Araştırma Makalesi
Yıl 2025,
Cilt: 6 Sayı: 1, 30 - 43, 30.03.2025
Öz
Bu araştırma, yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin merhamet yorgunluğunun tıbbi hataya eğilime etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı türde planlandı. Araştırma Ekim 2022- Ocak 2023 tarihleri arasında Bingöl Devlet Hastanesi ile Bingöl Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi yoğun bakım ünitelerinde gerçekleştirildi. Araştırma 78 hemşire ile yürütüldü. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Merhamet Yorgunluğu Kısa Ölçeği, Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği kullanılarak toplandı. Veri analizinde Independent t testi, One Way (ANOVA), Mann Whitney U, Kruskal Wallis testleri, pearson korelasyon testi ile doğrusal regresyon testleri kullanıldı.
Çalışmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 32,43 (±5,61) yıl olup % 56,4(44)’ünün kadın, %61,5(48)’inin lisans mezunu ve %55,1(43)’inin 0-5 yıl arası yoğun bakımda çalıştığı belirlendi. Merhamet yorgunluğunun yaklaşık orta düzeyde (55,96±14,27; min:13-maks:130) ve tıbbi hataya eğiliminde düşük olduğu (4,37±,339) tespit edildi. Araştırmada evli ve çocuğu olan hemşirelerin, merhamet yorgunluğu düzeyi ile kadın hemşirelerin tıbbi hataya eğilim puanı istatistiksel olarak daha yüksek bulundu (p<,05). Merhamet yorgunluğu, tıbbi hataya eğilimi %12 oranında açıklamasına rağmen sonucun anlamlı olmadığı belirlendi (p=,294).
Araştırma sonucuna göre; merhamet yorgunluğunun tıbbi hataya eğilimi etkilemediği belirlendi. Merhamet yorgunluğu ve tıbbi hatayı azaltmaya yönelik kanıta dayalı bilimsel çalışmaların artırılması, hemşirelere yönelik güçlendirici, dayanıklılığı arttırıcı eğitim programlarının geliştirilmesi ve uygulanması önerilir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Bu çalışmada etik kurul izni alınmıştır.
Destekleyen Kurum
Yok
Proje Numarası
Yok
Kaynakça
- 1. Çingöl N, Çelebi E, Zengin S, et al, Bir sağlık yüksekokulu hemşirelik bölümü öğrencilerinin merhamet düzeylerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2018.
- 2. Strauss C, Lever Taylor B, Gu J, et al. What is compassion and how can we measure it? A review of definitions and measures. Clin Psychol Rev. 2016; 47: 15-27.
- 3. Tanrıkulu G, Ceylan B. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerde merhamet düzeyi ve merhamet yorgunluğu. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 30(1): 31-6.
- 4. Nas E, Sak R. Merhamet ve merhamet odaklı terapi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 18(1): 64-84.
- 5. Ruiz-Fernández MD, Pérez-García E, Ortega-Galán Á M. Quality of Life in Nursing Professionals: Burnout, Fatigue, and Compassion Satisfaction. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(4).
- 6. Xie W, Chen L, Feng F, et al. The prevalence of compassion satisfaction and compassion fatigue among nurses: A systematic review and meta-analysis. Int. J. Nurs. Stud. 2021; 120, 103973.
- 7. Van Mol MM, Kompanje EJ, Benoit DD, et al. The Prevalence of Compassion Fatigue and Burnout among Healthcare Professionals in Intensive Care Units: A Systematic Review. PLoS One. 2015; 10(8): e0136955.
- 8. Bilgic S, Cebeci S P. Compassion fatigue in oncology nurses in Turkey: A qualitative study. Holis. Nurs. Pract. 2022 36(5): 304-310.
- 9. Ertümer AG, Kaya E. Sağlık profesyonellerinin merhamet yorgunluğu düzeyinin hasta güvenliğine etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2022; 25(1): 139-54.
- 10. Er ŞN. Sağlık çalışanlarının ve hastaların hasta güvenliği algısı ve tutumu: eğitim ve araştırma hastanesi örneği. Yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul; 2019.
- 11. Kaya, E, Gündüz S. Sağlık kurumlarında merhamet yorgunluğu ve hasta güvenliğinin önemi. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi. 2022; 4(8), 46-61.
- 12. Gökoğlan E, Altuntaş S, Korkmaz AÇ. Merhamet yorgunluğunun hemşirelik hizmetlerine etkileri. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2023; 5(3), 282-289.
- 13. Altay M, Uslu Y. Evaluation of the Effect of Compassion Fatigue on Medical Error Tendency in Intensive Care Nurses. Ordu University J Nurs Stud 2024, 7(1): 138-145
- 14. Karaca S. Yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerde merhamet yorgunluğunun hasta güvenliğine etkisi. Yüksek lisans tezi, İstinye Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul; 2019.
- 15. Sabanciogullari S, Yilmaz FT, Karabey G. The effect of the clinical nurses' compassion levels on tendency to make medical error: A cross-sectional study. Contemporary nurse. 2021; 57(1-2), 65-79.
- 16. Gök GA. Merhamet etmenin dayanilmaz ağirliği: hemşirelerde merhamet yorgunluğu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2015; 20(2): 299-313.
- 17. Şahin Z, Özdemir F. Hemşirelerin iletişim ve empati beceri düzeylerinin belirlenmesi. JAREN. 2015; 1(1): 1-7.
- 18. Dinç S, Ekinci M. Merhamet yorgunluğu kısa ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirliği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2019; 11: 192-202.
- 19. Özata M, Altunkan H. Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2010; 8(2): 100-11.
- 20. Aagard M, Papadopoulos I, Biles J. Exploring Compassion in U.S. Nurses: Results from an International Research Study. OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing 2018; 23, 1.
- 21. Duarte J, Pinto-Gouveia J, Cruz B. Relationships between nurses’ empathy, self-compassion and dimensions of professional quality of life: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies. 2016; 60, 1-11.
- 22. Jakimowicz S, Perry L, Lewis J. Compassion satisfaction and fatigue: A cross-sectional survey of Australian intensive care nurses. Australian critical care : official journal of the Confederation of Australian Critical Care Nurses. 2018; 31(6), 396-405.
- 23. Marshman C, Hansen A, Munro I. Compassion fatigue in mental health nurses: A systematic review. Journal of psychiatric and mental health nursing. 2022; 29(4), 529-543.
- 24. Jin M., Wang J., Zeng L., et al. Prevalence and factors of compassion fatigue among nurse in China: A protocol for systematic review and meta-analysis. Medicine. 2021; 100(3), e24289.
- 25. Şirin M, Yurttaş A. Hemşirelik bakımının bedeli: merhamet yorgunluğu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2015; 8(2): 123-30.
- 26. Zhang YY, Zhang C, Han XR, et al. Determinants of compassion satisfaction, compassion fatigue and burn out in nursing: A correlative meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2018; 97(26): e11086.
- 27. Wijdenes KL, Badger TA, Sheppard KG. Assessing Compassion Fatigue Risk Among Nurses in a Large Urban Trauma Center. J Nurs Adm. 2019; 49(1): 19-23.
- 28. Erten H, Dinç F. Riskli Birimlerde Çalışan Hemşirelerin Merhamet Yorgunluğu Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2024; 7(1): 155-166.
- 29. Sacco TL, Ciurzynski SM, Harvey ME, et al. Compassion Satisfaction and Compassion Fatigue Among Critical Care Nurses. Crit. Care Nurs. 2015; 35(4): 32-43
- 30. Hinderer KA, VonRueden KT, Friedmann E,et al. Burnout, compassion fatigue, compassion satisfaction, and secondary traumatic stress in trauma nurses. Journal Trauma Nurse. 2014; 21(4): 160-9.
- 31. Cooper, M. D. Towards a model of safety culture. Safety Science. 2000; 36(2): 111-136. 32. Maiden J, Georges JM, Connelly CD. Moral distress, compassion fatigue, and perceptions about medication errors in certified critical care nurses. Dimens Crit Care Nurs. 2011; 30(6): 339-45.
- 33. Özen N, Onay T, Terzioğlu F. Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2019; 6(2): 283-92.
- 34. Öztürk YE, Özata M. Hemşirelerde örgütsel vatandaşlık davranışı ile tıbbi hataya eğilim arasındaki ilişkinin araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013; 18(3): 365-81.
- 35. Andsoy İ, Kar G, Öztürk Ö. Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerine yönelik bir çalışma. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2014; 1(1): 17-27.
- 36. Odabaşoğlu E. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin hatalı uygulama eğilimleri ve etkileyen faktörler. Yüksek lisans tezi, Erzurum; 2013.
- 37. Büyük ET, Baydın NÜ, Döral Ö. Pedıatrıc nurses’attıtudes regardıng malpractıce tendencıes and patıent safety culture: A case of Turkey. International Journal of Health Services Research and Policy. 2021; 6(1): 22-3
- 38. Dikmen YD, Yorgun S, Yeşilçam N. Hemşirelerin tıbbi hatalara eğilimlerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014; 1(1): 44-56.
- 39. Tuncay A, Kılıç M. Hemşirelerde Hasta Güvenliği Kültürünün Tibbi Hata Yapma Eğilimine Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2023; 26(3): 557-574.
The Effect of Compassion Fatigue on Medical Error Tendency in Nurses Working in Intensive Care Units
Öz
This study was planned as a descriptive study to determine the effect of compassion fatigue on medical error tendency in nurses working in intensive care units. The study was conducted between October 2022 and January 2023 in the intensive care units of Bingöl State Hospital and Bingöl Maternity and Children's Hospital. The study was conducted with 78 nurses. Data were collected through the Personal Information Form, the Compassion Fatigue Short Scale, and the Medical Error Tendency Scale. Data analysis was performed using one-way analysis of variance (ANOVA), Mann Whitney U, Kruskal Wallis, Pearson correlation, and linear regression tests. The average age of participating nurses was 32.43 (±5.61) years, 56.4% (44) were female, 61.5% (48) had a bachelor's degree, and 55.1% (43) had worked in intensive care units for 0-5 years. The participants were found to have a moderate level of compassion fatigue (55.96±14.27; min:13-max:130) and a low level of medical error tendency (4.37±.339). Compassion fatigue was found to be significantly higher in nurses who were married and had children. The medical error tendency score was significantly higher in female nurses (p<.05). Although compassion fatigue was found to explain the medical error tendency by 12%, the result was not significant (p=.294).
The results of the study showed that compassion fatigue did not affect medical error tendency. It is recommended to increase evidence-based scientific studies to reduce compassion fatigue and medical errors and to develop and implement training programs that empower nurses and enhance their resilience.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
Yok
Kaynakça
- 1. Çingöl N, Çelebi E, Zengin S, et al, Bir sağlık yüksekokulu hemşirelik bölümü öğrencilerinin merhamet düzeylerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2018.
- 2. Strauss C, Lever Taylor B, Gu J, et al. What is compassion and how can we measure it? A review of definitions and measures. Clin Psychol Rev. 2016; 47: 15-27.
- 3. Tanrıkulu G, Ceylan B. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerde merhamet düzeyi ve merhamet yorgunluğu. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021; 30(1): 31-6.
- 4. Nas E, Sak R. Merhamet ve merhamet odaklı terapi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 18(1): 64-84.
- 5. Ruiz-Fernández MD, Pérez-García E, Ortega-Galán Á M. Quality of Life in Nursing Professionals: Burnout, Fatigue, and Compassion Satisfaction. Int J Environ Res Public Health. 2020; 17(4).
- 6. Xie W, Chen L, Feng F, et al. The prevalence of compassion satisfaction and compassion fatigue among nurses: A systematic review and meta-analysis. Int. J. Nurs. Stud. 2021; 120, 103973.
- 7. Van Mol MM, Kompanje EJ, Benoit DD, et al. The Prevalence of Compassion Fatigue and Burnout among Healthcare Professionals in Intensive Care Units: A Systematic Review. PLoS One. 2015; 10(8): e0136955.
- 8. Bilgic S, Cebeci S P. Compassion fatigue in oncology nurses in Turkey: A qualitative study. Holis. Nurs. Pract. 2022 36(5): 304-310.
- 9. Ertümer AG, Kaya E. Sağlık profesyonellerinin merhamet yorgunluğu düzeyinin hasta güvenliğine etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2022; 25(1): 139-54.
- 10. Er ŞN. Sağlık çalışanlarının ve hastaların hasta güvenliği algısı ve tutumu: eğitim ve araştırma hastanesi örneği. Yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul; 2019.
- 11. Kaya, E, Gündüz S. Sağlık kurumlarında merhamet yorgunluğu ve hasta güvenliğinin önemi. Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi. 2022; 4(8), 46-61.
- 12. Gökoğlan E, Altuntaş S, Korkmaz AÇ. Merhamet yorgunluğunun hemşirelik hizmetlerine etkileri. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi. 2023; 5(3), 282-289.
- 13. Altay M, Uslu Y. Evaluation of the Effect of Compassion Fatigue on Medical Error Tendency in Intensive Care Nurses. Ordu University J Nurs Stud 2024, 7(1): 138-145
- 14. Karaca S. Yoğun bakım ünitesinde çalışan hemşirelerde merhamet yorgunluğunun hasta güvenliğine etkisi. Yüksek lisans tezi, İstinye Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul; 2019.
- 15. Sabanciogullari S, Yilmaz FT, Karabey G. The effect of the clinical nurses' compassion levels on tendency to make medical error: A cross-sectional study. Contemporary nurse. 2021; 57(1-2), 65-79.
- 16. Gök GA. Merhamet etmenin dayanilmaz ağirliği: hemşirelerde merhamet yorgunluğu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2015; 20(2): 299-313.
- 17. Şahin Z, Özdemir F. Hemşirelerin iletişim ve empati beceri düzeylerinin belirlenmesi. JAREN. 2015; 1(1): 1-7.
- 18. Dinç S, Ekinci M. Merhamet yorgunluğu kısa ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirliği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2019; 11: 192-202.
- 19. Özata M, Altunkan H. Hastanelerde tıbbi hata görülme sıklıkları, tıbbi hata türleri ve tıbbi hata nedenlerinin belirlenmesi: Konya örneği. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2010; 8(2): 100-11.
- 20. Aagard M, Papadopoulos I, Biles J. Exploring Compassion in U.S. Nurses: Results from an International Research Study. OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing 2018; 23, 1.
- 21. Duarte J, Pinto-Gouveia J, Cruz B. Relationships between nurses’ empathy, self-compassion and dimensions of professional quality of life: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies. 2016; 60, 1-11.
- 22. Jakimowicz S, Perry L, Lewis J. Compassion satisfaction and fatigue: A cross-sectional survey of Australian intensive care nurses. Australian critical care : official journal of the Confederation of Australian Critical Care Nurses. 2018; 31(6), 396-405.
- 23. Marshman C, Hansen A, Munro I. Compassion fatigue in mental health nurses: A systematic review. Journal of psychiatric and mental health nursing. 2022; 29(4), 529-543.
- 24. Jin M., Wang J., Zeng L., et al. Prevalence and factors of compassion fatigue among nurse in China: A protocol for systematic review and meta-analysis. Medicine. 2021; 100(3), e24289.
- 25. Şirin M, Yurttaş A. Hemşirelik bakımının bedeli: merhamet yorgunluğu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2015; 8(2): 123-30.
- 26. Zhang YY, Zhang C, Han XR, et al. Determinants of compassion satisfaction, compassion fatigue and burn out in nursing: A correlative meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2018; 97(26): e11086.
- 27. Wijdenes KL, Badger TA, Sheppard KG. Assessing Compassion Fatigue Risk Among Nurses in a Large Urban Trauma Center. J Nurs Adm. 2019; 49(1): 19-23.
- 28. Erten H, Dinç F. Riskli Birimlerde Çalışan Hemşirelerin Merhamet Yorgunluğu Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2024; 7(1): 155-166.
- 29. Sacco TL, Ciurzynski SM, Harvey ME, et al. Compassion Satisfaction and Compassion Fatigue Among Critical Care Nurses. Crit. Care Nurs. 2015; 35(4): 32-43
- 30. Hinderer KA, VonRueden KT, Friedmann E,et al. Burnout, compassion fatigue, compassion satisfaction, and secondary traumatic stress in trauma nurses. Journal Trauma Nurse. 2014; 21(4): 160-9.
- 31. Cooper, M. D. Towards a model of safety culture. Safety Science. 2000; 36(2): 111-136. 32. Maiden J, Georges JM, Connelly CD. Moral distress, compassion fatigue, and perceptions about medication errors in certified critical care nurses. Dimens Crit Care Nurs. 2011; 30(6): 339-45.
- 33. Özen N, Onay T, Terzioğlu F. Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2019; 6(2): 283-92.
- 34. Öztürk YE, Özata M. Hemşirelerde örgütsel vatandaşlık davranışı ile tıbbi hataya eğilim arasındaki ilişkinin araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013; 18(3): 365-81.
- 35. Andsoy İ, Kar G, Öztürk Ö. Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerine yönelik bir çalışma. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2014; 1(1): 17-27.
- 36. Odabaşoğlu E. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerin hatalı uygulama eğilimleri ve etkileyen faktörler. Yüksek lisans tezi, Erzurum; 2013.
- 37. Büyük ET, Baydın NÜ, Döral Ö. Pedıatrıc nurses’attıtudes regardıng malpractıce tendencıes and patıent safety culture: A case of Turkey. International Journal of Health Services Research and Policy. 2021; 6(1): 22-3
- 38. Dikmen YD, Yorgun S, Yeşilçam N. Hemşirelerin tıbbi hatalara eğilimlerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014; 1(1): 44-56.
- 39. Tuncay A, Kılıç M. Hemşirelerde Hasta Güvenliği Kültürünün Tibbi Hata Yapma Eğilimine Etkisi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2023; 26(3): 557-574.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Psikiyatri, Yoğun Bakım |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | Yok |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mart 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Eylül 2024 |
| Kabul Tarihi | 19 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 1 |
