Araştırma Makalesi
The Effect of Seasonal Change on Visual Perception in The Sample of The Urban Vehicle Circulation Corridor Created By 3d Simulation Technique
Öz
Visual perception studies in the landscape architecture profession include a series of studies to investigate, protect and improve the aesthetic value of the natural and artificial environment. The common purpose of the studies; is to understand how people perceive the physical environment and how they are affected by it. In this study; It is aimed to examine the changes in people's visual perceptions on the seasons and which variables affect them. For this purpose, 3-dimensional programs that can enable the research to be carried out faster were used and separate visuals of the 4 seasons were constructed from the same point of view. Sketchup, Lumion and Photoshop programs were used in the editing of the simulations. The created visuals were evaluated by means of a questionnaire, using the psychophysical approach model, which included expert and user groups. The data gathered in Microsoft Excel program were subjected to correlation and arithmetic mean analysis in SPSS program. As a result of the analysis, a significant relationship was found between the demographic structures of the people and the visual perception parameters. Among the parameters of landscape beauty, visual preference, unique character, plant diversity, order, naturalness, openness, color, harmony, interestingness, fascination, attractiveness, trust, and accessibility, color was the highest perceived criterion, and this perception was seen the most in spring.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
2022.02.01.1340
Kaynakça
- Acar, C., Kurdoğlu, B. Ç., Kurdoğlu, O., ve Acar, H. (2006). Public preferences for visual quality and management in the Kackar Mountains National Park (Turkey). International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 13(6), 499–512. doi:https://doi.org/10.1080/01426397.2019.1699507.
- Ak, M. K., ve Kaya, S. (2016). Düzce Üniversitesi Yerleşkesi Örneğinde Çim Alanların Görsel Algı Değerlendirmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 12(2), 231-240.
- Caf, A. (2014). Bingöl-Erzurum karayolu güzergâhının görsel kalite analizi. Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye.
- Cevahir, E. (2020). Nicel değişkenler arası ilişki. R. Ö. Çatar (Ed.), SPSS ile Nicel Veri Analizi Rehberi içinde (ss. 111–124). İstanbul, Türkiye.
- Clay, G. R., ve Smidt, R. K. (2004). Assessing the validity and reliability of descriptor variables used in scenic highway analysis. Landscape and Urban Planning, 66, 239–255. doi:10.1016/S0169-2046(03)00114-2.
- Çağlayan Kaptanoğlu, A. Y. (2006). Peyzaj değerlendirmesinde görsel canlandırma tekniklerinin kullanıcı tercihine etkileri. Doktora tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Çağlayan, S., Korkmaz, M., ve Öktem, G. (2014). Sanatta görsel algının literatür açısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 160–173.
- Çakcı, I. (2007). Peyzaj planlama çalışmalarında görsel peyzaj değerlendirmesine yönelik bir yöntem araştırması. Doktora tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Demirhan, T. (2021). Kıyı bölgesi̇nde görsel peyzaj kali̇tesi̇ni̇n i̇ncelenmesi̇ İstanbul – Kısırkaya örneği̇. Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
- Eroglu, E., Kaya, S., Dogan, T. G., Meral, A., Demirci, S., Basaran, N., ve Corbaci, O. L. (2018). Determination of the Visual Preferences of Different Habitat Types. Fresenius Environmental Bulletin, 27(7), 4889–4899. doi:10.20944/preprints201807.0243.v1
- Eroğlu, E., Müderrisoğlu, H., ve Kesim, G. A. (2012). The effect of seasonal change of plants compositions on visual perception. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management, 20(3), 196–205. doi:10.3846/16486897.2011.646007
- Ertuğrul, Ö., (2024). süs bitkilerinin ölçü, biçim, renk ve doku özelliklerinin göz izleme tekniği ile görsel etkilerinin araştırılması, Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
- Güngör, S., ve Akyüz, C. (2020). Peyzaj mimarlığında cinsiyete göre tercih edilen tasarım algısı. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1), 1–7. doi:/doi.org/10.24925/turjaf.v8isp1.1-7.3887
- Irmak, M. A., ve Yılmaz, H. (2010). Farklı peyzaj karakter alanlarına göre doğal ve kültürel kaynak değerlerinin görsel analizi: Erzurum örneği. Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2), 45–55.
- Işık, B. Ö., Bayramoğlu, E., ve Demirel, Ö. (2013). Peyzaj mimarlığında modelleme çalışmalarının kullanıcılar üzerinde etkisinin araştırılması. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1), 15–23.
- İnan, Z. Ö. (2007). Kullanıcıların peyzaj tercihlerinin değerlendirilmesinde “kullanıcı katılımlı fotoğraflama” tekniği ve peyzaj mimarlığında kullanımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 57(1), 123–134.
- Jaal, Z., Abdullah, J., ve Ismail, H. (2013). Malaysian North South Expressway landscape character: analysis of users’ preference of highway landscape elements. WIT Transactions on Ecology and the Environment içinde (C. 179, ss. 365–376). doi:10.2495/SC130311
- Kalın, A. (2004). Çevre tercih ve değerlendirmesinde görsel kalitenin belirlenmesi ve geliştirilmesi: Trabzon sahil bandı örneği. Doktora tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
- Kaya, S., Başar, H., Can, T., ve Müderrisoğlu, H. (2016). Düzce Üniversitesi Konuralp Yerleşkesinde Görsel Peyzaj Kalitesinin Değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 12(2), 123-142.
- Kuter, N., ve Aytaş, İ. (2013). Görsel peyzaj kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılan yöntemler. Peyzaj Mimarlığı 5. Kongresi içinde (ss. 737–753). Adana, Türkiye.
- Özhancı, E., ve Yılmaz, H. (2013). Değişik peyzaj karakterleri barındıran dağların, foto safari amaçlı görsel peyzaj analizi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44(1), 83–89.
- Özhancı, E., ve Yılmaz, H. (2017). Görsel peyzaj kalite değerlendirmelerinde kalite göstergelerinin mekansal yansımaları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 157–173.
- Pallant, J. (2017). SPSS Kullanma Kılavuzu. (S. Balcı ve B. Ahi, Çev.) (2. bs.). Anı Yayıncılık, Ankara, Türkiye.
- Polat, A. T., ve Önder, S. (2011). Konya ili kent parklarının görsel kalitesinin belirlenmesi. I. Konya Kent Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (ss. 347–357). Konya, Türkiye: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Konya İl Koordinasyon Kurulu.
- Sullivan, W. C., ve Lovell, S. T. (2006). Improving the visual quality of commercial development at the rural – urban fringe. Landscape and Urban Planning, 77(1–2), 152–166. doi:10.1016/j.landurbplan.2005.01.008
- Surat, H. (2017). Kent parklarının görsel peyzaj algısının peyzaj mimarlığı öğrencileri tarafından değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), 70–80. doi:10.24011/barofd.295860
- Vardar, Ö.E., (2025). Peyzaj Tasarım Bileşenlerinin Duygu Durumu Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Bursa Hanlar Bölgesi Örneği, Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
- Yaldız, B., (2022). Bandırma Kıyı Bandı Örneğinde Görsel Kalitenin Bitkisel Yönden Belirlenmesi Ve Değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Düzce Üniversitesi, Düzce, Türkiye.
- Wang, R., ve Zhao, J. (2020). Effects of evergreen trees on landscape preference and perceived restorativeness across seasons. Landscape Research, 1–13. doi:10.1080/01426397.2019.1699507
- Wong, K., ve Domroes, M. (2005). The visual quality of urban park scenes of Kowloon Park, Hong Kong: likeability, affective appraisal, and cross-cultural perspectives. Environment and Planning B: Planning and Design, 32, 617–632. doi:10.1068/b31028
3 Boyutlu Simülasyon Tekniği İle Oluşturulmuş Kent İçi Araç Sirkülasyon Koridoru Örneğinde Mevsimsel Değişimin Görsel Algıya Etkisi
Öz
Peyzaj mimarlığı meslek disiplininde yapılan görsel algı çalışmaları, doğal ve yapay çevrenin estetik değerini araştırmak, korumak ve geliştirmek için yapılan bir dizi araştırmayı kapsar. Çalışmaların ortak amacı; insanların fiziksel çevreyi nasıl algıladıklarını ve ondan ne şekilde etkilendiklerini anlamaktır. Bu çalışmada; insanların görsel algılarının mevsimler üzerindeki değişimi ve bunlara hangi değişkenlerin etki ettiğini irdelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın daha hızlı yapılmasına imkân verebilecek 3 boyutlu programlardan yararlanılmış ve aynı bakış noktasından 4 mevsimin ayrı ayrı görselleri kurgulanmıştır. Simülasyonların kurgulanmasında Sketchup, Lumion ve Photoshop programlarından yararlanılmıştır. Oluşturulan görseller uzman ve kullanıcı grubunun yer aldığı psikofiziksel yaklaşım modelinden yararlanılarak anket yoluyla değerlendirilmiştir. Microsoft Excel programında bir araya getirilen veriler SPSS programında korelasyon ve aritmetik ortalama analizlerine tabi tutulmuştur. Yapılan analizler sonucunda kişilerin demografik yapıları ile görsel algı parametreleri arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Manzara güzelliği, görsel tercih, eşsiz karakter, bitkisel çeşitlilik, düzen, doğallık, açıklık, renk, uyum, ilginçlik, büyüleyicilik, çekicilik, güven, ulaşılabilirlik parametreleri içinde renk en yüksek algılanan kriter olma özelliğini göstermiş ve bu algı en fazla ilkbahar mevsiminde görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
DÜBAP
Proje Numarası
2022.02.01.1340
Teşekkür
Bu çalışma Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından desteklenmiştir (Proje no: 2022.02.01.1340).
Kaynakça
- Acar, C., Kurdoğlu, B. Ç., Kurdoğlu, O., ve Acar, H. (2006). Public preferences for visual quality and management in the Kackar Mountains National Park (Turkey). International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 13(6), 499–512. doi:https://doi.org/10.1080/01426397.2019.1699507.
- Ak, M. K., ve Kaya, S. (2016). Düzce Üniversitesi Yerleşkesi Örneğinde Çim Alanların Görsel Algı Değerlendirmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 12(2), 231-240.
- Caf, A. (2014). Bingöl-Erzurum karayolu güzergâhının görsel kalite analizi. Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye.
- Cevahir, E. (2020). Nicel değişkenler arası ilişki. R. Ö. Çatar (Ed.), SPSS ile Nicel Veri Analizi Rehberi içinde (ss. 111–124). İstanbul, Türkiye.
- Clay, G. R., ve Smidt, R. K. (2004). Assessing the validity and reliability of descriptor variables used in scenic highway analysis. Landscape and Urban Planning, 66, 239–255. doi:10.1016/S0169-2046(03)00114-2.
- Çağlayan Kaptanoğlu, A. Y. (2006). Peyzaj değerlendirmesinde görsel canlandırma tekniklerinin kullanıcı tercihine etkileri. Doktora tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
- Çağlayan, S., Korkmaz, M., ve Öktem, G. (2014). Sanatta görsel algının literatür açısından değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 160–173.
- Çakcı, I. (2007). Peyzaj planlama çalışmalarında görsel peyzaj değerlendirmesine yönelik bir yöntem araştırması. Doktora tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
- Demirhan, T. (2021). Kıyı bölgesi̇nde görsel peyzaj kali̇tesi̇ni̇n i̇ncelenmesi̇ İstanbul – Kısırkaya örneği̇. Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
- Eroglu, E., Kaya, S., Dogan, T. G., Meral, A., Demirci, S., Basaran, N., ve Corbaci, O. L. (2018). Determination of the Visual Preferences of Different Habitat Types. Fresenius Environmental Bulletin, 27(7), 4889–4899. doi:10.20944/preprints201807.0243.v1
- Eroğlu, E., Müderrisoğlu, H., ve Kesim, G. A. (2012). The effect of seasonal change of plants compositions on visual perception. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management, 20(3), 196–205. doi:10.3846/16486897.2011.646007
- Ertuğrul, Ö., (2024). süs bitkilerinin ölçü, biçim, renk ve doku özelliklerinin göz izleme tekniği ile görsel etkilerinin araştırılması, Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
- Güngör, S., ve Akyüz, C. (2020). Peyzaj mimarlığında cinsiyete göre tercih edilen tasarım algısı. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1), 1–7. doi:/doi.org/10.24925/turjaf.v8isp1.1-7.3887
- Irmak, M. A., ve Yılmaz, H. (2010). Farklı peyzaj karakter alanlarına göre doğal ve kültürel kaynak değerlerinin görsel analizi: Erzurum örneği. Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2), 45–55.
- Işık, B. Ö., Bayramoğlu, E., ve Demirel, Ö. (2013). Peyzaj mimarlığında modelleme çalışmalarının kullanıcılar üzerinde etkisinin araştırılması. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1), 15–23.
- İnan, Z. Ö. (2007). Kullanıcıların peyzaj tercihlerinin değerlendirilmesinde “kullanıcı katılımlı fotoğraflama” tekniği ve peyzaj mimarlığında kullanımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 57(1), 123–134.
- Jaal, Z., Abdullah, J., ve Ismail, H. (2013). Malaysian North South Expressway landscape character: analysis of users’ preference of highway landscape elements. WIT Transactions on Ecology and the Environment içinde (C. 179, ss. 365–376). doi:10.2495/SC130311
- Kalın, A. (2004). Çevre tercih ve değerlendirmesinde görsel kalitenin belirlenmesi ve geliştirilmesi: Trabzon sahil bandı örneği. Doktora tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
- Kaya, S., Başar, H., Can, T., ve Müderrisoğlu, H. (2016). Düzce Üniversitesi Konuralp Yerleşkesinde Görsel Peyzaj Kalitesinin Değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 12(2), 123-142.
- Kuter, N., ve Aytaş, İ. (2013). Görsel peyzaj kalitesinin değerlendirilmesinde kullanılan yöntemler. Peyzaj Mimarlığı 5. Kongresi içinde (ss. 737–753). Adana, Türkiye.
- Özhancı, E., ve Yılmaz, H. (2013). Değişik peyzaj karakterleri barındıran dağların, foto safari amaçlı görsel peyzaj analizi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44(1), 83–89.
- Özhancı, E., ve Yılmaz, H. (2017). Görsel peyzaj kalite değerlendirmelerinde kalite göstergelerinin mekansal yansımaları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 157–173.
- Pallant, J. (2017). SPSS Kullanma Kılavuzu. (S. Balcı ve B. Ahi, Çev.) (2. bs.). Anı Yayıncılık, Ankara, Türkiye.
- Polat, A. T., ve Önder, S. (2011). Konya ili kent parklarının görsel kalitesinin belirlenmesi. I. Konya Kent Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (ss. 347–357). Konya, Türkiye: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Konya İl Koordinasyon Kurulu.
- Sullivan, W. C., ve Lovell, S. T. (2006). Improving the visual quality of commercial development at the rural – urban fringe. Landscape and Urban Planning, 77(1–2), 152–166. doi:10.1016/j.landurbplan.2005.01.008
- Surat, H. (2017). Kent parklarının görsel peyzaj algısının peyzaj mimarlığı öğrencileri tarafından değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), 70–80. doi:10.24011/barofd.295860
- Vardar, Ö.E., (2025). Peyzaj Tasarım Bileşenlerinin Duygu Durumu Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Bursa Hanlar Bölgesi Örneği, Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa, Türkiye.
- Yaldız, B., (2022). Bandırma Kıyı Bandı Örneğinde Görsel Kalitenin Bitkisel Yönden Belirlenmesi Ve Değerlendirilmesi, Yüksek lisans tezi, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Düzce Üniversitesi, Düzce, Türkiye.
- Wang, R., ve Zhao, J. (2020). Effects of evergreen trees on landscape preference and perceived restorativeness across seasons. Landscape Research, 1–13. doi:10.1080/01426397.2019.1699507
- Wong, K., ve Domroes, M. (2005). The visual quality of urban park scenes of Kowloon Park, Hong Kong: likeability, affective appraisal, and cross-cultural perspectives. Environment and Planning B: Planning and Design, 32, 617–632. doi:10.1068/b31028
Toplam 30 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Peyzaj Mimarlığında Bilgisayar Teknolojileri, Peyzaj Tasarımı, Peyzaj Mimarlığı (Diğer) |
| Bölüm | Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi 21(1) |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 2022.02.01.1340 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 15 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 21 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
........