında spora katılım güdüleri̇ ve sporda başarı hedefleri̇ üzerine araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 198-219.
- Bayrakçeken, S., Oktay, Ö., Samancı, O., & Canpolat, N. (2021). Motivasyon kuramları çerçevesinde öğrencilerin öğrenme motivasyonlarının arttırılması: Bir derleme çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 677-698.
- Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri.
- Çekiç, Ö., & Kurt, C. (2017). Farklı mevkilerde oynayan futbolcularda hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim arasındaki ilişki. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 3(3), 93-102.
- Duda, J. L. (1989). Goal perspectives, participation and persistence in sport. International Journal of Sport Psychology, 20, 42-56.
- Duda, J. L., & Whitehead, J. (2015). Toward quality not quantity in sport motivation. In Becoming a sports coach (pp. 110-121). Routledge.
- Ford, M. E. (1992). Motivating humans: Goals, emotions, and personal agency beliefs. Sage.
- Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (1993). How to Design and Evaluate Research in Education 10th ed. McGraw-Hill Education.
- Gencer, E. (2021). Hedef yöneliminin yordayıcısı olarak algılanan motivasyonel iklim: Güreşçiler üzerine bir araştırma. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 71-80.
- Gencer, E., & Ilhan, E. L. (2012). Goal orientation and motivational climate in badminton athletes. The Online Journal of Recreation and Sport, 1(2), 24-33.
- İnceoğlu Ayaz, E. (2024). Takım sporlarında akran, antrenör motivasyonel ikliminin spora bağlılık ile ilişkisi Pamukkale üniversitesi Sağlık bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
- Koca, Ö. F. (2024). Sporcularda hedef bağlılığı üzerine bir araştırma. Yalova Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 140-159.
- Maehr, M. L. (1974). Culture and achievement motivation. American Psychologist, 29(12), 887.
- Maehr, M. L., Braskamp, L. A. (1986). The motivation factor: A theory of personal investment. Lexington Books/D.C. Heath and Com
- Nicholls, J. G. (1984). Achievement motivation: conceptions of ability, subjective experience, task choice, and performance. Psychological review, 91(3), 328.
- Nicholls, J. G. (1989). The competitive ethos and democratic education. Harvard University Press.
- Nicholls, J.G. (1984). Conceptions of ability and achievement motivation. In Research on Motivation in Education, Vol. 1 (edited by R. Ames and C. Ames), pp. 39-73. New York: Academic Press.
- Roberts, G.C., Treasure, D.C. and Kavussanu, M. (1997). Motivation in physical activity contexts: An achievement goal perspective. Advances in Motivation and Achievement, Vol. 10 (edited by M. Maehr and P. Pintrich), pp. 4 13-447. Greenwich, CT: JAI Press
- Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary educational psychology, 25(1), 54-67.
- Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2017). Self-determination theory: Basic psychological needs in motivation, development, and wellness. Guilford publications.
- Sarı, İ., & Köleli, N. Y. (2020). Antrenör kaynaklı destekleyici ve kısıtlayıcı güdüsel iklimin sporcuların tükenmişlik ve ahlaki karar alma tutumları ile ilişkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 31(2), 69-82.
- Topaloğlu, T. (2006). Girişimcinin motivasyonel ve bilişsel kişilik özellikleri: Girişimci ve yöneticilerin öğrenilmiş (manifest) gereksinimleri ve kontrol odaklarının kıyaslanmasına yönelik bir araştırma (Master's thesis, Dokuz Eylul Universitesi (Turkey)).
- Toros, T. (2001). Elit ve elit olmayan erkek basketbolcularda hedef yönelimi, güdüsel iklim ve hedeflerin özgünlük güçlük derecesi özelliklerinin yaşam doyumuna etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Toros, T. (2009). Genç erkek basketbolcularda, sezon boyunca sporcuların algıladıkları antrenörlük davranışı, hedef yönelimleri, takım sargınlığı, algılanan motivasyonel iklim ve kolektif yeterlik ilişkisi, Pamukkale Journal of Sport Sciences .2(1), 27-39
- Treasure, D. C., Duda, J. L., Hall, H. K., Roberts, G. C., Ames, C., & Maehr, M. L. (2001). Clarifying misconceptions and misrepresentations in achievement goal research in sport: A response to Harwood, Hardy, and Swain. Journal of sport and exercise psychology, 23(4), 317-329.
- Üngür, G. (2009). Amatör ve profesyonel futbolcularda hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim arasındaki ilişki. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sporda Psiko-Sosyal Alanlar Anabilim Dalı, İzmir.
- Üzbe, N., & Bacanlı, H. (2015). Başari Hedef Yönelimi, Benlik Saygisi Ve Akademik Başarinin Kendini Engellemeyi Yordamadaki Rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 33-50.
- Walling, M. D., Duda, J. L. ve Chi, L., (1993). The Perceived Motivational Climate in Sport Questionnaire: Construct and Predictive Validity, Journal of Sport and Exercise Psychology, 15, 172–183.
- Zehir, T., & Turan, S. (2024). Görev ve ego yöneliminin sporda ahlaktan uzaklaşma üzerine etkisi. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 6(3), 278-283
Öz
Bu çalışma, voleybolcuların hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim algılarının profesyonellik durumlarına göre farklılık gösterip göstermediğini incelemiştir. Araştırma, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nde öğrenim gören ve farklı spor kulüplerinde faaliyet gösteren 257 erkek voleybolcu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar profesyonel (%66) ve amatör (%34) olarak sınıflandırılmıştır. Veriler, Sporda Görev ve Ego Yönelimi Ölçeği ile Sporda Algılanan Motivasyonel İklim Ölçeği kullanılarak toplanmış ve SPSS 26. programında analiz edilmiştir. Sonuçlar, profesyonel ve amatör voleybolcular arasında ego yönelimi, görev yönelimi, performans iklimi ve ustalık iklimi açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmadığını göstermiştir. Korelasyon analizleri, hedef yönelimi ile algılanan motivasyonel iklim arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, regresyon analizleri, performans iklimi algısının ego yönelimi üzerinde ve ustalık iklimi algısının görev yönelimi üzerinde pozitif ve anlamlı etkileri olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, profesyonellik düzeyinden bağımsız olarak, voleybolcuların motivasyonel iklim ve hedef yönelimi algılarının benzer olduğunu ve sporcuların motivasyonlarını artırmak için evrensel stratejilerin kullanılabileceğini ortaya koymaktadır. Gelecekteki araştırmalar, farklı spor dalları ve kültürel bağlamlarda bu bulguları genişletmeli ve motivasyonel stratejilerin uzun vadeli etkilerini incelemelidir.
Anahtar Kelimeler
voleybol hedef yönetimi motivasyonel iklim profesyonellik spor psikoloisi performans
Kaynakça
- Arslan, S. S., Alemdaroğlu, İ., Öksüz, Ç., Karaduman, A. A., & Yılmaz, Ö. T. (2018). Genç bireylerde fiziksel aktivitenin akademik başarı ve depresyon üzerine etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 6(1), 37-42.
- Aslan, M., Doğan, S.,(2020). Dışsal motivasyon, içsel motivasyon ve performans etkileşimine kuramsal bir bakış. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(26), 291-301.
- Aydın, E. (2019). Motivasyonel iklim ve hedef bağlılığının antrenör sporcu ilişkisine etkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(3), 96-106.
- Baydoğan, E., & Goktas, Z. (2024). Atletizm ve judo sporcularında spora katılım güdüleri̇ ve sporda başarı hedefleri̇ üzerine araştırma. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 198-219.
- Bayrakçeken, S., Oktay, Ö., Samancı, O., & Canpolat, N. (2021). Motivasyon kuramları çerçevesinde öğrencilerin öğrenme motivasyonlarının arttırılması: Bir derleme çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 677-698.
- Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri.
- Çekiç, Ö., & Kurt, C. (2017). Farklı mevkilerde oynayan futbolcularda hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim arasındaki ilişki. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 3(3), 93-102.
- Duda, J. L. (1989). Goal perspectives, participation and persistence in sport. International Journal of Sport Psychology, 20, 42-56.
- Duda, J. L., & Whitehead, J. (2015). Toward quality not quantity in sport motivation. In Becoming a sports coach (pp. 110-121). Routledge.
- Ford, M. E. (1992). Motivating humans: Goals, emotions, and personal agency beliefs. Sage.
- Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (1993). How to Design and Evaluate Research in Education 10th ed. McGraw-Hill Education.
- Gencer, E. (2021). Hedef yöneliminin yordayıcısı olarak algılanan motivasyonel iklim: Güreşçiler üzerine bir araştırma. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(3), 71-80.
- Gencer, E., & Ilhan, E. L. (2012). Goal orientation and motivational climate in badminton athletes. The Online Journal of Recreation and Sport, 1(2), 24-33.
- İnceoğlu Ayaz, E. (2024). Takım sporlarında akran, antrenör motivasyonel ikliminin spora bağlılık ile ilişkisi Pamukkale üniversitesi Sağlık bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
- Koca, Ö. F. (2024). Sporcularda hedef bağlılığı üzerine bir araştırma. Yalova Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 140-159.
- Maehr, M. L. (1974). Culture and achievement motivation. American Psychologist, 29(12), 887.
- Maehr, M. L., Braskamp, L. A. (1986). The motivation factor: A theory of personal investment. Lexington Books/D.C. Heath and Com
- Nicholls, J. G. (1984). Achievement motivation: conceptions of ability, subjective experience, task choice, and performance. Psychological review, 91(3), 328.
- Nicholls, J. G. (1989). The competitive ethos and democratic education. Harvard University Press.
- Nicholls, J.G. (1984). Conceptions of ability and achievement motivation. In Research on Motivation in Education, Vol. 1 (edited by R. Ames and C. Ames), pp. 39-73. New York: Academic Press.
- Roberts, G.C., Treasure, D.C. and Kavussanu, M. (1997). Motivation in physical activity contexts: An achievement goal perspective. Advances in Motivation and Achievement, Vol. 10 (edited by M. Maehr and P. Pintrich), pp. 4 13-447. Greenwich, CT: JAI Press
- Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary educational psychology, 25(1), 54-67.
- Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2017). Self-determination theory: Basic psychological needs in motivation, development, and wellness. Guilford publications.
- Sarı, İ., & Köleli, N. Y. (2020). Antrenör kaynaklı destekleyici ve kısıtlayıcı güdüsel iklimin sporcuların tükenmişlik ve ahlaki karar alma tutumları ile ilişkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 31(2), 69-82.
- Topaloğlu, T. (2006). Girişimcinin motivasyonel ve bilişsel kişilik özellikleri: Girişimci ve yöneticilerin öğrenilmiş (manifest) gereksinimleri ve kontrol odaklarının kıyaslanmasına yönelik bir araştırma (Master's thesis, Dokuz Eylul Universitesi (Turkey)).
- Toros, T. (2001). Elit ve elit olmayan erkek basketbolcularda hedef yönelimi, güdüsel iklim ve hedeflerin özgünlük güçlük derecesi özelliklerinin yaşam doyumuna etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Toros, T. (2009). Genç erkek basketbolcularda, sezon boyunca sporcuların algıladıkları antrenörlük davranışı, hedef yönelimleri, takım sargınlığı, algılanan motivasyonel iklim ve kolektif yeterlik ilişkisi, Pamukkale Journal of Sport Sciences .2(1), 27-39
- Treasure, D. C., Duda, J. L., Hall, H. K., Roberts, G. C., Ames, C., & Maehr, M. L. (2001). Clarifying misconceptions and misrepresentations in achievement goal research in sport: A response to Harwood, Hardy, and Swain. Journal of sport and exercise psychology, 23(4), 317-329.
- Üngür, G. (2009). Amatör ve profesyonel futbolcularda hedef yönelimi ve algılanan motivasyonel iklim arasındaki ilişki. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sporda Psiko-Sosyal Alanlar Anabilim Dalı, İzmir.
- Üzbe, N., & Bacanlı, H. (2015). Başari Hedef Yönelimi, Benlik Saygisi Ve Akademik Başarinin Kendini Engellemeyi Yordamadaki Rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 33-50.
- Walling, M. D., Duda, J. L. ve Chi, L., (1993). The Perceived Motivational Climate in Sport Questionnaire: Construct and Predictive Validity, Journal of Sport and Exercise Psychology, 15, 172–183.
- Zehir, T., & Turan, S. (2024). Görev ve ego yöneliminin sporda ahlaktan uzaklaşma üzerine etkisi. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 6(3), 278-283
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Spor Faaliyetleri Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 25 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 3 Sayı: 1 |