Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği

Yıl 2025, Sayı: 85, 355 - 379, 20.07.2025

Serkan Ak , Yeşim Araboğa , Fatma Eban

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1688524

Öz

Bu araştırmada turizm alanında lisans eğitimi almakta olan öğrencilerin psikolojik dayanıklılıklarının kariyer uyum yeteneklerine etkisinde bireysel yenilikçiliğin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Turizm Fakültesi’ne kayıtlı 206 lisans öğrencisi üzerinde bir anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde IBM AMOS 24, IBM SPSS 27 ve IBM SPSS Process Macro 4.2 paket programları kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre katılımcıların, psikolojik dayanıklılık ve bireysel yenilikçilik düzeylerinin ortalama düzeyde, kariyer uyum yeteneklerinin ise yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca psikolojik dayanıklılık, bireysel yenilikçilik ve kariyer uyum yetenekleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Hipotezlerin testi sonucunda, psikolojik dayanıklılığın bireysel yenilikçiliğe ve kariyer uyum yeteneklerine anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda bireysel yenilikçiliğin kariyer uyum yeteneklerine anlamlı düzeyde etkisinin bulunduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda psikolojik dayanıklılığın kariyer uyum yeteneklerine etkisinde bireysel yenilikçiliğin aracı rolünün olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik dayanıklılık Kariyer uyum yetenekleri Bireysel yenilikçilik Turizm öğrencileri

Kaynakça

  • Abukhait, R., Bani-Melhem, S. ve Shamsudin, F. (2020). Do employee resilience, focus on opportunity, and work-relatedcuriosity predict innovative work behaviour? The mediating role of career adaptability. International Journal of Innovation Management, 24(7), 1-30.
  • Agarwal, R. ve Prasad, J. (1998). A conceptual and operational definition of personal innovativeness in the domain of information technology. Information Systems Research, 9(2), 204-215.
  • Akan, A. ve Abu, N. K. (2023). Bireysel yenilikçilikle ilgili yapılan tezlere yönelik bir analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 1446-1469.
  • Akbaba, M. ve Özel, G. (2021). Turizm eğitimi alan öğrencilerin proaktif kişilik, kariyer uyum yetenekleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişki. Turkish Studies-Social Sciences, 16(5), 1659-1678.
  • Akçakanat, T., Uzunbacak, H. H. ve Köse, S. (2018). Akademisyenlerin psikolojik sağlamlık ve mutluluklarının belirleyicileri olarak sosyal ve örgütsel destek. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 173-193.
  • Akkermans, J., Paradniké, K., Van der Heijden, B. I. ve De Vos, A. (2018). The best of both worlds: The role of career adaptability and career competencies in students’ well-being and performance. Frontiers in Psychology, 9, 1678, 1-13.
  • Alain, C. B., Rostin, M. M. M., Joël, K. N. N., Hypolite, M. M., Donatien, K. N.-N., Koffi, T. A. ve diğerleri (2021). Development and validation of a customer satisfaction measuring instrument with laboratory services at the University Hospital of Kinshasa, Democratic Republic of the Congo (DRC). American Journal of Industrial and Business Management, 11, 481-498.
  • Aldahdouh, T. Z., Korhonen, V. ve Nokelainen, P. (2019). What contributes to individual innovativeness? A multilevel perspective. International Journal of Innovation Studies, 3(2), 23-39.
  • Amir, M. T. (2014). The role of resilience in individual innovation. [Yayımlanmamış doktora tezi]. School of Management - Edith Cowan University Faculty of Business and Law, Western Australia.
  • Aslan, G. (2023). Okul yöneticilerinin vizyoner liderlik davranışları ile öğretmenlerin bireysel yenilikçilik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
  • Awang, Z. (2012). Structural equation modeling using AMOS graphic. Shah Alam: Penerbit Universiti Teknologi MARA.
  • Awang, Z., Afthanorhan, A., Mohamad, M. ve Asri, M. A. M. (2015). An evaluation of measurement model for medical tourism research: the confirmatory factor analysis approach. International Journal of Tourism Policy, 6(1), 29-45.
  • Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. New Jersey: Prentice-Hall.
  • Barnum, D. D., Snyder, C. R., Rapoff, M. A., Mani, M. M. ve Thompson, R. (1998). Hope and social support in psychological adjustment of children who have survived burn injuries and their matched controls. Children’s Health Care, 27(1), 15-30.
  • Barto, H., Lambert, S. ve Brott, P. (2015). Career adaptability, resiliency and perceived obstacles to career development of adolescent mothers. Professional Counselor, 5(1), 53-66.
  • Basalan, F, Aslankoç, R. ve Sahin, G. (2020). Individual innovativeness: An example of midwifery of primary health care services in Turkey, International Journal of Caring Sciences, 13(1), 352-358.
  • Bitmiş, M. G., Sökmen, A. ve Turgut, H. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerine etkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 27-40.
  • Brown, A. (2015). Developing career adaptability and innovative capabilities through learning and working in Norway and the United Kingdom. Journal of the Knowledge Economy, 6(2), 402-419.
  • Bubou, G. M. ve Job, G. C. (2022). Individual innovativeness, self-efficacy and e-learning readiness of students of Yenagoa study centre, National Open University of Nigeria. Journal of Research in Innovative Teaching & Learning, 15(1), 2-22.
  • Buyukgoze-Kavas, A. (2014). Validation of the Career Adapt-Abilities Scale-Turkish form and its relation to hope and optimism. Australian Journal of Career Development, 23(3), 125-132.
  • Carmeli, A., Meitar, R. ve Weisberg, J. (2006). Self‑leadership skills and innovative behavior at work. International Journal of Manpower, 27(1), 75-90.
  • Chen, H., Fang, T., Liu, F., Pang, L., Wen, Y., Chen, S. ve diğerleri (2020). Career adaptability research: A literature review with scientific knowledge mapping in web of science. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(16), 5986.
  • Coetzee, M. ve Harry, N. (2014). Emotional intelligence as a predictor of employees’ career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 84, 90-97.
  • Çelik, H. E. ve Yılmaz, V. (2016). LISREL 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi: Temel kavramlar-uygulamalar-programlama (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Çelik, K. (2013). The relationship between individual innovativeness and self-efficacy levels of student teachers. International Journal of Scientific Research in Education, 6(1), 56-67.
  • Darıcan, Ş. ve Mete, M. (2020). The effect of psychological capital on personal innovation: The case of education sector. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Econometrics, Statistics & Emprical Economics Journal, 16, 53-67.
  • Demir, K. (2006). Rogers’ın yeniliğin yayılması teorisi ve internetten ders kaydı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 47(47), 367-392.
  • Denckla, C. A., Cicchetti, D., Kubzansky, L. D., Seedat, S., Teicher, M. H., Williams, D. R. ve diğerleri (2020). Psychological resilience: an update on definitions, a critical appraisal, and research recommendations. European Journal of Psychotraumatology, 11(1),1-18.
  • Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
  • Duru, H. ve Gültekin, F. (2020). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kariyer stresleri, kariyer uyum yetenekleri ve mentörlük arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28(1), 328-337.
  • Erkmen, T. ve Esen, E. (2013). Psikolojik sermaye ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.
  • Fan, J., Huang, Y., Yang, F., Cheng, Y. ve Yu, J. (2024). Psychological health status of Chinese university students: based on Psychological Resilience Dynamic System Model. Frontiers in Public Health, 12, 1382217.
  • Feyisa, B. R., Merdassa, A. B. ve Biru, B. (2022). Psychological resilience and coping strategies among undergraduate students in Ethiopia: A cross-sectional study. International Journal of Adolescence and Youth, 27(1), 515-527.
  • Fletcher, D. ve Sarkar, M. (2013). Psychological resilience: A review and critique of definitions, concepts, and theory. European Psychologist, 18(1), 12-23.
  • Garmezy, N. (1974). The study of competence in children at risk for severe psychopathology. E. J. Anthony ve C. Koupernik (Ed.), The child in his family: Children at psychiatric risk: III içinde (ss. 77-98). New York: Wiley.
  • Garson, G. D. (2013). Validity and reliability. Asheboro, NC: Statistical Associates Publishers. 9-28.
  • Genç, E., Yavuz, K. ve Aydemir, S. (2017). Bireysel yenilikçilik düzeyinin kariyer uyumluluğu algısına etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (60), 240-252.
  • George, D. ve Mallery, P. (2024). IBM SPSS statistics 29 step by step: A simple guide and reference (18. Baskı). New York, NY: Routledge.
  • Guan, Y., Deng, H., Sun, J., Wang, Y., Cai, Z., Ye, L. ve diğerleri (2013). Career adaptability, job search self-efficacy and outcomes: A three-wave investigation among Chinese university graduates. Journal of Vocational Behavior, 83, 561-570.
  • Gülenç Birsen, A. ve Erdoğan, H. A. (2024). Turizm öğrencilerinin aldıkları eğitime ve kariyer beklentilerine ilişkin algıları. NEUGastro, 3(1), 29-50.
  • Güngörmüş, K., Okanlı, A. ve Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis (8. Baskı). Hampshire: Cengage.
  • Harry, N. ve Coetzee, M. (2013). Sense of coherence, career adaptability and burnout of early-career Black staff in the call centre environment. SA Journal of Industrial Psychology, 39(2), 1-10.
  • Hayes, A. F. (2022). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach (3. Baskı). New York, NY: Guilford Press.
  • Hendarman, A. F. ve Cantner, U. (2018). Soft skills, hard skills, and individual innovativeness. Eurasian Business Review, 8, 139-169.
  • Heydari, N., Rakhshan, M., Torabizadeh, C. ve Salimi, G. (2023). Research article individual innovation from the perspective of nursing students: A qualitative study. BMC Nursing, 22(1), 1-12.
  • Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44(3), 513-524.
  • Hobfoll, S. E. (2002). Social and psychological resources and adaptation. Review of General Psychology, 6(4), 307-324.
  • Hooper, D., Coughlan, J. P. ve Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
  • Hurt, H.T., Joseph, K. ve Cook, C. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research, 4(1), 58-65.
  • Işık, C. ve Türkmendağ, T. (2016). Atatürk Üniversitesi turizm fakültesi öğrencilerinin bireysel yenilikçilik algılarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1, 70-99.
  • İlhan, M. ve Çetin, B. (2014) . LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (YEM) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 5(2), 26-42.
  • İmran, A. (2019). Personality traits, individual innovativeness and satisfaction with life, 2018 Journal Of Innovation &Knowledge, 4, 38-46.
  • Johnston, C. S. (2016). A systematic review of the career adaptability literature and future outlook. Journal of Career Assessment, 26(1), 3-30.
  • Kanter, R. M. (1988). When a thousand flowers bloom: structural, collective, and social conditions for ınnovation in organization. Research in Organizational Behaviour, 10, 169-211.
  • Kaplan, B. T. (2019). Üniversitelerin rekreasyon etkinliklerinin kariyer uyum yetenekleri ile ilişkisi üzerine bir araştırma. International Journal Of Social And Humanities Sciences Research (Jshsr), 6(38), 1611-1622.
  • Karahan, M. ve Patır, S. (2019). Üniversite öğrencilerinin bireysel yenilikçilik kapasitelerinin belirlenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 42-58.
  • Kavi, E. ve Karakale, B. (2018). Çalışan psikolojisi açısından psikolojik dayanıklılık. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(17), 56-77.
  • Keleş, H. Çınar, K. ve Akmeşe, H. (2020). Turizm fakültesi öğrencilerinin bireysel inovasyon algılarının bölüm memnuniyetine etkisi. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(3), 664-679.
  • Kemer, A. S. ve Gökalp, K. (2021). Determination of the effects of innovativeness levels of the elderly on their psychological resilience. Perspectives in Psychiatric Care, 57(2), 1-6.
  • Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 150-164.
  • Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37, 1-11.
  • Koen, J., Klehe, U. C., Van Vianen, A. E. M., Zikic, J. ve Nauta, A. (2010). Job-search strategies and reemployment quality. The impact of career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 77, 126-139.
  • Korkmaz, O. ve Cenkseven Önder, F. (2019). The relation between life goals and career adapt-abilities: An investigation of the mediating role of hope. Education and Science, 44(200), 59-76.
  • Kozak, M. (2018). Bilimsel araştırma: Tasarım, yazım ve yayım teknikleri (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Kurtuldu, T., Doğan, İ., İnan, M. ve Yıldırım, M. (2024). Examining the relationship between individual innovativeness and positive future expectation levels of physical education teacher candidates. International Journal of Sport Culture and Science, 12(2), 234-247.
  • Lent, R. W. (2018). Future of work in the digital world: preparing for ınstability and opportunity. The Career Development Quarterly, 66(3), 205-219.
  • Lent, R. W., Brown, S. D. ve Hackett, G. (1994). Toward a unifying social cognitive theory of career and academic interest, choice, and performance. Journal of Vocational Behavior, 45(1), 79-122.
  • Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behaviour, 23, 695-706.
  • Maddi, S. R. (2006). Building and ıntegrated positive psychology. The journal of positive psychology, 1(4), 226-229.
  • Martins, J. (2018). The Individual innovativeness theory: a framework to investigate teachers’ views on technology. ICICTE 2018 Proceedings, 360-370.
  • Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227-238.
  • Mesci, M. Mesci, Z. ve Tizgili, S. (2019). Turizm öğrencilerinin yenilikçilik eğilimleri algılarının demografik farklılıkları açısından incelenmesi. Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 7(3), 155-164.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Mund, P. (2016). Kobasa concept of hardiness. International Research Journal of Engineering, IT & Scientific Research, 2(1), 34-40.
  • Niles, S. G. ve Harris-Bowlsbey, J. (2013). Career development interventions in the 21st century (4. Baskı). New Jersey: Pearson.
  • Novi, A. ve Etikariena, A. (2022). The relationship between resilience and innovative work behavior among college students. Jurnal Humaniora Dan Ilmu Pendidikan, 1(2), 109-120.
  • Örücü, E. ve Çınar, B. (2019). Pozitif psikolojik sermayenin yenilikçi davranış üzerindeki etkisi: bankacılık sektöründe bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 275-291.
  • Özkeçeci, Z., Caymaz, E. ve Akyön, F. V. (2022). The relationship between individual innovation and intellectual capital in social media: The case of faculty of fine arts and architecture students at Necmettin Erbakan University. TRT Akademi, 7(14), 212-235.
  • Pang, L., Wang, X., Liu, F., Fang, T., Chen, H. ve Wen, Y. (2021). The relationship between college students’ resilience and career decision-making difficulties: the mediating role of career adaptability. Psychology, 12(6), 872-886.
  • Pelenk, S. E. (2017). Bireysel yenilikçi davranışların bireysel iş performansı üzerindeki etkisi: Teknoloji çalışanları üzerinde bir araştırma. JOEEP: Journal of Emerging Economics and Policy, 2(2), 2-14.
  • Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y. ve Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: a critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903.
  • Pontoh, G. T., Ferdiansyah, M. I., Baja, H. K., Nurtanio, I., Jermias, J., Christian, F. ve diğerleri (2024). Career Adaptability of Accounting Profession Toward the Era of Society 5.0. Library of Progress-Library Science, Information Technology & Computer, 44(3), 16012-16025.
  • Rençber, İ. ve Paşaoğlu Baş, D. (2023). Linking perceived social support, career adaptability, and innovative behavior: A two‐wave study. The Career Development Quarterly, 71(3), 162-174.
  • Richardson, G. E. (2002). The metatheory of resilience and resiliency. Journal of Clinical Psychology, 58(3), 307-321.
  • Rogers, E. M. (1995). Diffusion of innovations (4. Baskı). New York: The Free Press.
  • Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5. Baskı). New York: The Free Press.
  • Savickas, M. L. (2005). The theory and practice of career construction. S. D. Brown ve R. W. Lent (Ed.), Career development and counseling içinde (ss. 42-70). New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
  • Savickas, M. L. ve Porfeli, E. J. (2012). Career adapt-abilities scale: Construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 661-673.
  • Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C. ve diğerleri (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the Autonomy-Preference-Index (API). Health Expectations, 13(3), 234-243.
  • Söz, F. N., Karabulut, E. ve Başer, G. (2022). Covid-19’un turizm fakültesi öğrencilerinin akademik ve psiko-sosyal durumu üzerindeki etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(4), 1050-1067.
  • Super, D. E. (1974). Measuring vocational maturity for counseling and evaluation. Washington, DC: National Vocational Guidance Association.
  • Şeker, G. ve Çapri, B. (2023). Kariyer uyumluluğu ile yaşam doyumu ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide umudun aracı rolü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(40), 1274-1292.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7. Baskı). New York, NY: Pearson.
  • Tanrıverdi, H., Yılmaz, A., Pala, B. ve Ercan, F. Z. (2019). Kişilik özellikleri, duygusal zekâ, kariyer uyum yeteneği ve turizmde kariyer yapma isteği arasındaki ilişkilerin incelenmesi: İstanbul Üniversitesinde turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrenciler üzerine bir araştırma. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi (IJTEBS), 3(1), 41-56.
  • Taş, M. A. ve Alparslan, A. M. (2020). Kültürel değerler, psikolojik sermaye ve kariyer uyum yeteneği ilişkisine dair bir saha araştırması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(Özel Sayı), 417-440.
  • Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3(29), 1-11.
  • Tosunoğlu, B. ve Yıldırım, O. (2019). An investigation of psychological resilience sub-dimensions in terms of personality features of bank employees. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 22-31.
  • Tosuntaş, Ş. B. ve Çubukçu, Z. (2019). Yeniliklerin yayılması teorisi bağlamında öğretmen adaylarının bulut teknolojisi kullanımlarını etkileyen faktörler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 957-976.
  • Tusaie K. ve Dyer, J. (2004). Resilience: A historical review of the construct. Holistic Nursing Practice, 18, 3-8.
  • Ural, A. ve Kılıç, İ. (2018). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Uslu, B., Doruköz, K. D., Çivilidağ, A., Durmaz, Ş. ve Demirbaş, A. (2024). Gastronomi öğrencilerinde kariyer uyum yetenekleri ve kariyer stresi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(4), 1404-1423.
  • Wang, D. ve Li, Y. (2024) Career construction theory: tools, interventions, and future trends. Front Psychol. 15:138123. 1-9.
  • Wu, Y., Yu, W., Wu, X., Wan, H., Wang, Y. ve Lu, G. (2020). Psychological resilience and positive coping styles among Chinese undergraduate students: a cross-sectional study. BMC Psychology, 8, 1-11.
  • Xu, C., Gong, X., Fu, W., Xu, Y., Xu, H., Chen, W. ve diğerleri (2020). The role of career adaptability and resilience in mental health problems in Chinese adolescents. Children and Youth Services Review, 112(2), 1-7.
  • Xu, M., Lu, H., Fu, J., Zhu, H. ve Zhao, Y. (2025). The relationship between basic psychological needs satisfaction and career adaptability among university students: The roles of grit and career decision-making self-efficacy. Behavioral Sciences, 15(2), 167- 181.
  • Yang, X., Feng, Y., Meng, Y. ve Qiu, Y. (2019). Career adaptability, work engagement, and employee well-being among Chinese employees: The role of guanxi. Frontiers in Psychology, 10, 1029.
  • Yavrutürk, A. R. (2024). Okullarda psikolojik sağlamlık ve inovasyon: yenilikçi psikolojik danışmanlık uygulamaları. Mediterranean Journal of Humanities, 14(2), 261-275.
  • Yavuzer, H., Demir, İ., Meşeci, F. ve Sertelin, Ç. (2005). Günümüz gençliğinin gelecek beklentileri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 93-103.
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Yenice, N. ve Yavaşoğlu, N. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik düzeyleri ile bireysel yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(2), 107-128.
  • Yeşiltaş, M., Akdağ, G., Çeken, H. ve Gürlek, M. (2014). Kariyer uyum yetenekleri turizm sektörüne bağlılığı etkiler mi? Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilere yönelik bir uygulama. A. Kılıçlar (Ed.), 15. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (ss. 1286-1300). Ankara.
  • Yıldız, E. (2019). Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin bireysel yenilikçilik algılarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Yi, M. Y., Fiedler, K. D. ve Park, J. S. (2006). Understanding the role of individual innovativeness in the acceptance of IT‐based innovations: Comparative analyses of models and measures. Decision Sciences, 37(3), 393-426.
  • Yüksel, O. (2024). Sağlık kurumları işletmeciliği öğrencilerinin bireysel yenilikçilik algıları ile olumlu gelecek beklentileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 249-264.
  • Zacher, H. (2014). Career adaptability predicts subjective career success above and beyond personality traits and core self-evaluations. Journal of Vocational Behavior, 84(1), 21-30.
  • Zacher, H. ve Wilden, R. G. (2014). A daily diary study on ambidextrous leadership and self‐reported employee innovation. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 87(4), 813-820.
  • Ziyae, B., Mobaraki, M. H. ve Saeediyoun, M. (2015). The effect of pyschological capital on ınnovation in information technology. Journal of Global Entrepreneurship Research, 5(8), 1-12.

The Mediating Role of Individual Innovativeness in the Effect of Psychologocal Resilience on Career Adaptability: The Case of Tourism Students

Yıl 2025, Sayı: 85, 355 - 379, 20.07.2025

Serkan Ak , Yeşim Araboğa , Fatma Eban

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1688524

Öz

This study examined the mediating role of individual innovativeness in the effect of psychological resilience on career adaptability of undergraduate tourism students. In this context, a survey was conducted with 206 undergraduate students enrolled at the Van Yüzüncü Yıl University Faculty of Tourism. The obtained data were analyzed using the IBM AMOS 24, IBM SPSS 27, and IBM SPSS Process Macro 4.2 package programs. According to the study findings, the participants’ psychological resilience and individual innovativeness levels were at an average level, and their career adaptability was high. In addition, significant positive relationships were found between psychological resilience, individual innovativeness, and career adaptability. The test of the hypotheses revealed that psychological resilience significantly affects individual innovativeness and career adaptability. At the same time, individual innovativeness was found to have a significant effect on career adaptability. The findings revealed that individual innovativeness plays a mediating role in the effect of psychological resilience on career adaptability.

Anahtar Kelimeler

Psychological resilience Career adaptability Individual innovativeness Tourism students

Kaynakça

  • Abukhait, R., Bani-Melhem, S. ve Shamsudin, F. (2020). Do employee resilience, focus on opportunity, and work-relatedcuriosity predict innovative work behaviour? The mediating role of career adaptability. International Journal of Innovation Management, 24(7), 1-30.
  • Agarwal, R. ve Prasad, J. (1998). A conceptual and operational definition of personal innovativeness in the domain of information technology. Information Systems Research, 9(2), 204-215.
  • Akan, A. ve Abu, N. K. (2023). Bireysel yenilikçilikle ilgili yapılan tezlere yönelik bir analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 1446-1469.
  • Akbaba, M. ve Özel, G. (2021). Turizm eğitimi alan öğrencilerin proaktif kişilik, kariyer uyum yetenekleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişki. Turkish Studies-Social Sciences, 16(5), 1659-1678.
  • Akçakanat, T., Uzunbacak, H. H. ve Köse, S. (2018). Akademisyenlerin psikolojik sağlamlık ve mutluluklarının belirleyicileri olarak sosyal ve örgütsel destek. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 173-193.
  • Akkermans, J., Paradniké, K., Van der Heijden, B. I. ve De Vos, A. (2018). The best of both worlds: The role of career adaptability and career competencies in students’ well-being and performance. Frontiers in Psychology, 9, 1678, 1-13.
  • Alain, C. B., Rostin, M. M. M., Joël, K. N. N., Hypolite, M. M., Donatien, K. N.-N., Koffi, T. A. ve diğerleri (2021). Development and validation of a customer satisfaction measuring instrument with laboratory services at the University Hospital of Kinshasa, Democratic Republic of the Congo (DRC). American Journal of Industrial and Business Management, 11, 481-498.
  • Aldahdouh, T. Z., Korhonen, V. ve Nokelainen, P. (2019). What contributes to individual innovativeness? A multilevel perspective. International Journal of Innovation Studies, 3(2), 23-39.
  • Amir, M. T. (2014). The role of resilience in individual innovation. [Yayımlanmamış doktora tezi]. School of Management - Edith Cowan University Faculty of Business and Law, Western Australia.
  • Aslan, G. (2023). Okul yöneticilerinin vizyoner liderlik davranışları ile öğretmenlerin bireysel yenilikçilik düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
  • Awang, Z. (2012). Structural equation modeling using AMOS graphic. Shah Alam: Penerbit Universiti Teknologi MARA.
  • Awang, Z., Afthanorhan, A., Mohamad, M. ve Asri, M. A. M. (2015). An evaluation of measurement model for medical tourism research: the confirmatory factor analysis approach. International Journal of Tourism Policy, 6(1), 29-45.
  • Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. New Jersey: Prentice-Hall.
  • Barnum, D. D., Snyder, C. R., Rapoff, M. A., Mani, M. M. ve Thompson, R. (1998). Hope and social support in psychological adjustment of children who have survived burn injuries and their matched controls. Children’s Health Care, 27(1), 15-30.
  • Barto, H., Lambert, S. ve Brott, P. (2015). Career adaptability, resiliency and perceived obstacles to career development of adolescent mothers. Professional Counselor, 5(1), 53-66.
  • Basalan, F, Aslankoç, R. ve Sahin, G. (2020). Individual innovativeness: An example of midwifery of primary health care services in Turkey, International Journal of Caring Sciences, 13(1), 352-358.
  • Bitmiş, M. G., Sökmen, A. ve Turgut, H. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerine etkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 27-40.
  • Brown, A. (2015). Developing career adaptability and innovative capabilities through learning and working in Norway and the United Kingdom. Journal of the Knowledge Economy, 6(2), 402-419.
  • Bubou, G. M. ve Job, G. C. (2022). Individual innovativeness, self-efficacy and e-learning readiness of students of Yenagoa study centre, National Open University of Nigeria. Journal of Research in Innovative Teaching & Learning, 15(1), 2-22.
  • Buyukgoze-Kavas, A. (2014). Validation of the Career Adapt-Abilities Scale-Turkish form and its relation to hope and optimism. Australian Journal of Career Development, 23(3), 125-132.
  • Carmeli, A., Meitar, R. ve Weisberg, J. (2006). Self‑leadership skills and innovative behavior at work. International Journal of Manpower, 27(1), 75-90.
  • Chen, H., Fang, T., Liu, F., Pang, L., Wen, Y., Chen, S. ve diğerleri (2020). Career adaptability research: A literature review with scientific knowledge mapping in web of science. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(16), 5986.
  • Coetzee, M. ve Harry, N. (2014). Emotional intelligence as a predictor of employees’ career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 84, 90-97.
  • Çelik, H. E. ve Yılmaz, V. (2016). LISREL 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi: Temel kavramlar-uygulamalar-programlama (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Çelik, K. (2013). The relationship between individual innovativeness and self-efficacy levels of student teachers. International Journal of Scientific Research in Education, 6(1), 56-67.
  • Darıcan, Ş. ve Mete, M. (2020). The effect of psychological capital on personal innovation: The case of education sector. Eurasian Academy of Sciences Eurasian Econometrics, Statistics & Emprical Economics Journal, 16, 53-67.
  • Demir, K. (2006). Rogers’ın yeniliğin yayılması teorisi ve internetten ders kaydı, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 47(47), 367-392.
  • Denckla, C. A., Cicchetti, D., Kubzansky, L. D., Seedat, S., Teicher, M. H., Williams, D. R. ve diğerleri (2020). Psychological resilience: an update on definitions, a critical appraisal, and research recommendations. European Journal of Psychotraumatology, 11(1),1-18.
  • Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
  • Duru, H. ve Gültekin, F. (2020). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kariyer stresleri, kariyer uyum yetenekleri ve mentörlük arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28(1), 328-337.
  • Erkmen, T. ve Esen, E. (2013). Psikolojik sermaye ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.
  • Fan, J., Huang, Y., Yang, F., Cheng, Y. ve Yu, J. (2024). Psychological health status of Chinese university students: based on Psychological Resilience Dynamic System Model. Frontiers in Public Health, 12, 1382217.
  • Feyisa, B. R., Merdassa, A. B. ve Biru, B. (2022). Psychological resilience and coping strategies among undergraduate students in Ethiopia: A cross-sectional study. International Journal of Adolescence and Youth, 27(1), 515-527.
  • Fletcher, D. ve Sarkar, M. (2013). Psychological resilience: A review and critique of definitions, concepts, and theory. European Psychologist, 18(1), 12-23.
  • Garmezy, N. (1974). The study of competence in children at risk for severe psychopathology. E. J. Anthony ve C. Koupernik (Ed.), The child in his family: Children at psychiatric risk: III içinde (ss. 77-98). New York: Wiley.
  • Garson, G. D. (2013). Validity and reliability. Asheboro, NC: Statistical Associates Publishers. 9-28.
  • Genç, E., Yavuz, K. ve Aydemir, S. (2017). Bireysel yenilikçilik düzeyinin kariyer uyumluluğu algısına etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (60), 240-252.
  • George, D. ve Mallery, P. (2024). IBM SPSS statistics 29 step by step: A simple guide and reference (18. Baskı). New York, NY: Routledge.
  • Guan, Y., Deng, H., Sun, J., Wang, Y., Cai, Z., Ye, L. ve diğerleri (2013). Career adaptability, job search self-efficacy and outcomes: A three-wave investigation among Chinese university graduates. Journal of Vocational Behavior, 83, 561-570.
  • Gülenç Birsen, A. ve Erdoğan, H. A. (2024). Turizm öğrencilerinin aldıkları eğitime ve kariyer beklentilerine ilişkin algıları. NEUGastro, 3(1), 29-50.
  • Güngörmüş, K., Okanlı, A. ve Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2019). Multivariate data analysis (8. Baskı). Hampshire: Cengage.
  • Harry, N. ve Coetzee, M. (2013). Sense of coherence, career adaptability and burnout of early-career Black staff in the call centre environment. SA Journal of Industrial Psychology, 39(2), 1-10.
  • Hayes, A. F. (2022). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach (3. Baskı). New York, NY: Guilford Press.
  • Hendarman, A. F. ve Cantner, U. (2018). Soft skills, hard skills, and individual innovativeness. Eurasian Business Review, 8, 139-169.
  • Heydari, N., Rakhshan, M., Torabizadeh, C. ve Salimi, G. (2023). Research article individual innovation from the perspective of nursing students: A qualitative study. BMC Nursing, 22(1), 1-12.
  • Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44(3), 513-524.
  • Hobfoll, S. E. (2002). Social and psychological resources and adaptation. Review of General Psychology, 6(4), 307-324.
  • Hooper, D., Coughlan, J. P. ve Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
  • Hurt, H.T., Joseph, K. ve Cook, C. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research, 4(1), 58-65.
  • Işık, C. ve Türkmendağ, T. (2016). Atatürk Üniversitesi turizm fakültesi öğrencilerinin bireysel yenilikçilik algılarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1, 70-99.
  • İlhan, M. ve Çetin, B. (2014) . LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (YEM) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 5(2), 26-42.
  • İmran, A. (2019). Personality traits, individual innovativeness and satisfaction with life, 2018 Journal Of Innovation &Knowledge, 4, 38-46.
  • Johnston, C. S. (2016). A systematic review of the career adaptability literature and future outlook. Journal of Career Assessment, 26(1), 3-30.
  • Kanter, R. M. (1988). When a thousand flowers bloom: structural, collective, and social conditions for ınnovation in organization. Research in Organizational Behaviour, 10, 169-211.
  • Kaplan, B. T. (2019). Üniversitelerin rekreasyon etkinliklerinin kariyer uyum yetenekleri ile ilişkisi üzerine bir araştırma. International Journal Of Social And Humanities Sciences Research (Jshsr), 6(38), 1611-1622.
  • Karahan, M. ve Patır, S. (2019). Üniversite öğrencilerinin bireysel yenilikçilik kapasitelerinin belirlenmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 42-58.
  • Kavi, E. ve Karakale, B. (2018). Çalışan psikolojisi açısından psikolojik dayanıklılık. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(17), 56-77.
  • Keleş, H. Çınar, K. ve Akmeşe, H. (2020). Turizm fakültesi öğrencilerinin bireysel inovasyon algılarının bölüm memnuniyetine etkisi. Journal of Humanities and Tourism Research, 10(3), 664-679.
  • Kemer, A. S. ve Gökalp, K. (2021). Determination of the effects of innovativeness levels of the elderly on their psychological resilience. Perspectives in Psychiatric Care, 57(2), 1-6.
  • Kılıçer, K. ve Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 150-164.
  • Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37, 1-11.
  • Koen, J., Klehe, U. C., Van Vianen, A. E. M., Zikic, J. ve Nauta, A. (2010). Job-search strategies and reemployment quality. The impact of career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 77, 126-139.
  • Korkmaz, O. ve Cenkseven Önder, F. (2019). The relation between life goals and career adapt-abilities: An investigation of the mediating role of hope. Education and Science, 44(200), 59-76.
  • Kozak, M. (2018). Bilimsel araştırma: Tasarım, yazım ve yayım teknikleri (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Kurtuldu, T., Doğan, İ., İnan, M. ve Yıldırım, M. (2024). Examining the relationship between individual innovativeness and positive future expectation levels of physical education teacher candidates. International Journal of Sport Culture and Science, 12(2), 234-247.
  • Lent, R. W. (2018). Future of work in the digital world: preparing for ınstability and opportunity. The Career Development Quarterly, 66(3), 205-219.
  • Lent, R. W., Brown, S. D. ve Hackett, G. (1994). Toward a unifying social cognitive theory of career and academic interest, choice, and performance. Journal of Vocational Behavior, 45(1), 79-122.
  • Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behaviour, 23, 695-706.
  • Maddi, S. R. (2006). Building and ıntegrated positive psychology. The journal of positive psychology, 1(4), 226-229.
  • Martins, J. (2018). The Individual innovativeness theory: a framework to investigate teachers’ views on technology. ICICTE 2018 Proceedings, 360-370.
  • Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227-238.
  • Mesci, M. Mesci, Z. ve Tizgili, S. (2019). Turizm öğrencilerinin yenilikçilik eğilimleri algılarının demografik farklılıkları açısından incelenmesi. Yorum Yönetim Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 7(3), 155-164.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Mund, P. (2016). Kobasa concept of hardiness. International Research Journal of Engineering, IT & Scientific Research, 2(1), 34-40.
  • Niles, S. G. ve Harris-Bowlsbey, J. (2013). Career development interventions in the 21st century (4. Baskı). New Jersey: Pearson.
  • Novi, A. ve Etikariena, A. (2022). The relationship between resilience and innovative work behavior among college students. Jurnal Humaniora Dan Ilmu Pendidikan, 1(2), 109-120.
  • Örücü, E. ve Çınar, B. (2019). Pozitif psikolojik sermayenin yenilikçi davranış üzerindeki etkisi: bankacılık sektöründe bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 275-291.
  • Özkeçeci, Z., Caymaz, E. ve Akyön, F. V. (2022). The relationship between individual innovation and intellectual capital in social media: The case of faculty of fine arts and architecture students at Necmettin Erbakan University. TRT Akademi, 7(14), 212-235.
  • Pang, L., Wang, X., Liu, F., Fang, T., Chen, H. ve Wen, Y. (2021). The relationship between college students’ resilience and career decision-making difficulties: the mediating role of career adaptability. Psychology, 12(6), 872-886.
  • Pelenk, S. E. (2017). Bireysel yenilikçi davranışların bireysel iş performansı üzerindeki etkisi: Teknoloji çalışanları üzerinde bir araştırma. JOEEP: Journal of Emerging Economics and Policy, 2(2), 2-14.
  • Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J. Y. ve Podsakoff, N. P. (2003). Common method biases in behavioral research: a critical review of the literature and recommended remedies. Journal of Applied Psychology, 88(5), 879-903.
  • Pontoh, G. T., Ferdiansyah, M. I., Baja, H. K., Nurtanio, I., Jermias, J., Christian, F. ve diğerleri (2024). Career Adaptability of Accounting Profession Toward the Era of Society 5.0. Library of Progress-Library Science, Information Technology & Computer, 44(3), 16012-16025.
  • Rençber, İ. ve Paşaoğlu Baş, D. (2023). Linking perceived social support, career adaptability, and innovative behavior: A two‐wave study. The Career Development Quarterly, 71(3), 162-174.
  • Richardson, G. E. (2002). The metatheory of resilience and resiliency. Journal of Clinical Psychology, 58(3), 307-321.
  • Rogers, E. M. (1995). Diffusion of innovations (4. Baskı). New York: The Free Press.
  • Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations (5. Baskı). New York: The Free Press.
  • Savickas, M. L. (2005). The theory and practice of career construction. S. D. Brown ve R. W. Lent (Ed.), Career development and counseling içinde (ss. 42-70). New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
  • Savickas, M. L. ve Porfeli, E. J. (2012). Career adapt-abilities scale: Construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 661-673.
  • Simon, D., Kriston, L., Loh, A., Spies, C., Scheibler, F., Wills, C. ve diğerleri (2010). Confirmatory factor analysis and recommendations for improvement of the Autonomy-Preference-Index (API). Health Expectations, 13(3), 234-243.
  • Söz, F. N., Karabulut, E. ve Başer, G. (2022). Covid-19’un turizm fakültesi öğrencilerinin akademik ve psiko-sosyal durumu üzerindeki etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(4), 1050-1067.
  • Super, D. E. (1974). Measuring vocational maturity for counseling and evaluation. Washington, DC: National Vocational Guidance Association.
  • Şeker, G. ve Çapri, B. (2023). Kariyer uyumluluğu ile yaşam doyumu ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide umudun aracı rolü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(40), 1274-1292.
  • Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7. Baskı). New York, NY: Pearson.
  • Tanrıverdi, H., Yılmaz, A., Pala, B. ve Ercan, F. Z. (2019). Kişilik özellikleri, duygusal zekâ, kariyer uyum yeteneği ve turizmde kariyer yapma isteği arasındaki ilişkilerin incelenmesi: İstanbul Üniversitesinde turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrenciler üzerine bir araştırma. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi (IJTEBS), 3(1), 41-56.
  • Taş, M. A. ve Alparslan, A. M. (2020). Kültürel değerler, psikolojik sermaye ve kariyer uyum yeteneği ilişkisine dair bir saha araştırması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(Özel Sayı), 417-440.
  • Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişki. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3(29), 1-11.
  • Tosunoğlu, B. ve Yıldırım, O. (2019). An investigation of psychological resilience sub-dimensions in terms of personality features of bank employees. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 22-31.
  • Tosuntaş, Ş. B. ve Çubukçu, Z. (2019). Yeniliklerin yayılması teorisi bağlamında öğretmen adaylarının bulut teknolojisi kullanımlarını etkileyen faktörler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 957-976.
  • Tusaie K. ve Dyer, J. (2004). Resilience: A historical review of the construct. Holistic Nursing Practice, 18, 3-8.
  • Ural, A. ve Kılıç, İ. (2018). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (5. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Uslu, B., Doruköz, K. D., Çivilidağ, A., Durmaz, Ş. ve Demirbaş, A. (2024). Gastronomi öğrencilerinde kariyer uyum yetenekleri ve kariyer stresi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(4), 1404-1423.
  • Wang, D. ve Li, Y. (2024) Career construction theory: tools, interventions, and future trends. Front Psychol. 15:138123. 1-9.
  • Wu, Y., Yu, W., Wu, X., Wan, H., Wang, Y. ve Lu, G. (2020). Psychological resilience and positive coping styles among Chinese undergraduate students: a cross-sectional study. BMC Psychology, 8, 1-11.
  • Xu, C., Gong, X., Fu, W., Xu, Y., Xu, H., Chen, W. ve diğerleri (2020). The role of career adaptability and resilience in mental health problems in Chinese adolescents. Children and Youth Services Review, 112(2), 1-7.
  • Xu, M., Lu, H., Fu, J., Zhu, H. ve Zhao, Y. (2025). The relationship between basic psychological needs satisfaction and career adaptability among university students: The roles of grit and career decision-making self-efficacy. Behavioral Sciences, 15(2), 167- 181.
  • Yang, X., Feng, Y., Meng, Y. ve Qiu, Y. (2019). Career adaptability, work engagement, and employee well-being among Chinese employees: The role of guanxi. Frontiers in Psychology, 10, 1029.
  • Yavrutürk, A. R. (2024). Okullarda psikolojik sağlamlık ve inovasyon: yenilikçi psikolojik danışmanlık uygulamaları. Mediterranean Journal of Humanities, 14(2), 261-275.
  • Yavuzer, H., Demir, İ., Meşeci, F. ve Sertelin, Ç. (2005). Günümüz gençliğinin gelecek beklentileri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 93-103.
  • Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Yenice, N. ve Yavaşoğlu, N. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik düzeyleri ile bireysel yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(2), 107-128.
  • Yeşiltaş, M., Akdağ, G., Çeken, H. ve Gürlek, M. (2014). Kariyer uyum yetenekleri turizm sektörüne bağlılığı etkiler mi? Lisans düzeyinde turizm eğitimi alan öğrencilere yönelik bir uygulama. A. Kılıçlar (Ed.), 15. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (ss. 1286-1300). Ankara.
  • Yıldız, E. (2019). Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin bireysel yenilikçilik algılarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Yi, M. Y., Fiedler, K. D. ve Park, J. S. (2006). Understanding the role of individual innovativeness in the acceptance of IT‐based innovations: Comparative analyses of models and measures. Decision Sciences, 37(3), 393-426.
  • Yüksel, O. (2024). Sağlık kurumları işletmeciliği öğrencilerinin bireysel yenilikçilik algıları ile olumlu gelecek beklentileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 249-264.
  • Zacher, H. (2014). Career adaptability predicts subjective career success above and beyond personality traits and core self-evaluations. Journal of Vocational Behavior, 84(1), 21-30.
  • Zacher, H. ve Wilden, R. G. (2014). A daily diary study on ambidextrous leadership and self‐reported employee innovation. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 87(4), 813-820.
  • Ziyae, B., Mobaraki, M. H. ve Saeediyoun, M. (2015). The effect of pyschological capital on ınnovation in information technology. Journal of Global Entrepreneurship Research, 5(8), 1-12.
Toplam 118 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Örgütsel Davranış
Bölüm ARAŞTIRMA MAKALELERİ
Yazarlar

Serkan Ak 0000-0002-9094-4202

Yeşim Araboğa 0000-0002-6875-8673

Fatma Eban 0000-0002-0222-7108

Yayımlanma Tarihi 20 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 1 Mayıs 2025
Kabul Tarihi 17 Temmuz 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 85

Kaynak Göster

APA Ak, S., Araboğa, Y., & Eban, F. (2025). Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(85), 355-379. https://doi.org/10.51290/dpusbe.1688524
AMA Ak S, Araboğa Y, Eban F. Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Temmuz 2025;(85):355-379. doi:10.51290/dpusbe.1688524
Chicago Ak, Serkan, Yeşim Araboğa, ve Fatma Eban. “Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 85 (Temmuz 2025): 355-79. https://doi.org/10.51290/dpusbe.1688524.
EndNote Ak S, Araboğa Y, Eban F (01 Temmuz 2025) Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 85 355–379.
IEEE S. Ak, Y. Araboğa, ve F. Eban, “Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 85, ss. 355–379, Temmuz 2025, doi: 10.51290/dpusbe.1688524.
ISNAD Ak, Serkan vd. “Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 85 (Temmuz 2025), 355-379. https://doi.org/10.51290/dpusbe.1688524.
JAMA Ak S, Araboğa Y, Eban F. Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2025;:355–379.
MLA Ak, Serkan vd. “Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 85, 2025, ss. 355-79, doi:10.51290/dpusbe.1688524.
Vancouver Ak S, Araboğa Y, Eban F. Psikolojik Dayanıklılığın Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisinde Bireysel Yenilikçiliğin Aracı Rolü: Turizm Öğrencileri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2025(85):355-79.
 Kapak Resmi İndir

Dergimiz EBSCOhost, ULAKBİM/Sosyal Bilimler Veri Tabanında, SOBİAD ve Türk Eğitim İndeksi'nde yer alan uluslararası hakemli bir dergidir.